Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
naar een andere plaats (of land) verhuizen (al den niet tijdelijk)
antoniem: inwijken
zie ook uitwijkeling
vnw: in België ook:
•emigreren
•naar een andere streek verhuizen (niet noodzakelijk in een ander land)
VD2015 online: Belgisch-Nederlands
Hij vond het hier maar niks in de zomer en is naar de Spaanse costa’s uitgeweken.
1) iemand die naar een andere plaats of streek verhuist
2) emigrant, iemand die uit België wegtrekt om in een ander land te gaan wonen
antoniem: inwijkeling
zie ook uitwijken
vnw: emigrant, uitgewekene
VD online: Belgisch-Nederlands
1) Mijn dochter is naar Antwerpen gaan wonen bij haar vriend. Ze is dus een uitwijkelinge uit Herentals en een inwijkelinge in Antwerpen.
2) De dochter van mijn vriendin is als uitwijkelinge officieel naar Tenerife gaan wonen.
Bondscoach behoudt vertrouwen in uitwijkeling: 1 van de Rode Duivels heeft voor een avontuur bij Montreal Impact (Canada) gekozen en heeft er geen spijt van. (voetbalprimeur.be)
organist, orgelspeler, iemand die een orgel bespeelt
Bernard Carlier aan het groot orgel van de collegiale kerk Sainte-Waudru in Bergen (juni 2020)
znwb: Organist, inz. in toep. op iem. die op een kerkorgel speelt; – orgelspeler (op een modern hammondorgel e.d.). Ook orgeliste v., -s en -n.
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 7
De restauratie zelf duurde zo’n twee jaar. Orgelist Luc Ponnet is zeer tevreden dat het zover is. (vrt.be)
Het kan goedkoper, zei ik dan altijd, maar dan moet je bijbetalen voor de gitarist en de orgelist en de pianist en dat was ik telkens zelf. (demorgen.be)
Toenmalig directeur Lies Kerkhofs vond dat zonde en contacteerde Luc Ponet, een orgelist uit Tongeren met wereldfaam. (standaard.be)
zijn woede botvieren
vnw: zijn woede op iemand uitwerken: zijn woede op iemand koelen, zich afreageren
Het kan zijn dat je je gaat verzetten, je woede uitwerken op de ander. (libelle.be)
Na de rouwperiode, kunnen ze hun woede uitwerken op alle spullen waar ze niets meer mee kunnen doen. (hln.be)
Een 42-jarige man uit Bornem stond woensdag voor de zestiende keer voor de rechter, dit keer omdat hij zijn woede uitwerkte op de woning en inboedel … (gva.be)
Ze wil haar woede uitwerken. Hiervoor verleidt ze een man, trouwt ze er mee en overtuigt hem om zijn favoriete bezigheid en zelfstandige … (libstore.ugent.be)
zijn woede botvieren
vnw: zijn woede op iemand uitwerken: zijn woede op iemand koelen, zich afreageren
Het kan zijn dat je je gaat verzetten, je woede uitwerken op de ander. (libelle.be)
Na de rouwperiode, kunnen ze hun woede uitwerken op alle spullen waar ze niets meer mee kunnen doen. (hln.be)
Een 42-jarige man uit Bornem stond woensdag voor de zestiende keer voor de rechter, dit keer omdat hij zijn woede uitwerkte op de woning en inboedel … (gva.be)
zijn zin doordrijven
vnw: zijn kop uitwerken: zijn zin doordrijven
Woordenboek der Nederlandsche Taal: — (Meton.) (Vl.-België) Zijn kop uitwerken, doen wat men in het (opgewonden) hoofd heeft, zijn zin doordrijven, soms bep. tegen den wil van anderen in.
Iedereen raadt hem die zaak af, maar hij zal toch zijne kop uitwerken!
een uitval doen, uitvaren
vnw: uitvaren, tekeergaan, boos worden
Van Dale 2016 online: BE
Waarom vliegt ge zo uit tegen de Paul? Hij heeft toch niks verkeerd gedaan!
op goed geluk
ook, eventueel in andere regio’s: op goed valle uit, op goed vallen uit, op goed vallend uit …
WNT, bij uitvallen:
Op goed valle het uit, op goed geluk af; lukraak, in het wilde weg. Uitsluitend in Vlaams-België.
“Zij (verlieten) de hoeve, en vertrokken op goed valle ’t uit”, De Mont en De Cock, Vlaamsche Wondersprookjes (1896).
“Hoe dikwijls gebeurt het niet, dat zij die op goed valle het uit planten, ettelijke jaren nadien te leur zijn gesteld”, Ickx, Fruitboomteelt (1914).
vgl. uitvallen
“Ik heb het gerechtje uit mijnen duim gezogen..; zomaar op het goed vallend uit.. met in gedachte ik wil eigenlijk een oud frans recept, maar …” (blog.seniorennet.be 5 apr. 2015)
“Maar dan ? Normaal moest ik naar de R 13 rijden , maar die stond nergens aangegeven. Op het goed vallend uit, sloeg ik na de afrit links af richting Turnhout.” (telenet.be/de.wielertoerist)
“Op goed vallen uit. We laden de fietsen op de wagen en zien waar we dan wel naartoe gaan.” (nieuwsblad.be)
uitdraaien, aflopen
vnw: op goed valle ’t uit, op goed vallen uit: op goed geluk, lukraak
De 100-jarige kwikke Jef op Idereen Beroemd: ‘Honderd jaar en zeven dagen worden, als dat zo nu moest uitvallen…’
seniorennet.be: Het is de tweede keer dat ik een top-down modelletje brei en hoop dat het goed zal uitvallen.
op goed geluk
ook, eventueel in andere regio’s: op goed valle uit, op goed vallen uit, op goed vallend uit …
WNT, bij uitvallen:
Op goed valle het uit, op goed geluk af; lukraak, in het wilde weg. Uitsluitend in Vlaams-België.
“Zij (verlieten) de hoeve, en vertrokken op goed valle ’t uit”, De Mont en De Cock, Vlaamsche Wondersprookjes (1896).
“Hoe dikwijls gebeurt het niet, dat zij die op goed valle het uit planten, ettelijke jaren nadien te leur zijn gesteld”, Ickx, Fruitboomteelt (1914).
vgl. uitvallen
“Ik heb het gerechtje uit mijnen duim gezogen..; zomaar op het goed vallend uit.. met in gedachte ik wil eigenlijk een oud frans recept, maar …” (blog.seniorennet.be 5 apr. 2015)
“Maar dan ? Normaal moest ik naar de R 13 rijden , maar die stond nergens aangegeven. Op het goed vallend uit, sloeg ik na de afrit links af richting Turnhout.” (telenet.be/de.wielertoerist)
vnw: uitvegen, wegvegen, schoonmaken, uitwissen
Typisch Vlaams: uitvegen, wissen: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 1
gwnt: Zuidn.
zie ook vagen
Alleen met radicaal beleid kan Biden het trumpisme uitvagen. (standaard.be)
Wat China echter wel lijkt te doen, is het uitvagen van de identiteit en de cultuur van de Oeigoeren en andere minderheden. (vrt.be)
De btw-verlaging die de regering heeft doorgevoerd om de stijging van de energiekosten te temperen, is al volledig uitgevaagd. (demorgen.be)
De Aziatische beurzen zijn vanmorgen lager gesloten, waarbij de winsten van gisteren opnieuw werden uitgevaagd.( knack.be)
uitvegen
vnw: uitvegen, wegvegen, schoonmaken, uitwissen
Typisch Vlaams: uitvegen, wissen: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 1
gwnt: Zuidn.
zie ook vagen
Alleen met radicaal beleid kan Biden het trumpisme uitvagen. (standaard.be)
Wat China echter wel lijkt te doen, is het uitvagen van de identiteit en de cultuur van de Oeigoeren en andere minderheden. (vrt.be)
De btw-verlaging die de regering heeft doorgevoerd om de stijging van de energiekosten te temperen, is al volledig uitgevaagd. (demorgen.be)
De Aziatische beurzen zijn vanmorgen lager gesloten, waarbij de winsten van gisteren opnieuw werden uitgevaagd.( knack.be)
1. losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
2. kwibus, kwiet, kwiebel, kwieten
soms ook bistenkwiebel
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930
1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.
2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!
1. losbol, lichtjes op zijn kop gevallen niet ernstig te nemen persoon
2. kwibus, kwiet, kwiebel, kwieten
soms ook bistenkwiebel
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): kwistenbijbel
Uit Westvlaams kwiste `ruzie’ en bijbel (?): (West-Vlaanderen) Ruziezoeker.
Van de Vyvere bekeek hem eens, als wou hij zeggen: ”Hela, kwistenbiebel, braaf zijn, hein! Of anders …” En De Jaegere was braaf, en bij de naamafroeping stemde hij, de eerste van de heele kamer: Jaaa! De West-Vlaming 6 Dec. 1930
1. Zie die kwistenbiebel daar nu eens bezig! Hij is bezig de straat proper te maken met handborstel en vuilblik.
2. Hela kwistenbiebel, ge houdt het schilderij op zijne kop!
Van Dale online: BE
Het ploeterbad is open van 1 mei tot 15 september op niet schoolmomenten: in het weekend en op feest- en brugdagen van 11 uur tot 19 uur en op woensdagnamiddag van 13 tot 19 uur. Vanaf 15 juni tot eind augustus is het ploeterbad iedere dag open van 11 tot 19 uur. (vlaamsbrabant.be)
De inkom is gratis, dus moeilijk om precieze bezoekersaantallen te kennen. Voor het ploeterbad, waar de bezoekers wel geregistreerd worden, noteerde men 42.000 bezoekers, tegenover 28.000 vorig jaar, een forse stijging van bijna 50 procent. (.persinfo.org)
scheldwoord voor scheidsrechter
“‘Kutref’ is " (standaard.be 31 dec. 2020)
“En dat is geen hands/penalty? Duwt de bal gewoon weg met arm. Kutref/VAR” (voetbalflitsen.be 22 jan. 2021)
“Een superefficiënt Willebroek, dat onverdiend won, een kutref die 2 flagrante penaltyfouten wou zien, een FCD dat na de 0-1 meer ..” (iendracht.be 4 okt. 2005)
“Kakt omhoog kutref. #GALCLU8” (Twitter)
dronkaard, zatlap
kwak is jenever
“Un echte kwaksmoel même pas encore klachkop! Décidément…tu nous enterreras tous vieux zwanseur. Bon anniversaire Ketje!” (facebook 16/01/09)
(Een echte kwaksmoel, zelfs nog geen kletskop! Vast en zeker …ge zult ons nog allemaal begraven oude zwanzer. Gelukkige verjaardag Ketje!)
weg, verdwenen, ook ‘ribbedie’
ribbedebie zijn:
- mensen: zich snel uit de voeten maken of gewoon aankondigen dat men weg gaat
- voorwerpen: ze zijn dan spoorloos verdwenen of men vindt ze niet in eerste instantie
< mogelijk uit Bargoens ‘rip’ + “de bie = (de) weg”): zie bie, de ~ jallen. Rip betekende vroeger weg, vertrokken, verdwenen, gevlucht, gestolen.
< volgens J.L. Pauwels zou het een verbastering zijn van het Frans ‘à bride abattue’: met losse teugel
zie ook piepedada, pist, de ~ in zijn
Als je begint over betalen, is hij ribbedebie.
Ben ribbedebie, salodder en tot morgen allemaal.
Mijn sleutels zijn ribbedebie. Waar heb ik die weer gelegd?
Volgende week zijn wij ribbedebie, op vakantie!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
