Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #26361

    cravat
    (de ~ (v./m.), -ten)

    spellingsvariant van cravate (stropdas)

    zie ook: plastron; verzamellemma kledij

    Emoji u1f454

    Tijdens de diensturen was ik verplicht een cravat te dragen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:21
    2 reactie(s)

    #26362

    centuur
    (de, het ~ (v.m.o.), -s, -en)

    broeksriem, riem op kleed van een vrouw
    uitspraakvariant met korte /e/
    → Fr. ceinture (= gordel)

    zie ook ceintuur; verzamellemma kledij

    De gesp van mijn centuur is gebroken waardoor mijn broek afzakt.

    “De geborduurde bloemen op de schouders laten zien dat het om een kwaliteitskledingstuk gaat voor meisjes. Het centuur op de taille past iedereen.” (bol.com/be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:20
    5 reactie(s)

    #26363

    kledij
    (verzamellemma)

    De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.

    kledij:
    aanstekers
    baai
    bain de soleil
    badkostuum
    bovenlijfke
    bretellen
    broeksriem
    centuur
    cravat
    debardeur
    duffelcoat
    frak
    frennen
    frulleke
    gilet
    golf
    gordel
    kap
    kaptrui
    kaspoesjeir
    klak
    kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
    knop
    kostuum
    k-way
    lits
    manchetknop
    mantel
    marcelleke
    nestels
    neuke
    onderlijfke
    overal
    palto
    pantoffels
    plastron
    pression
    pull
    regenscherm
    sletsen
    sloefen
    sous-pull
    tailleur
    tallon
    tiret
    veston
    voorschoot

    werkwoorden:
    fronsen
    opplooien
    plooien
    sletsen

    varia:
    avondkledij
    droogkast
    droogkuis
    gele hesjes
    kapstok
    kroon, de ~ ontbloten
    okselvijver
    smink
    tent
    wasmachien

    uitdrukkingen:
    frak, amaai mijne ~
    klak, amai mijn ~
    broek, de ~ dragen
    ene frak en twee schoenen
    Jean met de klak
    klak, er met de ~ naar gooien
    kiekens, de ~ zitten door den draad
    kleedje, in een nieuw ~ steken

    > andere betekenis van kledij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:20
    2 reactie(s)

    #26364

    bretel
    (de ~ (v.), ~len,~s)

    1) broekophouders (SN)
    2) schouderbandjes van een BH

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Ontleend aan Frans bretelle, meestal in het meervoud bretelles, dat zelf weer ontleend is aan Oudhoogduits britil ‘teugel, toom’.

    klemtoon op de tweede lettergreep

    zie ook verzamellemma kledij

    1) Zijn broek hangt altijd tot op zijn hielen. Wij hebben hem mooie bretellen gekocht voor zijn verjaardag.

    2) De bretel van haar BH was over haar linkerschouder omlaag gezakt.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:20
    5 reactie(s)

    #26365

    broeksriem
    (de ~ (m.), ~en)

    riem om de broek op te houden, gordel

    broeksriem met tussen-s

    Van Dale
    broekriem (de m.)
    1 riem die dient om een broek op te houden

    zie ook verzamellemma kledij

    Mijn bretellen zijn kapot, ik zal maar weer mijn broeksriem gebruiken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:19
    3 reactie(s)

    #26366

    broeksriem
    (de ~ (m.), ~en)

    riem om de broek op te houden, gordel

    broeksriem met tussen-s

    Van Dale
    broekriem (de m.)
    1 riem die dient om een broek op te houden

    zie ook verzamellemma kledij

    Mijn bretellen zijn kapot, ik zal maar weer mijn broeksriem gebruiken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:19
    3 reactie(s)

    #26367

    bovenlijfke
    (het ~, ~s)

    t-shirt zonder mouwen, singlet, topje

    zie bovenhemmeke, lijfke, onderlijfke, hemmeke, marcelleke; verzamellemma kledij

    Ge hebt gesmost op uw bovenlijfke, doe maar gauw een ander aan.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:18
    0 reactie(s)

    #26368

    kleedje, in een nieuw ~ steken
    (uitdr.)

    iets vernieuwen (vooral het uiterlijk, de verschijningsvorm, …)

    Van Dale 2015 online BE

    DS2015 standaardtaal

    NL-SN: in een nieuw jasje steken

    zie ook steken, in een nieuw kleedje ~; verzamellemma kledij

    bron: https://vrttaal.net/taaladvies-taalkwestie/taalmail-503

    deredactie.be: Karrewiet wordt in een nieuw kleedje gestoken en “Ketnet king size” krijgt een filosofische rubriek.

    voetbalsnieuws.be: Vanden Stockstadion in een nieuw kleedje gestoken

    E-government in een nieuw kleedje | bestuurszaken.be

    Bericht in de gazet van 2026: “De website van het VW steekt volledig in een nieuw kleedje.”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:16
    1 reactie(s)

    #26369

    doahene
    (bw.)

    daarheen

    zie ook hene

    Doahene ga ik niet, da’s veel te ver.

    Regio Hageland
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:15
    0 reactie(s)

    #26370

    badkostuum
    (het ~ (o.), ~s)

    badpak

    Van Dale: (formeel) kledingstuk om in te zwemmen of te zonnen: badpak, bikini of zwembroek

    zie ook verzamellemma kledij

    Ik moet mijn badkostuum nog zoeken, want morgen gaan we zwemmen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:09
    14 reactie(s)

    #26371

    badkostuum
    (het ~ (o.), ~s)

    badpak
    /‘bat k.es tum/ [’b?tk?sty?m] of (minder vaak) [’b?tk?sty?m]

    Van Dale: (formeel) kledingstuk om in te zwemmen of te zonnen: badpak, bikini of zwembroek

    zie ook verzamellemma kledij

    Ik moet mijn badkostuum nog zoeken, want morgen gaan we zwemmen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:07
    14 reactie(s)

    #26372

    bain de soleil
    (de ~, (m), ~ soleils)

    zomerkleed met spaghettibandjes of pertils, zonnejurk

    < Frans: robe bain de soleil

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    zie ook verzamellemma kledij

    Summer dress (5634765615)

    Met deze warme dagen dragen de meeste dames een bain de soleil.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:07
    0 reactie(s)

    #26373

    baai
    (de ~ (m.), -en)

    gebreide trui
    uitspraak: boy, boaj, boej, boi, boj

    Van Dale: baai
    (1619) <Frans baie, Oud Frans bai, van Latijn badius (bruin – paard- met zwarte stippen)
    (stofnaam) dik en grof wollen weefsel, op molton lijkend flanel, waarvan onderkleren, vrouwenrokken, hemden worden gemaakt

    zie ook liefbaai; verzamellemma kledij

    ook in sommige Limburgse regio’s en in de Noorderkempen

    Trek zo nie an m’n boy!

    Met dat koud weer kan je wel een boy gebruiken.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:05
    22 reactie(s)

    #26374

    aansteker
    (de ~ (m.), ~s)

    Pantoffel die van achteren open is, slipper
    zie ook: sleffers, slets; verzamellemma kledij

    Van Dale 2015 online: BE, niet algemeen

    Ik was bang dat ik de hele vakantie op mijn aanstekers had moeten lopen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:04
    4 reactie(s)

    #26375

    kledij
    (verzamellemma)

    De Vlaamse garderobe ziet er betrekkelijk anders uit dan de Nederlandse. In dit lemma bewaren we een lijst van allerlei Vlaamse kledingsstukken en gerelateerde terminologie, evenals uitdrukkingen die naar deze kledij verwijzen. Een aanzienlijk deel van deze terminologie is (duidelijk) geleend van de zuiderburen, maar er zijn ook verschillende gevallen waarbij de Hollander, en dus de Nederlandse standaardtaal, een Frans woord gebruikt, terwijl de Vlaming er zelf een woord voor heeft bedacht. Bij de gelinkte lemma’s zijn er bovendien nog talloze andere namen voor kledingsstukken te vinden.

    kledij:
    aanstekers
    baai
    bain de soleil
    badkostuum
    bovenlijfke
    broeksriem
    centuur
    cravat
    debardeur
    duffelcoat
    frak
    frennen
    frulleke
    gilet
    golf
    gordel
    kap
    kaptrui
    kaspoesjeir
    klak
    kleed(je) (+ avondkleed, bloemekeskleed, communiekleed, doopkleed, slaapkleed, trouwkleed, zomerkleed, …)
    knop
    kostuum
    k-way
    lits
    manchetknop
    mantel
    marcelleke
    nestels
    neuke
    onderlijfke
    overal
    palto
    pantoffels
    plastron
    pression
    pull
    regenscherm
    sletsen
    sloefen
    sous-pull
    tailleur
    tallon
    tiret
    veston
    voorschoot

    werkwoorden:
    fronsen
    opplooien
    plooien
    sletsen

    varia:
    avondkledij
    droogkast
    droogkuis
    gele hesjes
    kapstok
    kroon, de ~ ontbloten
    okselvijver
    smink
    tent
    wasmachien

    uitdrukkingen:
    frak, amaai mijne ~
    klak, amai mijn ~
    broek, de ~ dragen
    ene frak en twee schoenen
    Jean met de klak
    klak, er met de ~ naar gooien
    kiekens, de ~ zitten door den draad
    kleedje, in een nieuw ~ steken

    > andere betekenis van kledij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 12:02
    2 reactie(s)

    #26376

    baneenk
    (uitdr.)

    met nadruk neen zeggen

    regio West- en Oost-Vlaanderen

    Moeder tegen zoon: hebt ge uw kleren weggelegd?
    zoon: baneenk

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 28 Mar 2020 11:54
    1 reactie(s)

    #26377

    Teller VW
    (tijdelijk tellemma)

    Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.

    Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma én het aantal nieuwe lemma’s sinds de vorige tellingen (zie hiervoor lijst ‘recent’ en zelf daadwerkelijk tellen als controle).

    datum______teller____laatste lemma___________________aantal nieuwe sinds vorige__woorden tekort/verdwenen + opm
    **********************************************************************************
    8/3/2020___32680_____coiffeuse
    8/3/2020___32681_____Teller VW_____________________1 _____________________ineens een test :)
    11/3/2020__32690_____kunstencentrum________________9 _____________________OK
    13/3/2020__32695____paniekwinkelen_________________5 _____________________OK
    14/3/2020__32706_____gengig_______________________11 _____________________OK
    17/3/2020__32720____kant, er de ~jes (van) afrijden___14 _____________________OK
    19/3/2020__32740____dadelaar______________________20 _____________________OK
    22/3/2020__32765____klappe nansje_________________25 ____________________ OK
    24/3/2020__32777____wasmachien____________________12 _____________________OK
    26/3/2020__32784____voortonen______________________7 _____________________OK
    28/3/2020__32789____achtervolgingskoers____________5 _____________________OK

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Mar 2020 11:45
    10 reactie(s)

    #26378

    achtervolgingskoers
    (zn. v.; ~en )

    koers (race) waarbij de ene de andere moet trachten in te halen; faze in een koers waarbij men op achtervolgen aangewezen is
    ook fig.

    Ook de grote, Duitse autoreuzen die enkele jaren geleden nog grapten over de wilde plannen van Elon Musk, hebben de achtervolgingskoers ingezet. (Managers the day after tomorrow – Rik Vera)

    Bayrou stemt voor Hollande omdat hij het oneens is met de “achtervolgingskoers naar extreemrechts” van huidig president Nicolas Sarkozy. (hln.be)

    Soeverein Deceuninck-Quick-Step was een klasse apart in de achtervolgingskoers. (wielerflits.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Mar 2020 11:41
    0 reactie(s)

    #26379

    koers
    (de ~ (v.), ~en)

    race, wielerwedstrijd

    Van Dale: snelheidswedstrijd, wedren

    In Nederland: Met ‘de koers’ wordt de Tour de France bedoeld, daarbuiten is het gewoon wielerwedstrijd – zie reacties

    zie ook koerswedstrijd
    vgl. achtervolgingskoers
    Afbeelding zie hier

    Ze hebben alle straten van het dorp afgezet omdat de koers er door moet.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Mar 2020 11:36
    2 reactie(s)

    #26380

    koerspaard
    (het -en)

    renpaard

    Van Dale 2018 online: BE, spreektaal

    DS2015 standaardtaal

    zie ook ge kunt van een ezel geen koerspaard maken

    ‘Van een ezel kunt ge geen koerspaard maken.’

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Mar 2020 11:34
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.