Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.
Vruchten/planten:
patatten
beeten
selder, knolselder, bleekselder
porei
schorsenelen
witloof
zurkel
eierplant
sluimererwt
maïs
ajuin
pijpajuin
look
salaad
sojascheut
suikerboon
tomat
fraize
pompelmoes
appelsien
mandarinne
peche
kriek
stekelbes
witbuik
appelen
okkernoten
vuistnoot
Bomen:
abrikozelaar, appelaar, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar
Verwerkte producten:
fruitsap, appelsiensap, pompelmoessap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep
Varia:
belgetarisch, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver
zie ook Vlaamse volgorden
exotisch fruit (Citrus ×paradisi)
NL: grapefruit
zie ook de commentaren hieronder en bij pompelmoessap
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook pompelmoessap; verzamellemma groenten en fruit
< Tamil: pampalimasu.
Ik eet liever appelsienen dan pompelmoezen.
IJsthee met zeste van roze pompelmoes – De Standaard
spellingsvariant: byro
< naam van de uitvinder: Laszlo Biro
vgl. Brits Engels ‘byro’
Mijn moeder (Roeselare, West-Vlaanderen) gebruikt soms de term biro. Geen idee hoeveel dat daar verder vespreid is. (taalverhalen.be)
gezondheid, schol
NL veel eerder: proost
vd gratis wb:
san·té tw wens bij het drinken: op je gezondheid
zie ook de reacties
Er wordt vanalles gezegd,proost, sante, gezondheid,schol,lebbe-lebbe ,enz.
gezondheid, schol
NL: proost
vd gratis wb:
san·té tw wens bij het drinken: op je gezondheid
zie ook de reacties
Er wordt vanalles gezegd,proost, sante, gezondheid,schol,lebbe-lebbe ,enz.
balpen
herkomst: merknaam Bic; vgl. kodak, isomo, diesel, singer e.a.
< Frans: Marcel Bich (producent van balpennen, aanstekers, scheermesje en andere wegwerpartikelen)
uitspraak met scherpe i
zie ook: stylo
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal
Klik op de afbeelding
Bikken
Ik neem efkes nen bic om uw telefoonnummer te noteren.
Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.
Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma én het aantal nieuwe lemma’s sinds de vorige tellingen (zie hiervoor lijst ‘recent’ en zelf daadwerkelijk tellen als controle).
datum______teller____laatste lemma___________________aantal nieuwe sinds vorige__woorden tekort/verdwenen + opm
**********************************************************************************
8/3/2020___32680_____coiffeuse
30/3/2020__32800_____mammeloeze_____________________120 _____________________OK
1/5/2020___32950_____hert___________________________150 _____________________OK
22/5/20____32990_____verduiken_______________________40 _____________________OK
06/06/20___33039_____scheergerief____________________49 _____________________klopt niet, er zijn 50 nieuwe
Blijkbaar verdwijnen er regelmatig lemma’s uit het VW. Zie reactie bij coiffeuse. Dit lemma als hulpinstrument voor de suggestie van nthn om regelmatig de teller op het welkomstblad van het VW op te volgen. Hopelijk brengt dit wat inzicht in de aard en de omvang van het probleem.
Hieronder kan per datum, de laatste tellerstand genoteerd worden in combinatie met het meest recente nieuwe woord/lemma én het aantal nieuwe lemma’s sinds de vorige tellingen (zie hiervoor lijst ‘recent’ en zelf daadwerkelijk tellen als controle).
datum______teller____laatste lemma___________________aantal nieuwe sinds vorige__woorden tekort/verdwenen + opm
**********************************************************************************
8/3/2020___32680_____coiffeuse
30/3/2020__32800_____mammeloeze_____________________120 _____________________OK
1/5/2020___32950_____hert___________________________150 _____________________OK
22/5/20____32990_____verduiken_______________________40 _____________________OK
06/06/20___33039_____scheergerief____________________49 _____________________klopt niet, er zijn 51 nieuwe
borstel om zich in te zepen bij het scheren
SN: scheerkwast
Ik scheer mijn eigen nog met de gillette en om goed in te zepen moet ge de scheerborstel eerst in heet water soppen…
Een echt goeie scheerborstel is gemaakt van dashaar.
borstal om zich in te zepen bij het scheren
SN: scheerkwast
Ik scheer mijn eigen nog met de gillette en om goed in te zepen moet ge de scheerborstel eerst in heet water soppen…
Een echt goeie scheerborstel is gemaakt van dashaar.
kwast
zie ook: verfborstel, scheerborstel, schildersborstel, vernisborstel, papborstel
Zie andere definitie van borstel
Welke borstel gebruikt ge het best om te vernissen, ne ronde of ne platte?
SN-NL: scheergerei
zie ook gerief
Ondergoed voor vier dagen, wat kleren, schoenen, een goeie haardroger – mijn vrouw wordt stilaan zot (lacht) – en mijn scheergerief. (hln.be)
De soldaat was ook voorzien van een degelijke scheerset.Het scheergerief komt niet voor op de lijst van de toerustingsvoorwerpenin het “reglement op den rekendienst der eenheden”, nochin de "lijst met de vaste uitrusting van het voetvolk, bepakkingvan den boedelzak’.(abbl1940.be)
Maar een op de vijf vergeet de tandenborstel of het scheergerief. (standaard.be)
1. gereedschap, uitrusting, gerei, spullen
eetgerief, huisgerief, kampeergerief, kookgerief, keukengerief, knutselgerief, kuisgerief, naaigerief, scheergerief, schildergerief, schoolgerief, schrijfgerief, slaapgerief, tekengerief, toiletgerief, tuingerief, visgerief, zwemgerief,…
DS2015 geen standaardtaal
taaladvies.net: standaardtaal in België
zie ook goed gerief; schoon gerief
2. mannelijke geslachtsdelen
Van Dale online: gerief: (1376-1400 ‘genot, voordeel, winst’)
etymologie onzeker, wel te verbinden met Middelnederlands r?ve (mild, overvloedig)
> BE benodigdheden: gerei
ook als tweede lid in samenstellingen als de volgende, waarin het eerste lid een handeling of een werkterrein noemt:
bakgerief, borduurgerief, bouwgerief, douchegerief, hengelgerief, kampeergerief, klimgerief, rookgerief, voetbalgerief, werkgerief, zitgerief
1. Ik zal mijn gerief pakken om uwen band te plakken.
Doet dat computergerief eens van de tafel af, we gaan eten.
1. Politie vindt gerief voor plantage (Turnhout) – De Standaard
2. Zijn broek spant zodanig dat je duidelijk zijn gerief ziet zitten.
Goed gerief moet onder een afdak hangen.
ja, zeker
< (he)t doet
tegengestelde: tendoet
< (he)t + en (ontkenning) + doet
ook in Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en Limburg
Ook: jakkedoe Regio Kortijk
jakkedoen Regio Kust
- Gij moet geen pintje hebben, zeker?
+ Toet. (Toch wel)
Jakkedoe!
+ Ge gaat het toch zelf betalen?
- Tendoet!
> andere betekenissen van toet
exotisch fruit (Citrus ×paradisi)
NL: grapefruit
niet te verwarren met de witte pompelmoes (Citrus maxima), die in Nederland ‘pompelmoes’ wordt genoemd
zie ook de commentaren hieronder en bij pompelmoessap
Van Dale 2015 online: BE
DS2015 standaardtaal
zie ook pompelmoessap; verzamellemma groenten en fruit
< tamil pampalimasu.
Ik eet liever appelsienen dan pompelmoezen.
IJsthee met zeste van roze pompelmoes – De Standaard
Een Vlaming met een degelijke lochting – of een winkelkar – heeft al wel eens namen nodig om de vruchten en planten te benoemen die uiteindelijk op zijn talloor moeten terechtkomen, al dan niet na ze eerst te schellen of te pellen. Ook wanneer zijn moestuin het slachtoffer is van moeskoppen, dient hij de polies duidelijk te kunnen informeren.
Vruchten/planten:
patatten
beeten
selder, knolselder, bleekselder
porei
schorsenelen
witloof
zurkel
eierplant
sluimererwt
maïs
ajuin
pijpajuin
look
salaad
sojascheut
suikerboon
tomat
fraize
pompelmoes
pompelmoes, witte ~
appelsien
mandarinne
peche
kriek
stekelbes
witbuik
appelen
okkernoten
vuistnoot
Bomen:
abrikozelaar, appelaar, bananelaar, dadelaar, druivelaar, frambozelaar, kakilaar, kerselaar, kokosnotelaar, kriekelaar, kweeperelaar, mispelaar, notelaar, olijvelaar, perelaar, perzikelaar, pruimelaar, rozelaar, vijgelaar
Verwerkte producten:
fruitsap, appelsiensap, pompelmoessap, fruitsla, confituur, gelei, stoemp, fruitpap, groentepap, patattenpuree, suikerboon, seldersoep
Varia:
belgetarisch, crudivorisme, groentjes, zesser, twaalver
zie ook Vlaamse volgorden
turnpak voor vrouwen, balletkostuum voor vrouwen
opm: in SN-NL is een maillot een kousenbroek
Zwarte maillot zonder mouwen
Hoe was je een maillot het best? – Turnkring Atlas
Ik bleef echter trouw gaan, want mama had al een maillot van de balletschool gekocht. (lunatic.be)
Voor het keurturnen is een maillot verplicht. (sportuna.be)
een lange broek die te kort is
zie ook: tram, afgereden van de ~, onder de tram gezeten hebben, smirrekes, op ~ lopen
Hij groeit zo rap, die broek is weeral te kort…, er staat water in zijne kelder.
’water in de kelder hebben staan’. Zou het iets te maken hebben met een mislukte verbouwing? Nattigheid aanvoelen? Nope, hiermee wordt bedoeld dat je ‘hoogwater’ hebt. Oftewel: je broek is te kort. (gidsvoorhetzuiden.nl)
slogan gelanceerd tijdens het opheffen van de lockdown in coronatijden als opvolger voor blijf in uw kot
Zowel minister De Block als motivatiepsycholoog Maarten Vansteenkiste waren het meest gecharmeerd door deze slogan:
“Kom uit je kot, maar doe niet te zot!” De inzending kwam van Anita Mannaert. Er was niets te winnen, behalve eeuwige roem! ??(radio2.be)
Liveblog: Weer meer dan 100 nieuwe besmettingen en 29 overlijdens: “Kom uit uw kot, maar doe niet te zot” (vrt.be)
Blijf in je huis.
“Blijf in uw kot”, met die iconische uitspraak probeerde Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) de Vlaming te overtuigen om thuis te blijven. “Ik meen het”, voegde ze er nog aan toe. Hoe goed ze het ook bedoelde, er wordt nogal mee gelachen.
zie ook kom uit uw kot, maar doe niet te zot
Het eerste coronanummer is een feit: MNM komt met ‘Blijf In Uw Kot’-remix van Maggie De Block
Waarom is “in uw kot blijven” zo belangrijk? Goedele Wachters legt het helder uit in drie minute (vrt.be)
“Blijf in uw kot of ruim uw vuil op”: Vogelbescherming Vlaanderen roept coronawandelaars op afval beter op te ruimen (vrt.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
