Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
de drang om ergens financieel beter van te worden, geldzucht
SN/NL: geldelijk gewin, meestal kortweg: gewin
“Het versterkt mijn vermoeden dat het geldgewin voor haar en de met haar verbonden vennootschappen voorop stond. (VRTNWS)
Geldgewin in hoofde van enkelingen mag de toekomst van een sector niet hypothekeren. (boerenbond.be)
op een droge manier, onaangedaan
meerdere betekenissen in NL:
vbzin 1: droge humor
2: doodleuk
3: botweg, harteloos
4: onbewust
5: zonder veel omhaal
Tien gewaagde uitspraken van prins Philip: zijn het ronduit markante blunders of zijn ze droogweg grappig? (VRTNWS)
Maar in juli van dit jaar liet Volkswagen droogweg weten dat de auto’s waarbij sjoemelsoftware was geïnstalleerd prima rijden. (testaankoop)
Dat hij veel spijt heeft, is goed. Maar dat neemt niet weg dat hij mij daar droogweg gewond op de straat heeft achtergelaten. (HLN)
Zweedse kleuter brengt droogweg granaat mee naar school en veroorzaakt paniek. (HLN)
Genk droogweg uitgeschakeld in 2e ronde. (DS)
soort rechthoekige koffiekoek dat uit twee lagen bladerdeeg bestaat waarvan het bovenste met glazuur is bedekt. Tussen het bladerdeeg zit banketbakkersroom.
zie ook boekske
AN: tompoes
Niets zo heerlijk op zondag als een verse koffiekoek! In ons assortiment: eclair, oliebol, glacé, appelflap.
het midden, de omgeving of de wereld waarin de misdaad zich afspeelt
ook: het misdaadmilieu
NL: het criminele milieu
Het heeft alweer gerommeld in de Antwerpse misdaadmiddens. In de wijk Dam werd er zondagavond twee keer brandgesticht én klonken er geweerschoten. (HNL)
de eigen familie
NL: de naaste familie
De begrafenis betreft enkel de dichte familie waaronder ook zijn kleinzoon prins Harry die vanuit Californië zou afreizen om zijn grootvader een laatste groet te brengen. (VRTNWS)
de drang om ergens financieel beter van te worden, geldzucht
SN/NL: geldelijk gewin
“Het versterkt mijn vermoeden dat het geldgewin voor haar en de met haar verbonden vennootschappen voorop stond. (VRTNWS)
Geldgewin in hoofde van enkelingen mag de toekomst van een sector niet hypothekeren. (boerenbond.be)
soort rechthoekige koffiekoek dat uit twee lagen bladerdeeg bestaat waarvan het bovenste met glazuur is bedekt. Tussen het bladerdeeg zit banketbakkersroom.
AN: tompoes
Niets zo heerlijk op zondag als een verse koffiekoek! In ons assortiment: eclair, oliebol, glacé, appelflap.
SN-NL: aan alle kanten, van alle kanten
Typisch Vlaams: van alle kanten: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Trump verliest steun langs alle kanten – Wereld – Knack
“Verhaal Louis Michel rammelt langs alle kanten” (hln.be)
SN-NL: aan alle kanten
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Trump verliest steun langs alle kanten – Wereld – Knack
“Verhaal Louis Michel rammelt langs alle kanten” (hln.be)
soort rechthoekige koffiekoek dat uit twee lagen bladerdeeg bestaat waarvan het bovenste met glazuur is bedekt. Tussen het bladerdeeg zit banketbakkersroom.
AN: tompoes
Niets zo heerlijk op zondag als een verse koffiekoek! In ons assortiment: eclair, oliebol, glacé, appelflap.
In het Vlaams worden soms dezelfde woorden in een andere volgorde gebruikt vergeleken met het Nederlands. In dit lemma bewaren we een overzicht van deze voor Nederlanders omgekeerde woorden en uitdrukkingen. Verschillende van deze volgorden worden afgekeurd en afgeleerd louter en alleen omwille van het feit dat men ze in Nederland anders oplijst.
| Vlaanderen | Nederland | speciallekes & opmerkingen |
|---|---|---|
| appelsien | sinaasappel | in het West-Vlaams worden (ook) vormen gebruikt met de Nederlandse volgorde, bv. ginappel, seenappel |
| blad, steen, schaar (VL) schaar, steen, papier (Antw.-Brussel) |
steen, papier, schaar | |
| duimen en vingers aflekken | vingers en duimen aflikken | |
| fauna en flora | flora en fauna | |
| groenten en fruit | fruit en groenten | |
| grootteorde | ordegrootte | |
| ijsroom | roomijs | |
| klontjessuiker | suikerklontjes | |
| krachtdadig | daadkrachtig | |
| loontje komt om zijn boontje | boontje komt om zijn loontje | |
| muskaatnoot | nootmuskaat | zie ook kruidnoot |
| nko-arts neus-keel-oorarts |
kno-arts keel-neus-oorarts |
|
| pief poef paf | pief paf poef | |
| scha en schande, met ~ | met schande en schade | scha = scha((d)e), vgl. mede → mee, weder → weer, in stede → in stee, NL lade → la (schuif), … |
| vertaler-tolk | tolk-vertaler | |
| waarheid, durven of doen | doen, durven of (de) waarheid | In NL wordt ‘waarheid, durven of doen’ ook gebruikt, maar de omgekeerde versie komt enkel in NL voor, niet in VL. |
| water en bloed zweten | bloed en tranen zweten | |
| water, zweet en bloed | bloed, zweet en tranen | |
| weeral | alweer | |
| wetens en willens | willens en wetens | |
| zeker en vast | vast en zeker |
-
kinderspel waarbij men om beurt moet kiezen om op een vraag van de andere spelers te antwoorden, of een opdracht uit te voeren
komt in NL voor naast ‘doen, durven of (de) waarheid’, dat daarentegen in VL niet wordt gebruikt
zie ook Vlaamse volgorden
-
neologisme ten tijde van de coronacrisis:
“boostbox (de) (in België) doos met groente en fruit die je online kunt kopen en o.a. bij een ziekenhuis of zorginstelling kunt laten bezorgen als steuntje in de rug voor de mensen die daar coronapatiënten (en anderen) verzorgen” (corona in België)
opm: dit woord blijkt gelanceerd te zijn door een bedrijf, zie reacties
zie verzamellemma corona
Daarom roepen ze Belgen op om een ‘Boostbox’ te schenken die aan ziekenhuizen, zorginstellingen en brandweerkazernes geleverd worden. (hln.be)
De echte superhelden in deze coronatijden zijn onder andere de zorgverleners. Om hen te bedanken, kan je ze een Boostbox schenken. (flair;be)
Honderd boostboxen voor personeel AZ (Mechelen) – Het Nieuwsblad
neologisme ten tijde van corona:
“sportbubbel (de) (in België) beperkte groep mensen met wie je tijdens een lockdown contact mag hebben om samen te sporten” (corona in België)
zie ook verzamellemma corona
Indien er een besmetting wordt vastgesteld bij uw sportbubbel, is uw vereniging ervoor verantwoordelijk om de sportdienst hiervan zo snel mogelijk in te lichten. (kzvb.be)
Wegens Corona: verplicht inschrijven via de DuikPlanner. vanaf 19:55u verzamelen per sportbubbel, iedere sportbubbel krijgt een eigen tijdstip. (salvanos.be)
De sportbubbel mag niet groter zijn dan 10 kinderen; op sportkamp met groepen niet groter dan 15 kinderen (+2 begeleiders). (brecht.be)
Hoe dergelijke sportbubbels, nu alleen bekend in de topsport, eruit moeten zien, is zeer de vraag. (msn.com)neologisme ten tijde van corona:
“sportbubbel (de) (in België) beperkte groep mensen met wie je tijdens een lockdown contact mag hebben om samen te sporten” (corona in België
zie ook verzamellemma corona
Indien er een besmetting wordt vastgesteld bij uw sportbubbel, is uw vereniging ervoor verantwoordelijk om de sportdienst hiervan zo snel mogelijk in te lichten. (kzvb.be)
Wegens Corona: verplicht inschrijven via de DuikPlanner. vanaf 19:55u verzamelen per sportbubbel, iedere sportbubbel krijgt een eigen tijdstip. (salvanos.be)
De sportbubbel mag niet groter zijn dan 10 kinderen; op sportkamp met groepen niet groter dan 15 kinderen (+2 begeleiders). (brecht.be)
Hoe dergelijke sportbubbels, nu alleen bekend in de topsport, eruit moeten zien, is zeer de vraag. (msn.com)de coronacrisis heeft heel wat neologismen in het leven geroepen. Het gaat dan niet zozeer om samenstellingen met corona (zie corona), maar wel echt nieuwe woorden.
In dit lemma verzamelen we de specifiek Vlaamse neologismen.
Of deze woorden stand houden, is nog maar de vraag. Zie ook https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/24/wat-zullen-we-overhouden-aan-corona-woordenschat-10-a-15-woord/
https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/
In deze lijst wordt een label ‘in België’ gehanteerd voor typisch Vlaamse woorden of uitdrukkingen
alfabetische lijst:
aanloopleren
aanlooples
afkoelingsweek
boostbox
bubbel
cabriocabine
contactopspoorder
contacttracer
coronacoalitie
coronahinderpremie
coronationalisme
essentiële verplaatsing
keelwisser
kotbubbel
Marc Van Ranst, de ~
neuswisser
niet-essentiële verplaatsing
opkotplicht
paaspauze
raamregel
skyperitief
skyperitieven
sportbubbel
superkern
vierpersonenregel
de coronacrisis heeft heel wat neologismen in het leven geroepen. Het gaat dan niet zozeer om samenstellingen met corona (zie corona), maar wel echt nieuwe woorden.
In dit lemma verzamelen we de specifiek Vlaamse neologismen.
Of deze woorden stand houden, is nog maar de vraag. Zie ook https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/24/wat-zullen-we-overhouden-aan-corona-woordenschat-10-a-15-woord/
https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/
In deze lijst wordt een label ‘in België’ gehanteerd voor typisch Vlaamse woorden of uitdrukkingen
alfabetische lijst:
aanloopleren
aanlooples
afkoelingsweek
boostbox
bubbel
cabriocabine
contactopspoorder
contacttracer
coronacoalitie
coronahinderpremie
coronationalisme
essentiële verplaatsing
keelwisser
kotbubbel
Marc Van Ranst, de ~
neuswisser
niet-essentiële verplaatsing
opkotplicht
paaspauze
raamregel
skyperitief
skyperitieven
superkern
vierpersonenregel
“opkotplicht (de) (in België, informeel) ophokplicht” (https://www.taalbank.nl/2020/03/14/coronawoordenboek/)
zie ook kot; verzamellemma koterij
Een deurgatportret van fotograaf Gianni Camilleri lijkt nu hetzelfde doel te dienen als aandenken aan de ‘opkotplicht’ tijdens de coronacrisis. (nieuwsblad.be)
Tijdens deze opkotplicht doe ik aan coronadaten en e-piritiven met mijn coronabuddy’s in onze WFH outfit. (/fiftylicious.be)
Gezien we met de opkotplicht niet veel kunnen doen, zet in commentaar foto’s van wat je momenteel in modelbouw aan het knutselen bent. (facebook.be)
Jean: Als Marcske van de Kampioenen opkotplicht heeft, is het dan om de corona of om de vogelgriep?
Gerda: Jean! Gij se kieken :)
- naaistersterm voor verlengen of verbreden van een kledingstuk
- uitlangen
SN: uitleggen
ook in de Antwerpse Kempen
- omdat Grietje zo rap groeide moest moeder haar rokje voor de tweede keer uitlaten, gelukkig had de naaister een grote zoom voorzien
- Bertha vroeg de naaister of ze het rokje uit die dure winkel wat kon uitlaten op de heupen omdat ze een paar kilootjes bijgekomen was. Nink (neen ik) zei de naaister nogal kort, er is geen naad genoeg…
> andere betekenis van uitlaten
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
