Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #16851

    capot
    (de ~ (m.), ~s)

    motorkap

    < Frans capot

    uitspraak: kappoo

    zie ook kapoot

    Van Dale: ca­pot
    toegevoegd in oktober 2006
    BE; spreek­taal mo­tor­kap

    Annie, zet de kapo ne keer open, da ’k naar die radiateur kan kijken.

    …men schat dat we rond 2030 al vanaf januari eieren zullen kunnen bakken op de capot van onze wagens.(Mark Coenen – De Morgen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2022 12:55
    1 reactie(s)

    #16852

    remork
    (de ~ (m.), ~en)

    aanhangwagen

    ook ‘remorque’ gespeld

    < Frans remorque: sleepwagen, sleepbak

    zie ook wegcode

    Aanhanger simpel

    Ik ben vanmorgen met een remork afbraak naar het containerpark gereden.

    Feestje gepland? In Bierbeek kan je een “feestremork” huren gevuld met feestattributen (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2022 10:41
    0 reactie(s)

    #16853

    doctoraat
    (zn. o.; doctoraten)

    proefschrift om te doctoreren

    vnw: proefschrift, dissertatie

    Ingooigemnaar Jos Drouillon verdedigde donderdag op de Kulak in Kortrijk zijn doctoraat over de evolutie van het technisch hoger onderwijs. (nieuwsblad.be)

    Mevr. Laurence Turcksin verdedigt haar doctoraat op maandag 27 juni 2011 . De openbare verdediging tot het behalen van de academische graad van Doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen van Mevrouw Laurence Turcksin vindt plaats op maandag 27 juni 2011 om 17.00 uur in de gebouw D, 0 verdieping, lokaal D0.08, VUB-Campus Etterbeek. De titel van het proefschrift luidt: “Stimulating the Purchase of Environmentally Friendlier cars: A Socio-Economic Evaluation”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2022 07:50
    0 reactie(s)

    #16854

    doctoreren
    (ww. ~de, ~d)

    de doctorstitel halen
    NL: promoveren

    Van Dale 2018 online: BE

    vgl. doctoraat; doctoraatsstudent

    Doctoreren is dus in veel gevallen een beslissende stap in je carrière, en kan niet alleen academisch, maar ook maatschappelijk een trapje hogerop betekenen. (KU Leuven)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Apr 2022 07:45
    0 reactie(s)

    #16855

    gasbevoorrading
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    het bevoorraden van een land met gas
    NL: gasleverantie, gasaanvoer

    Gasprijs stijgt naar recordhoogte van 100 euro; bezorgdheid over gasbevoorrading blijft toenemen! (Trends)

    Maar op middellange termijn blijft Europa kwetsbaar voor de Russische controle over de gasbevoorrading. (Knack)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 27 Apr 2022 18:20
    2 reactie(s)

    #16856

    dispensarium
    (zn. o.; ~s of dispensaria)

    vnw: geneeskundig adviesbureau, consultatiebureau, polikliniek

    De medische dienstverlening van DoucheFLUX bestaat uit een dispensarium, kinesitherapie, een opticienne en verzorging van kleine wondes. (doucheflux.be)

    In 1954 werd hiervoor een nieuw gebouw gerealiseerd dat ook een dispensarium omvatte en dat ontworpen werd door architect Willy Valcke. (inventaris.onroerenderfgoed.be)

    De Stichting Prins Laurent opende twee maanden geleden een dispensarium achter het AZ Sint-Lucas waar mensen met een laag inkomen hun huisdier gratis kunnen laten verzorgen. (nieuwsblad.be)

    Op deze manier kunnen ook deze huisdieren alle nodige diergeneeskundige zorgen krijgen in onze dispensaria en zijn deze volledig gratis voor hun baasjes. (sfprlaurent.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Apr 2022 07:47
    0 reactie(s)

    #16857

    dispensarium
    (zn. o.; ~s of dispensaria)

    vnw: geneeskundig adviesbureau, consultatiebureau, polikliniek

    De medische dienstverlening van DoucheFLUX bestaat uit een dispensarium, kinesitherapie, een opticienne en verzorging van kleine wondes. (doucheflux.be)

    In 1954 werd hiervoor een nieuw gebouw gerealiseerd dat ook een dispensarium omvatte en dat ontworpen werd door architect Willy Valcke. (inventaris.onroerenderfgoed.be)

    De Stichting Prins Laurent opende twee maanden geleden een dispensarium achter het AZ Sint-Lucas waar mensen met een laag inkomen hun huisdier gratis kunnen laten verzorgen. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Apr 2022 07:45
    0 reactie(s)

    #16858

    dispatching
    (zn. v.; ~s)

    1) verkeerscentrale: Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen
    2) centraal punt van waaruit mensen, werk, verkeer, goederen,… gestuurd of verdeeld worden (niet in Van Dale)

    vnw: centrale regeling, geleiding van treinen, vliegtuigen of ander verkeer, verkeersgeleiding

    zie ook dispatcher

    Vanaf 2020 komen de verschillende dispatchings van de Brusselse vervoersmaatschappij MIVB en van Mobiris, het controlecentrum van Brussel Mobiliteit, geleidelijk samen te zitten in een gemeenschappelijk gebouw in hartje Brussel. (stib-mivb.be)

    Deze oproepen worden behandeld en doorgestuurd naar de dispatchings van de verschillende hulpdiensten. (dekamer.be)

    Via het nieuwe nummer 1710 komen Brusselaars terecht bij een dispatching van huisartsen, die hen zal adviseren en doorverwijzen waar nodig. (bruzz.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Apr 2022 07:40
    0 reactie(s)

    #16859

    dienst betwiste zaken
    (begrip)

    vnw: (afdeling/dienst) betwiste zaken: (afdeling/dienst) geschillen

    ook: dienst betwistingen

    Bij de dienst betwiste zaken kan je terecht als je kosten betwist of er vragen over hebt, hierna enkele voorbeelden.(politie.be)

    Enige tijd later kwam het bericht dat mijn dossier bij de dienst betwiste zaken van de RVA lag, en ik werd uitgenodigd voor een gesprek. (juridischformum.be)

    Wanneer je moeilijkheden ondervindt om je woonkrediet af te betalen, kan je steeds onze dienst betwiste zaken contacteren (vlaamswoningfonds.be)

    Ik zit nu op de afdeling Betwiste Zaken. Hiervoor moet je dus ook juridisch onderlegd zijn. (icredit.be)

    Hoofd van de afdeling betwiste zaken en verzekeringen Bacob cv. (senate.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door aliekens op 26 Apr 2022 22:18
    0 reactie(s)

    #16860

    nondedikke

    zie nondedekke

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Apr 2022 21:33
    0 reactie(s)

    #16861

    nondedekke
    (tussenwerpsel)

    verbloemde vloek

    ook nondedikke, zie voorbeelden

    “Nondedekke, wij ons hier onderaan de ladder maar uit de naad werken en dan haalt iemand van bovenaf heel je werk onderuit.” (demorgen.be)

    En ik dacht bij mezelf, nondedekke, dat is nu de enige partij die de pijnpunten van de maatschappij naar voren brengt (standaard.be)

    Welke maat je ook hebt als vrouw, je bent toch steeds een echte vrouw nondedikke. (happymama.be)

    Nondedikke het was spannend. En onzen Peter hij hield lang stand… tot er ne ruiter kwam die toch nog beter deed. (bloggen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Apr 2022 21:32
    1 reactie(s)

    #16862

    nondedju
    (tussenwerpsel)

    vloek, godverdomme

    < Frans: ‘nom de dieu’

    zie ook miljaardedju, dju, tedju, nondedekke

    Nondedju! Waar heb ik mijn sleutels gelegd?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Apr 2022 21:28
    0 reactie(s)

    #16863

    directe trein
    (begrip)

    rechtstreekse trein

    Typisch Vlaams: sneltrein, intercity; Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
    vnw: sneltrein

    vgl. direct

    Pendelaar verzamelt al honderden handtekeningen voor directe trein naar Leuven. (nieuwsblad.be)

    Op de directe trein die om 8.03 uur in Hasselt vertrekt en rechtstreeks naar Brussel spoort, zitten nog 445 reizigers. (hbvl.be)

    Nog erger: er is geen directe trein tussen Brussel en Antwerpen. De Belgische ‘intercity’ – net als in Nederland is het woord vaak een eufemisme voor stoptrein – doet drie kwartier over een afstand van zo’n 45 kilometer. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Apr 2022 12:34
    0 reactie(s)

    #16864

    direct
    (zn. m.)

    IC trein (Inter-City), antoniem van stoptrein

    vnw: sneltrein, intercity

    vgl. directe trein

    Ik kan beter een kwartier wachten dan vertrekt den direct naar Brussel, die komt nog eerder aan dan deze boemeltrein.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Apr 2022 12:28
    0 reactie(s)

    #16865

    direct
    (zn. m.)

    IC trein (Inter-City), antoniem van stoptrein

    vnw: sneltrein, intercity

    Ik kan beter een kwartier wachten dan vertrekt den direct naar Brussel, die komt nog eerder aan dan deze boemeltrein.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Apr 2022 12:26
    0 reactie(s)

    #16866

    burgerbevraging
    (zn. v., ~en)

    bevraging van de bevolking over een bepaald thema

    De federale regering start een brede burgerbevraging over een mogelijke hervorming van het land en over de werking van de democratie. (vrt.be)

    Alle burgers die ouder zijn dan zestien zullen zich via een massale burgerbevraging van de federale regering kunnen uitspreken over delicate thema’s van de Belgische staatsstructuur. (demorgen.be)

    Op maandag 25 april lanceert de federale regering een burgerbevraging over onze democratie en staatsstructuur. (duffel.be)

    De Vlaamse overheid organiseerde in 2011 een burgerbevraging over “Ruimte voor Morgen” om na te gaan hoe de gemiddelde Vlaming wenst dat Vlaanderen er in de toekomst moet uitzien. (ademloos.be)

    Via een burgerbevraging op www.energiepact2050.be kan de burger gedurende 3 weken zijn mening geven. (marghem.be)

    Na een burgerbevraging en een vragenronde bij enkele adviesorganen bleek dat de aanleg van een padelterrein een waardig alternatief zou zijn (taptoe.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 14:19
    0 reactie(s)

    #16867

    bevraging
    (zn. v., ~en)

    enquete, zich informeren bij een bepaalde doelgoep
    ook: het zich bevragen (zichzelf vragen stellen)

    Van Dale 1995 (in België) enquete

    vrt taalnet: bevraging (enquête) is standaardtaal in België. In Nederland komt het nauwelijks voor.
    maar: Het werkwoord bevragen (ondervragen bij een enquête) is in het hele taalgebied gebruikelijk

    zie ook marktbevraging, sectorbevraging, ledenbevraging, zelfbevraging, burgerbevraging

    Het voorstel kwam tot stand na een uitvoerige bevraging van de omwonenden.

    Muziekpedagogie aan het Lemmensinstituut: Een doorgedreven terugkoppeling tussen ervaringsgerichte praxis en theoretische reflectie verzekert dat de student dat doet vanuit een permanente bevraging van zijn eigen muzikaal en muziekpedagogisch handelen.

    Na een diepgaande bevraging van zijn geweten kwam hij tot inkeer.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 14:13
    0 reactie(s)

    #16868

    mayonaise, de ~ begint te schiften
    (uitdr.)

    fig.: het begint te haperen

    googel 2022: geen hits in .NL gevonden

    zie ook de mayonaise pakt niet

    Het winkelkarretje leek aanvankelijk te klein voor de lading overwinningen, maar na de coronabesmetting van de Belgische kampioen begon de Nederlandse mayonaise toch iets meer te schiften. (sporza.be)

    Janssens II: de mayonaise begint te schiften | Gazet van Antwerpen

    De nationalistische mayonaise begint te schiften. De ideologische tegenstellingen komen boven water. (De wissel van de macht: kroniek van een wetstraatwatcher – Marc Van de Looverbosch)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 12:29
    0 reactie(s)

    #16869

    de mayonaise pakt niet
    (uitdrukking)

    letterlijk: de mayonaise wordt niet stijf
    figuurlijk: de relatie in een groep is niet goed, de samenwerking lukt niet; (dikwijls gezegd over spanningen in een politieke coalitie)
    Ook: " iemand zijn mayonaise pakt niet": het lukt niet, hij kan het niet, wat hij doet slaagt niet aan

    Ook positief mogelijk: “de mayonaise pakt” en “de mayonaise lijkt te pakken”

    Van Dale 2018 online: BE

    vgl. mayonaise, de ~ begint te schiften

    De mayonaise pakt niet (TITEL)
    Deze week moet de verzwakte Vlaamse regering het parlement trotseren. De oppositie zal inhakken, maar het is vooral uitkijken naar opmerkingen uit de meerderheid. (HNB 040612)

    Na uitgebreide verontschuldigingen van Lieten is voor Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) het ‘incident gesloten’. Incident gesloten? Om nog eenmaal een oneliner van Stevaert te parafraseren: de mayonaise pakt niet. Zowel die van de Vlaamse regering als die van de SP.A is helemaal geschift. (Knack 220211)

    De Hagenees traint zogezegd vanuit de buik, maar zijn mayonaise pakt niet. (HBVL)

    In positieve zin:
    De analisten bij Extra Time zien positieve signalen bij Waasland-Beveren. “De mayonaise lijkt nu wel te pakken”, stelt Filip Joos. Een uitspraak die Jan Mulder niet kent. “De mayonaise lijkt gebakken?” (Sporza.be)

    Als trainer mag je langs de lijn nog zo hard staan roepen, als er geen chemie is met de spelers, houdt het op. De mayonaise moet pakken. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 12:22
    1 reactie(s)

    #16870

    hart, iets niet over zijn ~ krijgen
    (uitdr.)

    om emotionele redenen iets niet doen, iets weigeren

    SN: iets niet over zijn/het hart verkrijgen

    Kurt Debusschere (45) kon het maandagochtend in de Veurnse rechtbank niet over zijn hart krijgen om I.C. een hand te geven. (nieuwsblad.be)

    Want hij kan absoluut niet voor Clinton stemmen en hij kan het niet over zijn hart krijgen om voor Trump te stemmen. (vrt.be)

    Berlusconi kon het nog steeds niet over zijn hart krijgen Prodi te feliciteren, iets wat zijn Amerikaanse bondgenoot George Bush inmiddels wel deed. (standaard.be)

    Maar tegelijkertijd kon de regering het niet over het hart krijgen om illegalen uit te wijzen die al langer in Italië verbleven. (demorgen.be)

    Maar dat kan de frontvrouw van Brutus niet over haar hart krijgen. ‘Ik diss geen andere bands. Dat doe je gewoon niet’, zegt ze resoluut. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 07:25
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.