Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #16871

    direct
    (zn. m.)

    IC trein (Inter-City), antoniem van stoptrein

    vnw: sneltrein, intercity

    Ik kan beter een kwartier wachten dan vertrekt den direct naar Brussel, die komt nog eerder aan dan deze boemeltrein.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Apr 2022 12:26
    0 reactie(s)

    #16872

    burgerbevraging
    (zn. v., ~en)

    bevraging van de bevolking over een bepaald thema

    De federale regering start een brede burgerbevraging over een mogelijke hervorming van het land en over de werking van de democratie. (vrt.be)

    Alle burgers die ouder zijn dan zestien zullen zich via een massale burgerbevraging van de federale regering kunnen uitspreken over delicate thema’s van de Belgische staatsstructuur. (demorgen.be)

    Op maandag 25 april lanceert de federale regering een burgerbevraging over onze democratie en staatsstructuur. (duffel.be)

    De Vlaamse overheid organiseerde in 2011 een burgerbevraging over “Ruimte voor Morgen” om na te gaan hoe de gemiddelde Vlaming wenst dat Vlaanderen er in de toekomst moet uitzien. (ademloos.be)

    Via een burgerbevraging op www.energiepact2050.be kan de burger gedurende 3 weken zijn mening geven. (marghem.be)

    Na een burgerbevraging en een vragenronde bij enkele adviesorganen bleek dat de aanleg van een padelterrein een waardig alternatief zou zijn (taptoe.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 14:19
    0 reactie(s)

    #16873

    bevraging
    (zn. v., ~en)

    enquete, zich informeren bij een bepaalde doelgoep
    ook: het zich bevragen (zichzelf vragen stellen)

    Van Dale 1995 (in België) enquete

    vrt taalnet: bevraging (enquête) is standaardtaal in België. In Nederland komt het nauwelijks voor.
    maar: Het werkwoord bevragen (ondervragen bij een enquête) is in het hele taalgebied gebruikelijk

    zie ook marktbevraging, sectorbevraging, ledenbevraging, zelfbevraging, burgerbevraging

    Het voorstel kwam tot stand na een uitvoerige bevraging van de omwonenden.

    Muziekpedagogie aan het Lemmensinstituut: Een doorgedreven terugkoppeling tussen ervaringsgerichte praxis en theoretische reflectie verzekert dat de student dat doet vanuit een permanente bevraging van zijn eigen muzikaal en muziekpedagogisch handelen.

    Na een diepgaande bevraging van zijn geweten kwam hij tot inkeer.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 14:13
    0 reactie(s)

    #16874

    mayonaise, de ~ begint te schiften
    (uitdr.)

    fig.: het begint te haperen

    googel 2022: geen hits in .NL gevonden

    zie ook de mayonaise pakt niet

    Het winkelkarretje leek aanvankelijk te klein voor de lading overwinningen, maar na de coronabesmetting van de Belgische kampioen begon de Nederlandse mayonaise toch iets meer te schiften. (sporza.be)

    Janssens II: de mayonaise begint te schiften | Gazet van Antwerpen

    De nationalistische mayonaise begint te schiften. De ideologische tegenstellingen komen boven water. (De wissel van de macht: kroniek van een wetstraatwatcher – Marc Van de Looverbosch)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 12:29
    0 reactie(s)

    #16875

    de mayonaise pakt niet
    (uitdrukking)

    letterlijk: de mayonaise wordt niet stijf
    figuurlijk: de relatie in een groep is niet goed, de samenwerking lukt niet; (dikwijls gezegd over spanningen in een politieke coalitie)
    Ook: " iemand zijn mayonaise pakt niet": het lukt niet, hij kan het niet, wat hij doet slaagt niet aan

    Ook positief mogelijk: “de mayonaise pakt” en “de mayonaise lijkt te pakken”

    Van Dale 2018 online: BE

    vgl. mayonaise, de ~ begint te schiften

    De mayonaise pakt niet (TITEL)
    Deze week moet de verzwakte Vlaamse regering het parlement trotseren. De oppositie zal inhakken, maar het is vooral uitkijken naar opmerkingen uit de meerderheid. (HNB 040612)

    Na uitgebreide verontschuldigingen van Lieten is voor Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) het ‘incident gesloten’. Incident gesloten? Om nog eenmaal een oneliner van Stevaert te parafraseren: de mayonaise pakt niet. Zowel die van de Vlaamse regering als die van de SP.A is helemaal geschift. (Knack 220211)

    De Hagenees traint zogezegd vanuit de buik, maar zijn mayonaise pakt niet. (HBVL)

    In positieve zin:
    De analisten bij Extra Time zien positieve signalen bij Waasland-Beveren. “De mayonaise lijkt nu wel te pakken”, stelt Filip Joos. Een uitspraak die Jan Mulder niet kent. “De mayonaise lijkt gebakken?” (Sporza.be)

    Als trainer mag je langs de lijn nog zo hard staan roepen, als er geen chemie is met de spelers, houdt het op. De mayonaise moet pakken. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 12:22
    1 reactie(s)

    #16876

    hart, iets niet over zijn ~ krijgen
    (uitdr.)

    om emotionele redenen iets niet doen, iets weigeren

    SN: iets niet over zijn/het hart verkrijgen

    Kurt Debusschere (45) kon het maandagochtend in de Veurnse rechtbank niet over zijn hart krijgen om I.C. een hand te geven. (nieuwsblad.be)

    Want hij kan absoluut niet voor Clinton stemmen en hij kan het niet over zijn hart krijgen om voor Trump te stemmen. (vrt.be)

    Berlusconi kon het nog steeds niet over zijn hart krijgen Prodi te feliciteren, iets wat zijn Amerikaanse bondgenoot George Bush inmiddels wel deed. (standaard.be)

    Maar tegelijkertijd kon de regering het niet over het hart krijgen om illegalen uit te wijzen die al langer in Italië verbleven. (demorgen.be)

    Maar dat kan de frontvrouw van Brutus niet over haar hart krijgen. ‘Ik diss geen andere bands. Dat doe je gewoon niet’, zegt ze resoluut. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 07:25
    2 reactie(s)

    #16877

    dik lopen
    (uitdr.)

    in massa aanwezig of voorhanden zijn;
    wordt meestal in ontkennende zin gebruikt: dik, niet ~ lopen

    vnw: ergens dik lopen: veel voorkomen

    Mensen die rode kledij, de modekleur van de winter, dragen, lopen al dik tegenwoordig.

    Wandelaars lopen dik nu met dat schoon en zonnig herfstweer.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Apr 2022 06:47
    0 reactie(s)

    #16878

    dikke boer
    (uitdr.)

    een lomp, onbehouwen, onbeleefd iemand
    SN: lompe boer

    vnw: een dikke boer: een lomp iemand

    zie dik

    andere betekenis: nen dikke boer

    Een week later hoorde we terug van eggo, nen dikke boer aan de telefoon, geen vriendelijk woord dat er uit kwam, 5 Januari zouden ze komen. (keukenervaringen.be)

    Anders was hij niet beleefd, een dikke boer! (seniorennet.be)

    Je bent gewoon een dikke boer die denkt dattie even vet goed kan rappen ;) (partyflock.be)

    Gij sen dikken boer, ziet uit waar dat ge loopt!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 13:49
    0 reactie(s)

    #16879

    dikke boer
    (uitdr.)

    een lomp, onbehouwen, onbeleefd iemand
    lompe boer

    vnw: een dikke boer: een lomp iemand

    zie dik

    andere betekenis: nen dikke boer

    Een week later hoorde we terug van eggo, nen dikke boer aan de telefoon, geen vriendelijk woord dat er uit kwam, 5 Januari zouden ze komen. (keukenervaringen.be)

    Anders was hij niet beleefd, een dikke boer! (seniorennet.be)

    Je bent gewoon een dikke boer die denkt dattie even vet goed kan rappen ;) (partyflock.be)

    Gij sen dikken boer, ziet uit waar dat ge loopt!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 13:49
    0 reactie(s)

    #16880

    boer, dikke ~

    zie dikke boer

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 12:23
    0 reactie(s)

    #16881

    leugenaar, dikke ~

    zie dikke leugenaar

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 12:22
    0 reactie(s)

    #16882

    nen dikke boer
    (uitdr.)

    welgesteld iemand
    zie nen dikke

    Van Dale 2014 online: gewestelijk

    andere betekenis: dikke boer

    Die man heeft er goe over nagedacht. Hij heeft zijn bedrijf verkocht en nu is hij nen dikke boer.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 12:22
    0 reactie(s)

    #16883

    dikke boer
    (uitdr.)

    een lomp, onbehouwen, onbeleefd iemand

    vnw: een dikke boer: een lomp iemand

    zie dik

    andere betekenis: nen dikke boer

    Een week later hoorde we terug van eggo, nen dikke boer aan de telefoon, geen vriendelijk woord dat er uit kwam, 5 Januari zouden ze komen. (keukenervaringen.be)

    Anders was hij niet beleefd, een dikke boer! (seniorennet.be)

    e bent gewoon een dikke boer die denkt dattie even vet goed kan rappen ;) (partyflock.be)

    Gij sen dikken boer, ziet uit waar dat ge loopt!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 12:21
    0 reactie(s)

    #16884

    dikke leugenaar
    (uitdr.)

    vnw: een dikke leugenaar: een grote leugenaar

    zie dik

    Ze doen de public relations van de Griekse regering en wie zegt dat dat een groot succes is, is een dikke leugenaar. (vrt.be)

    “Ik weet met welke mannen ik heb geslapen, en daar hoort die dikke leugenaar zeker niet bij”, aldus Bardot. (demorgen.be)

    Dikke leugenaar. Hebben ze U dat nooit verteld dat je dan een zwart kruis op je voorhoofd hebt. (autoforum.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 12:10
    0 reactie(s)

    #16885

    dik
    (bijwoord)

    zeer, erg, fel,

    vgl. dikkement

    vnw:
    een dikke leugenaar: een grote leugenaar
    een dikke boer: een lomp iemand

    Ik ben dat gezaag over de verkiezingen al dik moe!

    Zoals hij ooit in een interview had gezegd, wou Steve Stevaert dat er na zijn dood een citaat zou gebruikt worden: ‘Hier lig ik, dik tegen mijn goesting.’(Knack 040415)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 12:06
    0 reactie(s)

    #16886

    dieperik
    (de ~ (m.), geen mv.)

    diepte, afgrond

    De dieperik in gaan. Naar de dieperik gaan. =zinken, verdrinken
    ook fig.

    DS2015 standaardtaal

    Van Dale 2015 online: BE, informeel

    vnw: de dieperik ingaan, naar de dieperik gaan: naar de haaien gaan, ten onder gaan, zinken

    < Bargoens diep + -erik

    Die verdomde oorlog gaat heel onze economie nog in de dieperik sleuren!

    KBC sleurt Bel20 de dieperik in (standaard.be)

    Politieke onzekerheid duwt Turkse lira verder de dieperik in (standaard.be)

    Chinese beurs trekt Europa en New York mee de dieperik in (deredactie.be)

    Goudkoorts drijft Burkina Faso de dieperik in | De Morgen

    Kevin Costner houdt zich goed drijvende in deze post- apocalyptische overstromingsnachtmerrie, terwijl zijn loodzware ego naar de dieperik zonk. (standaard.be)

    Bitcoin gaat dieperik in | De Morgen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 07:42
    7 reactie(s)

    #16887

    dieperik, naar de ~ gaan
    (uitdr.)

    zie dieperik

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 07:38
    0 reactie(s)

    #16888

    dieperik
    (de ~ (m.), geen mv.)

    diepte, afgrond

    De dieperik in gaan. Naar de dieperik gaan. =zinken, verdrinken
    ook fig.

    DS2015 standaardtaal

    Van Dale 2015 online: BE, informeel

    vnw: de dieperik ingaan, naar de dieperik gaan: naar de haaien gaan, ten onder gaan, zinken

    < Bargoens diep + -erik

    Die verdomde oorlog gaat heel onze economie nog in de dieperik sleuren!

    standaard.be: KBC sleurt Bel20 de dieperik in

    standaard.be: Politieke onzekerheid duwt Turkse lira verder de dieperik in

    deredactie.be: Chinese beurs trekt Europa en New York mee de dieperik in

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Apr 2022 07:38
    7 reactie(s)

    #16889

    winket
    (zn. o.; ~ten)

    loket

    opm: Een winket is ook een kleinere deur in een grotere poort, of eventueel een luik in een deur, maar in die betekenis is het SN

    Kramers woordentolk: ook Vlaams voor loket
    WOORDENBOEK VREEMDE WOORDEN: (Z.N.) loket

    Vanaf vandaag is Café Winket, net naast de Brugse gevangenis, geopend. Het pop-upcafé wordt vier weken lang een plek voor cultuur, debat en ontmoeting, met als rode draad een hartverwarmend onthaal voor de mensen die een bezoekje brengen aan een gedetineerde. "Want het “onthaal” voor die mensen in de gevangenis van Brugge is niet bepaald warm te noemen", klinkt het bij de initiatiefnemers van Café Winket. (vrt.be)

    Een eerste controle van ons paspoort, dan controle door de douane en uiteindelijk aan een winket voor de uitgangsstempel. (forum.bmw-mc-vl.be)

    Wie een verlof verlangt , gaat zelf naar het winket van het postkantoor , opdat zijne persoonsbeschrijving kunne opgenomen worden . (Dubbele wegwyzer der stad Gent en der provincie Oost-Vlaenderen)

    De meesten begonnen hun carrière aan de grens als loopjongen om de dokumenten (136 B) van het doeaneagentschap naar het winket van de doeane te brengen. (tijd.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Apr 2022 14:44
    0 reactie(s)

    #16890

    vanzelfst
    (bw.)

    uitspraak- en schrijfvariant voor vanzelf

    vgl. vantzelf

    Dee kouwme wel tereug bouve zuuj, vanzelfst aat de “kollektor”, in het strontfabriekske (an d’Aa Geetestroowt, achter Greum). (Ge zijt van Tienen als ge | Wist je het al? | Facebook)

    …de deuren gaan daar vanzelfst open maar voor de rest moogt ge uwe plan trekken (Dyslectisch … en dan? – Bieke De Becker)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Apr 2022 12:45
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.