Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #12691

    koninginnenhapje
    (zn. o. -s)

    videeke

    vnw: koninginne(n)hapje: kippenpasteitje, bladerdeeggebakje met kippenragout

    Van Dale 2005:
    koninginnenhapje
    vertaling van Fr. bouchée à la reine
    (algemeen Belgisch-Nederlands) pastei van bladerdeeg met een vulling van kip, gehaktballetjes en champignons

    DB & Co pleiten om het NL-NL “(kippen)pasteitje” te gebruiken

    Klik op de afbeelding
    Koninginnehapje

    Op restaurant nemen we voor de klein mannen koninginnenhapjes met frieten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 May 2023 09:32
    3 reactie(s)

    #12692

    komen te (inf.)
    (uitdr.)

    wat aan het gebeuren is of net gebeurd is

    vnw: dat boek komt te verschijnen: is net verschenen

    zie ook komen te gaan, komen te zeggen

    Zoals ik al kwam te vertellen, is het voetbal een miljoenenindustrie. Mét veel media-aandacht. Maar voetbal is geen kernfysica. (gva.be)

    Meestal zijn ze niet up to date of zoals je net komt te zeggen, zit de site kramikkig in mekaar (belgiumdigital.com)

    In plaats van ‘dat boek komt te verschijnen’ en ‘ik kom te vertrekken’ gebruikt u dus ‘dat boek is pas verschenen’ en ’ik ben net vetrokken". (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 May 2023 10:17
    1 reactie(s)

    #12693

    tuutschieten

    Oud volksspel in Bavegem.
    Met loden schijfjes houten paap waar geld op ligt omverwerpen. Wat dicht bij je lood ligt, is
    van je. Om de beurt werpen met 4 personen op een afstand van
    8 meter.

    Ik heb veel geld gewonnen met tuutschieten langs de straatkant.

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door de Bon op 12 May 2023 10:45
    1 reactie(s)

    #12694

    belga
    (de~, m., ~'s)

    Belga is een voormalig Belgisch sigarettenmerk dat in 1923 werd gelanceerd. (…) In 1990 verdween het dameshoofdje van het pakje, om in 2005 in gewijzigde vorm terug te keren. In juni 2014 werd aangekondigd dat het merk van de markt werd gehaald en vervangen door Lucky Strike. (Wikipedia)

    zie ook belgaroker

    BEF recto

    Belga na 2005: afb. zie hier

    “Een Belga rook je nooit alleen” was de slogan van het Belgische sigarettenmerk.

    Juni 2014: Een Belga rook je nooit … meer (hln.be)

    > zie andere betekenissen van belga

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 12 May 2023 09:56
    0 reactie(s)

    #12695

    duur te staan komen
    (uitdr.)

    NL-SN: duur komen te staan

    vnw

    Ebola-epidemie kan West-Afrika duur te staan komen. (vrt.be)

    Een grapje dat de Fransman dus duur te staan komt: 3760 euro prijzengeld dat hij en zijn team niet krijgen en 200 Zwitserse frank boete. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 May 2023 09:12
    0 reactie(s)

    #12696

    erdoor komen
    (uitdr.)

    beter worden, herstellen, erbovenop komen, het halen

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel

    vnw: beter worden, het halen

    Amai, ne ferme kater deze morgend. Ik begin er nu pas wat door te komen.

    Na dat ongeluk heeft zijn leven aan een zijden draadje gehangen, maar hij is er toch doorgekomen.

    “Hij komt er hopelijk door, maar hij is op 15 plaatsen genaaid.” Ook buurtbewoonster Karin Van Mierlo is geschrokken. (nieuwsblad.be)

    Militair Tom biedt eerste hulp bij ongeval met twee doden in Genk: “Ik hoop dat de vrouw erdoor komt”. (gva.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 May 2023 09:08
    0 reactie(s)

    #12697

    komen, erdoor ~
    (uitdr.)

    zie erdoor komen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 May 2023 09:08
    0 reactie(s)

    #12698

    erdoor komen
    (uitdr.)

    vnw: beter worden, het halen

    “Hij komt er hopelijk door, maar hij is op 15 plaatsen genaaid.” Ook buurtbewoonster Karin Van Mierlo is geschrokken. (nieuwsblad.be)

    Militair Tom biedt eerste hulp bij ongeval met twee doden in Genk: “Ik hoop dat de vrouw erdoor komt”. (gva.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 May 2023 09:07
    0 reactie(s)

    #12699

    komen, iemand zien ~
    (uitdr.)

    iemands plannen doorzien

    vnw:
    -iemand zien/horen/voelen komen: zijn plannen doorzien, weten waar hij naartoe wil
    -ik zie/hoor/voel je al komen, nu zie ik wat je wilt, ik doorzie je wel

    Ik ga de Jean vragen om te komen helpen, maar ik zie hem al komen met het excuus dat hij niet mag van zijn Gerda.

    Maakt dan niet uit of je 25jaar schadevrij hebt gereden, want volgens het door de verzekering gehanteerde model is je risico op schade een factor groter dan bij 100km/h en moet je dus meer betalen. Zie hem al komen; naast snelheidsbelasting, ook verzekeringsgeld verhoging per km/h. (2fast4u.be)

    Het betekent: iets maskeren, iets verbergen. Ik zie je al komen, je zal nu zeggen: “Ik heb het al begrepen, de hijaab dient om te verbergen.” (jihadanders.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 May 2023 09:04
    0 reactie(s)

    #12700

    belga
    (de~, m., ~'s)

    Belga is een voormalig Belgisch sigarettenmerk dat in 1923 werd gelanceerd. Het nieuwe merk werd genoemd naar de toenmalige munteenheid Belga, precies de prijs van een pakje. In 1990 verdween het dameshoofdje van het pakje, om in 2005 in gewijzigde vorm terug te keren. In juni 2014 werd aangekondigd dat het merk van de markt werd gehaald en vervangen door Lucky Strike. (Wikipedia)

    zie ook belgaroker

    Belga anno 1923
    BEF recto

    Belga na 2005: afb. zie hier

    “Een Belga rook je nooit alleen” was de slogan van het Belgische sigarettenmerk.

    Juni 2014: Een Belga rook je nooit … meer (hln.be)

    > zie andere betekenissen van belga

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 12 May 2023 03:13
    0 reactie(s)

    #12701

    komen, iemand zien ~
    (uitdr.)

    iemands plannen doorzien

    vnw: iemand zien/horen/voelen komen: zijn plannen doorzien, weten waar hij naartoe wil

    Ik ga de Jean vragen om te komen helpen, maar ik zie hem al komen met het excuus dat hij niet mag van zijn Gerda.

    Maakt dan niet uit of je 25jaar schadevrij hebt gereden, want volgens het door de verzekering gehanteerde model is je risico op schade een factor groter dan bij 100km/h en moet je dus meer betalen. Zie hem al komen; naast snelheidsbelasting, ook verzekeringsgeld verhoging per km/h. (2fast4u.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2023 13:14
    0 reactie(s)

    #12702

    vervangbus
    (z.n. de ~ (m.) ~sen)

    bus die het vervoer overneemt bij een treinstoring
    NL: vervangend vervoer

    “Bij werken of storingen op het net legt NMBS soms vervangbussen in. Om zo’n vervangbus te nemen, toon je gewoon je geldige NMBS-vervoersbewijs (biljet of abonnement) bij het opstappen.” (NMBS)

    Er rijden vervangbussen tussen Aarschot en Diest in beide richtingen en bepaalde treinen worden ook lokaal omgeleid. (krantenkoppen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2023 10:36
    0 reactie(s)

    #12703

    consultocratie
    (neologisme, de ~ (v.)

    term voor het overvloedige gebruik van consultancybureau’s door de staat

    De consultocratie verpersoonlijkt het beleid van de nieuwe zakelijkheid. De burger is niet zozeer een deel van de samenleving maar veeleer een ‘klant’ van de overheid. (DM)

    Frankrijk onder Macron: een consultocratie? De invloed van particuliere adviesbureaus op het overheidsbeleid in Frankrijk lijkt uit de bocht te vliegen. (doorbraak.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2023 10:23
    1 reactie(s)

    #12704

    goedehuisvaderaandeel
    (begrip , het ~)

    aandeel dat vaak c.q. meestal is opgenomen in de portefeuille van (zeer) behoudende, voorzichtige beleggers, meestal particuliere beleggers.
    NL: trommelpapier, weduwen- en wezenaandeel

    Dankzij stabiele, voorspelbare kasstromen en een stevig dividend mét groeimarge mogen we TINC gerust een “goedehuisvaderaandeel” noemen. (bolero.be)

    Het voormalig goedehuisvaderaandeel Colruyt was de voorbije maanden de risée op de beurs. Dat kwam door de ene winstwaarschuwing na de andere vanwege de snelstijgende kosten. (DS)

    Ooit goedehuisvaderaandeel, nu soms echte rollercoaster: wat is er de laatste jaren aan de hand met Bpost? (VRTNWS)

    Maar goede huisvader aandelen bestaan NIET! Aandelen zijn geen goede huisvaders en aldus niet onder zo’n misleidende benaming te stoppen. (rendementplus.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2023 10:08
    0 reactie(s)

    #12705

    goedehuisvaderaandeel
    (begrip , het ~)

    aandeel dat vaak c.q. meestal is opgenomen in de portefeuille van (zeer) behoudende, voorzichtige beleggers, meestal particuliere beleggers.
    NL: trommelpapier, weduwen- en wezenaandeel

    Dankzij stabiele, voorspelbare kasstromen en een stevig dividend mét groeimarge mogen we TINC gerust een “goedehuisvaderaandeel” noemen. (bolero.be)

    Het voormalig goedehuisvaderaandeel Colruyt was de voorbije maanden de risée op de beurs. Dat kwam door de ene winstwaarschuwing na de andere vanwege snelstijgende kosten. (DS)

    Ooit goedehuisvaderaandeel, nu soms echte rollercoaster: wat is er de laatste jaren aan de hand met Bpost? (VRTNWS)

    Maar goede huisvader aandelen bestaan NIET! Aandelen zijn geen goede huisvaders en aldus niet onder zo’n misleidende benaming te stoppen. (rendementplus.be)

    Dankzij stabiele, voorspelbare kasstromen en een stevig dividend mét groeimarge mogen we TINC gerust een “goedehuisvaderaandeel” noemen. (bolero.be)

    Het voormalig goedehuisvaderaandeel Colruyt was de voorbije maanden de risée op de beurs. Dat kwam door de ene winstwaarschuwing na de andere vanwege de snelstijgende kosten. (DS)

    Ooit goedehuisvaderaandeel, nu soms echte rollercoaster: wat is er de laatste jaren aan de hand met Bpost? (VRTNWS)

    Maar goede huisvader aandelen bestaan NIET! Aandelen zijn geen goede huisvaders en aldus niet onder zo’n misleidende benaming te stoppen. (rendementplus.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2023 10:06
    0 reactie(s)

    #12706

    vervangbus
    (z.n. de ~ (m.) ~sen)

    bus die het vervoer overneemt bij een treinstoring
    NL: vervangend vervoer

    “Bij werken of storingen op het net legt NMBS soms vervangbussen in. Om zo’n vervangbus te nemen, toon je gewoon je geldige NMBS-vervoersbewijs (biljet of abonnement) bij het opstappen.” (NMBS)

    “Er rijden vervangbussen tussen Aarschot en Diest in beide richtingen en bepaalde treinen wordt ook lokaal omgeleid.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 11 May 2023 09:54
    0 reactie(s)

    #12707

    komaf maken met -
    (uitdr.)

    taaladvies.net:
    Om uit te drukken dat er een einde gemaakt wordt aan een bepaalde (als lastig of onaangenaam ervaren) situatie of zaak, of dat iets voor eens en voor altijd opgelost wordt, wordt in België vaak komaf maken met iets gebruikt. Het is standaardtaal in België. In Nederland is deze uitdrukking nagenoeg onbekend.

    vnw: komaf maken met iets: een eind maken aan iets, ermee afrekenen of ermee voortmaken

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: komaf (met of van iets) maken, wordt in Zuid-Nederland veel gebezigd, waarbij soms ook gedacht wordt aan een resultaat.

    DS2015 standaardtaal
    Van Dale 2020 online: BE

    Ik zou eigenlijk eens komaf willen maken met de verwijzingen, afkortingen, definities in het Vlaams woordenboek. Om uniformiteit te bereiken, moeten afspraken gemaakt worden.

    We zullen daar eens rap komaf mee maken, zie!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2023 09:19
    2 reactie(s)

    #12708

    komaf maken met -
    (uitdr.)

    taaladvies.net:
    Om uit te drukken dat er een einde gemaakt wordt aan een bepaalde (als lastig of onaangenaam ervaren) situatie of zaak, of dat iets voor eens en voor altijd opgelost wordt, wordt in België vaak komaf maken met iets gebruikt. Het is standaardtaal in België. In Nederland is deze uitdrukking nagenoeg onbekend.

    vnw: komaf maken met iets, een eind maken aan iets, ermee afrekenen of ermee voortmaken

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: komaf (met of van iets) maken, wordt in Zuid-Nederland veel gebezigd, waarbij soms ook gedacht wordt aan een resultaat.

    DS2015 standaardtaal
    Van Dale 2020 online: BE

    Ik zou eigenlijk eens komaf willen maken met de verwijzingen, afkortingen, definities in het Vlaams woordenboek. Om uniformiteit te bereiken, moeten afspraken gemaakt worden.

    We zullen daar eens rap komaf mee maken, zie!

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2023 09:19
    2 reactie(s)

    #12709

    kom
    (zn. v. -men)

    - recipiënt, groter dan een kopje
    - gebruikt om aan de mond te zetten, bol die een drinkbare vloeistof kan inhouden
    - de hoeveelheid die zo’n kom bevat

    vnw: in België vaak voor: schaal, schotel, pan

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 1

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Kom
    Benaming voor vaten in den vorm van een bolsegment van betrekkelijk groote diepte, of in een daarvan niet al te zeer afwijkenden vorm; inzonderheid gebruiksvoorwerpen, in de eerste plaats vaatwerk dienend om er uit te drinken of te eten of gereedgemaakte spijs of drank in op te dienen. In Noord-Nederland is kom als benaming van een voorwerp om uit te drinken thans beperkt tot eenvoudige kringen.
    vb. Verder schonk zij voor de tweede maal een potje koffie op, want Triene dronk telkens een kommeken, Courtmans-Berchmans, Gesch. v.d. J. (1864).

    zie ook kom koffie

    ALGDrinkingTejate
    Man drinkt uit een kom

    Een kom koffie, een kom melk, zelfs een kom soep,…

    Een hele geestige uitdrukking is trekken, ergens op ~ gelijk mijn gat op een kommeke soep.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2023 09:16
    4 reactie(s)

    #12710

    koleriek
    (bn)

    karaktertrek: opvliegend, zonder veel aanleiding kwaad worden en uit zijn krammen schieten (krammen, uit zijn ~ schieten)

    < Frans colérique

    vnw: choleriek, cholerisch

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 geen standaardtaal

    zie ook choleriek, kolerig, koleris, colère

    Dat is toch een koleriek manneke, bij het minste schiet hij in colère!

    Ik mis haar nu al, mijn kolerieke madam! Vandaag de dag ook begonnen met hoofdpijn en dat voor de derde dag op rij. (blog.associatie.kuleuven.be)

    bloemlezing De Standaard:
    Als kinderen kolerieke ventjes worden – De Standaard
    Het maakte hem koppig en bij momenten, wanneer zijn joligheid hem niet redde, ronduit koleriek van karakter. (standaard.be)
    Zij vond hem impulsief noch koleriek.(standaard.be)
    enz.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 May 2023 09:15
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.