Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
1. zaak van, nodig om het doel te bereiken
Van Dale 2018:
BE; informeel kwestie van
leenvertaling van Frans question de
met de bedoeling om
DS2015 standaardtaal
Voorbeelden:
Als ge in het water valt is het kwestie van zo snel mogelijk naar de kant te zwemmen.
Amai dat is hier smal. ’t Is kwestie van niet tegen de kant te lopen.
Pakt maar een paraplu mee. Kwestie van niet nat te worden.
2. In Vlaanderen wordt in ‘een kwestie van’ de ‘een’ dikwijls weggelaten
vnw:
-kwestie van: met de bedoeling om
-kwestie van even te wachten: je hoeft maar even te wachten
-kwestie van de zaken correct te regelen: om de zaken correct te regelen
Voorbeelden:
“Water drinken is kwestie van opvoeden” (nieuwsblad.be)
“Overname Antwerp FC is kwestie van dagen.” (nieuwsblad.be 23 feb. 2015)
kwaadspreker
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Kwatongen beweren dat … (er wordt gefluisterd dat)
Waar rook is, is vuur, en de verdwenen archieven van Gaston Eyskens laten vermoeden dat de kwatongen gelijk hebben.
Dergelijke vriendjespolitiek zegt genoeg over de (kwatongen zullen zeggen ‘corrupte’) politieke zeden en gewoontes en de politieke onafhankeijkheid van onze audio-visuele media …
De Vadder: “Kwatongen binnen N-VA beweren dat Siegfried Bracke hard to get speelt” (vrt.be)
SN/NL: kwartier (15 minuten)
Taaltelefoon.be:
“Het gewone woord om een tijdsperiode van vijftien minuten aan te duiden, is kwartier. Kwartuur* is niet correct.
Het woord kwartier gaat terug op het Franse woord quartier, dat ‘vierde deel (van een geheel)’ betekent. Vroeger werd het woord gebruikt in de tijdsaanduiding een kwartier uurs (‘een vierde deel van een uur’). Kwartier uurs is later verkort tot kwartier.”
Wiktionary:
“In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd ‘kwartuur’ herkend door:
50 % van de Nederlanders;
78 % van de Vlamingen.”
In de kraamkliniek hadden we vaak maar een kwartuur en kwamen we pas bij het thuisbezoek twee weken later soms voor onaangename verrassingen te staan. (standaard.be)
Erg rot, doorrot
Zoe rot as keis (Diesters)
We moeten een nieuw dak steken, want de pannen zijn versleten en de balken zijn gans “vermilverd” (houtwormschade) en zoe rot as keis.
Ik weet ook niet hoe we in het Hageland bij die uitdrukking terecht gekomen zijn.
Het schoot me ineens te binnen toen ik met iemand over verbouwingen aan het praten was. “Ja, wij moesten wel ons complete dak vervangen, de balken waren zo rot als kaas…”
Zoe rot as keis (Diesters)
We moeten een nieuw dak steken, want de pannen zijn versleten en de balken zijn gans “vermilverd” (houtwormschade) en zoe rot as keis.
houtworm, molm
meest gebruikelijk in het enkelvoud
Woordenboek der Nederlandsche Taal: meluw: bladluis, houtluis, mijt en andere dieren, die verschillende stoffen bederven en in pulver doen overgaan. Naast meluwe bestaat memel: thans in Zuid-Nederland nog bekend.
uitspraak in Antwerpen: klik op de luidspreker (of het puzzelstukje) om het woord te beluisteren
zie ook milver
De memelen woonden in zijn kas. (naar W. van de Velde)
Houtpulver op de grond onder het antieke toiletkastje; de memel is vlijtig geweest.
houtworm,
wordt uitgesproken als millever
zie ook memel
De milver zit in dat hout, het is helemaal vermilverd.
NL: klamboe
in NL is ‘muggennet’ evenals ‘muskietennet’ ook gekend, maar in VL wordt het Indonesisch leenwoord ‘klamboe’ hoegenaamd niet gebruikt
Ja lap, ‘t weer is eindelijk verbeterd en ’t zit hier direct al vol muggen, we gaan ons muggennet terug moeten ophangen willen me ni’ gepikt worden.
vnw: (bnl.) specialisatie in de techniek van een vak
wie de kwalificatie Elektrotechnisch monteur al heeft behaald, moet nog maar 460lt volgen om bijkomend de kwalificatie Elektrotechnisch installateur te behalen (i.p.v. 520lt);(stuurgroepvo.be)
vnw: (bnl.>) specialisatie in de techniek van een vak
wie de kwalificatie Elektrotechnisch monteur al heeft behaald, moet nog maar 460lt volgen om bijkomend de kwalificatie Elektrotechnisch installateur te behalen (i.p.v. 520lt);(stuurgroepvo.be)
kwartel, Coturnix coturnix, is een vogel uit de familie der fazanten en de enige trekvogel uit de orde der hoendervogels
vnw: kwartel
Wikipedia: verouderde benaming voor kwartel
zie: kwakkel, zo doof als een ~ en andere definities van kwakkel
De kwakkel is in Vlaanderen een beschermde diersoort en staat op de Vlaamse Rode Lijst.
verkeerd bericht, een roddel
ook: kwakkelbericht
NL: (uit het Frans) canard=verzonnen krantenbericht
vnw: vals, verzonnen bericht
Van Dale 1995: in België
DS2015 standaardtaal
zie ook beuzelpraat, zever en andere definities van kwakkel
Dat gelooft ge toch niet zeker, die kwakkel.
Dat een president in België niet mogelijk zou zijn, is een kwakkel van politici en de koningsgezinden.
het wordt steeds erger.
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
SN-NL: van kwaad tot erger
De politiek in ons land gaat van kwaad naar erger. We wachten nu al bekan een jaar op een regering.
vnw: kw® (de, -‘s), kw’tje (het, -s): regenjasje (van het merk K-Way)
Trek een kw’tje aan en trotseer de regen voor dag 2 van Aalst Carnaval (facebook)
Op regen was ik gewoon niet voorzien. Een kw-tje had ik mee ja, van dertig jaar oud, zo lek als een zeef. (peterdejaegher.com)
Heb altijd ook een KW mee, want wind en regen zijn vaak aanwezig op training. (flacizegem.be)
vnw: regenjasje (van het merk K-Way)
Trek een kw’tje aan en trotseer de regen voor dag 2 van Aalst Carnaval (facebook)
Op regen was ik gewoon niet voorzien. Een kw-tje had ik mee ja, van dertig jaar oud, zo lek als een zeef. (peterdejaegher.com)
Heb altijd ook een KW mee, want wind en regen zijn vaak aanwezig op training. (flacizegem.be)
nylon regenjas, kan worden opgevouwen en als heuptas gedragen worden, afgeleid van de merknaam K-Way
zie kw
uitspraak: “kaa-wee”
zie ook verzamellemma’s kledij; verwaterde merknamen
Klik op de afbeelding
Gelukkig hadden we onze k-way mee, want halverwege onze fietstocht begon het onverwacht te regenen.
In eenvoudige woningen kwam men via de buitendeur rechtstreeks in de “living”. In de winter veroorzaakte het openen van de deur het binnen waaien van koude lucht. Om dit euvel tegen te gaan bouwde men aan de buitendeur, langs de binnenkant van de woning, een houten sas: de achterlijs.
Nonkel René heeft zijn achterlijs afgebroken want hij nam te veel plaats in.
… en viel tenslotte dood in zijn «achterlijs» (voorportaal van een boerenwoning met aan de buitenkant een tweedelige, so- liede deur). (De Voorpost | 14 januari 1983)
Dit is evenzo voor de ruimte in de kerk onder de toren net voorbij de lijkdeur (de grote buitendeur) onder het doksaal. Ongedoopten of anderen die vroeger uit de kerk geweerd werden, mochten er wel in de kerk komen (9). Deze ruimte wordt in de volksmond d’ achterlijs genoemd. (hkschellebelle.be)
groot, centraal gebouw in een badplaats of kuuroord met de functie van een theater, casino, balzaal,…
NL: Kurhaus; bv. het Kurhaus van Scheveningen
< Duits: Kur (kuur) + Saal (zaal)
Van Dale 2016 online: BE
opmerking: In het Baskisch, Spaans, Italiaans en zelfs het Engels is het ook kursaal: bv.Kursaal jauregia
Klik op de afbeelding
.jpg)
Kursaal Oostende 1895
Kursaal Oostende nu
Optreden van Will Tura in het casino kursaal van Oostende: wie heeft er al kaarten?
het (openbaar) kunstbezit
vnw: gebouwen, kunstwerken enz. die tot het cultureel erfgoed behoren.
Van Dale 2017 online: BE
vormvariant: kunstenpatrimonium
zie alg. samenstellingen met patrimonium
De deelraad Erfgoed en de deelraad Beeldende Kunsten sloegen de handen in elkaar om een inventaris op te maken van het gemeentelijk kunstpatrimonium. (hamme.be )
Het kunstpatrimonium van het begijnhof te Turnhout (kikirpa.be)
Het wordt gedeeld met het universiteitsarchief en het kunstpatrimonium van de KU Leuven die de kelderverdieping betrekken. (depotwijzer.be)
Kunstenpatrimonium van Vrije Universiteit Brussel: geëxposeerd én in je handpalm. (vub.ac.be)
(voornamelijk meervoud) milieu, omgeving, wereld, kring(en)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
< Frans milieu(x)
ook samenstellingen: misdaadmiddens, kunstmiddens
Het ‘koloniale vraagstuk’ vormt vooral in socialistische middens een heet hangijzer.
Eerst bleek haar tienerdochter zwanger, toch niet echt een voordeel in de middens van conservatieve christenen. Dan bleek haar echtgenoot lid te zijn geweest van een afscheidingsbeweging in Alaska. (over Sarah Palin, terzake.canvas.be)
“Zoals te verwachten in dit midden kreeg de Antwerpse VOKA-voorzitter Stéphane Verbeeck makkelijk de handen op elkaar toen hij zich streng uitsprak over de eventuele invoering van een meerwaardebelasting.” (doorbraak.be)
“Achterberg groeide op in een calvinistisch gezin, en de taal van de bijbel spreken betekende in dat midden: deelachtig worden aan de ware bevindingen van de heiligen, uitverkoren zijn.” (literairecanon.be)
In de middens van de numismatiek wordt een specifieke terminologie gehanteerd die de slijtage van de munten bepaalt.
Creatine heeft in sportmiddens enorm veel aandacht gekregen, maar ook vanuit de wetenschappelijke wereld en vanuit de media.
> andere betekenis van midden
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
