Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #11431

    op het onverwachts
    (uitdr.)

    onverwacht

    ook: op het onverwacht

    vnw: (langskomen) op het onverwacht(s): onverwacht (langskomen)

    Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands

    Vorig jaar won hij verrassend de verkiezing in zijn deelstaat en loste hij op het onverwachts de SPD af aan de top van NRW. (vrt.be)

    Maar vooraleer we de traditionele en historische toer opgaan, springen we op het onverwachts binnen in een pareltje van een designwinkel. (demorgen.be)

    Het was echt fantastisch om daar te wonen: er is nooit iemand op het onverwachts langsgekomen en je hoeft er zelfs je auto niet op slot te doen. (standaard.be)

    Geheel op het onverwacht kwamen we een vriendin en haar zoon tegen. (yab.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jun 2024 06:59
    0 reactie(s)

    #11432

    onverstoord
    (bn.)

    onverstoorbaar

    vnw: ongestoord, onverstoorbaar

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen

    De voordelen van ‘onverstoorde rust’ werden voor het eerst gedocumenteerd in 1900 (facebook)

    Horen en er onverstoorde aandacht aan geven. (jezus-is-heer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jun 2024 06:47
    3 reactie(s)

    #11433

    onverlet laten
    (bn.)

    onaangeroerd laten, eraan voorbijgaan

    vnw: onverlet
    -iets onverlet laten: iets onbesproken laten, onaangeroerd laten
    -niets onverlet laten: alles in het werk stellen

    Van Dale 2016 online: BE, niet algemeen

    zie ook niets onverlet laten

    taaladvies.net: Bij de besprekingen werd het punt van de aanwerving van nieuwe leden onverlet gelaten. (in België, geen standaardtaal)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Jun 2024 06:46
    0 reactie(s)

    #11434

    onverdeeldheid, in ~

    zie in onverdeeldheid

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jun 2024 08:46
    0 reactie(s)

    #11435

    onverdeeldheid
    (zn. v.; ~heden)

    vnw: onverdeeldheid: toestand waarbij de nalatenschap onverdeeld is:
    -uit onverdeeldheid raken/treden: overgaan tot boedelscheiding
    -goederen in onverdeeldheid: onverdeelde boedel

    Wanneer er een einde komt aan deze samenleving (scheiding of overlijden) ontstaat een onverdeeldheid waarin zich alle gemeenschappelijke goederen bevinden. (advocatenkantoor-mattijs.be)

    Het behoud van onverdeeldheid komt erop neer dat je als (ex-) partners beslist de woning niet te verkopen of toe te bedelen, maar ze gewoon in gemeenschappelijk (onverdeelde) eigendom te behouden onder de voorwaarden die daarvoor worden bepaald. (scheidingspraktijk.be)

    Als het huis later verkocht wordt, of het inkomen van het kind is na verloop van tijd gestegen, dan moet er aan de staat 2,5 procent van de waarde van de woning betaald worden om uit de onverdeeldheid te stappen. (vrt.be)

    De inventarisatie heeft tot doel de omvang van een nalatenschap, een gemeenschappelijk vermogen of een onverdeeldheid vast te stellen. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jun 2024 08:45
    0 reactie(s)

    #11436

    in onverdeeldheid
    (begrip)

    jur.: nog niet verdeeld onder erfgenamen

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 3; Vlaamsheid: 5

    zie ook onverdeeldheid

    Een goed bevindt zich in onverdeeldheid als verschillende mensen eenzelfde recht op het goed hebben, zonder dat het goed materieel verdeeld wordt. (notaris.be)

    En er zijn ook verschillende redenen waarom een pand kan leeg staan zegt de schepen: “Sommige panden blijven vele jaren in onverdeeldheid door bijvoorbeeld discussies tussen erfgenamen.” (vrt.be)

    Wettelijke samenwoners die goederen aankopen worden geacht die goederen ‘in onverdeeldheid’ te bezitten. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jun 2024 08:39
    0 reactie(s)

    #11437

    ontvoogden
    (ww. ontvoogde; ontvoogd)

    1) emancipatie, ihb de Vlaamse emancipatie (zie ook ontvoogding)
    2) vnw: een einde maken aan de voogdij over een minderjarige

    1) De man die Vlaanderen hielp te ontvoogden. Terugkijkend op het gevulde leven van de recent overleden filosoof (standaard.be)

    Ik denk dat hij er geen vrede mee had dat de Vlaamse beweging zich liet meeslepen met de bezetter. Hij vond dat Vlaanderen zichzelf moest ontvoogden. (vub.be)

    2) ‘Ontvoogden’ betekent dat minderjarigen al voor ze 18 worden, bekwaam worden om (bepaalde) rechtshandelingen te stellen. (tzitemzo.be)

    Kan je je als kind wettelijk laten ontvoogden? Reden daarvoor zijn totale emotionele breuk en vrees voor financieel uitbuiten van de relatie. (juridischforum.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 24 Jun 2024 12:51
    0 reactie(s)

    #11438

    ontwaarden
    (ww. ontwaardde; ontwaard)

    een ticket, bon, … als gebruikt knippen, scheuren, stempelen, …

    vnw: afstempelen, knippen van vervoersbewijzen

    Als een klant wenst te betalen met een gemeentelijke cadeaubon dient de handelaar deze onmiddellijk samen met de klant te ontwaarden. (gift2give.be)

    Na het aankopen en het ontwaarden van het ticket betreedt men de tuin onder 4 prachtig afgebeelde heraldische Chinese leeuwen, die de luifel ondersteunen. (blog.seniorennet.be)

    Mevr. B. kocht wel een ticket, maar ontwaardde dit blijkbaar niet correct, aangezien ze bij de controle bekeurd werd (stib-mivb.be)

    Net voor u het ziekenhuis verlaat, moet u het ticket ontwaarden aan de betaalautomaat in de hal van het ziekenhuis. (neus-keel-oor.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jun 2024 05:49
    0 reactie(s)

    #11439

    ontvoogden
    (ww. ontvoogde; ontvoogd)

    1) emancipatie, ihb de Vlaamse emancipatie (zie ook ontvoogding)
    2) vnw: een einde maken aan de voogdij over een minderjarige

    1) De man die Vlaanderen hielp te ontvoogden. Terugkijkend op het gevulde leven van de recent overleden filosoof (standaard.be)

    Ik denk dat hij er geen vrede mee had dat de Vlaamse beweging zich liet meeslepen met de bezetter. Hij vond dat Vlaanderen zichzelf moest ontvoogden. (vub.be)

    2) ‘Ontvoogden’ betekent dat minderjarigen al voor ze 18 worden, bekwaam worden om (bepaalde) rechtshandelingen te stellen. (tzitemzo.be)

    Kan je je als kind wettelijk laten ontvoogden? Reden daarvoor zijn totale emotionele breuk en vrees voor financieel uitbuiten van de relatie. (juridischforum.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Jun 2024 14:19
    0 reactie(s)

    #11440

    ontvoogden
    (ww. ontvoogde; ontvoogd)

    1) ivm politiek België: het zich losmaken van Vlaanderen van de Belgische structuren (zie ook ontvoogding)
    2) vnw: een einde maken aan de voogdij over een minderjarige

    1) De man die Vlaanderen hielp te ontvoogden. Terugkijkend op het gevulde leven van de recent overleden filosoof (standaard.be)

    Ik denk dat hij er geen vrede mee had dat de Vlaamse beweging zich liet meeslepen met de bezetter. Hij vond dat Vlaanderen zichzelf moest ontvoogden. (vub.be)

    2) ‘Ontvoogden’ betekent dat minderjarigen al voor ze 18 worden, bekwaam worden om (bepaalde) rechtshandelingen te stellen. (tzitemzo.be)

    Kan je je als kind wettelijk laten ontvoogden? Reden daarvoor zijn totale emotionele breuk en vrees voor financieel uitbuiten van de relatie. (juridischforum.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Jun 2024 08:34
    0 reactie(s)

    #11441

    ontvetten
    (ww. ontvette, ontvet)

    figuurlijk: afslanken door besparen, inkrimpen,…

    vnw: inkrimpen, downsizen van bedrijven, organisaties

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands

    zie ook ontvetting

    destandaard: ‘BOIC moet ontvetten’

    Het ontvetten van de staat is een klassiek thema in aanloop van de verkiezingen.

    hbvl.be: Natuurlijk is ontvetten en besparen op nutteloze kosten of het tegengaan van verspilling zeer nuttig, maar ik denk dat we ook moeten investeren in spierversterking van het overheidsapparaat.

    demorgen.be: Een partij die aan de ene kant zegt: ‘we willen privatiseren, de overheid moet ontvetten’ en aan de andere kant gaat zeggen dat de overheid die opdrachten zou moeten uitvoeren terwijl er anderen zijn die dat beter, efficiënter en vooral goedkoper doen, snap ik niet goed", zei Beke.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Jun 2024 08:25
    1 reactie(s)

    #11442

    ontstoppen
    (ww. ontstopte; ontstopt)

    de stop van een fles halen

    vnw: in België ook: ontkurken, openmaken van flessen

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981)

    Tegen dat de de fles ontstopt heb, en in het glas loopt de temperatuur al snel op tot een graad of 8. Voor mij , hou kouder hoe liever (hln.be)

    Ondertussen heeft de ober aan onze tafel een fles rode wijn ontstopt. (tijd.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 22 Jun 2024 14:38
    0 reactie(s)

    #11443

    stop
    (de ~, (m.), ~pen)

    kurk, stopsel

    Van Dale 2017 online:
    niet al­ge­meen; ook kurk

    ook regio Oost-Vlaanderen

    zie ook ontstoppen

    De stoppen van sommige wijnflessen zijn gemaakt uit plastiek i.p.v. uit kurk.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door nthn op 22 Jun 2024 14:38
    0 reactie(s)

    #11444

    ontstoppen
    (ww. ontstopte; ontstopt)

    vnw: in België ook: ontkurken, openmaken van flessen

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981)

    Tegen dat de de fles ontstopt heb, en in het glas loopt de temperatuur al snel op tot een graad of 8. Voor mij , hou kouder hoe liever (hln.be)

    Ondertussen heeft de ober aan onze tafel een fles rode wijn ontstopt. (tijd.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Jun 2024 07:24
    0 reactie(s)

    #11445

    ontsnappen
    (ww. ontsnapte, ontsnapt)

    ontgaan

    vnw:
    -ik ontsnap niet aan de indruk dat: ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat
    -dat woord is me ontsnapt: ontglipt, ontvallen

    in deze betekenis standaardtaal in België
    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    Dat onstnapt mij nu efkes maar ik zal er seffens wel terug op komen.

    Sorry, maar uw naam is mij ontsnapt. Wilt ge hem nog eens zeggen alstublieft?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Jun 2024 07:17
    0 reactie(s)

    #11446

    ontslag, zijn ~ geven
    (uitdr.)

    SN-NL: zijn ontslag nemen

    vnw: zijn ontslag geven, zijn ontslag indienen, ontslag nemen

    Van Dale 2018 online: BE, niet algemeen
    DS2015 geen standaardtaal

    “Wanneer een arbeider zijn ontslag geeft, moet hij nog 14 (kalender-)dagen aan de slag blijven, behalve natuurlijk wanneer de baas hem eerder laat vertrekken.” www.vdab.be

    De Paul heeft zijn ontslag gegeven: hij was het kotsbeu op dien bureau.

    Je kan ontslagen worden of zelf ontslag geven. In beide gevallen geldt dat bepaalde regels gevolgd moeten worden. (hetacv.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 22 Jun 2024 07:15
    0 reactie(s)

    #11447

    ontseinen
    (ww. ontseinde; ontseind)

    1)zonder sirenes rijden van interventievoertuigen
    2)ontmelden

    vnw:
    •zonder sirenes rijden
    •uit het strafregister verwijderen

    Zuidnederlands Woordenboek (Walter De Clerck – 1981):
    1. M. betr. t. politie-, ziekenwagens enz., die zonder speciale geluidssignalen of sirenes rijden.
    (zie voorbeeld 1 onder)
    2. m. betr. t. het verwijderen van gegevens uit het strafregister e.d.

    1) Het ongeval gebeurde 15 km buiten zijn normaal werkterrein. Bovendien was de achtervolgende wagen al ontseind en had de ijverige politieman nagelaten z’n oversten via z’n boordradio van de achtervolging op de hoogte te stellen; (Gentenaar)

    2) Vind je je paspoort terug, dien je dit te melden aan de politie zodat je paspoort ontseind kan worden. (politie.be)

    De bewuste auto stond al decennia geseind als gestolen en kon niet ontseind worden omdat het politiedossier van de diefstal verdwenen was. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jun 2024 07:05
    0 reactie(s)

    #11448

    ontschepen
    (ww., ontscheepte, is ontscheept)

    aan land gaan

    vnw: in België ook onovergankelijk: aan land gaan, landen

    Van Dale 2018 online: BE
    Fr. débarquer

    (in de onovergankelijke betekenis is dit woord algemeen Belgisch-Nederlands – aldus Van Dale)

    Met een grote troepenmacht ontscheepte hij aan de noordkust (vb. uit Van Dale)

    De reis ging via de grote “Van Damme zeesluis” richting Lissewege, waar we ontscheepten rond 13u00.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Jun 2024 06:54
    1 reactie(s)

    #11449

    ontploffen
    (inf.; imp.)

    fig.: iemand laten barsten
    ook imperatief: barst! loop naar de pomp! ga weg!

    meestal in de uitdrukkingen: ze kunnen (allemaal) ontploffen; hij/zij kan ontploffen; dat hij/ze ontploft; …

    vnw: ze kunnen (allemaal) ontploffen: ze kunnen barsten

    Woordenboek van Populair Taalgebruik
    MARC DE COSTER (2020-2024): (1977) (Vlaanderen, inf.) (verwensing) (van personen) barsten, naar de pomp lopen: ‘Ze kunnen voor mijn part allemaal ontploffen’. Ook imperatief gebruikt: ‘Ontploft!’ idem als: verrek*. • (Walter de Clerck: Nijhoffs Zuidnederlands Woordenboek. 1981) • Je kunt ontploffen.

    Neen, Vos, ik gooi de handdoek in de ring, mij gaan ze niet meer liggen hebben, ik ga met brugpensioen, ze kunnen allemaal ontploffen. (gorki.be)

    Gerda: Jean, ’t is altijd hetzelfde lieke met u.
    Jean: Ja seg, zaag!
    Gerda: Ziedet, er valt met u niet te klappen!
    Jean: Ontploft, gij! Ik ga een pint pakken.
    Gerda: Vergeet uwe sleutel niet want ik slaap straks als ge zat thuis komt. En durft me niet wakker te maken, e.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Jun 2024 09:44
    0 reactie(s)

    #11450

    ontploffen
    (inf.; imp.)

    fig.: iemand laten barsten
    ook imperatief: barst! loop naar de pomp! ga weg!

    meestal in de uitdrukkingen: ze kunnen (allemaal) ontploffen; hij/zij kan ontploffen; dat em/ze ontploft; …

    vnw: ze kunnen (allemaal) ontploffen: ze kunnen barsten

    Woordenboek van Populair Taalgebruik
    MARC DE COSTER (2020-2024): (1977) (Vlaanderen, inf.) (verwensing) (van personen) barsten, naar de pomp lopen: ‘Ze kunnen voor mijn part allemaal ontploffen’. Ook imperatief gebruikt: ‘Ontploft!’ idem als: verrek*. • (Walter de Clerck: Nijhoffs Zuidnederlands Woordenboek. 1981) • Je kunt ontploffen.

    Neen, Vos, ik gooi de handdoek in de ring, mij gaan ze niet meer liggen hebben, ik ga met brugpensioen, ze kunnen allemaal ontploffen. (gorki.be)

    Gerda: Jean, ’t is altijd hetzelfde lieke met u.
    Jean: Ja seg, zaag!
    Gerda: Ziedet, er valt met u niet te klappen!
    Jean: Ontploft, gij! Ik ga een pint pakken.
    Gerda: Vergeet uwe sleutel niet want ik slaap straks als ge zat thuis komt. En durft me niet wakker te maken, e.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 20 Jun 2024 08:19
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.