Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #10901

    lintmeter
    (de ~ (m.), ~s)

    meetlint

    vnw: meetlint, centimeter

    is standaardtaal in België
    meetlint verdeeld in centimeter
    NL: centimeter

    zie ook rolmeter

    Metre couturiere

    In mannenwinkels hangen de verkopers een lintmeter rond hun nek.

    Bij de persconferentie grapt prins Laurent: “We hebben nog geen peter, maar ik heb wel een meter”, waarop hij een lintmeter uit zijn zak haalt. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 28 Aug 2023 09:35
    1 reactie(s)

    #10902

    geriekt
    (3e pers. enk. van het werkwoord gerieken)

    ruikt, riekt
    “Hij geriekt dat..” (L.P. Boon)

    Van Dale 1995: gerieken, gewestelijk: syn. ruiken

    uitspraak als “griekt” of “geriekt” met een korte, doffe e.

    Deze vorm is m.i. erg in onbruik geraakt, maar bij het lezen herinner ik me andere werkwoorden met een ‘r’ beginnend die een ge~ prefix krijgen in bepaalde vervoegingen (zeker in het Antwerps):
    Hij graait dat… (raden, zie graaien, geraaien, raden);
    Hij graapt dat op (oprapen); Groept zo hard nie! (roepen)

    (graag aanvullingen en commentaar op deze grammatica)

    Hij griekt zijn eigen scheten niet.

    Die het eerst geriekt, z’n nolleke piept. (gezegde)

    Ik geriek uwen asem stinken (Waas Idioticon)

    Ge geriekt uwen stal, zeker ? (mijnwegnaarcompostela.wordpress.com)

    kgeriek da tot in grimbergen ze (tennisforum.com)

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 27 Aug 2023 15:36
    8 reactie(s)

    #10903

    living
    (de ~ (m), ~s)

    SN/NL: woonkamer
    < Frans living < Engels living room

    Belgisch-Nederlands volgens het referentiebestand van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie
    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Woonkamer
    znw. mannelijk, mv. -s. Met verkorting uit engels living-room (1825) of living room (1879).
    ”Zij zijn er”, zei Tsjecho driftig en hij wees. ”Ja, in de living”, zei Brand. (Claus, De Hondsdagen (1952)).

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 3

    Vlaamse uitspraak: 2 scherpe i of 1 scherpe, 1 doffe i

    zie ook leefkamer

    Karel is in de living. Hij is TV aan het kijken.

    “Dit is gewoon een foto van ne living waar geleefd mag worden :-)” (uit een blog)

    “Buiten een levendig muziekfestival, doet de naam ook denken aan ‘ne living’. Vandaar dat het decor een grote retro living is midden in het park.” (zoveelmeerhoboken.blogspot.com 29 apr. 2016)

    “Hoe hoger de 2dekans prijs hoe meer zeker het is dat het zoiets gaat zijn, en niet dat die tv al 5 maanden heeft gestaan in ne living waar ze met 5 paffen.” (www.9lives.be 21 jan. 2017)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 27 Aug 2023 12:24
    3 reactie(s)

    #10904

    droogzwierder
    (de ~ (m.), ~s)

    (huishoudapparaat): SN-NL: centrifuge

    Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, weinig gebruikt

    zie ook droogzwieren, slazwierder, zwierder

    vgl. droogkast, linnendroger

    Miele Wäscheschleuder

    Zit de was al in den droogzwierder?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 27 Aug 2023 09:45
    0 reactie(s)

    #10905

    droogkast
    (de ~ (v.), ~en; uitspraak: klik <a href="https://nl.forvo.com/search/droogkast/">op het pijltje</a>)

    machine om was te drogen, wasdroger, droogtrommel, linnendroger
    Nederland: droogautomaat, wasdroger

    Van Dale 2015 online: Belgisch-Nederlands

    ook: droogkas (zie voorbeelden)

    zie ook verzamellemma kledij

    klik op de afbeelding
    Electric clothes dryer, Hamilton Manufacturing Company, Two Rivers, Wisconsin, c. 1940 - Wisconsin Historical Museum - DSC02837
    Vintage droogkast Hamilton

    Ik zal de was in de droogkast steken.

    Kleine wasjes, grote wasjes… · truitjes en broekjes binnenste buiten · wassen op 30 graden · geen wasverzachter · niet drogen in de droogkas. (jongsintgillis.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 27 Aug 2023 09:44
    0 reactie(s)

    #10906

    linnendroger
    (zn. m.; ~s)

    vnw: wasdroger, droogtrommel, droog-automaat

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    vgl. linnenzak

    zie ook droogkas, droogzwierder

    Zo komt de was er droger uit en bespaar je energie in de linnendroger. Al kun je natuurlijk ook je was aan een waslijn drogen. (gezondverstandig.be)

    wat uit de linnendroger komt en nog wat vochtig is hang ik nog wel op een rekje… Dat is gewoonlijk niet zo veel. (seniorennet.be)

    Warmtetoepassingen zoals waterkokers (voor koffie of thee), kookplaten, ovens, vaatwassers, wasmachines, linnendrogers, strijkijzers, … (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 27 Aug 2023 09:44
    0 reactie(s)

    #10907

    linnendroger
    (zn. m.; ~s)

    vnw: wasdroger, droogtrommel, droog-automaat

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    vgl. linnenzak

    Zo komt de was er droger uit en bespaar je energie in de linnendroger. Al kun je natuurlijk ook je was aan een waslijn drogen. (gezondverstandig.be)

    wat uit de linnendroger komt en nog wat vochtig is hang ik nog wel op een rekje… Dat is gewoonlijk niet zo veel. (seniorennet.be)

    Warmtetoepassingen zoals waterkokers (voor koffie of thee), kookplaten, ovens, vaatwassers, wasmachines, linnendrogers, strijkijzers, … (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Aug 2023 09:38
    0 reactie(s)

    #10908

    linnenzak
    (zn. m. -ken)

    zak voor het vuil wasgoed

    vgl. linnendroger

    Op chirokamp moeten de kinderen hunne vuile was in de linnenzak steken. Daar komt meestal niet veel van in huis ;) (huis, (n)iets van in ~ komen)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Aug 2023 09:38
    0 reactie(s)

    #10909

    linnendroger
    (zn. m.; ~s)

    vnw: wasdroger, droogtrommel, droog-automaat

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 2

    Zo komt de was er droger uit en bespaar je energie in de linnendroger. Al kun je natuurlijk ook je was aan een waslijn drogen. (gezondverstandig.be)

    wat uit de linnendroger komt en nog wat vochtig is hang ik nog wel op een rekje… Dat is gewoonlijk niet zo veel. (seniorennet.be)

    Warmtetoepassingen zoals waterkokers (voor koffie of thee), kookplaten, ovens, vaatwassers, wasmachines, linnendrogers, strijkijzers, … (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 27 Aug 2023 09:37
    0 reactie(s)

    #10910

    extralegale voordelen
    (begrip)

    allerlei voordelen bovenop de normale wedde zoals aanvullend pensioen, maaltijdcheques, hospitalisatieverzekering, bedrijfswagen, tankkaart, gsm, …

    zie ook extralegaal

    Voor de werkgever zijn extralegale voordelen interessant omdat ze de werkgever minder kosten aan sociale zekerheidsbijdragen dan het uitbetalen van een hoger loon. (acv-online.be)

    De voor- en nadelen van extralegale voordelen … Maaltijdcheques zijn nog altijd het populairste extralegale voordeel dat Belgische werknemers ontvangen. (vacature.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Aug 2023 17:17
    3 reactie(s)

    #10911

    zijpikkel
    (z.nw. de ~ (m) ~s)

    uitklapbare zijpoot om een fiets of motorfiets snel te parkeren
    SN: zijstandaard

    Schakelaar aan zijpikkel van R1150RT, laat de motor afslaan als de zijpoot nog uitgklapt staat en je de moto in eerste versnelling zet. Verzending mogelijk in België. (2me main)

    Als je het oliepeil wil checken, is de regel dat je bij stilstand hem even op je zijpikkel laat staan, en hem dan parkeert op je middenbok, waarna je een correct olieniveau kan aflezen in je kijkglas. (bmwforum)

    Zijpikkel om uw fiets ergens te plaatsen zonder dat je deze tegen een muur moet zetten of ondersteunen. Gemakkelijk te monteren. Op voorraad. (fashionforcycling.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 26 Aug 2023 15:06
    0 reactie(s)

    #10912

    rietzetel
    (z.nw. de ~ (m.) ~s)

    rieten zetel
    NL: rieten stoel, rotan stoel

    Dan sta ik op, en neem een rietzetel, die ik heel dicht bij de hare schuif. Zij moet het vertrouwen hebben. (Deixis, D.L. Martens)

    Koop en verkoop rietzetel eenvoudig op 2dehands ✓ Lokale aanbiedingen – Voor iedereen een voordeel. (2ehands.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 26 Aug 2023 10:28
    0 reactie(s)

    #10913

    zijpikkel
    (z.nw. de ~ (m) ~s)

    uitklapbare zijpoot om een motorfiets snel te parkeren
    SN: zijstandaard

    Schakelaar aan zijpikkel van R1150RT, laat de motor afslaan als de zijpoot nog uitgklapt staat en je de moto in eerste versnelling zet. Verzending mogelijk in België. (2me main)

    Als je het oliepeil wil checken, is de regel dat je bij stilstand hem even op je zijpikkel laat staan, en hem dan parkeert op je middenbok, waarna je een correct olieniveau kan aflezen in je kijkglas. (bmwforum)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 26 Aug 2023 10:21
    0 reactie(s)

    #10914

    pin
    (z.nw. de ~ (m.) ~nen )

    opspeldbaar insigne
    NL: speldje

    Pin voor op de kraag van een hemd. Schild van de Koninklijke Harmonie St. Cecilia uit 1839. Bovenop een kroon, centraal een muziekinstrument, nl. een lier, met daaronder “LIER”. Afkomstig uit een verzameling van 23 aandenkens. (Museum Lier)

    Verschillende vergulde pinnen van een militair thema. 8 kleine helmen, 2 grotere leeuwen, een ridder en een rond logo. (2ehands.be)

    Men vindt wekelijks voorwerpen die aan deze periode herinneren. In hoofdzaak gaat het om kogelpunten en hulzen maar af en toe komt er eens iets bijzonders aan de oppervlakte piepen zoals tijdens één van de zoeksessies er een nazi pin opgegraven werd. (Blankenbergse Strandvonsten)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 26 Aug 2023 10:10
    0 reactie(s)

    #10915

    staatsbon
    (zn. m. -s)

    obligatie uitgegeven door de Belgische staat

    zie ook Leterme-bon, Van Peteghem-bon

    “De interesse voor de staatsbon is de voorbije jaren gevoelig afgenomen. In die mate zelfs dat er denkpistes circuleren om de staatsbon fiscaal aantrekkelijker te maken.” (De Tijd)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 25 Aug 2023 22:41
    0 reactie(s)

    #10916

    Van Peteghem-bon
    (de ~ (m.), ~s)

    staatsbon uitgegeven in 2023, genoemd naar toenmalig vicepremier en minister van Financiën Vincent Van Peteghem

    Met de Van Peteghem-bon zorgen we ervoor dat sparen opnieuw loont! (tiktok.com)

    De Belgen springen massaal op de ‘Van Peteghem-bon’ om hun spaargeld eindelijk wat meer te laten renderen, veel meer dan op een spaarboekje (hln.be)

    De Leterme-bon, voorganger van de Van Peteghem-bon, bracht in 2011 5,7 miljard euro op. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 25 Aug 2023 22:29
    1 reactie(s)

    #10917

    Leterme-bon
    (znw. de ~ (m.), ~s)

    staatsbon uitgegeven in 2011, genoemd naar toenmalig premier Yves Leterme

    De Leterme-bon, voorganger van de Van Peteghem-bon, bracht in 2011 5,7 miljard euro op. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 25 Aug 2023 22:29
    0 reactie(s)

    #10918

    opleggen

    beetnemen, oplichten

    hij heeft er mij opgelegd !

    Provincie Oost-Vlaanderen
    Bewerking door Janvansteen op 25 Aug 2023 16:53
    2 reactie(s)

    #10919

    serrist
    (zn. m.; ~en)

    SN-NL: glastuinder

    Van Dale 2020 online: BE, niet algemeen

    Fall Line Farms, cooperative, co-op, Richmond, VA. - Flickr - USDAgov (1)

    Mijn vader was druiventeler, serrist, landbouwer dus, net zoals zijn voorouders tot twaalf generaties terug. (demorgen.be)

    De gemeente wilde een serrist aanstellen om de serres te bewerken, maar er staan geen kandidaten te drummen voor deze job. (standaard.be)

    Decoster, zelf dochter van een serrist, zag haar droom in vervulling gaan toen de serristenwoning naast het ouderlijke huis te koop stond. (nieuwsblad.be)

    Het kunstwerk is een eerbetoon aan de druiventelers in de streek van Overijse en Hoeilaart. Ook de ouders van Gal waren serristen. (vrt.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Aug 2023 16:24
    0 reactie(s)

    #10920

    lijststem
    (zn. m.; ~men)

    verkiezingen: kopstem, stem bovenaan de lijst

    vnw: stem boven aan een verkiezingslijst

    Als u een lijststem geeft, aanvaardt u de volgorde van kandidaten op de lijst. (vlaanderenkiest.be)

    Alle lijststemmen (een stembiljet met ENKEL een lijststem) belanden in een ‘pot’. Die pot wordt (voor 1/3) verdeeld over de lijst. De verdeling start met kandidaat 1. Die krijgt stemmen uit de pot totdat hij er genoeg heeft om verkozen te zijn. Dan is het de beurt aan kandidaat 2, … De ‘pot’ is meestal uitgeput bij kandidaat 3. Een lijststem bevoordeelt dus de eerste(n) die op de lijst staan. (halen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Aug 2023 07:54
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.