Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #10781

    lot
    (zn. o.; ~en)

    vnw: hoeveelheid die samen hoort: stuk, partij

    zie ook andere betekenis van lot

    Ben of ken je iemand die een lot kleding wil opkopen? (2dehands.be)

    Er wordt goedkeuring gegeven aan de aankoop van een lot meubelen voor het jeugdhuis Utopia voor een totaal bedrag van 5.415 EUR (jabbeke.be)

    Verkoop van meerdere loten textiel voor recyclage te Ieper. (mil.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 Sep 2023 06:37
    0 reactie(s)

    #10782

    losvijzen
    (ww. vees los; losgevezen)

    losschroeven

    vnw

    zie ook vijzen

    antoniem vastvijzen

    De leiding maakt zich nog wel zorgen over twee, mogelijk drie privéwagens van agenten waarvan de wielbouten werden losgevezen. (hln.be)

    Aangezien de materialen dus eigendom geworden zijn van de klant, kunt u ze ook niet zomaar terug losvijzen en terug meenemen als er niet betaald wordt. (indicator.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 Sep 2023 06:29
    0 reactie(s)

    #10783

    lossen, niets ~

    zie woord, geen ~ lossen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 Sep 2023 06:28
    0 reactie(s)

    #10784

    niets lossen

    zie woord, geen ~ lossen

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 Sep 2023 06:27
    0 reactie(s)

    #10785

    woord, geen ~ lossen
    (uitdr.)

    niets zeggen over een zaak

    ook: geen woord loslaten; niets lossen (zie voorbeelden)

    vnw: geen woord/niets lossen

    Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands

    vgl. lossen

    Ze hebben hem gefolterd en gemarteld, maar hij heeft geen woord gelost over zijn makkers.

    Naast de grote bulldog is er dit jaar sprake van een twee reus, maar er wordt niets gelost over hoe die er zal uitzien. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 06 Sep 2023 06:27
    0 reactie(s)

    #10786

    rollen, de ~

    rolluiken

    Ze geven vandaag weer een warme dag en dan laat ik de rollen af, zodat het binnen koel blijft.

    Regio Hageland
    Bewerking door jiet op 05 Sep 2023 09:45
    0 reactie(s)

    #10787

    lossen
    (ww. loste, gelost)

    vnw: loskomen, losgaan

    zie ook andere betekenissen van lossen

    Als iets hol klinkt zou ik denken dat daar de lijm is gelost (bouwinfo.be)

    Als ze dan al stuk gaan dan gaat de fles stuk langs de naad wat dan de indruk wekt dat de naad is gelost. (vlaamshobbybrouwforum.be)

    Geen wonder dat die dan loskomen van zodra de voeg lost. (bouwinfo.be)

    Het is zo niet goed te zien op deze foto, maar de muur achter de plinten ziet er wat “vlekkerig” uit, lijkend op vocht. Ook het behang lost blijkbaar op die plaats. (bouwinfo.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 05 Sep 2023 06:52
    0 reactie(s)

    #10788

    hand, iets aan de ~ hebben
    (uitdr.)

    een probleem hebben dat niet nader beschreven wordt

    Typisch Vlaams: problemen hebben: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    Van Dale 2016 BE; in­for­meel last, moei­lijk­he­den heb­ben

    vergelijk: hand, aan de ~ hebben

    Paul heeft weeral iet aan de hand met zijne gebuur.
    Ik kan vanavond niet komen want ik heb iets aan de hand met mijn voet.

    Heb een keer echt iets serieus aan de hand gehad bij Hamburg, en dat grapje loste me ongeveer 24 uur wakker blijven, en 1500 euro. (mikelodeons.blogspot.com/2007/05/la-bazza.html)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 13:11
    0 reactie(s)

    #10789

    smoelsaus
    (z.n. de ~v. en eigennaam )

    Zoete snacksaus met een donkergele kleur. De basisingrediënten waarop ze wordt bereid, is als bij de meeste geëmulgeerde sauzen: koolzaadolie, water en scharreleigeel. De typische smaak van smoelsaus wordt verkregen aan de hand van een vleugje curry, toegevoegde suikers/zoetstoffen en een gulle portie knapperige uitjes. (Pauwels sauzen)

    Ben jij ook zo een fan van zoet en kruidig tegelijk? Probeer dan zeker eens smoelsaus.Een heerlijk zoete saus. (Frituur ‘t Kabouterke)

    Mitraillette: stokbrood met frieten, snack naar keuze, sla, tomaten, geraspte worteltjes en … smoelsaus. € 1,20. (‘t Friet-uurtje Lierde)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gene Zever op 04 Sep 2023 12:32
    1 reactie(s)

    #10790

    prooi, zijn ~ lossen

    zie lossen, zijn prooi ~

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:16
    0 reactie(s)

    #10791

    lossen, zijn prooi ~
    (uitdr.)

    zowel lett. als fig.: zijn prooi loslaten

    vnw

    zie ook lossen

    Eén van de vier ging onmiddellijk op de loop, achtervolgd door de veiligheidsagent. Toen die de vluchter kon vastgrijpen, op het Maurice De Moorplein, haalde de winkeldief een vuurwapen boven en bedreigde hij daarmee de veiligheidsagent zodat die zijn prooi moest lossen. (hln.be)

    De enorme arend, met een spanwijdte van twee meter, landt bovenop de zwaan, maar lost zijn prooi na een gevecht van 5 seconden. (standaard.be)

    Aarschot loste zijn prooi niet meer en Arssi maakte de meegereisde fans – een bus vol – nog zotter dan ze al waren. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:16
    0 reactie(s)

    #10792

    lossen
    (ww. loste, gelost)

    loslaten, vrijgeven

    vnw
    Van Dale 1995: (gewestelijk)
    Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    vgl. lossen, zijn prooi ~

    Ik heb de oren van zijn kop gezaagd om het te weten te komen, maar hij lost geen woord (woord, geen ~ lossen).

    De duiven In Quievrain zijn nog niet gelost. Wachten!

    Ik heb de waarborg teruggevraagd, maar ze willen niet lossen totdat alles gecontroleerd is zeggen ze.

    > andere betekenis van lossen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:09
    0 reactie(s)

    #10793

    lossen
    (ww. loste, gelost)

    loslaten, vrijgeven

    vnw
    Van Dale 1995: (gewestelijk)
    Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    vgl. prooi, zijn prooi lossen

    Ik heb de oren van zijn kop gezaagd om het te weten te komen, maar hij lost geen woord (woord, geen ~ lossen).

    De duiven In Quievrain zijn nog niet gelost. Wachten!

    Ik heb de waarborg teruggevraagd, maar ze willen niet lossen totdat alles gecontroleerd is zeggen ze.

    > andere betekenis van lossen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:09
    0 reactie(s)

    #10794

    losbreken
    (ww. brak los, losgebroken)

    ontstaan, uitbreken, uitbarsten

    vnw in tranen losbreken: in tranen uitbarsten

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Kanker is veel meer dan “gewoon pech hebben”, zo toont nieuw Amerikaans onderzoek aan. In veel kankergevallen is er een externe factor in het spel die de ziekte heeft doen losbreken. (deredactie.be)

    O Jezus, zie hoe zwak wij zijn, maak Gij ons door uw blik weer rein. Het kwaad dat ons verstikken wou breekt los in tranen van berouw. (wursten.be)

    … nog immer op zijnen stoel gezeten, in tranen losbrak, toen steunde zij de ellebogen op de schouw-plaat en sprak hem niet meer aan, maar heur medegevoel … (nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be

    Toen de coronacrisis losbrak, besefte ik ineens hoeveel gelijkenissen er zijn tussen ons rouwproces en de manier waarop mensen vandaag rouwen, zowel emotioneel als praktisch. (zorgneticuro.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:07
    0 reactie(s)

    #10795

    lorejas
    (de ~ (m.), ~sen)

    grote slungel, plaaggeest, deugeniet

    vnw deugniet, schelm, schobbejak

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: lorejas
    - lorias – Wellicht samenhangende met Lor en Leur
    In een groot deel van Zuid-Nederland in gebruik voor: deugniet, schobbejak; ook wel voor: lomperd of verwaand mensch.

    Lowieke is ne echte laurejas! (Haspengouw)

    Die lorejas laat niemand gerust. (Mechelen)

    ”Willen we dan gaan zwemmen?” opperde Bertje, die wellicht aan ’t bedenken was geweest dat ze een zoo schoonen vrijen namiddag toch niet mochten laten voorbijgaan, zonder een enkelen guitenstreek of eenige deugnieterij te verrichten. Daarvoor waren ze ”lorejassen”! Bollansée

    Laat die kinderen gerust, leelijke lorejas! Cornelissen-Vervliet (1899)

    O die lorias! hij drinkt gedurig en betaalt zijn schulden niet, Joos (1900-1904).

    > zie andere betekenis van lorejas

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:00
    1 reactie(s)

    #10796

    verband, lopend ~
    (begrip)

    bouwkundig: kruisverband

    vnw: kruisverband bij metselwerk

    Het is een soort metselverband, een systeem waarin de stenen worden gelegd met als doel een sterke en toch aantrekkelijk ogende muur te krijgen. Naar dit systeem zijn verschillende verbanden ontstaan zoals halfsteens-, kruis-, Vlaams en kettingverband.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, bij metselaars

    Bij het lopend verband of kruisverband worden, net als bij het staand verband, koppenlagen met streklagen afgewisseld. Het patroon herhaalt zich bij het kruisverband echter om de vier lagen, waarbij door het verspringen een sterk verband ontstaat

    Het deel onder de koepel werd dan weer gemetst in
    lopend verband. De bakstenen zelf zijn 18 × 6 × 10 cm groot. (onroerenderfgoed.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:59
    0 reactie(s)

    #10797

    verband, lopend ~
    (begrip)

    bouwkundig: kruisverband

    vnw: kruisverband bij metselwerk

    Het is een soort metselverband, een systeem waarin de stenen worden gelegd met als doel een sterke en toch aantrekkelijk ogende muur te krijgen. Naar dit systeem zijn verschillende verbanden ontstaan zoals halfsteens-, kruis-, Vlaams en kettingverband.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, bij metselaars

    Bij het lopend verband of kruisverband worden, net als bij het staand verband, koppenlagen met streklagen afgewisseld. Het patroon herhaalt zich bij het kruisverband echter om de vier lagen, waarbij door het verspringen een sterk verband ontstaat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:58
    0 reactie(s)

    #10798

    meter, lopende ~

    strekkende meter

    vnw
    Taaladvies.net: is standaardtaal in België
    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015: standaardtaal

    < Frans mètre courant

    Al de prijzen zijn de lopende meter.

    “Hoeveel kost die groene stof per lopende meter? (standaardtaal in België) Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:57
    2 reactie(s)

    #10799

    water, lopend ~
    (begrip)

    stromend water, leidingwater, stadswater, kraantjeswater

    vnw

    DS2015: geen standaardtaal

    Ze woonde nog in een huizeke zonder lopend water.

    In het dorp was geen school, geen elektriciteit en geen lopend water. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:56
    0 reactie(s)

    #10800

    moos
    (de ~, ~ en, m znw)

    primitieve bijkeuken waar het tafelgerief afgewassen werd
    spoelkeuken

    Op de moos bij tante Fien hadden ze alleen een soort afwasbak in blauwe steen, er was geen lopend water en het afvalwater liep weg in de mozegoot.

    > andere betekenis van moos

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:55
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.