Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #10801

    lossen, zijn prooi ~
    (uitdr.)

    zowel lett. als fig.: zijn prooi loslaten

    vnw

    zie ook lossen

    Eén van de vier ging onmiddellijk op de loop, achtervolgd door de veiligheidsagent. Toen die de vluchter kon vastgrijpen, op het Maurice De Moorplein, haalde de winkeldief een vuurwapen boven en bedreigde hij daarmee de veiligheidsagent zodat die zijn prooi moest lossen. (hln.be)

    De enorme arend, met een spanwijdte van twee meter, landt bovenop de zwaan, maar lost zijn prooi na een gevecht van 5 seconden. (standaard.be)

    Aarschot loste zijn prooi niet meer en Arssi maakte de meegereisde fans – een bus vol – nog zotter dan ze al waren. (nieuwsblad.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:16
    0 reactie(s)

    #10802

    lossen
    (ww. loste, gelost)

    loslaten, vrijgeven

    vnw
    Van Dale 1995: (gewestelijk)
    Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    vgl. lossen, zijn prooi ~

    Ik heb de oren van zijn kop gezaagd om het te weten te komen, maar hij lost geen woord (woord, geen ~ lossen).

    De duiven In Quievrain zijn nog niet gelost. Wachten!

    Ik heb de waarborg teruggevraagd, maar ze willen niet lossen totdat alles gecontroleerd is zeggen ze.

    > andere betekenis van lossen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:09
    0 reactie(s)

    #10803

    lossen
    (ww. loste, gelost)

    loslaten, vrijgeven

    vnw
    Van Dale 1995: (gewestelijk)
    Van Dale 2012 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015 standaardtaal

    vgl. prooi, zijn prooi lossen

    Ik heb de oren van zijn kop gezaagd om het te weten te komen, maar hij lost geen woord (woord, geen ~ lossen).

    De duiven In Quievrain zijn nog niet gelost. Wachten!

    Ik heb de waarborg teruggevraagd, maar ze willen niet lossen totdat alles gecontroleerd is zeggen ze.

    > andere betekenis van lossen

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:09
    0 reactie(s)

    #10804

    losbreken
    (ww. brak los, losgebroken)

    ontstaan, uitbreken, uitbarsten

    vnw in tranen losbreken: in tranen uitbarsten

    zie ook verzamellemma geneeskunde

    Kanker is veel meer dan “gewoon pech hebben”, zo toont nieuw Amerikaans onderzoek aan. In veel kankergevallen is er een externe factor in het spel die de ziekte heeft doen losbreken. (deredactie.be)

    O Jezus, zie hoe zwak wij zijn, maak Gij ons door uw blik weer rein. Het kwaad dat ons verstikken wou breekt los in tranen van berouw. (wursten.be)

    … nog immer op zijnen stoel gezeten, in tranen losbrak, toen steunde zij de ellebogen op de schouw-plaat en sprak hem niet meer aan, maar heur medegevoel … (nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be

    Toen de coronacrisis losbrak, besefte ik ineens hoeveel gelijkenissen er zijn tussen ons rouwproces en de manier waarop mensen vandaag rouwen, zowel emotioneel als praktisch. (zorgneticuro.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:07
    0 reactie(s)

    #10805

    lorejas
    (de ~ (m.), ~sen)

    grote slungel, plaaggeest, deugeniet

    vnw deugniet, schelm, schobbejak

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: Modern lemma: lorejas
    - lorias – Wellicht samenhangende met Lor en Leur
    In een groot deel van Zuid-Nederland in gebruik voor: deugniet, schobbejak; ook wel voor: lomperd of verwaand mensch.

    Lowieke is ne echte laurejas! (Haspengouw)

    Die lorejas laat niemand gerust. (Mechelen)

    ”Willen we dan gaan zwemmen?” opperde Bertje, die wellicht aan ’t bedenken was geweest dat ze een zoo schoonen vrijen namiddag toch niet mochten laten voorbijgaan, zonder een enkelen guitenstreek of eenige deugnieterij te verrichten. Daarvoor waren ze ”lorejassen”! Bollansée

    Laat die kinderen gerust, leelijke lorejas! Cornelissen-Vervliet (1899)

    O die lorias! hij drinkt gedurig en betaalt zijn schulden niet, Joos (1900-1904).

    > zie andere betekenis van lorejas

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 09:00
    1 reactie(s)

    #10806

    verband, lopend ~
    (begrip)

    bouwkundig: kruisverband

    vnw: kruisverband bij metselwerk

    Het is een soort metselverband, een systeem waarin de stenen worden gelegd met als doel een sterke en toch aantrekkelijk ogende muur te krijgen. Naar dit systeem zijn verschillende verbanden ontstaan zoals halfsteens-, kruis-, Vlaams en kettingverband.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, bij metselaars

    Bij het lopend verband of kruisverband worden, net als bij het staand verband, koppenlagen met streklagen afgewisseld. Het patroon herhaalt zich bij het kruisverband echter om de vier lagen, waarbij door het verspringen een sterk verband ontstaat

    Het deel onder de koepel werd dan weer gemetst in
    lopend verband. De bakstenen zelf zijn 18 × 6 × 10 cm groot. (onroerenderfgoed.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:59
    0 reactie(s)

    #10807

    verband, lopend ~
    (begrip)

    bouwkundig: kruisverband

    vnw: kruisverband bij metselwerk

    Het is een soort metselverband, een systeem waarin de stenen worden gelegd met als doel een sterke en toch aantrekkelijk ogende muur te krijgen. Naar dit systeem zijn verschillende verbanden ontstaan zoals halfsteens-, kruis-, Vlaams en kettingverband.

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, bij metselaars

    Bij het lopend verband of kruisverband worden, net als bij het staand verband, koppenlagen met streklagen afgewisseld. Het patroon herhaalt zich bij het kruisverband echter om de vier lagen, waarbij door het verspringen een sterk verband ontstaat

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:58
    0 reactie(s)

    #10808

    meter, lopende ~

    strekkende meter

    vnw
    Taaladvies.net: is standaardtaal in België
    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
    DS2015: standaardtaal

    < Frans mètre courant

    Al de prijzen zijn de lopende meter.

    “Hoeveel kost die groene stof per lopende meter? (standaardtaal in België) Taaladvies.net

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:57
    2 reactie(s)

    #10809

    water, lopend ~
    (begrip)

    stromend water, leidingwater, stadswater, kraantjeswater

    vnw

    DS2015: geen standaardtaal

    Ze woonde nog in een huizeke zonder lopend water.

    In het dorp was geen school, geen elektriciteit en geen lopend water. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:56
    0 reactie(s)

    #10810

    moos
    (de ~, ~ en, m znw)

    primitieve bijkeuken waar het tafelgerief afgewassen werd
    spoelkeuken

    Op de moos bij tante Fien hadden ze alleen een soort afwasbak in blauwe steen, er was geen lopend water en het afvalwater liep weg in de mozegoot.

    > andere betekenis van moos

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:55
    0 reactie(s)

    #10811

    water, lopend ~
    (begrip)

    stromend water, leidingwater, stadswater, kraantjeswater

    vnw

    DS2015: geen standaardtaal

    Ze woonde nog in een huizeke zonder lopend water.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:53
    0 reactie(s)

    #10812

    lopen, ergens (niet) ver mee ~
    (uitdr.)

    fig.: (niet) ver komen, niet ver springen (springen, ergens (niet) ver mee ~)

    vnw: met dit antwoord zal hij niet ver lopen: met dit antwoord zal hij niet ver komen

    Hij verdient 400 pond per jaar en daarmee zal hij niet ver lopen. (congoforum.be)

    Een funnel opbouwen is namelijk zeer gemakkelijk maar met een funnel alleen zal je niet ver lopen. (vrouwenstudies.be)

    BERT : (Een beetje boos) Met vijf euro op zak. Daar zul je ver mee lopen. (Even uw aandacht – adoc.pub)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:51
    0 reactie(s)

    #10813

    springen, ergens (niet) ver mee ~
    (uitdr.)

    fig.: ergens (niet) ver mee komen, (niet) ver lopen met iets (lopen, ergens (niet) ver mee ~)

    Google 2023: “ver mee springen” levert in .NL enkel letterlijke betekenissen op

    Tja, als ik die bedragen lees: 40k, 50k, 1k maandelijks, dan ga je daar niet ver mee springen, waar je ook in belegt (spaargids.be)

    Maar om je een idee te geven: hoogste temperatuur regime van onze vloerverwarming was 33/28. Daar ga je met radiatoren niet echt ver mee springen (bouwinfo.be)

    Je mag nu nog weten dat je verwijder opmaak moet gebruiken in het menu. Je zou er niet ver mee springen want zonder de enter lukt het gewoon niet. (oplossing.be)

    “50.000 miljard euro hebben ze klaarliggen voor investeringen. Daar kan je ver mee springen.” (knack.be

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Sep 2023 08:50
    0 reactie(s)

    #10814

    capsulekensgeuze
    (zn. m.; ~s of ~n)

    …na de Tweede Wereldoorlog pasten de grote brouwerijen de smaak van hun geuze aan, onder invloed van het succes van cola en andere frisdranken. Ze mengden lambiek met hooggegist bier dat werd aangezoet en gebotteld in flesjes van 25 cl met kroonkurk, de zogenoemde “capsulekensgeuze”. (vrt.be)

    ook: capsulekesgeuze (zie voorbeelden)

    Capsulekensgeuze wordt verkocht in flesjes van 25 centiliter, maar oude geuze in champagneflessen van 75 centiliter. (blogspot.com)

    De commerciële varianten worden soms smalend “capsulekensgeuze” genoemd, omdat op de fles een kroonkurk zit in plaats van een echte kurk. (wikipedia)

    Tsja en dat gaat dan weer een beetje richting capsulekensgeuze……Het is soms moeilijk grenzen te trekken. (vlaamshobbybrouwforum.be)

    Een gevolg daarvan was dat de spottend genaamde ‘capsulekesgeuze’ zijn intrede deed. Dat is een bijgezoete imitatiegeuze waarbij lambiek gemengd werd met hoge gistingsbier en extra suiker (sofiesworld.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Sep 2023 13:22
    0 reactie(s)

    #10815

    springen, ergens (niet) ver mee ~
    (uitdr.)

    ergens niet ver mee komen, niet ver lopen met iets (lopen, ergens (niet) ver mee ~)

    Google 2023: “ver mee springen” levert in .NL enkel letterlijke betekenissen op

    Tja, als ik die bedragen lees: 40k, 50k, 1k maandelijks, dan ga je daar niet ver mee springen, waar je ook in belegt (spaargids.be)

    Maar om je een idee te geven: hoogste temperatuur regime van onze vloerverwarming was 33/28. Daar ga je met radiatoren niet echt ver mee springen (bouwinfo.be)

    Je mag nu nog weten dat je verwijder opmaak moet gebruiken in het menu. Je zou er niet ver mee springen want zonder de enter lukt het gewoon niet. (oplossing.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Sep 2023 13:19
    0 reactie(s)

    #10816

    schup, de eerste ~ in de grond
    (uitdr.)

    de aanvang van (grote) (grond)werken

    SN-NL: de eerste schop in de grond, de eerste spade in de grond

    zie schup

    Nieuwe doorbraak voor Oosterweel: ‘nog dit jaar eerste schup in de grond’ (18/09/2017 – De Standaard)

    Van zodra de eerste schup in de grond gaat, zal de werfleider je up-to-date houden over de vorderingen van de werken tot de oplevering een feit is. (marchetta.be)

    Als alles vlot loopt, hoopt burgemeester Van Miert over vijf of zes jaar een eerste schup in de grond te krijgen. (rtv.be)

    Voor de eerste schup in de grond gaat, moet er nog studiewerk gebeuren en moeten er nog vergunningen aangevraagd worden. (wegenenverkeer.be)

    “We hopen dit jaar het project-MER te kunnen laten goedkeuren en in 2019 de eerste ‘schup’ in de grond te steken”, zo bevestigt Swinnen (b(uzz.be)

    Begin april was het dan zover, de bouwlijn was uitgezet en hebben we de eerste schup in de grond gestoken. (blog)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Sep 2023 13:17
    0 reactie(s)

    #10817

    springen, ergens (niet) ver mee ~
    (uitdr.)

    ergens niet ver mee komen, niet ver lopen met iets (lopen, ergens (niet) ver mee ~)

    Google 2023: “ver mee springen” levert in .NL enkel letterlijke betekenissen op

    Tja, als ik die bedragen lees: 40k, 50k, 1k maandelijks, dan ga je daar niet ver mee springen, waar je ook in belegt (spaargids.be)

    Maar om je een idee te geven: hoogste temperatuur regime van onze vloerverwarming was 33/28. Daar ga je met radiatoren niet echt ver mee springen (bouwinfo.be)

    Je mag nu nog weten dat je verwijder opmaak moet gebruiken in het menu. Je zou er niet ver mee springen want zonder de enter lukt het gewoon niet. (oplossing.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Sep 2023 07:21
    0 reactie(s)

    #10818

    springen, ergens (niet) ver mee ~
    (uitdr.)

    ergens niet ver mee komen, niet ver lopen met iets (lopen, ergens (niet) ver mee ~)

    Tja, als ik die bedragen lees: 40k, 50k, 1k maandelijks, dan ga je daar niet ver mee springen, waar je ook in belegt (spaargids.be)

    Maar om je een idee te geven: hoogste temperatuur regime van onze vloerverwarming was 33/28. Daar ga je met radiatoren niet echt ver mee springen (bouwinfo.be)

    Je mag nu nog weten dat je verwijder opmaak moet gebruiken in het menu. Je zou er niet ver mee springen want zonder de enter lukt het gewoon niet. (oplossing.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Sep 2023 07:18
    0 reactie(s)

    #10819

    lopen, ergens (niet) ver mee ~
    (uitdr.)

    niet ver komen, niet ver springen (springen, ergens (niet) ver mee ~)

    vnw: met dit antwoord zal hij niet ver lopen: met dit antwoord zal hij niet ver komen

    Hij verdient 400 pond per jaar en daarmee zal hij niet ver lopen. (congoforum.be)

    Een funnel opbouwen is namelijk zeer gemakkelijk maar met een funnel alleen zal je niet ver lopen. (vrouwenstudies.be)

    BERT : (Een beetje boos) Met vijf euro op zak. Daar zul je ver mee lopen. (Even uw aandacht – adoc.pub)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Sep 2023 07:18
    0 reactie(s)

    #10820

    niet ver lopen
    (uitdr.)

    niet ver komen, niet ver springen (springen, ergens (niet) ver mee ~)

    vnw: met dit antwoord zal hij niet ver lopen: met dit antwoord zal hij niet ver komen

    Hij verdient 400 pond per jaar en daarmee zal hij niet ver lopen. (congoforum.be)

    Een funnel opbouwen is namelijk zeer gemakkelijk maar met een funnel alleen zal je niet ver lopen. (vrouwenstudies.be)

    BERT : (Een beetje boos) Met vijf euro op zak. Daar zul je ver mee lopen. (Even uw aandacht – adoc.pub)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Sep 2023 07:17
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.