Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Top woorden

    Dit zijn de top Vlaamse termen volgens het aantal positieve stemmen.

    #20561

    heel de bataklang
    (vaste woordgroep)

    met alles erop en eraan, heel de boel, heel de santenboetiek, …

    ook: heel de bataklan, heel de battaklang, heel de batteklank
    m.i. komen deze woorden niet voor zonder ‘heel de/zijn/…’

    shrimprefuge.be : Juist nog es zien voor een SSD die mij aanstaat en dan zien da ik kast vin waar heel de bataklang inpast en die er ni al et belachelijk uitziet

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 03:40)

    👍
    258

    #20562

    bobonne

    zie bobon

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (11 Aug 2021 04:33)

    👍
    258

    #20563

    spurre, in ~ liggen
    (uitdrukking)

    In ruzie liggen. Woorden hebben. Niet meer naar elkaar omkijken.

    Kempen: acht, in ~ liggen
    Antwerpen: piket, in ~ liggen
    West-Vlaanderen: stokke, in ~ liggen

    Je moet die twee niet naast elkaar zetten voor het feest; ze liggen in spurre.

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door dsa en laatst gewijzigd door fansy (10 Jul 2021 16:25)

    👍
    258

    #20564

    jaloeziteit
    (bw)

    jaloezie

    zie ook zjaloes

    Die jaloeziteit maakte hem agressief.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door de Bon (10 Aug 2021 21:38)

    👍
    258

    #20565

    lucht, de ~ uit banden halen
    (uitdr.)

    - tegenwerken, dwarsbomen
    - het moeilijk maken om goed te kunnen functioneren

    ‘Ik hoop dat de N-VA de lucht niet uit de banden van de regering haalt.’ (standaard.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (10 Aug 2021 20:15)

    👍
    258

    #20566

    caracole
    (zn. v.; ~n of ~s)

    eetbare zeeslak. Meestal gaat het over de wulk, maar soms wordt ook de alikruik bedoeld. De karakollen worden veelal ter plaatse gekookt en verkocht aan kraampjes op kermissen.
    Karakol wordt in Vlaanderen slechts zelden nog gebruikt in de betekenis van tuinslak of wijngaardslak.

    wnt: KRAKOL
    Modern lemma: caracole, krakol
    — Karakol — Uit Spaans caracol.
    “Krakollen, Karakollen, Slakken met Huisjes”, Chomel (1770).
    Samenstellingen. Landkrakol, tuinkrakol (”De Land- of Tuin-krakollen, voornaamelijk de groote zoort, (dienen) ook tot spijze …, inzonderheid bij de Roomschgezinden op de Vast-dagen”, Chomel (1770))
    -moeraskrakol, zeekrakol (Chomel)

    Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen, wijngaardslak

    etymologiebank.nl: caracole: wijngaardslak {1901-1925} < luiks dialect caracole, frans (16e-eeuws) caracol < spaans caracol: huisjesslak, wenteltrap, van dezelfde herkomst als escargot.

    zie ook karakol, karrakol

    Afbeelding zie hier

    “In België worden wulken veelal in (pikante) bouillon verkocht op kermissen en markten onder de naam ‘caracollen’. Deze volksnaam zorgt voor verwarring met de kleinere, zwarte alikruiken (Littorina littorea) die in sommige dialecten ook wel ‘caracollen’genoemd worden.” (zeevruchtengids.org)

    gva.be: De frietkramen van vroeger, bloemenstalletjes en waarom niet een kraampje met caracoles”, zegt Unizo-voorzitter Ivo Nicolay, die verwijst naar Nederlandse steden waar op pleinen viskraampjes staan.

    bloggen.be: Maar ik heb een ander probleem wat eten betreft, met caracoles en slakken en van die dingen, dat krijg ik nooit binnen, het gedacht alleen al.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (30 Nov 2024 17:50)
    Dit woord was woord van de dag op 05 May 2021

    👍
    258

    #20567

    afgunstfederalisme
    (het ~, geen mv. zelfst. nw.)

    (Belgische politiek) wanneer een deelregering afgunstig is op de andere

    zie ook vechtfederalisme, oplossingsfederalisme, samenwerkingsfederalisme

    In een reactie op het arrest van het Europees Hof van Justitie over de zorgverzekering betreurt de N-VA dat de Franse gemeenschap “zich via juridische omwegen en spitsvondigheden tegen deze sociale maatregel keert”. “Blijkbaar ziet men deze extra sociale bescherming liever verdwijnen als men er zelf niet van kan genieten. De N-VA spreekt van ‘afgunstfederalisme’.” HLN 010408

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (04 Aug 2021 08:44)

    👍
    258

    #20568

    lap
    (de ~, (m.), ~pen)

    het breedste en voorste gedeelte van een schoenzool

    vnw: (schoen)zool

    Van Dale online: BE: breed ge­deel­te van een schoen­zool

    zie ook verzamellemma kledij

    In de zool van mijne schoen is een gat, ik zal er een andere lap moeten laten onderzetten.

    > andere betekenissen van lap

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jul 2023 08:41)

    👍
    258

    #20569

    de soort komt boven
    (uitdrukking)

    een slechte opvoeding komt altijd aan het licht
    zie ook soort (gemeen volk), saus naar t panneke

    - Het buske van de gendarmen stond weer voor de deur bij de Witte!
    - Ze zullen weer deugenieterij gedaan hebben. Wat wilt ge: de soort komt boven!

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (06 Aug 2021 16:12)

    👍
    258

    #20570

    tallorendraaier

    Een zenuwpees die springt en danst en in zeven sloten tegelijk loopt, maar die niks gedaan krijgt.

    Kijk naar die twee tallorendraaiers, ze zijn aan het zoeken waar de treinsporen bij mekaar komen.

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door MilkTea en laatst gewijzigd door Marcus (18 Jul 2021 03:54)
    Dit woord was woord van de dag op 01 Mar 2016

    👍
    258

    #20571

    pekes, oud ~vel
    (uitdr.)

    huid die verrimpeld is en wit uittrekt omdat men te lang in water heeft gezeten

    Kempen: ook rozijnenvel of rozijnenvlees

    Niet te lang in het badwater blijven liggen want dan krijgt ge oud pekesvel.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (11 Aug 2021 08:49)

    👍
    258

    #20572

    chiendent
    (de ~, ~s, man. zelfst. nw)

    handborstel met stijve haren

    woord gebruikt in Leuven, ook in West-Vlaanderen

    Mijn zuster was op het grind gevallen en mijn grootmoeder schuurde haar knieën af met de chiendent.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door Marcus (23 Jul 2021 09:26)

    👍
    258

    #20573

    blinkborstel
    (zn. m.; ~s)

    borstel om schoenen te blinken

    SN: schoenborstel

    Van Dale 2016 online: BE; spreektaal

    zie ook blink; schoenblink

    historischekranten.be: Dan opwrijven met den blinkborstel. Als deze be werking gedaan is. strijkt men over den schoen met een vochtig doek, en wrijft daarna op met een wollen lap.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 09:00)

    👍
    258

    #20574

    gedegouteerd
    (bn.)

    weerzin of walging oproepend

    Van Dale 2016 online: ‘gedegouteerd zijn van’ : BE

    zie ook gedegouteerd raken; degoutant

    clint.be: "Vanaf dag één in de gevangenis dacht ik er al zo over. Ik was gedegouteerd van mezelf.

    hln.be: De Werkgroep Mensenrechten in de Kerk is “ontzet en gedegouteerd” over de wraking van onderzoeksrechter Wim De Troy

    voetbalnieuws.be: Ik ben nog steeds gedegouteerd. In Moeskroen zag ik alles wat ik niet wil zien in een sport.

    nieuwsblad.be: Ik ben dan ook gedegouteerd in mijn favoriete sport.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (04 Aug 2021 20:22)

    👍
    258

    #20575

    hier zijn ze met het lijk
    (uitdr.)

    het is zover

    uitspraak: Hie zen ze mé tlaak
    regio Herenthout

    Hier zijn ze met het lijk za, de petitie tegen de Wet Peeters is al vollen bak (bak, vollen ~) aan ’t rondgaan.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fansy en laatst gewijzigd door fansy (30 Jul 2021 09:16)

    👍
    258

    #20576

    boterstand
    (de ~ ,~en, man. zelfst. nw.)

    stootkarn om boter te maken, waarbij een stamper in een houten ton met de hand op en neer bewogen wordt, voorloper van het zwaddervat

    zie ook stande, petroolstande

    “Variante: pater komt de boterstand overlezen
    Verhaalopbouw: Op een boerderij waar men geen boter kon karnen, ging men naar de paters van Tongerlo. Terwijl een pater het botervat aan het overlezen was, sprong er plots een zwarte kat onder het vat uit en liep naar buiten. Daarop sprak de pater: “Heb je nu de heks gezien?” (http://volksverhalenbank.be/mzoeken/zoeken_Detail.php?ID=47742)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marcus en laatst gewijzigd door fansy (11 Aug 2021 00:42)

    👍
    258

    #20577

    de Couckes van deze wereld
    (uitdr.)

    neologisme dat naar de ondernemer Marc Coucke verwijst die een miljardenwinst maakte bij de verkoop van zijn bedrijf en daar geen belastingen hoefde op te betalen

    “Het is kinderlijk eenvoudig om deze belasting te ontlopen. De Couckes van deze wereld moeten hun aandelen gewoon onder hun vennootschap parkeren”, waarschuwt Maus. (demorgen.be)

    De InBevs en de Couckes van deze wereld betalen nauwelijks belastingen en kunnen doodleuk beweren dat ze geen zin hebben om geld te storten in de bodemloze put van de staat. (humo.be)

    Net zoals gij en ik ook geen goedkoper prijsje zullen krijgen als we een dikke wagen willen kopen waarbij we die aankoop veel harder zullen voelen in onze portefeuille dan de Couckes van deze wereld dat zullen voelen als ze een wagen kopen. (9lives.be)

    Wel, daar kunnen de Couckes van deze wereld misschien iets van leren. “Geld is de drek van de duivel” zegt Franciscus. (politics.be)

    “Het geld wordt gehaald bij de gepensioneerden, zieken en werklozen. Zij zijn en blijven de pineut, maar voor de Hutsen en Couckes van deze wereld kan de pret niet op.” (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 11:32)

    👍
    258

    #20578

    draai, op den ~ zijn
    (uitdr.)

    zie op den draai zijn

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door fansy (10 Aug 2021 06:39)

    👍
    258

    #20579

    golle
    (zn. v. -n)

    doelpunt

    Ik heb een golle gescoord.

    “Op naar de volgend match, waar een herboren TDS een golle of vijf maakt, snellie zes, verbist zich nie laat strikken, op een weekend waar klup …” (cerclebruggeforum.be)

    > andere betekenis van golle

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door kolektiva en laatst gewijzigd door de Bon (11 Aug 2021 04:55)

    👍
    258

    #20580

    weulle
    (de (m.))

    zware vuisthamer, moker
    Antwerpse Kempen: wulle

    vuist

    De metser gebruikte een weulle om de bakstenen los te kloppen.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door MKOOKMKOOK en laatst gewijzigd door de Bon (08 Aug 2021 20:24)

    👍
    258

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.