Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
Keramische pot waarin smout bewaard wordt. Veelal een hoge, bolle kruik met twee handvatten.
Tevens in uitdrukkingen bruikbaar voor de aan- of afwezigheid van overvloed ofte grote hoeveelheid.
Vermoedelijk heet het gehucht “Smoutpot” omdat er ooit nog een depot heeft gestaan met een overvloed aan vanalles.
Het is geen Smoutpot → Zoals het is geen vetpot.
iets niet begrijpen
uitspraak van Tom Boone in een uitzending van Vlaanderen Velo’: ‘ik krijg het niet gesorteerd’ in de zin van ‘ik begrijp het niet’
kledij die voorgeschreven wordt voor min of meer formele gelegenheden (recepties, feesten…); stadskledij
vnw: wandelkostuum, tenue de ville
Van rokkostuum tot stadskleding: wat trek je aan voor een trouwfeest? (demorgen.be)
Neem de traditionele dresscodes zoals ‘black tie’, ‘cocktail’, ‘casual’, ‘stadskleding’… Dat is al iets duidelijker. (eventplanner.be)
“Als er op de invitatie geen staat, zit je met stadskleding meestal goed. Bij twijfel bel je desnoods even met de trouwers." (nieuwsblad.be)
waarborg door de staat verleend (op leningen e.d.)
vnw: rijksgarantie, garantie van de staat
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
znwb: Garantie die de staat geeft voor de terugbetaling en het voldoen van de rente van een door derden aangegane lening: rijksgarantie.
De staatswaarborg van maximaal 1,5 miljard euro voor de coöperanten van de Arco, de financiële arm van het ACW, staat opnieuw op de helling. (vrt.be)
Dat is in handen gelegd van de banken met hun staatswaarborg van 50 miljard euro aan coronakredieten voor getroffen bedrijven, niet? (demorgen.be)
Volgens premier Di Rupo bestaat er vandaag geen akkoord over 90 miljard euro aan staatswaarborgen. (standaard.be)
rijksweg
vnw: rijksweg
znwb: Weg die door het Rijk wordt aangelegd, beheerd en onderhouden: rijksweg.
zie ook verzamellemma wegcode
Op drie plaatsen langs een staatsbaan in de zuidelijke Mexicaanse staat Guerrero, zijn zondag de lichamen van elf personen ontdekt. (knack.be)
Het is een staatsbaan, en ambtenaren vinden het gemakkelijker om rechte wegen te trekken. (hln.be)
Tien jaar later kwam ook daar een eind aan omdat een ministerieel besluit wedstrijden op een staatsbaan verbood. (kw.be)
De Staatsbaan in Bekkevoort (N2, gewestweg Diest-Leuven) gaat maandag 20 januari voor drie weken dicht (nieuwsblad.be)
Kaart met de staatsbaan, tussen de baan van 2de klasse n°.11 van. Torhout naar Oostende en deze van 2de klasse van Nieuwpoort naar Gistel (agatha.arch.be)
Die gewestwegen, die staatsbanen, die N-wegen hebben dus de facto een lokale functie gekregen. (vlaamsparlement.be)
terugkrabbelen, terugkomen op belofte of engagement
vnw: zijn staart intrekken: beschaamd weggaan
Typisch Vlaams: je bezwaren intrekken, bang worden en weggaan (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
zie ook kak, zijne ~ intrekken
Volgens sp.a stond dat ook in het oorspronkelijke wetsvoorstel, maar heeft de meerderheid “haar staart ingetrokken”. (vrt.be)
Hij behaagt en amuseert, maar als puntje bij paaltje komt, trekt hij zijn staart in. (demorgen.be)
De regering probeerde vorig jaar de wet al goedgekeurd te krijgen, maar trok na grote betogingen haar staart in (stadaard.be)
Hij was klaar om zijn verhaal te vertellen, de datum van het interview lag al vast, maar hij heeft in extremis z’n staart ingetrokken. (humo.be)
SN-NL: staande lamp
vnw: staande lamp: schemerlamp, leeslamp, bureaulamp
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
znwb: Staande lamp (in tegenst. tot hanglamp); naargelang van vorm en gebruik bep.: schemerlamp, leeslamp, bureaulamp; tafellamp, vloerlamp enz.
“Alles ligt vol stof, tot in mijn kasten en in mijn badkamer. Mijn mooie staanlamp is ook kapot. De scheuren in de gevel zijn tot boven te zien.” (vrt.be)
Brand in flat in Heverlee veroorzaakt door staanlamp (demorgen.be)
Zet een staanlamp, verf een kast, hang een foto op. Liggen dat soort tips niet een beetje voor de hand? Nee, vindt stiliste Lien Leirman (standaard.be)
gemakkelijk, zonder inspanning, zomaar … krijgen, aangereikt krijgen, gepresenteerd krijgen, aangeboden krijgen, …
ook: op een schoteltje, op een schotelke
NL: het op een dienblaadje aangereikt krijgen
Vroeger moest ge alles in bibliotheken opzoeken of aan iemand vragen die er verstand van had. Tegenwoordig met internet wordt alles op een schotel gegeven.
Gisteren waren wij op de boerenbuiten met een stralende zon, draaiende windmolens en schapen. En goeie Trappist. Alles werd ons op een schotel gegeven.
Op het halfuur kon toekomst dan verder uitlopen, en kreeg het op een schotelke van keeper Poublon. bij een van zijn uittrappen belandde de bal in de voeten van Llopis. Dit moet je zeker niet aan Mika geven, Llopis scoorde dan ook beheerst !!! (bloggen.be)
Een premierschap dat op een schoteltje wordt aangeboden, zo werkt het overigens ook niet. (vrt.be)
Beroemde klokkenluider klopte aan bij de Belgische fiscus met 200 dossiers: ‘Ze kregen alles op een schoteltje. Het werd een ramp’. (demorgen.be)
Van der Poel kreeg het niet op een schotel want hij moest blijven boksen tegen Wout van Aert, Mads Pedersen en Jasper Philipsen (standaard.be)
“De standerdmolen of standaardmolen, in West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en in de provincie Antwerpen staakmolen genoemd en in Limburg kas(t)molen is een richtbare windmolen en het oudste houten type windmolen in de Lage Landen.” (wikipedia)
vnw: standermolen
Bij de restauratiewerken van de huidige molen werden drie teerlingen van een vroegere houten staakmolen uit de 18e eeuw blootgelegd. (avelgem.be)
Vervallen staakmolen wordt volgend jaar ontmanteld (hln.be)
De nieuwe staakmolen is twaalf meter hoog. Hij is eigendom van de gemeente. De bedoeling is dat hij ook echt zal werken. (vrt.be)
Gerestaureerde staakmolen in Schaffen ingehuldigd (hbvl.be)
Opvallend waren de funderingen van een staakmolen. De opgravingen startten afgelopen zomer. (demorgen.be)
doelpaal
zie ook verkort: staak
De Chileen mist eigenlijk zijn controle, maar het leer dwarrelt voorbij de goalie tegen de doelstaak. (nieuwsblad.be)
Een stug verdedigend Kallo, kreeg hierbij de hulp van de doelstaak. (waaskrant.be)
Wesley Sonck kopte de bal vallend nipt voorbij de doelstaak. (standaard.be)
De thuisploeg Merelbeke dreigde via een hoekschop en een fantastische uithaal van Binst die de bal via Standaert op de doelstaak zag beuken. (ksvoostkamp.be)
vnw: ploegleider
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 4
ProTeam Cherie Pridham wordt sportdirecteur bij Lotto Soudal (ottocyclingteam.be)
Voormalig profwielrenner Sep Vanmarcke (36) heeft ervoor gekozen om te stoppen als sportdirecteur bij Israel-Premier Tech. (hln.be)
Als sportdirecteur bij de ploeg van Patrick Lefevere zal hij zijn ervaring proberen door te geven aan de jeugd. (vrt.be)
Telenet Fidea Cycling Team heeft Marc Janssens voorgesteld als nieuwe sportdirecteur. (demorgen.be)
grappende term voor het gesproken Engels van Vlamingen
zie ook: Vlengels
De burgemeester werd gecorrigeerd door Claude Marinower dat de ‘correcte’ Flenglish-vertaling zou moeten zijn ‘Now my clump breaks’. (DS)
Om te beluisteren: “Who burns his ass must sit on the leaves”: zanger steekt de draak met ‘Engels’ van Theo Francken”. (DS)
Ruim een half uur later en een sanitaire stop verder was de gemeenteraad uitgepraat. Het laatste woord was, net als het eerste, voor burgemeester Bart De Wever: ‘Please go home where you mommy has baked little fishes.’ (DS)
Niet iedereen heeft zoals Vladimir Nabokov een taalbad gekregen in een ketel met toverdrank. Veel Vlamingen – zelfs tekstschrijvers – kunnen hun Flenglish maar moeilijk van zich afschudden. Dat kan tot onbedoeld hilarische situaties leiden, denk aan die burgemeester die zijn collega van de Engelse zustergemeente verwelkomde met de woorden “I hate you heartly welcome.” Nederlanders kunnen er ook wat van, hun Engels gebazel moet soms niet onderdoen voor de mild satirische rijmpjes van Johan van der Meulen, alias John O’Mill, 1915-2005). (Yalijako)
Pete’s Knot
Three arrogant pupils of Class Five 3
attempted to drive the spot with me,
but I had ‘m through
and before they knew,
I set ‘em for Pete, Pete Snot, you see.
iemand die programma’s van kunst of muziek samenstelt.
AN: programmamaker
EENHOORN Cultureel magazine gepresenteerd door Mick Clinckspoor. – Pol Arias praat met progammator Mark Jonkers Dekeersmaecker over Holland Festival. (hetarchief.be)
Als programmator muziek maak je deel uit van het artistieke team van DE SINGEL. Samen met je collega’s werk je aan een transversaal, referentieel programma dat muziek, theater, dans en architectuur verbindt in lijn met het artistiek beleid. (desingel.be)
Beste kunstliefhebber, student, docent, progammator, criticus, beleidsmaker, graag nodigen we u uit voor een gespreksnamiddag die ingaat op de actuele diversiteitsdiscussie in de podiumkunsten. Hoe omgaan met diversiteit in artistieke oordelen? Hoe de grenzen van traditionele denkwijzen verleggen en hoe nieuwe, inclusievere visies op kunsten en het beoordelen van artistieke kwaliteit ontwikkelen? (danseninbrugge.be)
muziek om bij te stappen (wandelen)
Gisterenavond eens aan iets totaal anders begonnen. Kwou van diene chille stapmuziek maken. (beyondgaming)
Dat werd gezien als zo’n eigenaardige stapmuziek, met vreemde bewegingen, uitgevoerd door een groepje weirdo’s. (DM)
De trommels worden nu weer uitgeladen en wanneer we op stapmuziek het Mariaoord binnenkomen, lijkt het of niemand last heeft van pijnlijke voeten. (Kerknet)
badstof
vnw: badstof
anw: (vooral) in België: dikke, fluweelachtige textielstof die vooral gebruikt wordt voor kinderkleding en voor handdoeken
vgl. sponsen; sponshanddoek
Deze fantastische sweater is gemaakt van superzachte spons en heeft een zomers strepenpatroon en een stoffen patch op de borst. (jbc.be)
Shop Funny Popsie slabbetje uit spons, poederroze van noukies op inno.be (inno.be)
Set met 3 slabbetjes uit spons en Jersey, ecru/poederroze (app.pakske.be)
Tweedelige pyjama in spons – ruitjes (cadansshop.be)
vergeten en vergeven
vnw: zand erover
Woordenboek van Populair Taalgebruik (Marc De Coster 2020-2025): (1918) (Vlaanderen) laten we het maar vergeten. Nederlanders zeggen: zand erover
“Vetes? Ach, de spons erover” (hln.be)
Dexia: de spons erover? Kwijting verlenen aan de bestuurders van Dexia is een slag in het gezicht van de belastingbetaler en de ARCO-coöperant. (demorgen.be)
Boek beschrijft legendarische crossen in Oudenaarde: “Soms oorlog, maar tussen pot en pint ging de spons erover”. (nieuwsblad.be)
spoedarts; dokter die op de spoed werkt
Wanneer iemand op de spoedafdeling van een ziekenhuis belandt, kan de spoeddokter dan snel de medische geschiedenis van zijn patiënt online bekijken. (vrt.be)
Verpleegkundigen mogen op basis van hun eigen ervaringen hun favoriete spoeddokter, chirurg, cardioloog of specialist nomineren. (standaard.be)
De spoeddokter van de MUG-ziekenwagen kon enkel de dood vaststellen. Het lichaam was volledig bevroren. (demorgen.be)
“Het leek eerst een schram, maar we belden toch maar meteen de spoeddokter.” (nieuwsblad.be)
rabarbermoes
zie spijs
vgl. appelspijs
Dat heeft niets met de taart te maken, maar dan hebt gij straks een lekker potje rabarberspijs, voor bij de boterham of om gewoon zo weg te lepelen, jammie! (geshaalopers.be)
In de mond vooral een samenspel van rijpe appel, perzik, abrikoos, rabarberspijs en honing, heel genereus en levendig, met een volle langhoudende afdronk. (wijnkasteel-vandeurzen.be)
Als er koude schotel met zalm en rabarberspijs of zelfgemaakte vol-au-vent op het menu stond, was hij gelukkig. (nieuwsblad.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.