Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #81

    smoutpot
    (zn(m),~ten)

    Keramische pot waarin smout bewaard wordt. Veelal een hoge, bolle kruik met twee handvatten.
    Tevens in uitdrukkingen bruikbaar voor de aan- of afwezigheid van overvloed ofte grote hoeveelheid.

    Vermoedelijk heet het gehucht “Smoutpot” omdat er ooit nog een depot heeft gestaan met een overvloed aan vanalles.

    Het is geen Smoutpot → Zoals het is geen vetpot.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door moomer (10 Apr 2025 14:47)

    👍
    3

    #82

    gesorteerd, iets niet ~ krijgen
    (uitdr.)

    iets niet begrijpen

    uitspraak van Tom Boone in een uitzending van Vlaanderen Velo’: ‘ik krijg het niet gesorteerd’ in de zin van ‘ik begrijp het niet’

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Marius en laatst gewijzigd door nthn (10 Apr 2025 11:56)

    👍
    4

    #83

    stadskleding
    (zn. v.; geen mv.)

    kledij die voorgeschreven wordt voor min of meer formele gelegenheden (recepties, feesten…); stadskledij

    vnw: wandelkostuum, tenue de ville

    Van rokkostuum tot stadskleding: wat trek je aan voor een trouwfeest? (demorgen.be)

    Neem de traditionele dresscodes zoals ‘black tie’, ‘cocktail’, ‘casual’, ‘stadskleding’… Dat is al iets duidelijker. (eventplanner.be)

    “Als er op de invitatie geen staat, zit je met stadskleding meestal goed. Bij twijfel bel je desnoods even met de trouwers." (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Apr 2025 13:17)

    👍
    5

    #84

    mercikes

    zie merciekes

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Apr 2025 09:35)

    👍
    4

    #85

    staatswaarborg
    (zn. m.; ~en)

    waarborg door de staat verleend (op leningen e.d.)

    vnw: rijksgarantie, garantie van de staat

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6

    znwb: Garantie die de staat geeft voor de terugbetaling en het voldoen van de rente van een door derden aangegane lening: rijksgarantie.

    De staatswaarborg van maximaal 1,5 miljard euro voor de coöperanten van de Arco, de financiële arm van het ACW, staat opnieuw op de helling. (vrt.be)

    Dat is in handen gelegd van de banken met hun staatswaarborg van 50 miljard euro aan coronakredieten voor getroffen bedrijven, niet? (demorgen.be)

    Volgens premier Di Rupo bestaat er vandaag geen akkoord over 90 miljard euro aan staatswaarborgen. (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (08 Apr 2025 09:31)

    👍
    5

    #86

    staatsbaan
    (zn. v.; ~banen)

    rijksweg

    vnw: rijksweg

    znwb: Weg die door het Rijk wordt aangelegd, beheerd en onderhouden: rijksweg.

    zie ook verzamellemma wegcode

    Op drie plaatsen langs een staatsbaan in de zuidelijke Mexicaanse staat Guerrero, zijn zondag de lichamen van elf personen ontdekt. (knack.be)

    Het is een staatsbaan, en ambtenaren vinden het gemakkelijker om rechte wegen te trekken. (hln.be)

    Tien jaar later kwam ook daar een eind aan omdat een ministerieel besluit wedstrijden op een staatsbaan verbood. (kw.be)

    De Staatsbaan in Bekkevoort (N2, gewestweg Diest-Leuven) gaat maandag 20 januari voor drie weken dicht (nieuwsblad.be)

    Kaart met de staatsbaan, tussen de baan van 2de klasse n°.11 van. Torhout naar Oostende en deze van 2de klasse van Nieuwpoort naar Gistel (agatha.arch.be)

    Die gewestwegen, die staatsbanen, die N-wegen hebben dus de facto een lokale functie gekregen. (vlaamsparlement.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door nthn (07 Apr 2025 16:07)

    👍
    5

    #87

    intrekken, zijn staart ~

    zie staart, zijn ~ intrekken

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Apr 2025 11:15)

    👍
    4

    #88

    staart, zijn ~ intrekken
    (uitdr.)

    terugkrabbelen, terugkomen op belofte of engagement

    vnw: zijn staart intrekken: beschaamd weggaan

    Typisch Vlaams: je bezwaren intrekken, bang worden en weggaan (informeel): Belgisch-Nederlandse Standaardtaal

    zie ook kak, zijne ~ intrekken

    Volgens sp.a stond dat ook in het oorspronkelijke wetsvoorstel, maar heeft de meerderheid “haar staart ingetrokken”. (vrt.be)

    Hij behaagt en amuseert, maar als puntje bij paaltje komt, trekt hij zijn staart in. (demorgen.be)

    De regering probeerde vorig jaar de wet al goedgekeurd te krijgen, maar trok na grote betogingen haar staart in (stadaard.be)

    Hij was klaar om zijn verhaal te vertellen, de datum van het interview lag al vast, maar hij heeft in extremis z’n staart ingetrokken. (humo.be)

    1 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Apr 2025 11:13)

    👍
    6

    #89

    staanlamp
    (zn. v.; ~en)

    SN-NL: staande lamp

    vnw: staande lamp: schemerlamp, leeslamp, bureaulamp

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4

    znwb: Staande lamp (in tegenst. tot hanglamp); naargelang van vorm en gebruik bep.: schemerlamp, leeslamp, bureaulamp; tafellamp, vloerlamp enz.

    “Alles ligt vol stof, tot in mijn kasten en in mijn badkamer. Mijn mooie staanlamp is ook kapot. De scheuren in de gevel zijn tot boven te zien.” (vrt.be)

    Brand in flat in Heverlee veroorzaakt door staanlamp (demorgen.be)

    Zet een staanlamp, verf een kast, hang een foto op. Liggen dat soort tips niet een beetje voor de hand? Nee, vindt stiliste Lien Leirman (standaard.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (07 Apr 2025 10:50)

    👍
    6

    #90

    schotel, op een ~
    (uitdrukking )

    gemakkelijk, zonder inspanning, zomaar … krijgen, aangereikt krijgen, gepresenteerd krijgen, aangeboden krijgen, …

    ook: op een schoteltje, op een schotelke

    NL: het op een dienblaadje aangereikt krijgen

    Vroeger moest ge alles in bibliotheken opzoeken of aan iemand vragen die er verstand van had. Tegenwoordig met internet wordt alles op een schotel gegeven.

    Gisteren waren wij op de boerenbuiten met een stralende zon, draaiende windmolens en schapen. En goeie Trappist. Alles werd ons op een schotel gegeven.

    Op het halfuur kon toekomst dan verder uitlopen, en kreeg het op een schotelke van keeper Poublon. bij een van zijn uittrappen belandde de bal in de voeten van Llopis. Dit moet je zeker niet aan Mika geven, Llopis scoorde dan ook beheerst !!! (bloggen.be)

    Een premierschap dat op een schoteltje wordt aangeboden, zo werkt het overigens ook niet. (vrt.be)

    Beroemde klokkenluider klopte aan bij de Belgische fiscus met 200 dossiers: ‘Ze kregen alles op een schoteltje. Het werd een ramp’. (demorgen.be)

    Van der Poel kreeg het niet op een schotel want hij moest blijven boksen tegen Wout van Aert, Mads Pedersen en Jasper Philipsen (standaard.be)

    5 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (07 Apr 2025 08:55)

    👍
    4

    #91

    staakmolen
    (zn. m.; ~s)

    “De standerdmolen of standaardmolen, in West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en in de provincie Antwerpen staakmolen genoemd en in Limburg kas(t)molen is een richtbare windmolen en het oudste houten type windmolen in de Lage Landen.” (wikipedia)

    vnw: standermolen

    Bij de restauratiewerken van de huidige molen werden drie teerlingen van een vroegere houten staakmolen uit de 18e eeuw blootgelegd. (avelgem.be)

    Vervallen staakmolen wordt volgend jaar ontmanteld (hln.be)

    De nieuwe staakmolen is twaalf meter hoog. Hij is eigendom van de gemeente. De bedoeling is dat hij ook echt zal werken. (vrt.be)

    Gerestaureerde staakmolen in Schaffen ingehuldigd (hbvl.be)

    Opvallend waren de funderingen van een staakmolen. De opgravingen startten afgelopen zomer. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Apr 2025 10:36)

    👍
    5

    #92

    doelstaak
    (zn. m.; ~staken)

    doelpaal

    zie ook verkort: staak

    De Chileen mist eigenlijk zijn controle, maar het leer dwarrelt voorbij de goalie tegen de doelstaak. (nieuwsblad.be)

    Een stug verdedigend Kallo, kreeg hierbij de hulp van de doelstaak. (waaskrant.be)

    Wesley Sonck kopte de bal vallend nipt voorbij de doelstaak. (standaard.be)

    De thuisploeg Merelbeke dreigde via een hoekschop en een fantastische uithaal van Binst die de bal via Standaert op de doelstaak zag beuken. (ksvoostkamp.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (06 Apr 2025 09:38)

    👍
    4

    #93

    sportdirecteur
    (zn. m.; ~s)

    koers/wielrennen: ploegleider

    vnw: ploegleider

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 6; Vlaamsheid: 4

    anw: (vooral) in België

    ProTeam Cherie Pridham wordt sportdirecteur bij Lotto Soudal (ottocyclingteam.be)

    Voormalig profwielrenner Sep Vanmarcke (36) heeft ervoor gekozen om te stoppen als sportdirecteur bij Israel-Premier Tech. (hln.be)

    Als sportdirecteur bij de ploeg van Patrick Lefevere zal hij zijn ervaring proberen door te geven aan de jeugd. (vrt.be)

    Telenet Fidea Cycling Team heeft Marc Janssens voorgesteld als nieuwe sportdirecteur. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Apr 2025 16:55)

    👍
    5

    #94

    Flenglish
    (term)

    grappende term voor het gesproken Engels van Vlamingen
    zie ook: Vlengels

    De burgemeester werd gecorrigeerd door Claude Marinower dat de ‘correcte’ Flenglish-vertaling zou moeten zijn ‘Now my clump breaks’. (DS)

    Om te beluisteren: “Who burns his ass must sit on the leaves”: zanger steekt de draak met ‘Engels’ van Theo Francken”. (DS)

    Ruim een half uur later en een sanitaire stop verder was de gemeenteraad uitgepraat. Het laatste woord was, net als het eerste, voor burgemeester Bart De Wever: ‘Please go home where you mommy has baked little fishes.’ (DS)

    Niet iedereen heeft zoals Vladimir Nabokov een taalbad gekregen in een ketel met toverdrank. Veel Vlamingen – zelfs tekstschrijvers – kunnen hun Flenglish maar moeilijk van zich afschudden. Dat kan tot onbedoeld hilarische situaties leiden, denk aan die burgemeester die zijn collega van de Engelse zustergemeente verwelkomde met de woorden “I hate you heartly welcome.” Nederlanders kunnen er ook wat van, hun Engels gebazel moet soms niet onderdoen voor de mild satirische rijmpjes van Johan van der Meulen, alias John O’Mill, 1915-2005). (Yalijako)

    Pete’s Knot

    Three arrogant pupils of Class Five 3
    attempted to drive the spot with me,
    but I had ‘m through
    and before they knew,
    I set ‘em for Pete, Pete Snot, you see.

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (04 Apr 2025 18:36)

    👍
    4

    #95

    programmator
    (z.n. de ~ (m.) ~en)

    iemand die programma’s van kunst of muziek samenstelt.
    AN: programmamaker

    EENHOORN Cultureel magazine gepresenteerd door Mick Clinckspoor. – Pol Arias praat met progammator Mark Jonkers Dekeersmaecker over Holland Festival. (hetarchief.be)

    Als programmator muziek maak je deel uit van het artistieke team van DE SINGEL. Samen met je collega’s werk je aan een transversaal, referentieel programma dat muziek, theater, dans en architectuur verbindt in lijn met het artistiek beleid. (desingel.be)

    Beste kunstliefhebber, student, docent, progammator, criticus, beleidsmaker, graag nodigen we u uit voor een gespreksnamiddag die ingaat op de actuele diversiteitsdiscussie in de podiumkunsten. Hoe omgaan met diversiteit in artistieke oordelen? Hoe de grenzen van traditionele denkwijzen verleggen en hoe nieuwe, inclusievere visies op kunsten en het beoordelen van artistieke kwaliteit ontwikkelen? (danseninbrugge.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (04 Apr 2025 21:34)

    👍
    4

    #96

    stapmuziek
    (z.n. de ~ (v.) mv. ongebruikelijk)

    muziek om bij te stappen (wandelen)

    Gisterenavond eens aan iets totaal anders begonnen. Kwou van diene chille stapmuziek maken. (beyondgaming)

    Dat werd gezien als zo’n eigenaardige stapmuziek, met vreemde bewegingen, uitgevoerd door een groepje weirdo’s. (DM)

    De trommels worden nu weer uitgeladen en wanneer we op stapmuziek het Mariaoord binnenkomen, lijkt het of niemand last heeft van pijnlijke voeten. (Kerknet)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (04 Apr 2025 17:55)

    👍
    4

    #97

    spons
    (zn. v.; geen mv.)

    badstof

    vnw: badstof

    anw: (vooral) in België: dikke, fluweelachtige textielstof die vooral gebruikt wordt voor kinderkleding en voor handdoeken

    vgl. sponsen; sponshanddoek

    Deze fantastische sweater is gemaakt van superzachte spons en heeft een zomers strepenpatroon en een stoffen patch op de borst. (jbc.be)

    Shop Funny Popsie slabbetje uit spons, poederroze van noukies op inno.be (inno.be)

    Set met 3 slabbetjes uit spons en Jersey, ecru/poederroze (app.pakske.be)

    Tweedelige pyjama in spons – ruitjes (cadansshop.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (04 Apr 2025 09:50)

    👍
    4

    #98

    spons erover
    (uitdr.)

    vergeten en vergeven

    vnw: zand erover

    Woordenboek van Populair Taalgebruik (Marc De Coster 2020-2025): (1918) (Vlaanderen) laten we het maar vergeten. Nederlanders zeggen: zand erover

    “Vetes? Ach, de spons erover” (hln.be)

    Dexia: de spons erover? Kwijting verlenen aan de bestuurders van Dexia is een slag in het gezicht van de belastingbetaler en de ARCO-coöperant. (demorgen.be)

    Boek beschrijft legendarische crossen in Oudenaarde: “Soms oorlog, maar tussen pot en pint ging de spons erover”. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Apr 2025 06:59)

    👍
    4

    #99

    spoeddokter
    (zn. m.; ~s)

    spoedarts; dokter die op de spoed werkt

    Wanneer iemand op de spoedafdeling van een ziekenhuis belandt, kan de spoeddokter dan snel de medische geschiedenis van zijn patiënt online bekijken. (vrt.be)

    Verpleegkundigen mogen op basis van hun eigen ervaringen hun favoriete spoeddokter, chirurg, cardioloog of specialist nomineren. (standaard.be)

    De spoeddokter van de MUG-ziekenwagen kon enkel de dood vaststellen. Het lichaam was volledig bevroren. (demorgen.be)

    “Het leek eerst een schram, maar we belden toch maar meteen de spoeddokter.” (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (04 Apr 2025 06:52)

    👍
    3

    #100

    rabarberspijs
    (zn. m.; ~zen)

    rabarbermoes

    zie spijs

    vgl. appelspijs

    Dat heeft niets met de taart te maken, maar dan hebt gij straks een lekker potje rabarberspijs, voor bij de boterham of om gewoon zo weg te lepelen, jammie! (geshaalopers.be)

    In de mond vooral een samenspel van rijpe appel, perzik, abrikoos, rabarberspijs en honing, heel genereus en levendig, met een volle langhoudende afdronk. (wijnkasteel-vandeurzen.be)

    Als er koude schotel met zalm en rabarberspijs of zelfgemaakte vol-au-vent op het menu stond, was hij gelukkig. (nieuwsblad.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Apr 2025 15:50)

    👍
    6

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.