Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
bache, afdekzeil
opm: eigenlijk is een bache een afdekzeil, dus een bachezeil is dan op de letter een afdekzeilzeil. Alleen werkt taal niet op de letter.
vgl. ook afdekbache
Met behulp van een bachezeil kunnen losliggende delen beveiligd worden en met een compartiment kan u al uw gereedschap of andere toepassingen kwijt. (noyens.be)
Wenst u een open laadbak met huifconstructie en bachezeil of extra opbergruime voor uw werkmateriaal dmv een materiaalkoffer? (carrosserieveko.be)
gematigde flamingant
zie ook zoetwater-
De ‘zoetwaterflaminganten’ die menen dat de Vlaamse onafhankelijkheid er uiteindelijk wel vanzelf zal komen. (senate.be 28 apr. 2005)
“de haaien van de zgn V-partijen =zoetwaterflaminganten “fileren” tot op de graat!" reddy de mey (facebook 1mei 2019)
“‘Wij willen die zoetwaterflaminganten van de N-VA laten zien wie de echte opvolger van de Volksunie is’, aldus Lambert. ’Spirit is altijd een radicale Vlaamse …” (bloggen.be)
“Zoetwaterflaminganten tegenover pure idealisten. De ruzie in het Vlaamse huishouden wordt aan de vooravond van de 68ste IJzerbedevaart op hoge toon gevoerd. Waar gaat het nu in feite over?” (knack.be 23/08/95 Bijgewerkt op 30/03/18)
vnw:
iemand een vlassen/strooien baard aandoen: iemand door schijnheiligheid bedriegen
Onze Heer een vlassen baard aandoen: God bedriegen door schijnheiligheid
varianten: een vlassen baard aannaaien, aanbinden, …

God een vlassen baard maken door Pieter Bruegel in 1559
Deze wansmakelijke vertoning van de jongsocialisten geeft aan dat de SP.a een partij is van onverdraagzame hennetasters die zelfs Onze Lieve Heer een vlassen baard aandoen. (hbvl.be)
…die slechts mauwvagers, moucharös en zatlappen beschermt, die met eene schijn heilige tronie naar de kerk gaan en Ons Heere een vlassen baard aanzetten. (historischekranten.be)
Dan kon hij zijn moeder naar de tante nonnetjes in Leuven voeren. Dit was zijn argument. Daarmee kon hij zijn moeder een vlassen baard aandoen. (Grootmoeders Geheim – Karel Heirbaut)
verbinding van God, een, vlassen, baert en maken, variant op een leenvertaling van Frans faire barbe de fouarre à Dieu, “God een strooien baard maken”, een verbastering van faire gerbe de fouarre à Dieu, “God een schoof van stro maken” (wiktionary.org)
SN-NL: iemand stroop om de mond smeren
bij iemand in het gevlei proberen te komen
bron: vnw
variant: stroop/siroop aan de baard smeren
Mignolet laat zich maar al te graag stroop aan de baard smeren: ‘Ik gebruik het product al een hele tijd en ben er heel tevreden over.’. (nieuwsblad.be)
Wij willen brouwer Huyghe uit het Gentse, noch de abdij siroop aan de baard smeren, maar deze blonde kanjer met nagisting op de fles is zondermeer met vele lengten voorsprong het beste abdijbier dat we ooit geconsumeerd hebben. (nieuwsblad.be)
In afwachting van zijn terugkeer smeert de professor stroop op de baard van zijn baas. (koenraaddewolf.be)
Als bedrijfsleider van een éénmanszaak wordt mij weliswaar behoorlijk wat stroop aan de baard gesmeerd (’Uw onderneming verdient dit ’) (standaard.be)
stiekem lachen, heimelijk lachen
bron: vnw
< fr. rire dans sa barbe
SN-NL: in zijn vuistje lachen
In zijn vuistje lachen. (In België: in zijn baard lachen) (standaard.be)
Haak lacht in zijn baard om deze woordspeling. Hij denkt dat wij de nieuwe lading “piraten” zijn om te vechten tegen Peter Pan (blik-ardennen.luxembourg-belge.be)
Een Belg lacht in zijn baard, een Nederlander in zijn vuistje. (nu.nl)
Hij lacht in zijn baard, ik zie een twinkeling in zijn ogen en ik beef van spanning en vraag me af wat hij in de tussentijd heeft gedaan.(Vluchtweg – Jef van Vuuren)
Speculanten lachen in hun baard als ze zien welke maatregelen voorzien worden om de meerwaarden (niet) te belasten. (abvv.be)
overdreven, ontoelaatbaar, superlatief van erover zijn
“Op de beelden is duidelijk te zien hoe de bestuurder daarna de bestelwagen inhaalt via de pechstrook. “Ik schrok me kapot en vond het er gewoon los over”, vertelt de bestuurder met de dashcam,…” (hln.be 09-08-21)
“Wat gebeurde in het Ter Kamerenbos ging er los over, maar… (Titel)
Het was er los over. Maar het is ook een signaal dat er iéts moet gebeuren. Jongeren hebben alternatieven nodig. We zijn het kotsbeu.” (nieuwsblad.be apr. 2021)
“Er zijn uitspraken geweest die er los over waren”, geeft premier Alexander De Croo nu toe in ‘De Zevende Dag’. "We gaan niet bij mensen binnenbreken om te gaan controleren." (nieuws365.be 21 dec. 2020)
Het gebruik van cannabis legaliseren? Dat gaat er los over!
houten legger (o.a. turntoestel, houvast voor dans)
vgl. bar: turntoestel
We moeten oefeningen doen op de brug (of de gelijke liggers of zo iets) en aan een baar waar je rond moet draaien. (BE bijdrage op startpagina.nl)
zelf dacht ik als kind bij het woord baarmoeder steevast aan een vrouw die aan het turnen was aan de baar (lieverleven.be)
… even ronddraaien, zij die aan keurturnen doen lieten zien hoe je kan opdrukken, draaien op de baar en zo naar de hogere baar springen. (hbvl.be)
Papa speelt op de piano, terwijl ze haar oefeningen doet aan de baar. (writehistory.be)
metalen staaf
vnw: in Nederland alleen voor edele metalen, in België ook: ijzeren baar, staaf
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 5; Vlaamsheid: 1
Na een inhaalmaneuver en wat handgebaren stopt de Dilsenaar, stapt uit en slaat met ijzeren baar de zijruit van de Perenaar stuk. (blogspot.com)
Een Alu-baar mag niet direct met een koperen baar worden verbonden, maar er moet bv. een vertinde aluminiumbaar tussengeplaatst worden (industronic.be)
Overigens zit er een baar tussen bestuurder en bijzitter. Daaruit vermoed ik dat het buizenframe een ander is. Eentje dat stijver zal zijn en mogelijk nog lichter. (BE bijdrage op autoblog.nl)
slagen/rammeling/klop geven of krijgen
vgl. tits: tik
Als ge me niet gerust laat, zal ik u eens wat titsen geven.
Ge kunt gerust wat titsen krijgen.
vnw: dineren, souperen, het avondmaal gebruiken
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 5
ook: avondeten
Voor gasten is er ook mogelijkheid om in de Lodge te avondmalen. (johanslodge.be)
Het ideale moment om te avondmalen is tussen 19 en 20 uur. (psychologies.be)
We zijn hier gaan avondmalen en hebben een vijfgangenmenu genomen. (tripadvisor.be)
De heer Poincaré avondmaalde bij den groothertog Nicolaas.(nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be)
Vanavond zaten de officieren in de eetzaal van de leraars, wij waren al terug van de kazerne waar we lekker geavondmaald hadden (blog.seniorennet.be)
berichtjes sturen – ook wanneer SMS niet het medium is, maar het moet wel nog steeds via de gsm gaan
geldt als SN, maar in NL zegt men al jaren uitsluitend ‘appen’ (naar de merknaam WhatsApp)
Sinds dan men onze kleine ne gsm hen gegeven, zit hij constant met zijn vrienden te sms’en.
In het Vlaams zijn, net als in het Nederlands, veel merknamen verwaterd geworden, t.t.z. de merknamen worden door de gebruikers als soortnaam gebruikt en niet meer vanzelfsprekend als merknaam beschouwd. Veel van deze verwaterde merknamen komen ook voor in het Nederlands, maar er bestaan er ook redelijk wat die alleen in het Vlaams, niet in het Nederlands voorkomen.
DISCLAIMER: Het Vlaams woordenboek registreert typische woorden en taalgebruik zoals die in Vlaanderen gangbaar zijn. Als een merknaam als verwaterde merknaam in de Vlaamse taal gebruikt wordt, zal het Vlaams woordenboek dit taalgebruik als lemma opnemen. Dit houdt uitdrukkelijk geen miskenning in van de rechten van de merknaamhouder. Als het Vlaams woordenboek op de hoogte is van een verwaterde merknaam zal dit expliciet vermeld worden met de uitdrukking ‘x is een verwaterde merknaam van X®’ en zal dit lemma in onderstaande lijst opgenomen worden. Een verwaterde merknaam waarvan het Vlaams woordenboek niet op de hoogte is, zal per kerende op eenvoudig verzoek van de merknaamhouder als verwaterde merknaam behandeld worden.
Hier geven we een overzicht van deze ‘Vlaamse’ verwaterde merknamen:
baxter: baxter is een verwaterde merknaam van Baxter®
baxtervoeding: baxter is een verwaterde merknaam van Baxter®
bic: bic is een verwaterde merknaam van Bic®
(wordt vooral in historisch Brabant gebruikt, en ondervindt daar de laatste jaren stevige competitie van de stylo – de Brabantse expansie, wete wel!)
Bicky: bicky is de verwaterde merknaam van Bicky Burger
brik: brik is een verwaterde merknaam van Tetra Brik®
bulex: bulex is een verwaterde merknaam van Bulex®
cassonade: cassonade is een verwaterde merknaam van Cassonade Graeffe®
cécémel: cécémel is een verwaterde merknaam van Cécémel®
cent wafel: Cent Wafer® is een verwaterde merknaam van Mondelez International®
chiclet: chiclet is een verwaterde merknaam van Chiclets®
clark: clark is een verwaterde merknaam van Clark®
claxon
Colson-bandje
cracot
damarreke (niet algemeen)
delco
frigoliet
frisco frisco is een verwaterde merknaam van Ola® (de Nederlandse ‘ijsco’ is óók een verwaterde merknaam)
gillette
gyproc, gyprocplaat: Gyproc® is een merknaam van Saint-Gobain Construction Products
isomo (de Nederlandse ‘tempex’ is óók een verwaterde merknaam)
kodak
kwakkerspap (niet algemeen)
k-way
landroover
looza (niet algemeen)
millecroquettes
orangina
oxo (verouder(en)d)
pamper (ook wel in NL bekend)
passe-vite
tarmac
tensoplast
thermos
tippex
velcro
velpon
velux
white spirit
zipblokske
zwanworstje
Er bestaan ook vermerkte waternamen:
bolleke (algemeen gebruikte term voor een (bolvormig) glas De Koninck-bier, die in 2019 de officiële merknaam geworden is)
Daarnaast zijn sommige merknamen zodanig sterk verwaterd dat ze zelfs vertaald zijn:
rotswol – NL/EN: rockwool
Daarnaast komen er natuurlijk in het Nederlands ook tal van verwaterde merknamen voor die in het Vlaams helemaal niet verwaterd of zelfs helemaal niet gekend zijn. We geven enkele voorbeelden:
berichtjes sturen/sms’en – NL: appen (merknaam van WhatsApp; uitspraak: eppen)
bruiswater – NL: spa rood (merknaam van Spa-water)
cuttermes – NL: stanleymes (merknaam van Stanley Works-messen; uitspraak: stenleymes)
engelse sleutel – NL: bahco (merknaam van Bahco-gerief)
microgolf – NL: magnetron (merknaam van Philips-microgolfovens)
orangeade – NL: ranja (merknaam van Ranja-limonade)
theelichtje – NL: waxine(lichtje) (merknaam van Verkade-theelichtjes)
-
vnw: van tevoren
ook: op voorhand
Er is veel wijnproeverijen locaties rond ( een auto nodig) en geweldige keuze van de restaurants op loopafstand ( boeking in avance is een must). (tripadvisor)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
