Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
een manspersoon op leeftijd die van zijnen tak maakt (tak, van zijnen ~ maken);
een bompa die zich doet gelden
origineel naar het tv programma ‘Chez bompa lawijt’ uit de Jaren negentig op de VTM maar veralgemeend in het Vlaamse taalgebruik
Maar elk nadeel heeft zijn voordeel: omdat men voor het wurm in wording niet meteen opvang vindt, mag bompa lawijt één dag per week de honneurs waarnemen. (Marc Coenen – demorgen.be)
Koopt iemand voor deze Bompa Lawijt eens een ruggengraat ? Of een greintje lef ? (twitter)
Conclusie: AC/DC blijft eeuwig bestaan en zal ook het verlies van deze Bompa Lawijt overleven. (Marc Didden – demorgen.be)
Beste Gilberte en kinderen, ‘Bompa lawijt’, zo noemden we hem soms stiekem met een kwinkslag. (uitvaartcentrum.be)
vnw: van de klaver naar de biezen lopen/geraken: van de regen in de drop raken, van kwaad tot erger worden
U moet er dan immers voor opletten dat u niet van de klaver naar de biezen loopt en elders een nog hogere premie moet betalen. (ondernemingsdatabank.indicator.be)
Van Zilverberg naar de Kalberg. Of van de klaver naar de biezen (Remi Vanacker)
Maar daar is dan weer ons taaleigen dat leert dat ‘Hij loopt van de klaver naar de biezen’ zo veel betekent als ‘het wordt er ook niet beter op’. (peterderoover.be)
Als hij zolang als Mugabe zal aanblijven gaan ze van de klaver naar de biezen. (hln.be)
brandkast; afsluitbaar ijzeren koffer(tje) om waardevolle zaken in te bewaren
opm: wordt blijkbaar ook gebruikt om een stevig achterwerk te benoemen (zie voorbeeld)
‘Op mijn eerste werkdag toonde mijn voorganger mij een coffre fort’, zegt Jannie Haek, socialist en meervoudig kabinetschef. ’Hij gaf mij de sleutel en zei dat daar staatsgeheimen in lagen." (standaard.be)
Het gaat hier over soms mansgrote, minstens anderhalve meter hoog metende safes, maar dan wel in superdeluxe uitvoering zodat je helemaal niet doorhebt een coffre fort voor je te hebben. (highlevelcom.be)
“Paul Jouret, een telg van de familie Van den Bergh, kon ons vertellen dat een voorouder in de jaren 20 een winkel had in ‘coffres forts’ (letterlijk vertaald: sterke koffers) in de Korte Zoutstraat. Dat was Jacobus of Jaak Van den Bergh.” (vrt.be)
1946: “Uit oorz. van vertrek : te koop : een elektr. koffiemolen, een coffrefort; drie kachels. Z.w. Bazaar «In ’t Hert », 58/62 Demerstraat Hasselt.” (hasel.be)
Na de eerste jaarmarkt rangeerde ik wanneer ik het over mijn buurvrouw had over die dikbil want ze had een coffre fort om U tegen te zeggen. (bloggen.be)
vnw: flauw bier, bier zonder koolzuurgas
opm.: In de betekenis van bier zonder koolzuurgas wordt het zeker ook in .NL gebruikt. Maar misschien van VL origine.
vgl. plat water
zie ook: plat
Deze ondernemer verkoopt bier in milieuvriendelijke zakken: “Want niemand wil plat bier drinken”. (nieuwsblad.be)
Lambiek is een koperblond tot amberkleurig plat bier van spontane gisting van 4,5 tot 7% alcoholvolume (blog.fieroponsbier.be)
Daarna gewoon zorgen dat het gros van de CO2 uit het bier is (dat je dus plat bier hebt) en de tijd haar werk laten doen. (http://bieregrandcru.be/)
Slappe drank zoals vb. plat bier of schuimwijn, melk, koffie of thee (loer in Vlaams Woordenboek)
bezoek aan een plaats, museum, … zonder gids
antoniem van geleid bezoek
Een ongeleid bezoek dat start met de lift naar de vierde(!) verdieping. Geen kelder (cave) te zien. Enkel promo en een shop. (tripadvisor.be)
bezoedeling van het zicht op de horizon door hoge gebouwen, windmolens, …; horizonvervuiling
Ik denk niet dat er veel protest zal zijn vanwege België. Er is geld te winnen en de horizonbezoedeling zal daar niet op doorwegen. (Windmolens vóór De Panne? | DE BLIEDEMAKER)
bezoedeling van de nachtlucht door overmatig kunstmatig licht, lichtverontreiniging
In vroegere tijden, toen er nog geen lichtbezoedeling en televisie waren, brachten de mensen vaak uren door met naar het firmament te kijken. (hugova.be)
Er valt bijna geen ster meer te zien. Lichtbezoedeling bedreigt nu het oudste patrimonium van de mensheid : de nachtelijke hemel. (knack.be)
Hopelijk denkt men ook aan de enorme lichtbezoedeling die de o zo milieuvriendelijke stad als Gent altijd beweerd te zijn. (hln.be)
bezoedeling van het water, waterverontreiniging, watervervuiling
vrttaal.net: Verouderd Belgisch-Nederlands.
Er was geen gevaar voor uitstroom of waterbezoedeling, noch was er een risico tot zinken. (vrt.be – 2017)
Zo vindt hij het belang dat de groene ministers van Leefmilieu aan het bestrijden van lucht- en waterbezoedeling hechten, fel overdreven. (standaard.be)
Belang van milieubeheersing en ecologisch evenwicht: luchtcorrosie, waterbezoedeling, voeding. (onderwijsaanbod.kuleuven.be)
bezoedeling van de lucht, luchtverontreiniging
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4
De luchtbezoedeling in ons land is hoog. België ligt in een dichtbevolkte regio, omgeven met veel industrie (standaard.be)
Ze weigert ook iets te doen aan 45 gemeenten met grote luchtbezoedeling, en aan een schoonmaak in Wales. (vrt.be)
Welk oorzakelijk verband er tussen die regen en de luchtbezoedeling is, kon door de twee vorsers nog niet echt achterhaald worden. (demorgen.be)
wanorde
< In het WNT verwijst hoetel naar hoetelen, waar één betekenis min of meer trekt op die van lieven:
“2. Met eene zaak als voorwerp.
a. Verwarren, overhoop halen; ook: verfomfaaien, verroppen.”
Bij Ensie:
“Groot woordenboek der Nederlandse taal – 1950 NEDERLANDS WOORDENBOEK (7E DRUK)
Wat is de betekenis van Hoetel -
betekenis › hoetel m., (Zuidn.) rommel; konkelfoes; verdachte zaak.”
In de woordenboek van Cornelissen en Vervliet (1899):
“HOETEL, znw., m. — • Verdachte zaak. T., R., KI. -Br. Waar
wint em z’ne kost mee? Ja, da’ ‘s ’nen hoetel. daar ge nie’. in of uit en kunt.
HOETELEN, w., o. — Knoeien, brodden, iets slecht verrichten,
sukkelen aan eenig werk (veelal in ‘t geheim). (K.) Hij leet daar aan da’ werk te hoetelen. Wat hoeteldegij daar ?"
Wat voor een oetel was me dat daar. Alles lag daar door elkaar.
vnw: in België ook:
•muren bepleisteren, stukadoren
•betegelen
Alg.: ruwe muren bedekken, behandelen met een of ander materiaal
zie ook bezetter, bezetting, bezetsel
‘Er was veel werk: van vloeren leggen tot de muren bezetten. Het kostte veel bloed, zweet maar gelukkig geen tranen.’ (nieuwsblad.be)
Dan laat je nu de kabels uit de muur komen, bezet de muur en plaatst later de kasten. (bouwinfo.be)
Wij zijn van plan om de wanden van onze douche te bezetten met tegels. (bouwinfo.be)
Afhankelijk van de ruimte die u wil bezetten met gyproc kies ik een bepaald soort gyprocplaat. (http://klerksafwerking.be/)
vorm van het voegwoord ‘en’ vóór een medeklinker die niet b, d, h of t is
volgt dus dezelfde buigingsregels als het onbepaald lidwoord e
uitspraak met scherpe e
Nou da ze weten waar da den dienen woont da de lotto gewonnen had, is Jan e klei Pierken al bij hem kommen schooien.
een tekst snel, oppervlakkig lezen
opm: in .NL is diagonaal lezen een techniek om snel en efficiënt te lezen die aangeleerd kan worden (zie reacties)
“Sommige politici zullen zijn rapporten en analyses wel diagonaal gelezen hebben, om ze meteen daarna verticaal te klasseren.” (knack.be 19/09/2019)
“Uitgeverijen worden sinds het begin van de coronacrisis bestookt met ongevraagde manuscripten van amateurschrijvers. Veel daarvan worden wellicht slechts diagonaal gelezen.” (rectoverso.be 90/04/2021)
“… en aangezien ik ervan uitga dat u minstens het verslag diagonaal gelezen hebt, zal ik mij vandaag beperken tot een korte samenvatting.” (vlaamsparlement.be 12 feb. 2020)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
