Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
bezoedeling van het zicht op de horizon door hoge gebouwen, windmolens, …; horizonvervuiling
Ik denk niet dat er veel protest zal zijn vanwege België. Er is geld te winnen en de horizonbezoedeling zal daar niet op doorwegen. (Windmolens vóór De Panne? | DE BLIEDEMAKER)
bezoedeling van de nachtlucht door overmatig kunstmatig licht, lichtverontreiniging
In vroegere tijden, toen er nog geen lichtbezoedeling en televisie waren, brachten de mensen vaak uren door met naar het firmament te kijken. (hugova.be)
Er valt bijna geen ster meer te zien. Lichtbezoedeling bedreigt nu het oudste patrimonium van de mensheid : de nachtelijke hemel. (knack.be)
Hopelijk denkt men ook aan de enorme lichtbezoedeling die de o zo milieuvriendelijke stad als Gent altijd beweerd te zijn. (hln.be)
bezoedeling van het water, waterverontreiniging, watervervuiling
vrttaal.net: Verouderd Belgisch-Nederlands.
Er was geen gevaar voor uitstroom of waterbezoedeling, noch was er een risico tot zinken. (vrt.be – 2017)
Zo vindt hij het belang dat de groene ministers van Leefmilieu aan het bestrijden van lucht- en waterbezoedeling hechten, fel overdreven. (standaard.be)
Belang van milieubeheersing en ecologisch evenwicht: luchtcorrosie, waterbezoedeling, voeding. (onderwijsaanbod.kuleuven.be)
bezoedeling van de lucht, luchtverontreiniging
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 4
De luchtbezoedeling in ons land is hoog. België ligt in een dichtbevolkte regio, omgeven met veel industrie (standaard.be)
Ze weigert ook iets te doen aan 45 gemeenten met grote luchtbezoedeling, en aan een schoonmaak in Wales. (vrt.be)
Welk oorzakelijk verband er tussen die regen en de luchtbezoedeling is, kon door de twee vorsers nog niet echt achterhaald worden. (demorgen.be)
wanorde
< In het WNT verwijst hoetel naar hoetelen, waar één betekenis min of meer trekt op die van lieven:
“2. Met eene zaak als voorwerp.
a. Verwarren, overhoop halen; ook: verfomfaaien, verroppen.”
Bij Ensie:
“Groot woordenboek der Nederlandse taal – 1950 NEDERLANDS WOORDENBOEK (7E DRUK)
Wat is de betekenis van Hoetel -
betekenis › hoetel m., (Zuidn.) rommel; konkelfoes; verdachte zaak.”
In de woordenboek van Cornelissen en Vervliet (1899):
“HOETEL, znw., m. — • Verdachte zaak. T., R., KI. -Br. Waar
wint em z’ne kost mee? Ja, da’ ‘s ’nen hoetel. daar ge nie’. in of uit en kunt.
HOETELEN, w., o. — Knoeien, brodden, iets slecht verrichten,
sukkelen aan eenig werk (veelal in ‘t geheim). (K.) Hij leet daar aan da’ werk te hoetelen. Wat hoeteldegij daar ?"
Wat voor een oetel was me dat daar. Alles lag daar door elkaar.
vnw: in België ook:
•muren bepleisteren, stukadoren
•betegelen
Alg.: ruwe muren bedekken, behandelen met een of ander materiaal
zie ook bezetter, bezetting, bezetsel
‘Er was veel werk: van vloeren leggen tot de muren bezetten. Het kostte veel bloed, zweet maar gelukkig geen tranen.’ (nieuwsblad.be)
Dan laat je nu de kabels uit de muur komen, bezet de muur en plaatst later de kasten. (bouwinfo.be)
Wij zijn van plan om de wanden van onze douche te bezetten met tegels. (bouwinfo.be)
Afhankelijk van de ruimte die u wil bezetten met gyproc kies ik een bepaald soort gyprocplaat. (http://klerksafwerking.be/)
vorm van het voegwoord ‘en’ vóór een medeklinker die niet b, d, h of t is
volgt dus dezelfde buigingsregels als het onbepaald lidwoord e
uitspraak met scherpe e
Nou da ze weten waar da den dienen woont da de lotto gewonnen had, is Jan e klei Pierken al bij hem kommen schooien.
een tekst snel, oppervlakkig lezen
opm: in .NL is diagonaal lezen een techniek om snel en efficiënt te lezen die aangeleerd kan worden (zie reacties)
“Sommige politici zullen zijn rapporten en analyses wel diagonaal gelezen hebben, om ze meteen daarna verticaal te klasseren.” (knack.be 19/09/2019)
“Uitgeverijen worden sinds het begin van de coronacrisis bestookt met ongevraagde manuscripten van amateurschrijvers. Veel daarvan worden wellicht slechts diagonaal gelezen.” (rectoverso.be 90/04/2021)
“… en aangezien ik ervan uitga dat u minstens het verslag diagonaal gelezen hebt, zal ik mij vandaag beperken tot een korte samenvatting.” (vlaamsparlement.be 12 feb. 2020)
kinderspel
SN/NL: Annemaria koekoek
(eigenlijk: een, twee, drij, piano)
Een… twee… drij… piano! Ha Louise, gij zijt bewogen, ga maar terug naar de start!
De immens populaire Netflix-serie Squid Game sluipt steeds meer het dagelijkse leven van kinderen binnen. In de Koreaans horroserie spelen de personages kinderspelletjes zoals 1-2-3 piano en touwtrekken, maar wie verliest, moet sterven. (vrt.be)
vnw: hij is goed bewaard, hij ziet er goed bewaard uit voor zijn Jaren: hij ziet er nog goed uit voor zijn leeftijd
Wat bij Rosette de reactie uitlokte “ als de mensen je zullen zien, zullen ze zeggen: die Okra is ook nog goed bewaard voor zijn leeftijd” . (bloggen.be)
Het moet gezegd: Diamond zag er goed bewaard uit voor zijn jaren. (standaard.be)
Ik ben niet slecht bewaard, maar de spiegel liegt niet. Toch zeggen mensen me dikwijls: ‘Wat zie je er goed uit!’ (standaard.be)
bevoordeelde
vgl. bevoordeligen
Er wordt 25 miljoen euro extra gepompt in sociale huisvesting in de Rand, waarbij erover wordt gewaakt dat de bevoordeligden ,,een maatschappelijke en socio-culturele binding’’ hebben met het gebied. (nieuwsblad.be)
Van zodra een overtreding wordt vastgesteld na de betekening van de beschikking, is de opgelegde dwangsom verworven en heeft de bevoordeligde van de dwangsom een opeisbare titel. (lex.be)
SN/NL: twaalf
vgl. Engels ‘twelve’
niet in West- en westelijk Oost-Vlaanderen
in Antwerpen en het Maasland: twellef
Elf en een is twelf.
al de regels heel minutieus volgen
zelfde betekenis: paus, heiliger dan de ~ zijn
“In Vlaanderen worden vrachtwagens in een aantal gevallen twee keer per jaar gekeurd. “Vandaag is Vlaanderen katholieker dan de paus”, stelt Paul Van Miert vast. “Totaal wereldvreemd, want ondertussen rijden onze wegen vol vrachtwagens die één keer per jaar gekeurd worden.” (n-va.be 14 juli 2016)
“In de materialen die we gebruiken om oude meubelen een nieuwe toplaag te geven – laminaat, lijm, verf – zijn we niet katholieker dan de paus.” (radicalevernieuwers.be)
“Minister Vera Dua : Mijnheer de voorzitter, dames en heren, deze problematiek ligt me na aan het hart. We kennen allemaal de Waalse houding over bewerkte producten afkomstig van mest. Op dat vlak zijn ze katholieker dan de paus. Als het gaat over ons afval, wordt echter heel wat soepeler opgetreden.” (https://docs.vlaamsparlement.be/ 11/02/2003)
“En België wil weer katholieker dan de paus zijn ? Geef de gevaccineerden wat vrijheid terug.” (reactie in hln.be 04/05/2021)
“De Nederlanders zijn katholieker dan de paus als het om inflatiebestrijding gaat. Zij hoeven het Duitse model niet te prijzen – ze leven er gewoon naar…” (tijd.be
21 feb. 2011)
SN-NL: bevolkingsgroei
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: ; Vlaamsheid: 7
Door de verschillen in bevolkingsaangroei zal de wereld in 2100 ook niet meer alleen gedomineerd worden door China en de VS, verwachten de onderzoekers, maar ook door India en Nigeria (zie verder). (vrt.be)
Dat blijkt uit een vooruitzicht van het Planbureau over de bevolkingsaangroei. (standaard.be)
In Brugge daarentegen zal de bevolkingsaangroei, van amper 0,3 procent, nauwelijks voelbaar zijn. (nieuwsblad.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
