Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
het culpabiliseren, culpabilisatie
Chris Serroyen bespeurt een toenemende culpabilisering van laaggeschoolden. “Wat wringt, is de houding van: ’u hebt zelf schuld aan uw … (kerknet.be)
Die culpabilisering slaat nergens op: werkloosheid op zich is al erg genoeg. (acodonline.be)
Wat Guido is overkomen, was een extreme vorm van culpabilisering: het zoeken naar een zondebok (hbvl.be)
noch het een noch het ander
net niet genoeg
Dit is noch gescheten noch gespogen, met dit restje verf kan ik geen raam meer verven.
apparaat om croque-monsieurs te bakken
ook verkort: croquemachine
De 7 beste croque-monsieur machines van 2022 – Doorgelicht
Sommige modellen gebruik je ook om wafels mee te maken. Zo maak je meerdere snacks met één een croque monsieur machine. (coolbleu.be)
Leg er een snede brood bovenop en bak in de croque monsieur machine (of in een pan met boter langst 2 kanten). (piethuysentruyt.com)
croque met bolognesesaus
zie ook croque-monsieur
Croque Bolognese | Dagelijkse kost
Recept voor Croque bolognese met duo van kaas – Colruyt
Voor mij is het Summum een croque bolognese met een spiegelei er bovenop. Maar ook met toastbrood, dubbel kaas en dubbel hesp ! (sixpacks.be)
Spaghettisaus kan je bijvoorbeeld perfect verwerken voor een croque bolognese als vijfde maaltijd. (chiro.be)
naald of haakje om te crocheteren (haken)
zie ook crochee
Als het publiek de kandidaat niet goed vond, werd die met een crochet – een haak – van het podium gehaald.
Crochetere doet men met een crochet. (aentwaerps.be)
overal ter wereld
Opm: oorspronkelijkk liedje van K3, maar ondertussen in het algemeen taalgebruik geïnfiltreerd. Ondertussen ook in .NL, maar van VL oorsprong
Boek je tickets maar al, want deze bestemmingen zijn klaar om ontdekt te worden. Van Afrika tot in Amerika: de reistrends voor 2019. (metrotime.be)
Van Afrika tot in Amerika: ‘geluk’ is niet overal hetzelfde. (newsmonkey.be)
Van Afrika tot in Amerika, van Kinshasa tot in Panama. De Panama Papers leggen de mondialisering in ongekend detail bloot. (mo.be)
DNA-test koning Albert II haalt wereldpers: van Afrika tot in Amerika. (hln.be)
Ook ‘Van Afrika tot in Amerika’ is dankzij de K3’tjes een gevleugelde uitdrukking geworden. Zelfs bepaalde momenten, zoals Bart De Wever die de legendarische woorden ‘zet die plaat af’ uit bij zijn verkiezingsoverwinning in 2012, kunnen het woordenboek halen. (Ruud Hendrickx op vrt.be)
vnw: plaatselijke zang- of muziekwedstrijd voor amateurs
Tijdens mijn legerdienst in 1952 schreef een vriend me in voor de preselecties van een crochet die in enkele garnizoensteden werden georganiseerd. Ik won met de vingers in de neus. (radio1.be)
En de mensen kwamen aan mijn baas vragen: zeg, is dat een van uw jongens, die zo schoon kan zingen? En iemand kwam eens langs om me te zeggen dat er in de buurt een cafeetje was, waar een crochet werd georganiseerd. (ronnydeschepper.com)
Maar noppes, geen vezel Will Tura te bespeuren. Hij zal ergens een crochet moeten gaan zingen zijn. (bloggen.be)
een avond waarop een crochetwedstrijd gehouden wordt
De presentator die zo’n crochetavond aan elkaar praatte, heette steevast Louis Baret, die zelf ook enkele hoogstaande liedjes ten beste gaf. (blog)
In de Wallonie : Crochetavond, met medewerking van Yvan Fadel, van het N. I.R. en het orkest J. Awouters. Te 20.30 u. (aankondiging)
grote tranen, hard schreeuwen (huilen) (meestal bij kinderen)
in SN zijn krokodillentranen geveinsde tranen
Oogartsen horen vaak de klacht van tranende ogen in de wind of bij het buiten komen. Dit kan gaan van een vochtig gevoel in de ogen, tot krokodillentranen … (gezondheid.be)
Vermijd krokodillentranen met deze leuke antislip schoentjes! (jbc.be)
Je weet hoe je kleine wondjes verzorgt en krokodillentranen stopt. Maar soms is een pleister niet genoeg. (sixminutes.be)
vnw: straf voor een misdaad, zwaardere vrijheidsstraf
De wetgever deelt de misdrijven in, in drie categorieën: misdaden, wanbedrijven en overtredingen. Dit onderscheid is gebaseerd op de aard van de mogelijke straf:
Misdaden zijn de meest ernstige strafbare feiten (bv. moord) die strafbaar zijn met een criminele straf (om-mp.be)
… bedreigingen door gebaren of zinnebeelden met een aanslag op personen waarop een criminele straf is gesteld, klinkt het. (standaard.be)
soep van cresson, waterkerssoep
Cressonsoep | VTM Koken
Soepen Jeroen Meus, Cressonsoep – SOS Recepten
Cressonsoep met aardappel en prei (onskookboek.be)
Het diner is naar dagelijkse gewoonte zeer goed: cressonsoep, frieten met schnitzel of tartiflette. (telenet.be)
slaapgelegenheid, slaping
Bv. Een (eenvoudig) bed voor de nacht voor een persoon. Of eventueel een luchtmatras of zetel. Voornamelijk onder jongeren.
Als je ergens naar toe gaat en je hebt een bed nodig voor de nacht: “Hebde gij slapinge?”
Je nodigt een aantal mensen uit voor een feestje en je zegt erbij: “Ik heb slapinge.”
Vader Pééj had een peerd in z’n buik en ‘dat makt’, zouden ze te Bambeke zeggen, dat hij hem daar vastmiek als karton, aan zovele te weke, kost en slapinge. (dekroniekenvandewesthoek.be)
.. per autocar gedaan worden voor 200 fr., kost en slapingen inbegrepen.(De Poperinghenaar 18 juni 1933)
Die leurders hadden slapinge bij de boeren in ’t strooi. (http://heemkundesintkruis.brugseverenigingen.be/)
d’r zijn kamers en gangen met trappen en treden
d’r is slapinge boven en keukens beneden
(Willem Vermandere – De ark)
vnw: ijsje
zie crème
Wij ontvangen u graag op de binnenkoer van het Museum van Folklore in Breivelde (Grotenberge) voor een “crèmeke op een toeter”. (davidsfonds-zottegem.be)
Met de vlo een crèmeke lekken in Averbode – Home | Facebook
In de namiddag toveren we het restaurant om tot tearoom, smullen van huisgemaakt gebak, ambachtelijke pannenkoeken en wafels of een crèmeke op ons terras. (sacréessoeurs.be)
Bij ijs denken wij meteen aan de romig crèmekes zoals we ze vroeger op de zeedijk aten. (dagelijksekost.een.be)
niets zitten te doen, zitten wachten op werk
ook: met hun/mijn/ons/zijn/haar vingers zitten te draaien
google2022: “met de vingers zitten draaien”: .NL (6 hits waarvan 4 met zekerheid uit VL)
Dat wil echter niet zeggen dat uitbaters Joeri Devolder en Nancy Demeester ondertussen met de vingers zitten te draaien. (hln.be)
Waarom kan dat dan niet voor het leger ambtenaren die vaak ook nog eens met de vingers zitten te draaien? (seniorennet.be)
De partijen PS, Ecolo, Défi, Groen, en One Brussels – SP.A hebben de hele middag met de vingers zitten draaien omdat de onderhandelaars van Open VLD afwezig bleven. (vrt.be)
Toch hebben de sociale partners niet anderhalf jaar met de vingers zitten draaien. (tijd.be)
Staan we dan toe dat verpleegkundigen met hun vingers draaien? (gva.be)
We hebben 300 contactopspoorders aangeworven die voor een groot deel van de tijd met hun vingers zitten te draaien. (standaard.be)
“Dit is geen borstklopperij”, zegt hij daarover, “maar ik heb niet met mijn vingers zitten draaien.” (bruzz.be)
wereldwijd de eerste uitvoering ooit van een stuk
“In de Belgische culturele wereld wordt onderscheid gemaakt tussen de ‘creatie’ en de ‘première’ van een stuk. Met de creatie wordt bedoeld: de allereerste uitvoering van een stuk dat nooit eerder uitgevoerd is.” (vrttaal.ne)
vnw: wereldpremière
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 4; Vlaamsheid: 6
vrttaal.net: Leenvertaling uit het Frans. Algemeen Nederlands zijn: eerste opvoering, eerste uitvoering, eerste vertolking, wereldpremière
vgl. creatie
Charles Quint werd voor het eerst opgevoerd op 29 januari 1857 in de Gentse Opera. Die druk bijgewoonde wereldcreatie was tegelijkertijd een benefietconcert ten voordele van de Gentse bariton Wilhem die zelf de titelrol vertolkte.(svm.be)
Naast deze unieke wereldcreatie prijkt de baanbrekende Sinfonia van Luciano Berio op de affiche. (antwerpsymphonyorchestra.be)
Wanneer we terugblikken op de manier waarop de wereldcreatie Wit in Wit van componist George De Deckers bij de luisteraar mocht doorsijpelen, krijgt het werk nog zoveel meer diepte. (cultuurpakt.be)
15 Sept 2017 — Concerto voor orgel en orkest (opdracht BOZAR, wereldcreatie).
cravat, cravate, plastron, (strop)das
bron: vnw
Naar een flik of iemand die met een kravat om zijn nek zegt wat je wel en niet mag doen had ik nooit geluisterd. ( (demorgen.be)
En het is ook zo dat enkele jaren geleden, toen wij nog naar school gingen – of wat langer geleden –, onze leerkrachten, de docenten, allemaal een kostuum en een kravat droegen. (vlaamsparlement.be)
Burgemeester D’Haese komt in tuin tot broodnodige rust: “Soms rij ik het gras af terwijl ik mijn kravat nog draag”. (nieuwsblad.be)
‘Mijn kravat zit niet goed zeker?’, zei hij grappend tegen de fotografen (hbvl.be)
ook: crapuuleke,
NL: rotjoch
“Ik was een crapulleke dat vaak op straat rondhing. Mijn vader moest mij soms ’s nachts gaan zoeken met de wagen.” (demorgen.be)
“Een crapuuleke. Op mijn dertiende was ik nen kleinen dikken, vol energie en zeer opvliegend.” (demorgen.be)
vnw: in België ook regelmatig, gangbaar, gewoon: dat gebeurt courant
opm: SN is het als bn., bv. courante munten, courante artikelen, …
Bij de zuivering van grondwater in het kader van bodemsanering wordt courant gebruikt gemaakt van luchtstrippers (vito.be)
Authentieke materialen met verwijzing naar het verleden worden courant geflankeerd door strakke, moderne accenten (mvh-architectuur)
Twee argumenten worden courant gebruikt: argumenten die in feite contradictorisch zijn als ze door dezelfde persoon worden geformuleerd. (demorgen.be)
In steden als Brugge, Gent, Ieper en Kortrijk werd courant het Frans gehanteerd. (standaard.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.