Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
wat het confederalisme (in België) betreft
Een “confederaal België”, hoe zou dat eruitzien? (vrt.be)
Els Witte (ere-rector VUB): ‘Een confederale staat is geen staat’ (sampol.be)
Terwijl sommigen op een Belgische renaissance hopen, kan 2024 wel eens een confederale realitycheck worden. (tijd.be)
de omslag (wending) die er gemaakt moet worden om tot een confederatie te komen in België
zie: confederalisme; confederaal
‘Je bezet enkel de viceposten en spreekt een aantal minimale doelstellingen af, vooral budgettaire. Intussen vertimmer je het land in de diepte, met een confederale omslag.’ (De Tijd)
Wie in hemelsnaam gaat de andere leveren voor die ‘confederale omslag’? De Belgicisten van MR, Open Vld, Ecolo of PVDA? (doorbraak.be)
De N-VA wil een zogenaamde confederale omslag van België na de verkiezingen van 2024. Zelden was een kiesbelofte zo broos’, … (Knack)
vnw: van top tot teen, geheel en al
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal
Van Dale online 2023: (België) van kop tot teen: van top tot teen
Van kop tot teen onder de modder na vijfvoudige koprol met auto in Moorsele. (vrt.be)
Het aan Otis Redding schatplichtige ‘One Day’ werd van kop tot teen uit rauwe soul geboetseerd, en ‘Pencil Full Of Lead’ was ook raak. (demorgen.be)
Ik ging een tijdlang van kop tot teen gekleed in outfits van Hannah Montana. Ik schaamde me er achteraf voor, nu vind ik het best wel schattig. (standaard.be)
fig.: opportunist die handelt naargelang hij voordeel kan halen; kazakkendraaier
vgl. windhanerij
google 2023: geen toepassingen in .NL van deze betekenis gevonden
De BBC is een windhaan geworden, die meedraait met wat ze denkt dat het publiek wil horen. (apache.be)
Dat is een windhaan! Erik Bervoets … Ze gaat hem toch uit de wind zetten. Uiteraard in ruil voor een mooi postje. (hln.be)
Wat een windhaan is die huidige minister van Buitenlandse Zaken. (advn.be)
stijfkop, keikop
Meneer Gouvenou (de parcoursbouwer) heeft een harde kop en heeft weinig oor naar het peloton. (sporza.be)
Men zegt weleens dat je een ‘harde kop’ moet hebben om het te maken als wielrenner, maar je kan ook te veel ‘persoonlijkheid’ hebben (zigzaghr.be)
Blueberry heeft een harde kop. Hij is prikkelbaar, niet altijd respectvol voor de militaire hiërarchie en ongedisciplineerd. (stripweb.be)
Begin de jaren tachtig was de UCB-onderzoeksdirecteur een Zweed met een harde kop. Georges Jacobs: “Ik liet hem meteen horen: ‘Ik ken niets van uw formules, maar ik wil weten wat wij doen met ons geld." (trends.knack.be)
NL: trappenhuis
ook trappenhal, trapzaal, trappenzaal
De eerste verdieping telt een ruime traphal, 2 slaapkamers, nog in te richten dressing (real-immo.be)
Mijn traphal doet deze week goed dienst als fotolocatie voor de Week van de Belgische Mode (instagram.com)
De traphal van de bestaande rijwoning scheidde de tuingerichte keuken sterk af van de overige leefruimtes aan de straatzijde. (atelierkubiek.be)
zijn zin doordrijven
eerst “innovatie” (lees stijf hun eigen kop doordrijven) en dan de gebruiksvriendelijkheid (na letterlijk tienduizenden, zoniet honderdduizenden of miljoenen klagers). (tweaker.net)
Meteen wist ze dat ze het pleit verloren had: die stomme kloot zou mordicus, gedreven door zijn gekwetste trots zijn kop doordrijven (seniorennet.be)
persoon die bij evenementen informatie verschaft aan bezoekers
Op drukke zomeravonden waren de infocoaches aanwezig om contact te maken met het uitgaanspubliek en hun vragen te beantwoorden. Zo konden ze bijdragen tot een veilige en betere uitgaanservaring. (oostende.be)
Gent wil ook na de coronacrisis infocoaches inzetten om het drukke nachtleven vlot te laten verlopen. “We doen dat nu al met succes”, vertelt burgemeester Mathias De Clercq van de Open VLD. (VRTNWS)
heel gezond zijn
vnw: ze heeft gezondheid te koop: ze is kerngezond
vgl. te koop hebben
Anders bloosde hij gelijk eenen appel en had gezondheid te koop; nu heeft hij eene kleur gelijk melk. (De Vlaamsche School. Jaargang 17)
Kaatje schaterde van genoegen en sloofde hare mouw op: zij was fier op den molligen arm, dien zij schertsend en met onverholen zelftevredenheid toonde. – Charlotte zat met de armen gekruisd en de knokken harer ellebogen in de hand. ‘Ik heb gezondheid te koop’, zei Kaatje. (Virginie Loveling)
‘Niettemin vond uw collega dat ik gezondheid te koop heb! Hij maakte zelfs misplaatste grapjes. Over gratis dineetjes en zo…’ (De verdwaalde carnavalsvierder – Hubert Lampo)
binnenvaartschip, binnenvaarder
De Arthur, een rijnschip (binnenlander) loopt van stapel op de helling van scheepswerf Panesi aan het Visserijdok. (De Plate)
Als je café Pont Albert zegt, dan begint daar het verhaal van de Rabaeyes, er waren ook leden van de familie die actief waren op de rivieren met binnenlanders. (westhoekverbeeldt.be)
Gaandeweg was de werf zich gaan specialiseren in de bouw van houten binnenlanders, dat waren binnenschepen bestemd voor het vervoer van goederen van de haven naar het binnenland. (De blauwe hond)
belastingzegel, zie voorbeeldzin 1 en 3 voor specifieke uitleg
Een fiscale zegel of fiscaalzegel, ook wel takszegel genoemd, was voorgeschreven voor de inning van zegelrechten of als betalingswijze van de retributie. ((Bron: Wikipedia)
Iemand nog takszegels? Dat de Post haar takszegels verkocht, hoewel die afgeschaft zijn, kan Sara uit Gent maar niet begrijpen. (Het Nieuwsblad)
Deze taks werd voldaan door aankoop van takszegels bij de post. De ene helft van de zegel werd op het origineel gekleefd, de andere helft op het copij. (De blauwe hond)
vnw: mijn, kolenmijn
Typisch Vlaams: Geen Algemeen Nederlands; Gangbaarheid: 1; Vlaamsheid: 3
vgl koolputter
“Ze verwijzen naar de vele nationaliteiten van de mijnwerkers die hun boterham verdienden in de koolputten. In de mijnen was iedereen zwart. We waren gelijk aan elkaar en maakten geen onderscheid, ook vandaag niet.” (hln.be)
‘Ik heb nochtans gehoord dat hij in de koolput werkt in Beringen. Dan weet gij meer dan ik. Het stemde tot nadenken.’ (De dokter is uw kameraad niet: Uit het leven van Guust van Mol – Louis Van Dievel)
plakband, tape, plaklint
Deze kleefband heeft een extreem hoge treksterkte en is om die reden perfect voor de zwaarste toepassingen. Zelfs geschikt voor het bundelen van hout, staal, ijzer en andere zware objecten. (stucloper.be)
Kleefband is het middel bij uitstek om al uw verpakkingen snel en stevig te sluiten. Met een goede tape dispenser en een goede rol verpakkingstape plakt u alles in een handomdraai dicht. (noppenfolie.be)
Vele verzendingen gebeurden als ‘Echantillon sans Valeur’ of ‘Staal zonder Waarde’. Het pakketje diende met een touwtje gebonden te zijn. Controle door de spoorweg was dan mogelijk. Kleefband mocht niet. (De blauwe hond)
mijnwerker, iemand die in de koolmijnen werkt
Klik op de afbeelding
Koolmijners van Mariemont-Bascoup komen boven na hun werkdag. De foto, genomen voor 1917, staat op een prentkaart van het postkaartbedrijf Nels-Thill.
Aangezien mijn vader koolmijner in de Borinage was, werden we in vooral door mijn moeder opgevoed. (nieuwsblad.be)
Geboren 10 mei 1913 Zichem, België Overleden 6 dec 1980 Geel, België, leeftijd 67 jaar. Beroep: Koolmijner/fabriekwerker/grondwerker. (stamboomvansantvoort.be)
Verhalen is een verhalenbundel waarin twee verhalen werden verzameld: Dokwerkers, schone mensen! en De Britse koolmijners onder het oog van de ijzeren lady. (karelheirbaut.be)
toffe gast, toffe peer, goeie vent
(uit te spreken als ‘pays’)
vgl. pee
Voor velen was Marc een Brusselse ‘toffe peï’ die graag het Brusselse dialect ‘defendeerde’. Hij overleed op 61-jarige leeftijd aan de gevolgen van COVID-19. (Wikipedia)
Triste mort d’un toffe peï’, kopte de krant. (Knack)
Le brusseleir c’est un parler populaire de la ville de Bruxelles issu du brabançon mélangé de nombreux mots français. Ici un bel exemple avec « tof ou toffe» qui veux dire super ou génial et Peï (ou peye, peie) qui désigne un gars. En clair un Toffe Peï est un surper gars, un mec génial certifié Super Ket. (BeBelge)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.