Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #2301

    tentfuif
    (zn. v.; ~ven)

    fuif die in een feesttent georganiseerd wordt

    Haal je passoa uit de kast en herbeleef hier de tentfuif van de jaren nul! (stubru.be)

    Zaterdagavond organiseren we een authentieke tentfuif. Het is gratis inkom en volgende line-up hebben we voor je klaar: – live optreden van Band Marginal. – DJ … (uitinbeerse.be)

    Terug naar de begin jaren 2000 waarbij er elk weekend in een van de Hoogstraatse deelgemeenten wel ergens een tentfuif werd georganiseerd. (hln.be)

    Velen zien het JOC als een sfeerloze bunker. Het heeft niet de gezellige charme van bijvoorbeeld een tentfuif. (standaard.be)

    De brandweer heeft een checklist voor tentfuiven en formulier ‘activiteiten ingericht in publiek toegankelijke tenten’ (politie.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (29 Jun 2023 07:34)

    👍
    4

    #2302

    herstelkamer
    (zn. v.; ~s)

    bijzondere afdeling van een rechtbank waarin daders nauwgezet worden opgevolgd, om hen van een drank-, drugs-, of agressieproblematiek af te helpen

    Agressie, alcohol en drugs, maar dankzij “herstelkamer” vond Dirk zichzelf terug: “Beter dan klassieke straffen” (vrt.be)

    Van 5 naar 22 herstelkamers in correctionele rechtbanken | RTVµ

    Mechelse rechtbank heeft als enige in ons land herstelkamer voor intrafamiliaal geweld: “22 mensen doorliepen traject al, niemand is hervallen”. (nieuwsblad.be)

    Filip (*) kampte lange tijd met een alcoholverslaving. Hij misdroeg zich tegen zijn ouders en sloeg hen ook. Hij is een van de mensen die al maandenlang wordt opgevolgd door de herstelkamer van de correctionele rechtbank en is positief over hoe hij is geëvolueerd. (gva.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (28 Jun 2023 14:24)

    👍
    4

    #2303

    kletsen krijgen
    (uitdr.)

    slaag krijgen, ook fig.

    vgl. klets; kletsen uitdelen

    55 punten zijn record voor Antetokounmpo, Boston krijgt kletsen bij Oklahoma (sporza.be)

    Steve Darcis krijgt kletsen in eerste ronde München. (demorgen.be)

    Al die dingen werden groot gespeeld in de media en de partij kreeg kletsen langs alle kanten. (standaard.be)

    Den eerste die mij raakt mee nen sneeuwbal krijgt kletsen. (facebook)

    “Als kind heb ik nooit kletsen gekregen. Achteraf bekeken misschien te weinig.” (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (01 Sep 2024 12:37)

    👍
    6

    #2304

    kruislieveheer
    (zn. m.; ~heren)

    kruisbeeld, o.a. opgericht langs de weg of in een kapel

    vnw: kruisbeeld

    Op de hoek van de Meensesteenweg en de Mgr. Catrystraat vind je de kapel met een kruislieveheer (1945). Binnenin zie je de namen van de gesneuvelde Beitemse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. (routeyou.com)

    Vroeger vond je in Denderwindeke een watermolen en 5 windmolens: één ervan was “Schoonen God”, genoemd naar een groot houten kruisbeeld – een kruislieveheer – dat zich langs de veldweg naar het dorpscentrum bevond. (ninove.be)

    Elke vissersboot had dan ook, naast een ‘Kruislieveheer’, een lievevrouwbeeldje aan boord. (kuleuven.be)

    Hier strekt zich een landschap uit waarin de Kruislieveheer wandelroute zich langs dreven, bossen en wouden slingert. (visitvlaamseardennen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (28 Jun 2023 08:25)

    👍
    4

    #2305

    achterlijs
    (zn. m.; ~zen)

    In eenvoudige woningen kwam men via de buitendeur rechtstreeks in de “living”. In de winter veroorzaakte het openen van de deur het binnen waaien van koude lucht. Om dit euvel tegen te gaan bouwde men aan de buitendeur, langs de binnenkant van de woning, een houten sas: de achterlijs.

    Nonkel René heeft zijn achterlijs afgebroken want hij nam te veel plaats in.

    … en viel tenslotte dood in zijn «achterlijs» (voorportaal van een boerenwoning met aan de buitenkant een tweedelige, so- liede deur). (De Voorpost | 14 januari 1983)

    Dit is evenzo voor de ruimte in de kerk onder de toren net voorbij de lijkdeur (de grote buitendeur) onder het doksaal. Ongedoopten of anderen die vroeger uit de kerk geweerd werden, mochten er wel in de kerk komen (9). Deze ruimte wordt in de volksmond d’ achterlijs genoemd. (hkschellebelle.be)

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door fransjozef en laatst gewijzigd door de Bon (28 Mar 2025 22:11)

    👍
    4

    #2306

    kruisingslicht
    (zn. o.; ~en)

    kruislicht, dimlicht

    verouderd?

    vnw: kruislicht, kruisingslicht: dimlicht

    Kruising tussen een personenvoertuig en een vrachtwagen, waarvan het linkerkruisingslicht niet brandde; naar de mening van het Hof is de oorzaak van het ongeval te wijten aan de afwezigheid van deze reglementaire verlichting, die voor de tegenligger een onvoorzienbare hindernis uitmaakt. (rw.be)

    Hij reed met kruisingslichten en beide richtingslichten in werking tot het rnidden van de rijbaan en
    begori achteruit te rijden. (kuleuven.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Jun 2023 07:05)

    👍
    2

    #2307

    kruim, er zit ~ in
    (uitdr.)

    er zit pit, verstand in

    vnw

    vgl. kruim

    verouderd? Waar nog gebruikt?

    Daar zit kruim in: Dat is iemand die veel weet. (bloggen.be)

    Er zit kruim in onze jeugd (bakkerijmuseum.be)

    Er zit kruim in die kerels. Ostend Stadion mag van hen prachtige dingen verwachten alsook van Neyrinck, Rosseel, Vermeersch (core.ac.uk)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (25 Jun 2023 09:38)

    👍
    2

    #2308

    trage, valse ~

    zie valse trage

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Jun 2023 12:35)

    👍
    3

    #2309

    valse trage
    (uitdr.)

    iets of iemand die ogenschijnlijk traag is, maar toch gestaag vordert of snel uit de hoek kan komen

    google 2023: in .NL slechts enkele hits, voornamelijk mbt tot sport (o.a. wielrennen waar het typisch uit VL overgewaaid kan zijn). In .BE meer en ruimer toegepast

    Of een bedrijf kan een ‘valse trage’ zijn. Het wacht tot de voorlopers tegen een muur botsen of in een nichepositie blijven steken. (tijd.be)

    Een haai is een valse trage. Haaien zijn toegerust om snel door het water te klieven, maar alvast de roemruchte witte haai doet dat bewust … (standaard.be)

    5 jaar cultuurbeleid: Schauvliege als “valse trage” van de Vlaamse regering? (vrt.be)

    In zijn passage op Stayen maakte de verdediger indruk met zijn snelheid en zijn zuivere balbehandeling. “Hij is een valse trage”, weet Janssens. (hbvl.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Jun 2023 12:34)

    👍
    3

    #2310

    kruidtuin
    (zn. m.; ~en)

    plantentuin, botanische tuin

    ook veelvuldig in plaatsnamen

    vnw

    “Onze gemeente beschikt over een kruidtuin achter het gemeentehuis. Deze kruidtuin werd jarenlang vrijwillig onderhouden door gewezen burgemeester Guido Langendries. Hij zal deze taak echter niet langer opnemen”, klinkt het bij de gemeente. (nieuwsblad.be)

    De gemeente Anderlecht heeft de gemeenschapstuin aan het Dauwpark in Kuregem opnieuw geopend. Er komt naast de collectieve moestuin ook een kruidtuin. (bruzz.be)

    De kruidtuin van Leuven werd in 1738 opgericht als een universitaire plantentuin. Daarmee is het de oudste botanische tuin van ons land. (tijd.be)

    De Kruidtuin of zoals de Mechelse inwoners het in de volksmond “den Botanique” noemen. De tuin is ontworpen in 1862 door Louis Fuchs. (mechelenopzijnbest.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Jun 2023 09:46)

    👍
    3

    #2311

    krono

    zie chrono

    vnw

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Jun 2023 09:37)

    👍
    3

    #2312

    krollen
    (ww. krolde; gekrold)

    vnw: krullen

    De vrijschop op de rand van het strafschopgebied werd door De Jonghe keurig in doel gekrold: 0-2 (gva.be)

    We zagen de jonge, verlegen Polly Jean in 1992 op Pinkpop voor het eerst, een paar jaar later krolde ze in een latex catsuit over het podium in Werchter (demorgen.be)

    De Montsant streek krolt zich als een hoefijzer rond de befaamde Priorat streek. (vinatera.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (23 Jun 2023 07:58)

    👍
    4

    #2313

    stinkebroek
    (zn. v; ~en)

    stinkbroek

    vgl. kakkebroek, pissebroek

    Onlangs ging mijn zoon plat omdat ik hem ‘piraatje stinkebroek’ had genoemd. (standaard.be)

    Hopla, de kleinste heeft een stinkebroek. Altijd prijs net voor mama wil vertrekken, dus die beentjes moeten in de lucht.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Charisma (30 Aug 2025 19:32)

    👍
    4

    #2314

    De pan is de vis niet hé

    Tuurlijk, Dat is toch vanzelfsprekend

    Voornamelijk in de regio Essen

    Gaan jullie vanavond nog ééntje drinken? Tuurlijk, de pan is de vis niet hé.

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door pefj en laatst gewijzigd door pefj (22 Jun 2023 16:30)

    👍
    7

    #2315

    bekritikeren
    (ww. bekritikeerde; bekritikeerd)

    bekritiseren, iets of iemand kritikeren

    Waarde Panoramist, hoe de vork pre cies aan de steel zit» weet ge niet en toch hebt ge uw pen bovengehaald om het komitee te bekritikeren. (De Gazet van Aalst | 29 september 1960)

    Het is heel gemakkelijk deze personen te bekritikeren, maar dat deze die het beter kunnen zeggen het dan ook beter doen. (bedrijfsvoetbal.be)

    VANDENDRIESSCHE bekritikeert de overwaardering van dit criterium. (kuleuven.be)

    Ik zoek veeleer ne stamelaar
    ne langharige rijmelaar
    zo één die ‘t al bekritikeerd
    die paster en burgers emmerdeerd
    ‘t is u da ‘k zocht al jaren lang
    Willem zing nu maar uw zwanezang
    (Willem Vermandere – dance-macabre)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Jun 2023 06:25)

    👍
    5

    #2316

    patat-frietgrens, de ~
    (taalkundig begrip)

    (ook wel ‘frietgrens’) informele benaming voor een idiomatische isoglosse (taalverschil in uitdrukking) binnen het Nederlands taalgebied. Ten noorden van deze isoglosse wordt vooral het woord patat gebruikt, terwijl men ten zuiden ervan eerder friet of frieten zegt.

    NL: patatje mayo graag
    VL: friet met mayonaise astemblieft
    Limburg: friete mit mayenaes estebleef

    NL: Hij heeft zich alweer verstopt.
    VL: Hij heeft zich weeral weggestoken.
    Limburg: Hae haet zich alweer versjtoake.

    2 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (21 Jun 2023 21:35)

    👍
    4

    #2317

    kritikeren
    (ww. kritikeerde; gekritikeerd)

    kritiseren, bekritiseren, bekritikeren

    vnw

    Defraigne verdedigde zijn amendement met overtuiging en kritikeerde het door de wet ingevoerd stelsel vrij scherp. (kuleuven.be)

    Ik zeg dat gij het recht hebt de regering en de vakbonden te kritikeren, maar gij hebt het recht niet de excitatie te brengen tot in de ondergrond van de mijnen . (dekamer.be)

    Mensen, ook supporters van Club,a. zien jullie het een beetje positief a.u.b i.p.v enkel te kritikeren. (hln.be)

    Godfried Danneels kritikeert Vaticaan (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 Jun 2023 06:15)

    👍
    4

    #2318

    denkoefening, de ~ maken
    (uitdrukking)

    (stevig) nadenken over

    We moeten de denkoefening maken welke industrie we in België kunnen behouden. Dat zal misschien een meer innovatieve industrie zijn.’ (ArcelorMittal)

    Daarom willen wij de denkoefening maken: heden, verleden en toekomst maken wij een kopje kleiner om de wereld te verlossen van een brok ellende. (infomania.be)

    Groen verwijst naar andere partijen: “Ook politici in andere partijen maken die denkoefening en beslissen om het nationale niveau te verlaten.”  (VRTNWS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (11 May 2025 19:08)

    👍
    4

    #2319

    kribbelaar
    (zn. m.; ~s)

    iemand die kribbelt (kribbelen)
    pej.: schrijver, tekenaar

    “En de werken?”, vroeg de kunstminnaar, “waarom schrijft U nooit iets over de werken? Hebt U wel enig plastisch gevoel”? “Voor de werken”, antwoordde de kribbelaar-parvenu, "moet U bij de kunstenaar zijn. Ik verkoop alleen maar teksten.” (hanstheys.ensembles.org/)

    Maar zoals Bjarne aan Alberto een nieuwe kans biedt, zo geef ik ook aan de schrijver, aan de kribbelaar, aan de oude visser van woorden en zinnen die ik ben, een nieuwe kans. (seniorennet.be)

    Naarstige kribbelaar van woord en beeld. Denkt in slagzinnen, alliteraties en onomatopeeën. Liefhebber van vreemde talen. (zinnig.be)

    Een spontane kribbelaar, een behoedzame schetser of een verborgen Van Gogh? Kom dan gezellig samen tekenen met een drankje erbij. (mijnleuven.be)

    “Oei, maar ik kan helemaal niet tekenen!” Geen probleem! Of je nu een enthousiaste schetser bent of een wilde kribbelaar, iedereen is welkom. (cbbd.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (19 Jun 2023 14:32)

    👍
    3

    #2320

    Wallonië-watcher
    (zn. de ~ (m.) ~s)

    journalist die Wallonië als specialisatie heeft
    zie ook: Wetstraatwatcher

    Onze Wallonië-watcher Bert. @kruismans. had ze al lang in de mot… de strapatsen van de griffier van het Waals Parlement | Reizen om te leren. (De Tijd)

    Als een obligate les in vaderlandse geschiedenis worden drie publicaties van journalist en Wallonië-watcher Guido Fonteyn in één box heruitgegeven. ((bruzz)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door de Bon (22 Dec 2024 16:52)

    👍
    4

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.