Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1821

    monitoraat
    (zn. o.; ~aten)

    onderwijs: dienst voor studiebegeleiding

    znwb: “Bij het hoger onderwijs: instantie belast met de studiebegeleiding van jonge studenten; ook: gebouw waar deze instantie gevestigd is.”

    vnw:
    •dienst voor studiebegeleiding
    •gebouw voor die dienst

    Het monitoraat is het eerste aanspreekpunt voor eerstejaarsstudenten van alle opleidingen aan de Faculteit Geneeskunde. (kuleuven.be)

    De monitoraatleerkracht houdt bij wie (op regelmatige basis) naar het monitoraat komt en geeft dit zelf in als een dossierlijn in het Leerlingvolgsysteem (LVS). (sint-barbara.be)

    “Het sluit nauw aan bij wat ons monitoraat nu al doet: bekijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat studenten beter kunnen studeren." (vrt.be)

    Het monitoraat van de KUB begeleidt studenten individueel of in groepjes bij het verwerken van de leerstof. (standaard.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (17 Aug 2024 16:22)

    👍
    4

    #1822

    postverlating
    (z.n. de ~ (v.) ~en)

    militaire term, het verlaten van zijn post, desertie, Belgisch-Nederlands

    “Militairen kunnen worden teruggestuurd omwille van verschillende redenen: wangedrag, weigering van bevel, postverlating, alcoholmisbruik of diefstal”. (DM)

    Haast altijd ging het om soldaten die ‘lafheid’ of desertie werd verweten of, in het Belgische jargon: ,,postverlating”. (DS)

    Tijdens Wereldoorlog I werden elf Belgische soldaten gefusilleerd door hun eigen oversten. Nu vragen familieleden en historici voor negen van hen excuses aan de Belgische Staat. Waarvoor eigenlijk? Wat halen verontschuldigingen honderd jaar later nog uit? Heel veel, vindt hun familie: Deze jongens worden nu bestempeld als criminelen en deserteurs. En gewoon vergeten door het land’. Negen werden er veroordeeld ofwel voor postverlating ofwel voor insubordinatie. De overige twee werden terechtgesteld voor moord.
    Bron: Herman Declerck: Eerherstel voor Victor Rémy? pervijze.be

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (30 Dec 2023 13:52)

    👍
    2

    #1823

    mondmuziekske

    zie mondmuziekje

    vnw: mondmuziek(je), mondmuziekske (het): mondharmonica

    zie ook muziekske

    -

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (05 Feb 2024 12:57)

    👍
    3

    #1824

    nieuwjaarsstronk
    (zn. m.; ~en)

    (ijs)taart in de vorm van een stronk die met nieuwjaar geten wordt

    Bûche de Noël facile (2014-12-23)

    zie ook kerststronk, ijsstronk

    opm: een kerststronk en een nieuwjaarsstronk verschillen niet echt van elkaar, enkel in het accent van de eventuele decoratie en het tijdstip dat hij geten wordt

    Een kerststronk of Nieuwjaars stronk overgoten met chocolade op basis van slagroom (bakkerijmervillie.be)

    Recept voor kerst- of nieuwjaarsstronk met chocolade (sosrecepten.be)

    Menu
    Aperitief met een startersbordje
    3-gangen menu, bestaande uit :
    - rundscarpaccio, gepelde groentjes
    - klassieke “Coq au vin”
    - nieuwjaarsstronk
    Met aangepaste dranken tot aan de koffie
    (vlaamseactievesenioren.be)

    Ook zijn bakkunst en zijn lekkere kerst- en nieuwjaarsstronken zullen we nooit vergeten. Sterkte. (inmemoriam.be)

    Na anderhalf jaar draait het ijssalon op volle toeren, zeker in deze eindejaarsperiode. “We pakken uit met onze kerst-en nieuwjaarsstronken”, zegt Kristof. (hln.be)

    Hij/zij kan deze dan vanaf 23 december komen afhalen of een Nieuwjaarsstronk bestellen. (facebook)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door de Bon (18 Aug 2025 21:45)

    👍
    2

    #1825

    ijsstronk
    (znw. de ~ (m.), ~en)

    ijstaart in de stijl van een kerststronk of nieuwjaarsstronk

    Ijstaart in de vorm van een kerststronk

    syn. ijsbuche

    IJsstronk met hazelnoten en fruit (colruyt.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (13 Jul 2025 12:23)
    Dit woord was woord van de dag op 18 Jan 2024

    👍
    3

    #1826

    ijsbuche
    (znw. de ~ (v.), ~n)

    ijstaart in de stijl van een buche

    Ijstaart in de vorm van een kerststronk

    syn. ijsstronk

    Deze homemade ijsbuche moet je geproefd hebben! (libelle-lekker.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door de Bon (13 Jul 2025 12:28)

    👍
    3

    #1827

    elentriekendraad
    (znw. de ~ (m.), -en)

    1) SN/NL: elektriciteitskabel, hoogspanningskabel
    2) SN/NL: schrik(kel)draad
    3) (historisch, eigennaam) ‘De Dodendraad

    wordt dikwijls in twee woorden geschreven, maar het is een samenstelling van ‘elentriek’ en ‘draad’, niet ‘elentrieken draad’
    → maar 1 klemtoon: e·len·trie·ken·draad
    → veel uitspraakvarianten: elektriekendraad, ellentriekendraad, eletriekendraad, …

    1) Den hond heeft den elentriekendraad van de lamp kapotgebeten! Al een geluk dat den elentriek niet aanstond.

    2) Amai mijn oren, ik dacht dant gewoon pinnekesdraad was, ma ’t is elentriekendraad. Daar klim ik ni over, ze.

    3) De meeste inwoners van België en Nederland waren niet vertrouwd met elektriciteit. Onmiddellijk na de inwerkingstelling in juli 1915, vielen de eerste doden. De elektrieken draad of Dodendraad zou naar schatting 1000 dodelijke slachtoffers eisen, vooral Belgen maar ook Duitsers en Nederlanders. (prosperpolder.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (28 Dec 2023 19:18)

    👍
    3

    #1828

    elentrieken
    (bnw,)

    bijvoeglijk naamwoord van elentriek

    SN/NL: elektrisch(e)

    veel uitspraak- en schrijfvarianten: elektrieken, ellentrieken, eletrieken, …

    zie ook elentriekendraad

    Fijn stof is er tegen dan ook niet meer, want de elektrieken auto lost dat op. (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door nthn en laatst gewijzigd door nthn (28 Dec 2023 17:33)
    Dit woord was woord van de dag op 21 Aug 2024

    👍
    4

    #1829

    mollenpijp
    (zn. v.; ~en)

    gang die mollen graven
    ook fig.: een smalle gang, doorweg

    vnw: mollengang, mollenrit

    zie ook pijp

    En vorige week kwam ik nog bij iemand die een uur lang een tuinslang in een mollenpijp had laten lopen. Ook dat helpt niet (nieuwsblad.be)

    een middeltje dat ik van een oud vrouwtje uit mijn buurt heb geleerd en dat echt werkt is het volgende
    een beetje hondenhaar in de mollenpijp stoppen je gaat dit misschien een paar keer moeten herhalen omdat hij altijd een beetje opschuift maar na een paar dagen krijg je hem of haar zo wel weg (tuinadvies.be)

    Speuren naar bosdieren, door een mollenpijp kruipen, balanceren tussen bomen, een liedje componeren op houtstammetjes … spelenderwijs verkennen de kinderen het bos met al hun zintuigen. (mechelen.be)

    Sarajevo, omsingeld door Servische troepen, had weer een opening naar vrij Bosnië. Een mollenpijp van 800 meter lang, 1 meter breed en anderhalve meter hoog. (knack.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (28 Dec 2023 09:08)

    👍
    3

    #1830

    prettige feesten
    (uitdr.)

    wensen ter gelegenheid van Kerstmis en nieuwjaar

    Bron: https://taalverhalen.be/taalonderzoek/kerstwensen-lage-landen-nederland-belgie/
    Op deze kaart komt prettige feesten enkel in Vlaanderen voor

    Blijkens google 2023 komt het ook wel in .NL (>3000) voor maar veel minder dan in .BE (>21000)

    Schenk een cadeaubon Prettige Feesten: 1 keuze uit een brede waaier culinaire, avontuurlijke of ontspannende belevenissen voor 1 of meer personen. (cadeaubox.be)

    ACLVB Handel wenst iedereen prettige feesten en de beste wensen! (aclvb.be)

    We wensen iedereen een fijne vakantie en prettige feesten toe! Tot in 2023 (atheneumantwerpen.be)

    .Ik wens u een goede gezondheid voor uzelf en voor uw dierbaren, en prettige feesten. (Applaus op alle banken) (dekamer.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Dec 2023 10:38)

    👍
    5

    #1831

    dat mag
    (uitdr.)

    als bevestigend antwoord op een vraag: graag

    opm: Ik heb de indruk dat dit releatief recent in het algemeen Vlaams taalgebruik verspreid is geworden

    -Nog wat koffie?
    -Dat mag.
    -Een pralineke erbij?
    -Ja, dat mag ook.
    -En een lepeltje advocaat en plus?
    -Dat mag zeker … Of nee, laat maar want ik moet nog rijden ;)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (27 Dec 2023 10:01)

    👍
    4

    #1832

    moeten

    zie moest

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (27 Dec 2023 09:48)

    👍
    2

    #1833

    kerstpiemel
    (z.n. de ~ (m.) ~s)

    kerstornament dat door onbekende(n) geplaatst wordt, de “piemel” bestaat uit een rol gaasdraad met daar bovenop een ballon, het geheel is omhangen met kerstverlichting

    Sedert enkele dagen staan in de Oudenburgse deelgemeenten Ettelgem en Roksem weer de kerstornamenten, de bekende kerstpiemels, te pronken. (kw.be)

    Aan de toog van ’t Rooneplezier gaat “de kerstpiemel van Woumen” over de tongen. De stamgasten zien de nieuwe constructie al dagenlang oplichten … (Nieuwsblad)

    In het West-Vlaamse dorp Woumen is een bizarre constructie opgedoken aan een wandelpad aan het natuurdomein De Blankaart. De installatie, die is behangen met kerstverlichting, werd er vorige week geplaatst door een onbekende man. Hij doet denken aan de zogenaamde “kerstpiemels” die in 2020 opdoken in Oudenburg, maar daar ontkent men er iets mee te maken te hebben. (VRTNWS)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Dec 2023 21:19)

    👍
    3

    #1834

    keevendrager

    een keevendrager is iemand die overleden/dood is; draagt een keef (=kist)….

    zie ook kevendrager

    Op het eind van de reanimatie is het een keevendrager…

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Loumar en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 Dec 2023 14:22)

    👍
    4

    #1835

    moeite, met ~

    zie met moeite

    -

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (24 Dec 2023 13:36)

    👍
    4

    #1836

    met moeite
    (uitdr.)

    vnw: nauwelijks

    znwb: In de verb. met moeite, nauwelijks, amper (gall., naar fr. à peine); hij liep zo hard, dat ik hem met moeite kon volgen.

    Men spreekt soms over het Belgische compromis, maar zelfs dat lukt nog maar met moeite. (tijd.be)

    Cafés krijgen drankjes met moeite koel door hittegolf (nieuwsblad.be)

    Bijna de helft van de Belgen (46,7 procent) geeft aan met moeite de eindjes aan elkaar te kunnen knopen (vrt.be)

    Aniek van Alphen ploegt zich in Oisterwijk een weg door de modder. Annemarie Worst kan haar met moeite volgen. (hln.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (02 Aug 2024 18:18)

    👍
    6

    #1837

    stikstofdecreet
    (z.n. het ~ (o.) ~en)

    decreet (wet) die de stikstofuitstoot van wettelijke kaders voorziet

    Had de Vlaamse regering een verlanglijstje mogen opmaken voor kerstmis, dan stond de goedkeuring van het stikstofdecreet vast met stip bovenaan. (vrt.be)

    Stikstofdecreet of niet, bedrijven hebben nu behoefte aan een beoordelingskader. Het juridisch vacuüm zorgt voor grote onvoorspelbaarheid en rechtsonzekerheid. (wiels.be)

    Alhoewel het stikstofdecreet op donderdag 21 december op de plenaire zitting in het Vlaams parlement geagendeerd stond, zou dit heikele dossier toch al op woensdag 20 december worden gestemd. De Verenigde Veehouders bezorgde hier voorafgaand nog onderstaande brief aan de parlementsleden in de hoop hun stemgedrag in de goede richting te krijgen. (landbouwleven.be

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (23 Dec 2023 21:47)

    👍
    3

    #1838

    schok, in ~ zijn
    (idioom)

    geschokt zijn
    NL: in shock zijn

    “Inwoners in Zwijndrecht en ver daarbuiten zijn in schok” … Het PFOS-dossier maakt heel wat emoties los bij de inwoners in Zwijndrecht. (radio1.be)

    “Anderhalf jaar geleden stond er plots een vrouw aan m’n deur, in schok. Ze vroeg: ‘Heb ik met jou gesms’t?’ Maar ik wist van niets. (radio2.be)

    We zijn in schok door de schietpartij die onze hoofdstad vanavond heeft getroffen”, schrijft het paleis namens Filip en Mathilde. “Onze gedachten gaan in de eerste plaats uit naar de slachtoffers, hun familie en dierbaren. We steunen de veiligheidsdiensten die momenteel alles in het werk stellen om de dader op te sporen.” (Vorstenhuizen)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (23 Dec 2023 21:34)

    👍
    4

    #1839

    Chinees Belang, het ~
    (term in de actuele politiek )

    spottende benaming voor het Vlaams Belang i.v.m. de aan die partij toegedichte spionageactiviteiten voor China

    Premier De Croo heeft het dit weekend in De Morgen met veel plezier over “het Chinees Belang”. (DM)

    Als er bij u aan de feesttafel over politiek mag gesproken worden, dan zal het – naast het ‘Chinees Belang’ en de foute party van Q – toch ook hierover gaan: zal het cordon sanitaire nog standhouden na de verkiezingen? (HLN)

    De vraag is dan: welk effect zal dit hebben op de komende verkiezingen? “Dit zal de partij blijven achtervolgen tijdens de campagne. Je kunt er donder op zeggen dat Van Grieken dit voor de voeten geworpen zal krijgen: het ‘Chinees Belang’ zal aan de partij blijven kleven.” (VRTNWS)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Gene Zever en laatst gewijzigd door Gene Zever (24 Dec 2023 13:39)

    👍
    3

    #1840

    flessenopendoender
    (zn. m.; ~s)

    flesopener

    zie ook opendoender

    Kameraden ! Ben je op zoek naar je eerste horeca ervaring of. Bent u reeds een expert in kermispinten tappen. Weet u hoe een flessenopendoender werkt. Goed ! (facebook)

    Ik beschik ook over een sleutelbos waar je ‘u’ tegen kan zeggen. En daar neem ik geen afstand meer van sinds die ooit in de riool gesukkeld is en dankzij een flessenopendoender tussen twee graten bleef steken. (computertaal.info)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 Dec 2023 12:55)

    👍
    3

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.