Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
onderwijs: dienst voor studiebegeleiding
znwb: “Bij het hoger onderwijs: instantie belast met de studiebegeleiding van jonge studenten; ook: gebouw waar deze instantie gevestigd is.”
vnw:
•dienst voor studiebegeleiding
•gebouw voor die dienst
Het monitoraat is het eerste aanspreekpunt voor eerstejaarsstudenten van alle opleidingen aan de Faculteit Geneeskunde. (kuleuven.be)
De monitoraatleerkracht houdt bij wie (op regelmatige basis) naar het monitoraat komt en geeft dit zelf in als een dossierlijn in het Leerlingvolgsysteem (LVS). (sint-barbara.be)
“Het sluit nauw aan bij wat ons monitoraat nu al doet: bekijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat studenten beter kunnen studeren." (vrt.be)
Het monitoraat van de KUB begeleidt studenten individueel of in groepjes bij het verwerken van de leerstof. (standaard.be)
militaire term, het verlaten van zijn post, desertie, Belgisch-Nederlands
“Militairen kunnen worden teruggestuurd omwille van verschillende redenen: wangedrag, weigering van bevel, postverlating, alcoholmisbruik of diefstal”. (DM)
Haast altijd ging het om soldaten die ‘lafheid’ of desertie werd verweten of, in het Belgische jargon: ,,postverlating”. (DS)
Tijdens Wereldoorlog I werden elf Belgische soldaten gefusilleerd door hun eigen oversten. Nu vragen familieleden en historici voor negen van hen excuses aan de Belgische Staat. Waarvoor eigenlijk? Wat halen verontschuldigingen honderd jaar later nog uit? Heel veel, vindt hun familie: Deze jongens worden nu bestempeld als criminelen en deserteurs. En gewoon vergeten door het land’. Negen werden er veroordeeld ofwel voor postverlating ofwel voor insubordinatie. De overige twee werden terechtgesteld voor moord.
Bron: Herman Declerck: Eerherstel voor Victor Rémy? pervijze.be
zie mondmuziekje
vnw: mondmuziek(je), mondmuziekske (het): mondharmonica
zie ook muziekske
-
(ijs)taart in de vorm van een stronk die met nieuwjaar geten wordt
zie ook kerststronk, ijsstronk
opm: een kerststronk en een nieuwjaarsstronk verschillen niet echt van elkaar, enkel in het accent van de eventuele decoratie en het tijdstip dat hij geten wordt
Een kerststronk of Nieuwjaars stronk overgoten met chocolade op basis van slagroom (bakkerijmervillie.be)
Recept voor kerst- of nieuwjaarsstronk met chocolade (sosrecepten.be)
Menu
Aperitief met een startersbordje
3-gangen menu, bestaande uit :
- rundscarpaccio, gepelde groentjes
- klassieke “Coq au vin”
- nieuwjaarsstronk
Met aangepaste dranken tot aan de koffie
(vlaamseactievesenioren.be)
Ook zijn bakkunst en zijn lekkere kerst- en nieuwjaarsstronken zullen we nooit vergeten. Sterkte. (inmemoriam.be)
Na anderhalf jaar draait het ijssalon op volle toeren, zeker in deze eindejaarsperiode. “We pakken uit met onze kerst-en nieuwjaarsstronken”, zegt Kristof. (hln.be)
Hij/zij kan deze dan vanaf 23 december komen afhalen of een Nieuwjaarsstronk bestellen. (facebook)
ijstaart in de stijl van een kerststronk of nieuwjaarsstronk
syn. ijsbuche
IJsstronk met hazelnoten en fruit (colruyt.be)
ijstaart in de stijl van een buche
syn. ijsstronk
Deze homemade ijsbuche moet je geproefd hebben! (libelle-lekker.be)
1) SN/NL: elektriciteitskabel, hoogspanningskabel
2) SN/NL: schrik(kel)draad
3) (historisch, eigennaam) ‘De Dodendraad’
wordt dikwijls in twee woorden geschreven, maar het is een samenstelling van ‘elentriek’ en ‘draad’, niet ‘elentrieken draad’
→ maar 1 klemtoon: e·len·trie·ken·draad
→ veel uitspraakvarianten: elektriekendraad, ellentriekendraad, eletriekendraad, …
1) Den hond heeft den elentriekendraad van de lamp kapotgebeten! Al een geluk dat den elentriek niet aanstond.
2) Amai mijn oren, ik dacht dant gewoon pinnekesdraad was, ma ’t is elentriekendraad. Daar klim ik ni over, ze.
3) De meeste inwoners van België en Nederland waren niet vertrouwd met elektriciteit. Onmiddellijk na de inwerkingstelling in juli 1915, vielen de eerste doden. De elektrieken draad of Dodendraad zou naar schatting 1000 dodelijke slachtoffers eisen, vooral Belgen maar ook Duitsers en Nederlanders. (prosperpolder.be)
bijvoeglijk naamwoord van elentriek
SN/NL: elektrisch(e)
veel uitspraak- en schrijfvarianten: elektrieken, ellentrieken, eletrieken, …
zie ook elentriekendraad
Fijn stof is er tegen dan ook niet meer, want de elektrieken auto lost dat op. (demorgen.be)
gang die mollen graven
ook fig.: een smalle gang, doorweg
vnw: mollengang, mollenrit
zie ook pijp
En vorige week kwam ik nog bij iemand die een uur lang een tuinslang in een mollenpijp had laten lopen. Ook dat helpt niet (nieuwsblad.be)
een middeltje dat ik van een oud vrouwtje uit mijn buurt heb geleerd en dat echt werkt is het volgende
een beetje hondenhaar in de mollenpijp stoppen je gaat dit misschien een paar keer moeten herhalen omdat hij altijd een beetje opschuift maar na een paar dagen krijg je hem of haar zo wel weg (tuinadvies.be)
Speuren naar bosdieren, door een mollenpijp kruipen, balanceren tussen bomen, een liedje componeren op houtstammetjes … spelenderwijs verkennen de kinderen het bos met al hun zintuigen. (mechelen.be)
Sarajevo, omsingeld door Servische troepen, had weer een opening naar vrij Bosnië. Een mollenpijp van 800 meter lang, 1 meter breed en anderhalve meter hoog. (knack.be)
wensen ter gelegenheid van Kerstmis en nieuwjaar
Bron: https://taalverhalen.be/taalonderzoek/kerstwensen-lage-landen-nederland-belgie/
Op deze kaart komt prettige feesten enkel in Vlaanderen voor
Blijkens google 2023 komt het ook wel in .NL (>3000) voor maar veel minder dan in .BE (>21000)
Schenk een cadeaubon Prettige Feesten: 1 keuze uit een brede waaier culinaire, avontuurlijke of ontspannende belevenissen voor 1 of meer personen. (cadeaubox.be)
ACLVB Handel wenst iedereen prettige feesten en de beste wensen! (aclvb.be)
We wensen iedereen een fijne vakantie en prettige feesten toe! Tot in 2023 (atheneumantwerpen.be)
.Ik wens u een goede gezondheid voor uzelf en voor uw dierbaren, en prettige feesten. (Applaus op alle banken) (dekamer.be)
als bevestigend antwoord op een vraag: graag
opm: Ik heb de indruk dat dit releatief recent in het algemeen Vlaams taalgebruik verspreid is geworden
-Nog wat koffie?
-Dat mag.
-Een pralineke erbij?
-Ja, dat mag ook.
-En een lepeltje advocaat en plus?
-Dat mag zeker … Of nee, laat maar want ik moet nog rijden ;)
kerstornament dat door onbekende(n) geplaatst wordt, de “piemel” bestaat uit een rol gaasdraad met daar bovenop een ballon, het geheel is omhangen met kerstverlichting
Sedert enkele dagen staan in de Oudenburgse deelgemeenten Ettelgem en Roksem weer de kerstornamenten, de bekende kerstpiemels, te pronken. (kw.be)
Aan de toog van ’t Rooneplezier gaat “de kerstpiemel van Woumen” over de tongen. De stamgasten zien de nieuwe constructie al dagenlang oplichten … (Nieuwsblad)
In het West-Vlaamse dorp Woumen is een bizarre constructie opgedoken aan een wandelpad aan het natuurdomein De Blankaart. De installatie, die is behangen met kerstverlichting, werd er vorige week geplaatst door een onbekende man. Hij doet denken aan de zogenaamde “kerstpiemels” die in 2020 opdoken in Oudenburg, maar daar ontkent men er iets mee te maken te hebben. (VRTNWS)
een keevendrager is iemand die overleden/dood is; draagt een keef (=kist)….
zie ook kevendrager
Op het eind van de reanimatie is het een keevendrager…
vnw: nauwelijks
znwb: In de verb. met moeite, nauwelijks, amper (gall., naar fr. à peine); hij liep zo hard, dat ik hem met moeite kon volgen.
Men spreekt soms over het Belgische compromis, maar zelfs dat lukt nog maar met moeite. (tijd.be)
Cafés krijgen drankjes met moeite koel door hittegolf (nieuwsblad.be)
Bijna de helft van de Belgen (46,7 procent) geeft aan met moeite de eindjes aan elkaar te kunnen knopen (vrt.be)
Aniek van Alphen ploegt zich in Oisterwijk een weg door de modder. Annemarie Worst kan haar met moeite volgen. (hln.be)
decreet (wet) die de stikstofuitstoot van wettelijke kaders voorziet
Had de Vlaamse regering een verlanglijstje mogen opmaken voor kerstmis, dan stond de goedkeuring van het stikstofdecreet vast met stip bovenaan. (vrt.be)
Stikstofdecreet of niet, bedrijven hebben nu behoefte aan een beoordelingskader. Het juridisch vacuüm zorgt voor grote onvoorspelbaarheid en rechtsonzekerheid. (wiels.be)
Alhoewel het stikstofdecreet op donderdag 21 december op de plenaire zitting in het Vlaams parlement geagendeerd stond, zou dit heikele dossier toch al op woensdag 20 december worden gestemd. De Verenigde Veehouders bezorgde hier voorafgaand nog onderstaande brief aan de parlementsleden in de hoop hun stemgedrag in de goede richting te krijgen. (landbouwleven.be
geschokt zijn
NL: in shock zijn
“Inwoners in Zwijndrecht en ver daarbuiten zijn in schok” … Het PFOS-dossier maakt heel wat emoties los bij de inwoners in Zwijndrecht. (radio1.be)
“Anderhalf jaar geleden stond er plots een vrouw aan m’n deur, in schok. Ze vroeg: ‘Heb ik met jou gesms’t?’ Maar ik wist van niets. (radio2.be)
We zijn in schok door de schietpartij die onze hoofdstad vanavond heeft getroffen”, schrijft het paleis namens Filip en Mathilde. “Onze gedachten gaan in de eerste plaats uit naar de slachtoffers, hun familie en dierbaren. We steunen de veiligheidsdiensten die momenteel alles in het werk stellen om de dader op te sporen.” (Vorstenhuizen)
spottende benaming voor het Vlaams Belang i.v.m. de aan die partij toegedichte spionageactiviteiten voor China
Premier De Croo heeft het dit weekend in De Morgen met veel plezier over “het Chinees Belang”. (DM)
Als er bij u aan de feesttafel over politiek mag gesproken worden, dan zal het – naast het ‘Chinees Belang’ en de foute party van Q – toch ook hierover gaan: zal het cordon sanitaire nog standhouden na de verkiezingen? (HLN)
De vraag is dan: welk effect zal dit hebben op de komende verkiezingen? “Dit zal de partij blijven achtervolgen tijdens de campagne. Je kunt er donder op zeggen dat Van Grieken dit voor de voeten geworpen zal krijgen: het ‘Chinees Belang’ zal aan de partij blijven kleven.” (VRTNWS)
flesopener
zie ook opendoender
Kameraden ! Ben je op zoek naar je eerste horeca ervaring of. Bent u reeds een expert in kermispinten tappen. Weet u hoe een flessenopendoender werkt. Goed ! (facebook)
Ik beschik ook over een sleutelbos waar je ‘u’ tegen kan zeggen. En daar neem ik geen afstand meer van sinds die ooit in de riool gesukkeld is en dankzij een flessenopendoender tussen twee graten bleef steken. (computertaal.info)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.