Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed
bijvoeglijk naamwoord van elentriek
SN/NL: elektrisch(e)
veel uitspraak- en schrijfvarianten: elektrieken, ellentrieken, eletrieken, …
zie ook elentriekendraad
Fijn stof is er tegen dan ook niet meer, want de elektrieken auto lost dat op. (demorgen.be)
gang die mollen graven
ook fig.: een smalle gang, doorweg
vnw: mollengang, mollenrit
zie ook pijp
En vorige week kwam ik nog bij iemand die een uur lang een tuinslang in een mollenpijp had laten lopen. Ook dat helpt niet (nieuwsblad.be)
een middeltje dat ik van een oud vrouwtje uit mijn buurt heb geleerd en dat echt werkt is het volgende
een beetje hondenhaar in de mollenpijp stoppen je gaat dit misschien een paar keer moeten herhalen omdat hij altijd een beetje opschuift maar na een paar dagen krijg je hem of haar zo wel weg (tuinadvies.be)
Speuren naar bosdieren, door een mollenpijp kruipen, balanceren tussen bomen, een liedje componeren op houtstammetjes … spelenderwijs verkennen de kinderen het bos met al hun zintuigen. (mechelen.be)
Sarajevo, omsingeld door Servische troepen, had weer een opening naar vrij Bosnië. Een mollenpijp van 800 meter lang, 1 meter breed en anderhalve meter hoog. (knack.be)
wensen ter gelegenheid van Kerstmis en nieuwjaar
Bron: https://taalverhalen.be/taalonderzoek/kerstwensen-lage-landen-nederland-belgie/
Op deze kaart komt prettige feesten enkel in Vlaanderen voor
Blijkens google 2023 komt het ook wel in .NL (>3000) voor maar veel minder dan in .BE (>21000)
Schenk een cadeaubon Prettige Feesten: 1 keuze uit een brede waaier culinaire, avontuurlijke of ontspannende belevenissen voor 1 of meer personen. (cadeaubox.be)
ACLVB Handel wenst iedereen prettige feesten en de beste wensen! (aclvb.be)
We wensen iedereen een fijne vakantie en prettige feesten toe! Tot in 2023 (atheneumantwerpen.be)
.Ik wens u een goede gezondheid voor uzelf en voor uw dierbaren, en prettige feesten. (Applaus op alle banken) (dekamer.be)
als bevestigend antwoord op een vraag: graag
opm: Ik heb de indruk dat dit releatief recent in het algemeen Vlaams taalgebruik verspreid is geworden
-Nog wat koffie?
-Dat mag.
-Een pralineke erbij?
-Ja, dat mag ook.
-En een lepeltje advocaat en plus?
-Dat mag zeker … Of nee, laat maar want ik moet nog rijden ;)
kerstornament dat door onbekende(n) geplaatst wordt, de “piemel” bestaat uit een rol gaasdraad met daar bovenop een ballon, het geheel is omhangen met kerstverlichting
Sedert enkele dagen staan in de Oudenburgse deelgemeenten Ettelgem en Roksem weer de kerstornamenten, de bekende kerstpiemels, te pronken. (kw.be)
Aan de toog van ’t Rooneplezier gaat “de kerstpiemel van Woumen” over de tongen. De stamgasten zien de nieuwe constructie al dagenlang oplichten … (Nieuwsblad)
In het West-Vlaamse dorp Woumen is een bizarre constructie opgedoken aan een wandelpad aan het natuurdomein De Blankaart. De installatie, die is behangen met kerstverlichting, werd er vorige week geplaatst door een onbekende man. Hij doet denken aan de zogenaamde “kerstpiemels” die in 2020 opdoken in Oudenburg, maar daar ontkent men er iets mee te maken te hebben. (VRTNWS)
een keevendrager is iemand die overleden/dood is; draagt een keef (=kist)….
zie ook kevendrager
Op het eind van de reanimatie is het een keevendrager…
vnw: nauwelijks
znwb: In de verb. met moeite, nauwelijks, amper (gall., naar fr. à peine); hij liep zo hard, dat ik hem met moeite kon volgen.
Men spreekt soms over het Belgische compromis, maar zelfs dat lukt nog maar met moeite. (tijd.be)
Cafés krijgen drankjes met moeite koel door hittegolf (nieuwsblad.be)
Bijna de helft van de Belgen (46,7 procent) geeft aan met moeite de eindjes aan elkaar te kunnen knopen (vrt.be)
Aniek van Alphen ploegt zich in Oisterwijk een weg door de modder. Annemarie Worst kan haar met moeite volgen. (hln.be)
decreet (wet) die de stikstofuitstoot van wettelijke kaders voorziet
Had de Vlaamse regering een verlanglijstje mogen opmaken voor kerstmis, dan stond de goedkeuring van het stikstofdecreet vast met stip bovenaan. (vrt.be)
Stikstofdecreet of niet, bedrijven hebben nu behoefte aan een beoordelingskader. Het juridisch vacuüm zorgt voor grote onvoorspelbaarheid en rechtsonzekerheid. (wiels.be)
Alhoewel het stikstofdecreet op donderdag 21 december op de plenaire zitting in het Vlaams parlement geagendeerd stond, zou dit heikele dossier toch al op woensdag 20 december worden gestemd. De Verenigde Veehouders bezorgde hier voorafgaand nog onderstaande brief aan de parlementsleden in de hoop hun stemgedrag in de goede richting te krijgen. (landbouwleven.be
geschokt zijn
NL: in shock zijn
“Inwoners in Zwijndrecht en ver daarbuiten zijn in schok” … Het PFOS-dossier maakt heel wat emoties los bij de inwoners in Zwijndrecht. (radio1.be)
“Anderhalf jaar geleden stond er plots een vrouw aan m’n deur, in schok. Ze vroeg: ‘Heb ik met jou gesms’t?’ Maar ik wist van niets. (radio2.be)
We zijn in schok door de schietpartij die onze hoofdstad vanavond heeft getroffen”, schrijft het paleis namens Filip en Mathilde. “Onze gedachten gaan in de eerste plaats uit naar de slachtoffers, hun familie en dierbaren. We steunen de veiligheidsdiensten die momenteel alles in het werk stellen om de dader op te sporen.” (Vorstenhuizen)
spottende benaming voor het Vlaams Belang i.v.m. de aan die partij toegedichte spionageactiviteiten voor China
Premier De Croo heeft het dit weekend in De Morgen met veel plezier over “het Chinees Belang”. (DM)
Als er bij u aan de feesttafel over politiek mag gesproken worden, dan zal het – naast het ‘Chinees Belang’ en de foute party van Q – toch ook hierover gaan: zal het cordon sanitaire nog standhouden na de verkiezingen? (HLN)
De vraag is dan: welk effect zal dit hebben op de komende verkiezingen? “Dit zal de partij blijven achtervolgen tijdens de campagne. Je kunt er donder op zeggen dat Van Grieken dit voor de voeten geworpen zal krijgen: het ‘Chinees Belang’ zal aan de partij blijven kleven.” (VRTNWS)
flesopener
zie ook opendoender
Kameraden ! Ben je op zoek naar je eerste horeca ervaring of. Bent u reeds een expert in kermispinten tappen. Weet u hoe een flessenopendoender werkt. Goed ! (facebook)
Ik beschik ook over een sleutelbos waar je ‘u’ tegen kan zeggen. En daar neem ik geen afstand meer van sinds die ooit in de riool gesukkeld is en dankzij een flessenopendoender tussen twee graten bleef steken. (computertaal.info)
afsluitbare poort in een waterkeringsmuur die bij storm of springtij afgesloten kan worden
google2023: 3 hits in .NL alle mbt BE
Twee dagen hinder door werkzaamheden aan waterkeringspoort: omleiding voorzien (nieuwsblad.be)
Bij code geel raadt het KMI aan om waakzaam te zijn op kades en dijken aan de kust. Antwerpse waterkeringspoort sluit vanavond om 21 uur. (vrt.be)
De stad Antwerpen sluit donderdagavond haar waterkeringspoorten aan de Scheldekaaien omdat er door stormtij hoogwater wordt verwacht. (hln.be)
“Sluizen, waterkeringspoorten en stukken duin kunnen het dan begeven”, vertelt Patrik Peeters van het Waterbouwkundig Laboratorium in Het Laatste Nieuws. (blogmercedesvanvolcem.be)
vnw: zwangerschapsverlof
Volgens de huidige wetgeving hebben vrouwen al recht op vijftien weken moederschapsverlof (demorgen.be)
Concreet wordt het moederschapsverlof in België opgetrokken van 15 naar 20 weken. Het vaderschapsverlof stijgt fors van 10 dagen naar 6 weken. (vrt.be)
vnw: hoofdkantoor, hoofdvestiging
Team taaladvies: Moederhuis is standaardtaal in België in de betekenissen ‘moederbedrijf’ en ‘hoofdvestiging van een bedrijf’.
zie andere betekenis van moederhuis
Het moederhuis van het bedrijf uit Maldegem – MCC (Multi-Color Corporation) – maakt op zijn beurt deel uit van CD&R (Clayton, Dubilier & Rice), een investeringsfonds dat MCC aan Fort Deaborn Company koppelt om het grootste etikettenbedrijf ter wereld te vormen, met een omzet van ongeveer drie miljard euro. (knack.be)
Beslissing van de hoofdzetel (het moederhuis) tot opening van het Belgisch bijkantoor met benoeming van een wettelijke vertegenwoordiger (tribunaux-rechtbanken.be)
De dienstverrichter moet de contractuele voorwaarden tussen het moederhuis en het filiaal niet onderzoeken. (taxwin.be)
Het moederhuis van de Delaware-vennootschap is het Amerikaanse Société Bank House. (demorgen.be)
België zou de dans grotendeels ontspringen: slechts 52 afvloeiingen waren voorzien bij het Belgische moederhuis (standaard.be)
SN-NL: genetisch gemodificeerde gewassen, genetisch gemanipuleerde gewassen
afkorting: ggo (genetisch gemodifieerde/gemodificeerde organismen) of ggg (genetisch gemodifieerde/gemodificeerde gewassen)
zie ook modifiëren
Negentien EU-lidstaten willen het verbouwen van genetisch gemodifieerde gewassen (ggo’s) op hun grondgebied blokkeren. (standaard.be)
Er wordt onder meer een moratorium geëist op veldexperimenten met genetisch gemodifieerde gewassen. (knack.be)
Meer dan tweederde van de lidstaten van de Europese Unie (EU) wil het verbouwen van genetisch gemodifieerde gewassen (ggg’s) op hun eigen … (demorgen.be)
DeVGen beschikt over een unieke technologische basis voor de ontwikkeling van genetisch gemodifieerde gewassen. (vilt.be)
modificeren, aanpassen
vnw: modificeren
vgl. genetisch gemodifieerde gewassen
De mens intervenieert geregeld, bewust of onbewust, om de overgeleverde taal op één of andere manier te modifiëren, zoals hij in de natuur tussenbeide komt. (esperanto.be)
Een buitenlandse universiteit selekteerde, zuiverde en modifieerde fosfolipide liposomen van plantaardige oorsprong voor de behandeling van olievlekken op water afkomstig van lekkage, spoeling van tankers of van olierampen. (kenniswest.be)
Het is een toerist die zijn pyjama meebrengt en dus beslist om te overnachten op een locatie. Geen eendagsvlieg, maar een plakker. Vroeger spraken we over ’verblijfstoerist’.
Oorsprong ‘in een zotte bui’ in Gent
Neologisme
“Het woord pyjamatoerist bekt goed, maar dekt vooral goed de lading waar we met het Gents toerisme van de toekomst heen willen.” – Bram Van Braeckevelt, schepen van Toerisme Gent.
Neen, in Gent leggen we de focus op de Gentenaren en de pyjamatoeristen. Zij die in onze stad leven en Gent beleven.
“Wij willen vooral kwaliteitsvol toerisme. Mensen die iets eten in onze restaurants en slapen in onze hotels. Pyjamatoeristen. Pyjamatoeristen." (demorgen.be)
Het woord pyjamatoerist staat op de derde plaats in ‘Hét Van Dale Woord van het Jaar 2023’ in Vlaanderen.
zich vergissen, het niet (juist) meer weten
vnw:
•zich vergissen
-je mist, je vergist je
•niet goed meer bij zijn verstand zijn
-opa begint te missen, kinds te worden
Jenko begint meer en meer te missen en te vergeten. Hij liet onlangs zijn hondje buiten en was dat gewoon vergeten. (hbvl.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.