Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook
beschikbaar als RSS Feed 
vijs (schroef) specifiek om voor hout te gebruiken
WNT: Houtvijs (2), hetzelfde als Houtschroef; alleen in Z.-Ndl.
bouwinfo.be (forum): vraagje over houtvijzen. Mss een stomme vraag maar toch. Ik heb altijd houtvijzen gebruikt met kruis PZ. Maar nu wil ik mss overschakelen op torx omdat dat gemakkelijk werkt. Maar als ik nu bvb een rolkast wil schroeven en die wil afwerken met die pvc stopjes, passen die op torx ook?
te ver gaan
vnw: over zijn hout gaan: te ver gaan, de perken te buiten gaan
Van Dale on line: BE niet algemeen
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Over zijn hout(je)gaan, over de schreef, de perken te buiten gaan, eig. iemands crediet overschrijden. In Noord-Nederland onbekend.
“Ganzenspel dat was voor de kleineren. Dan werd er gezeurd en bedrogen, tot er ruzie van kwam. Onverbiddelijk werden we naar ons bed gestuurd. zie zeuren
Als het erg over zijn hout ging werd er wel eens een oorveeg uitgedeeld,(…)” (Website Jan De Cooman – Appelterre)
“Daar stonden meer dan vijftig menschen rond.
Negemassij!… Het ging over zijn hout. Wie zou het uitgestaan hebben?” (Ernest Staas van A. Bergmann)
Kinderen die op oudjaar van deur tot deur rondgaan om voor een koek of snoep een nieuwjaarsliedje te zingen.
Hoorde het gisteren op het vrt nieuws vermelden als een traditie in Vlaams-Brabant. Maar zowat alles, inclusief de liedjes, kwamen overeen met het gebruik van nieuwjaarszingen (bv. ook in Antwerpen).
ook koeken zingen, zie voorbeelden
google2014: .BE (>8.000); .NL (>70)
karrewiet.BE: Op een aantal plaatsen gaan kinderen de laatste dag van het jaar zingend van deur tot deur. Een nieuwjaarswens in ruil voor koekjes en ander lekkers. Koekenzingen is een echte traditie.
haacht.be: Haacht – Koekenzingen 2012
gezinsbond-rijmenam.be: De gezinsbond van Rijmenam staat op 31 december 2014, naar aanleiding van het traditionele koekenzingen, op het stationsplein in Rijmenam met een stand …
schoolheikant: 30 dec. 2008 – Alle kinderen van het tweede leerjaar gaan dan koekenzingen. Na elke koek lezen jullie een boek. Nee, nee!
Met oudjaar trekken heel wat kinderen traditiegetrouw van deur tot deur voor het ‘Koeken Zingen’. (hln.be)
De gemeente Keerbergen legt dit jaar de focus bij het koeken zingen voor één keer vooral op geven in plaats van nemen. (nieuwsblad.be)
wet die de vrijheid van meningsuiting in de pers aan banden legt
(Van Dale “breidelen” (thans alleen figuurlijk) intomen, betomen, bedwingen; de pers breidelen: de vrije meningsuiting in geschrifte belemmeren)
“Onder de titel ‘Discours, violence, civilité’ hield hij een goed uitgekiend pleidooi voor de bestaande breidelwetten die de vrijheid van meningsuiting inperken, zoals de antiracismewet en de antidiscrimatiewet.” (Doorbraak 271214)
alcoholcontrole door de politie
zie Bob, bobcampagne
“Straks grote BOB-acties op snelwegen” (Titel DS 311214)
dommerik, domoor
(Poging tot verklaring: een “oord” betekent ondermeer “koperen munt”; een loden oord is dus namaak en niet veel waard…)
Probeer het maar niet uit te leggen, dat loodoor snapt er toch niks van!
Van Dale: een schijnhuwelijk is een huwelijk dat slechts formeel wordt aangegaan om zekere rechten te krijgen of zich tegen iets te vrijwaren; bij een liefdesschijnhuwelijk meent één van de partners ten onrechte dat de andere tedere gevoelens voor hem koestert
zie ook schijnsamenwoonst
“In 2013 werden er 449 huwelijken en 102 samenwoonsten geweigerd. In 2014 waren dat 368 huwelijken en 394 samenwoonsten. Bij dit soort huwelijken of samenwoonsten wordt een onderscheid gemaakt tussen de ‘echte’ schijnhuwelijken en de liefdesschijnhuwelijken. Bij de eerste zijn beide partners op de hoogte van het bedrog, bij de tweede wordt de ‘Belgische’ partner in de val gelokt en denkt hij of zij dat zijn partner, die louter een verblijfsvergunning wil, echt verliefd is.” (DM311214)
“Via dit meldpunt kunt u knelpunten voor FIETSERS signaleren aan de bevoegde wegbeheerders in Vlaanderen. Het is vooral bedoeld om een abnormale toestand te melden, die een echt gevaar inhoudt voor de fietsers en die een dringende tussenkomst van de wegbeheerder vereist. Het meldpunt is NIET bedoeld om algemene klachten te formuleren (bv. ‘fietspaden ontbreken’ of ’auto’s rijden te snel’).” (Website Meldpunt Fietspaden)
zie ook Meldpunt Wegen
- “Overrompel het Meldpunt Fietspaden! Met niet minder dan 1.000 respondenten was onze enquête over het Meldpunt Fietspaden een overrompelend succes. De Fietsersbond bedankt alle deelnemers van harte!” (Website Fietsersbond december 2014)
- “In de eerste tien maanden van dit jaar zijn er via het meldpunt van de Vlaamse overheid 3.317 klachten binnengekomen over slecht onderhouden fietspaden. Dat is de helft meer dan in heel 2013. De fietsers klagen vooral over putten in het wegdek en de slechte verlichting.” (DS 31/12/14)
Meldpunt waar men het Agentschap Wegen en Verkeer van de Vlaamse Overheid op de hoogte kan stellen van gebreken aan de weginfrastructuur.
In Nederland “Meldpunt Veilig Verkeer”
“Het melden van een knelpunt gebeurt in 4 stappen. Uw melding wordt finaal in dossiervorm bezorgd aan de bevoegde wegbeheerders.Let wel op : meldingen op en rond fietspaden gebeuren via een apart meldpunt, het meldpunt fietspaden.”
Website van Meldpunt Wegen
samenwoonst met als enig doel zekere rechten te krijgen of zich tegen iets te vrijwaren
Het woord is tot stand gekomen naar analogie met “schijnhuwelijk”.
zie ook liefdesschijnhuwelijk
“De strengere wet op de gezinshereniging maakt dat niet alleen mogelijke schijnhuwelijken worden onderzocht, maar ook schijnsamenwoonsten. Het gaat om koppels die wettelijk gaan samenwonen om een van de twee partners hier aan een legaal verblijf te helpen. Zij krijgen nu een even grondig onderzoek als koppels die trouwen.”(DS 31/12/14)
griezelen
uitspraak /gézelle/
zie ook vergezzelen, vergerzelen
Nonkel Miel vertelde ons vroeger van die vertelselkes over heksen en spoken zodat we zaten te gezzelen, maar eigenlijk vonden we dat plezant.
De Groep van Tien is het belangrijkste federale overlegorgaan van de sociale partners. Hij bestaat uit vijf vertegenwoordigers van de werkgevers, vijf vertegenwoordigers van de vakbonden en een voorzitter. Die laatste is traditioneel de voorzitter van het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen).
“Het kernkabinet heeft de akkoorden goedgekeurd die werkgevers en werknemers in de Groep van 10 hebben bereikt over de eindeloopbaan en een aantal punten over het eenheidsstatuut.” (de morgen)
Belgisch-Nederlands, juridisch
recht van antwoord
recht om te antwoorden op in het openbaar geuite kritiek
synoniem: droit de réponse (Van Dale 2014)
“Jean Lambrecks eist dan toch een recht van antwoord van VTM. Aanleiding is de dubbele aflevering van De Kroongetuigen, waarin de makers terugblikken op de zaak-Dutroux.”
(DS 301214)
Containerbegrip uit de media voor overheidsbedrijven waarmee het verkeerd afgelopen is of zou kunnen aflopen.
De term “Sabena-scenario” werd in de media reeds gebruikt in verband met de NMBS, Brussels Airlines, De Post, Fortis…
Sabena NV (Société Anonyme Belge d’Exploitation de la Navigation Aérienne) was van 1923 tot november 2001 de nationale luchtvaartmaatschappij van België. Op 7 november 2001 werd Sabena failliet verklaard. Dit is tot op heden het grootste faillissement dat de Belgische geschiedenis ooit gekend heeft.
‘Spoorbaas Jo Cornu slaat hard terug naar de vakbonden, die zondag beginnen aan de eerste grote spoorstaking sinds hij aan het hoofd staat van de NMBS. “Dit laat ik niet zomaar passeren”, zegt hij. “Een nieuw Sabena-scenario, daar heb ik geen zin in.”(270614 HN)’
“Dreigt een Sabena-scenario voor Brussels Airlines?” (191213 Radio 1)
gekregen is gekregen en blijft gekregen.
‘get’ heeft ook de betekenis van ‘gehad’
In sommige dialecten zegt men b.v. ook: ik ben er geweest gehad (get) en ik heb hun gezeid gehad (get);
Toen hij de gegeven cadeau terugvroeg, kreeg hij als antwoord: “jamaar, get is get!”
douanier (persoon) of douane (administratie) (verouderd)
zie ook polies
spellingsvariant douaan
In de jaren vijftig reden we met de smokkelbus naar Holland om boter te gaan halen. Naargelang we korter bij de grens en den doewaan kwamen werden de gesprekken in de bus altijd maar minder hevig tot het helemaal stil was. Eens dat we veilig en wel over de grens waren riepen we: “Luien doewaan, guijen doeaan!”. (Luie douanier, goede douanier.)
philippi.be: Ga je nooit met het vliegtuig op reis omdat je bang bent dat een douaan een joint of een zakje shit uit de één of andere lichaamsopening gaat vissen?
Een soort rilling over je lichaam voelen bij een bepaald gezegde of een bepaald beeld.
= uitspraak in Nijlen
zie ook vergerzelen, gezzelen, vergrezzelen
Toen ze de beelden van insecteneters zag, vergezzelde ze.
Gij se frank blad! ’k Zal seffens uw tong er eens afknippen zenne, als ge niet oppast!
Gij se vuil blad! Zwijgt nu eens met te roddelen!
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
