Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente toevoegingen

    De onderstaande definities zijn de laatst toegevoegde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #1041

    zever, gezever
    (uitdr.)

    flauwe kul

    vgl. zever; gezever

    quote uit de tv-reeks Het eiland dat tot de algemene taal in Vlaanderen is gaan behoren

    zie ook verzamellemma Vlaamse TV

    Zinnetjes als ‘Zever, gezever’, ‘Ik ben blij dat je in mijn team zit’ of ‘Willen we dat afspreken’ worden nog steeds te pas en te onpas gedeclameerd. Freek Van de Velde, professor taalkunde aan KU Leuven, heeft het in dat verband over ‘het oor van Jan Eelen’. De bedenker en regisseur van Het eiland beschikt volgens Van de Velde over een bijzonder talent om dingen op te pikken wat gewone mensen zeggen. Dat soort zinnetjes en uitdrukkingen in een reeks verwerken is een garantie op quotes die twintig jaar later tot de standaardtaal zijn gaan behoren. (demorgen.be)

    Bekijk het bord “zever, gezever” van Fien Wittevrongel op Pinterest. (pinterest)

    The perfect Zever Gezever Animated GIF for your conversation. (tenor.com)

    Zeg eens wat vaker tegen die nutteloze gedachten “Zever, gezever”. (fload.be)

    Zever, gezever. Hier kan je praten over de actualiteit, je schoolexamens, je werk of gewoon… heerlijk nutteloos zeveren over nutteloze zaken! (pallieters.be)

    Unisex T-shirt “Zever Gezever” (witte typo). From €24,95 incl. BTW & verzendkosten (alleskapot.be)

    3 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (26 May 2024 10:03)

    👍
    3

    #1042

    oneffen, en ~
    (uitdr.)

    en iets meer

    vnw: in België ook: iets meer dan
    -honderd frank en oneffen: honderd (en) zoveel frank, iets meer dan honderd frank

    vgl. centiemen, en ~

    De intrede van Christus in Brussel : in het jaar 2000 en oneffen ongeveer (aarschot.bibliotheek.be)

    “Zoveel als in de gazetten staat. Een burgemeester van een stad als Leuven verdient netto 4.900 euro en oneffen.” (demorgen.be)

    Ne vent van 2 meter en oneffen centimeters. Ik sta met hem op een fotootje. (blogspot.be)

    360 euro’s en oneffen… Dat word ne zure. (bimmerandmore.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (23 May 2024 07:27)

    👍
    4

    #1043

    onderwege blijven
    (uitdr.)

    vnw: achterwege blijven

    Groot woordenboek der Nederlandse taal (1950): (Zuidn.) onderwege{n) blijven: achterwege blijven, niet uitgevoerd worden : dat werk zal weer onderwege blijven.

    verouder(en)d?

    Ruskin en Morris – zóó zegde nog Van de Velde – waren baanbrekers, maar bleven onderwege, omdat zij nog te veel beroep deden op het hart en te weinig op het verstand. (Vlaamsche Arbeid. Jaargang 8 – 1913)

    Men wachtte het Koninklijk besluit…. bet bleef te lang onderwege (De Toekomst – 1893)

    Onderwege gebleven op den berg van kunde, roem en fortuin. (demorgen.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (22 May 2024 10:27)

    👍
    3

    #1044

    machtsontplooiing
    (z.n. de ~ (v.) ~)

    het ontplooien van macht oftewel het massaal inzetten van politie of militairen om macht te laten zien en/of uit te oefenen
    NL: machtsvertoon (o.)

    Enorme machtsontplooiing in Wit-Rusland voor Russische militaire oefening vlak bij grens met Oekraïne. (NBL)

    Massale machtsontplooiing van politiewagens en legereenheden bij de zoekactie naar de voortvluchtige en gewapende militair Jurgen Conings. (pal.be)

    Een machtsontplooiing." Zo noemt minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) de actie vandaag. Ruim honderd agenten hebben op de parking in de Noorderlaan, vlak bij de Antwerpse haven, vrachtwagens gecontroleerd. De controle gebeurde samen met een rits andere diensten, onder meer Dienst Vreemdelingenzaken, de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) en de Europese Arbeidsautoriteit ELA. (VRTNWS)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (21 May 2024 14:49)

    👍
    2

    #1045

    ondervraging
    (zn. v.; ~en)

    politiek: interpellatie (o.a. bevraging van ministers)

    zie bevragen

    Een flink deel van de voormiddag was gewijd aan het energiebeleid en de ondervraging van minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen). (standaard.be)

    Aanhangers van de regering in het parlement wisten het verzoek voor de ondervraging van de premier te blokkeren (nieuwsblad.be)

    Tot deze vaststelling komt Veerle Heeren na ondervraging van Minister van Welzijn Jo Vandeurzen. (politics.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (22 May 2024 07:17)

    👍
    3

    #1046

    ondervraging
    (zn. v.; ~en)

    enquete, bevraging

    Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 7; Vlaamsheid: 2

    Bij de ondervraging van de bevolking kwam naar boven dat 30,3% van de bevolking dit aanbod graag uitgebreid zou zien. (ba.be)

    Uit de ondervraging van de consumenten blijkt dat de helft bereid is iets meer te betalen voor milieuvriendelijke en duurzame producten (vilt.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (20 May 2024 08:55)

    👍
    4

    #1047

    schifting, medische ~
    (juridische term)

    een attest dat de arts opstelt waarin hij verklaart dat de betrokkene al dan niet voldoet aan de normen zoals die zijn opgenomen in de wetgeving over het rijbewijs.
    NL: rijbewijskeuring

    Werknemers die alleen met een (bedrijfs)wagen rijden, hebben noch een veiligheidsfunctie, noch nood aan een medische schifting. (securex.be)

    Er is een verschil tussen een medische schifting voor de rijbewijzen A, B en G (hier groep 1 genoemd) en de rijbewijzen C en D (hier groep 2 genoemd). (balen.be)

    De kosten voor de medische schifting zijn in principe ten laste van de houder van het rijbewijs. Voor beroepschauffeurs worden in de praktijk afspraken tussen werkgever en werknemer gemaakt. (forum)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (18 May 2024 12:43)

    👍
    3

    #1048

    rijverbod, lopend ~
    (verkeersterm)

    verbod om een voertuig te besturen
    NL: rijontzegging

    De politie betrapte hem met bijna 2 promille alcohol in het bloed achter het stuur, terwijl hij al een lopend rijverbod had. (VRTNWS)

    Jaar rijverbod voor vrachtwagenbestuurder die onder invloed reed tijdens lopend rijverbod. (HLN)

    Twee jaar cel en levenslang rijverbod voor hardleerse dokwerker die met auto vol lege bierblikjes om pizza ging. (GVA)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (18 May 2024 12:19)

    👍
    2

    #1049

    ondervragen
    (ww. ondervroeg; ondervraagd)

    vnw: een minister interpelleren

    znwb: ondervragen: (Iem. iets) vragen, bep. om zich te laten inlichten: om inlichtingen vragen, (iem.) vragen naar; – (schoolt.) (een les) overhoren; (een student) examineren; – (ambt. t.) (de minister) interpelleren.

    SN betekenis ondervragen Van Dale 2024: aan een verhoor onderwerpen

    zie ook andere betekenis van ondervragen

    Ook Vlaams parlementslid Johan Danen (Groen) die op 30 april de minister ondervroeg en als eerste verwees naar de impact op coronapatiënten reageert (vrt.be)

    Vandaele ondervroeg de minister over de kwestie in de commissie Leefmilieu van het Vlaams Parlement. (vilt.be)

    Diverse leden ondervragen de Minister over de uitbrei- ding die de Regering wil geven aan de in artikel 1, 4° (dekamer.be)

    De parlementsleden ondervroegen de minister over het teruglopende aantal zwemlessen op de lagere scholen in Vlaanderen. (hln.be)

    Een parlementslid heeft veel mogelijkheden om de leden van de regering voortdurend te ondervragen. (vlaamsparlement.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (03 Aug 2024 06:43)

    👍
    3

    #1050

    ondervragen
    (ww. ondervroeg; ondervraagd)

    vragen stellen, zich informeren bij iemand

    vnw: om inlichtingen vragen

    SN betekenis ondervragen Van Dale 2024: aan een verhoor onderwerpen

    zie ook andere betekenis van ondervragen

    Het klinkt clichématig, maar ondervraag uw klanten eens. Dat kan door middel van één-op-ééngesprekken of via bijvoorbeeld uw website of een mailing. (indeicator.be)

    Voor het onderzoek ondervroeg de universiteit 1.825 Vlaamse vrijwilligers over wat hen motiveert. (weliswaar.be)

    De krant ondervroeg de afgelopen weken tientallen fietskoeriers in de hoofdstad, allen tussen 18 en 30 jaar oud. (bruzz.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (17 May 2024 08:43)

    👍
    2

    #1051

    onderverstaan
    (ww. inf., VD)

    als bijgedachte hebbend

    vnw: de indruk wekken, suggereren

    ‘Dan was er nog de brief van zuster Gerarda zelf, waar in de hartelijke toon en tussen de regels de aandoening onderverstaan bleef’ (De Taal van Stijn Streuvels)

    Hem in ne knuup meugen leggen. Spottend gezegd i.v.m. een man die door een vrouw wordt afgewezen. Onderverstaan wordt dat deze een knoop in zijn penis mag leggen. (Edmond Cocquyt: Nieuw Gents Idioticon. 1995)

    Een rechtgeaard Vlaming zegt: ‘Rusten is altijd niet goed’ en ‘Ik word ook doof’. Wanneer men er hem op wijst dat ‘rusten is altijd niet goed: betekent dat rusten nooit goed is en dat in ‘Ik word ook doof’ onderverstaan is dat men, behalve doof, ook nog wat anders wordt, bij voorbeeld oud en ziek, realiseert hij zich dat niet onmiddellijk. (Gerard Walschap – De Gids. Jaargang 135 – 1972)

    Maar feit is dat woorden uit België dikwijls ‘het Nederlandse tij’ tegen hebben. Nu is ‘onderverstaan’ een letterlijke vertaling van het Franse sous-entendu. Het wemelt van zulke woorden in het Vlaamse taalgebruik. Vele zijn te mijden, af te keuren, gewoonweg slecht taalgebruik. Sommige geven echter een meerwaarde. Het is niet omdat het uit het Frans komt dat het noodzakelijk slecht is. ‘Onderverstaan’ ken en gebruik ik zolang ik leef en het is slechts hier in de taalgroep dat ik onlangs vernam dat het in Nederland onbekend is. In een Vlaams ABN-woordenboekje wordt het ook afgekeurd. Het dient vervangen te worden door ‘erbij gedacht, erbij bedoeld, is vanzelfsprekend’, ‘dat woord is verzwegen, weggelaten’. Het is ingedeeld bij de ’ … ook vertaalde woorden en uitdrukkingen waarvoor in het AN een goede term bestaat’. Het feit dat het een letterlijk vertaald woord is doet het de das om. ‘Onderverstaan’ is echter zo ingeburgerd dat je het nauwelijks nog fout kunt noemen (als ik de moderne logica van de taalevolutie hier eens mag toepassen). In het PTG van veel Vlamingen, ook het mijne, is het niet zomaar te vervangen door een van die andere ‘synoniemen’ die de samensteller van het ABN-woordenboek propageert. Ik vind dat dit een argument is om het woord minstens met een beetje goede wil te bejegenen, wat hier ook gebeurd is door jullie. (groups.google.com)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (16 May 2024 09:35)

    👍
    5

    #1052

    onderschrijver
    (zn. m.; ~s)

    vnw:
    •intekenaar, inschrijver
    •ondertekenaar

    zie ook onderschrijven

    Het programma bestaat vanaf de ondertekening door de verzekeraar en de onderschrijver van de polis. (biv.be)

    Samen willen de onderschrijvers van dit charter oproepen om te blijven opkomen voor een open en verdraagzame maatschappij (beveren.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (15 May 2024 08:42)

    👍
    3

    #1053

    moare loaten
    (uitdrukking)

    info geven aan etwien

    letterlijk: een mare of bericht laten

    In een wat ouderwets Nederlands betekent mare ‘tijding’ of ‘bericht’
    (hbvl.be)

    ze goat een droeve moare loaten
    Zij zal een slechte tijding brengen

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Vloamienklouis en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 May 2024 16:12)

    👍
    3

    #1054

    onderschrijven
    (ww. onderschreef; onderschreven)

    vnw:
    •een verklaring ondertekenen
    •een bewering bevestigen, bekrachtigen

    SN-NL: Van Dale 2024: goedkeuren, zich verenigen met: de klachten onderschrijven

    België onderschreef de verklaring van Lissabon waarin de lidstaten zich erop toeleggen om dak- en thuisloosheid op te lossen tegen 2030. (woonzaak.be)

    Het Departement onderschrijft het besluit met betrekking.tot de aspecten mens-mobiliteit zoals beschreven in het ontheffingsdossier (dbrc.be)

    Ook belangrijke industrielanden als de VS en China onderschrijven de overeenkomst. (standaard.be)

    De Heer Johan Decuyper, CEO onderschreef het document voor skeyes. (skyes.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (14 May 2024 11:06)

    👍
    6

    #1055

    onderschrijven
    (ww. onderschreef; onderschreven)

    intekenen op een lening, verzekering

    vnw:
    •intekenen, inschrijven op een lening
    •een verzekering afsluiten

    taaladvies.net: Op een lening intekenen (of inschrijven) is standaardtaal, een lening onderschrijven niet.

    zie ook onderschrijver

    Zij moeten voor minstens 10 procent mede-eigenaar worden van de woning en voor hetzelfde percentage ook de lening onderschrijven. (tijd.be)

    Voor de helft werd die lening onderschreven door de privêsector. en voor de helft door de hall-publieke sector (Nationale. Bank, enz.). (dekamer.be)

    Hoe kan ik op afstand een offerte aanvragen en een verzekering onderschrijven? (beobank.be)

    Bij het onderschrijven van een brandverzekering kunnen de partijen overeenkomen om diefstal te verzekeren. (economie.fgov.be)

    Het onderschrijven van een autoverzekering, een BA familiale en een brandverzekering maakt integraal deel uit van ons leven. (standaard.be)

    1 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (15 May 2024 08:37)

    👍
    3

    #1056

    grootste onderscheiding
    (uitdr.)

    onderscheiding op een eindexamen waarbij men meer dan 85% van de punten behaalt

    vgl. grote onderscheiding

    Geslaagd met grootste onderscheiding: je hebt een gewogen percentage van ten minste 85% behaald. (kuleuven.be)

    Zes coronahonden met grootste onderscheiding afgestudeerd als “coronaspeurhond” · (radio1.be)

    Met grootste onderscheiding afgestudeerd als criminoloog en meteen benoemd tot inspecteur. Dat steekt natuurlijk de ogen uit (gva.be)

    Aan de UGent is dat dit jaar juriste Hannah Ghulam (23), afgestudeerd met grootste onderscheiding in de rechten. (hln.be)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Georges Grootjans (12 May 2024 08:16)

    👍
    4

    #1057

    grote onderscheiding
    (uitdr.)

    onderscheiding op een eindexamen waarbij men meer dan 75%/77%* van de punten behaalt

    *naargelang de bron

    vnw: cum laude

    vgl. grootste onderscheiding

    Geslaagd met grote onderscheiding: je hebt een gewogen percentage van ten minste 77% behaald. (kuleuven.be)

    magna cum laude: met grote onderscheiding op voorwaarde dat de student(e) 75% behaalt (wikipedia)

    Afgestudeerd met grote onderscheiding, bezig aan een extra jaartje Vlerick en razend ambitieus: dan wenkt binnenkort de blitzcarrière, toch? (demorgen.be)

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door Georges Grootjans en laatst gewijzigd door Georges Grootjans (12 May 2024 08:12)

    👍
    4

    #1058

    interimcarrousel
    (z.n. de ~ (m.) ~s)

    een reeks van kortlopende contracten zonder zicht op een vaste aanstelling

    De onzekerheid die het tijdelijk statuut en de interim-carrousel met zich meebrengt, is een domper voor velen’, stelt hij. (DS)

    De interimcarrousel gisteren op het Molenpoortplein was een ludieke manier van ABVV om het aantal langdurige interimcontracten te hekelen.

    Weyts herhaalde bij de begrotingstoelichting zijn voornemen om bij het volgende onderwijsdecreet de vaste benoeming al na één jaar mogelijk te maken. Maar Laeremans vreest dat leraren die met een tijdelijke aanstelling van beperkte duur (TABD) in de interim-carrousel hangen daarin nog langer gaan vastzitten. (Nieuwsblad)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (10 May 2024 15:34)

    👍
    5

    #1059

    tillebenen

    Met de benen spartelen.

    “God zal mij helpen, was mij dat wat te zeggen: ik hield al wat ik kost, maar de volbloed stak zijn kop tussen de benen en wiepelde er mij af en… hup! wup! Monksje tuimelde over zijn kop en lag daar in ’t gars te tillebenen.”
    ( https://www.dbnl.org/tekst/bie001196701_01/_bie001196701_010066.php )

    0 reactie(s)  |  oudere versies
    Toegevoegd door J. Arickx en laatst gewijzigd door de Bon (04 Nov 2024 11:37)

    👍
    4

    #1060

    donkerblauw
    (politieke term)

    zeer liberaal

    Open VLD gaat campagne in met resoluut donkerblauw plan. (DS)

    Is er dan geen alternatief voor deze donkerblauwe politiek? Zeker wel. Maatregelen om onze belastingen rechtvaardiger te maken en eerlijker te spreiden. (pulsmagazine.be)

    Na het afhaken van Egbert Lachaert en de donkerblauwe rechtervleugel verliest premier Alexander De Croo nu ook de linkervleugel rond Gwendolyn Rutten. Het gevecht om een ministerpost heeft alle opgekropte frustraties naar boven gebracht. (De Tijd)

    0 reactie(s)
    Toegevoegd door Gene Zever (10 May 2024 13:23)

    👍
    5

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.