Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.
Dat is straf. Volgens de Heer en Mevrouw Goegel is het inderdaad typisch Vlaams. Maar ik vind geen bronnen die dat alsdudanig bestempelen. Op Ensie.nl die meestal zowat alle betekenissen van de woordenboekenbronnen weergeeft, wordt het enkel vermeld in een erotisch woordenboek en het Woordenboek van Populair Taalgebruik van Marc De Coster:
(1974) (Barg.) zich laten aftrekken*. • (Enno Endt & Lieneke Frerichs: Bargoens Woordenboek. 1974) • (Hans Heestermans: Erotisch Woordenboek. 1980) • (M.A. van den Broek: Erotisch spreekwoordenboek. 2002)
Goed gevonden!
Ja, is blijkbaar SN geworden en staat ook ongelabeld in gratis Van Dale online. Ik heb het erin gezet omdat het in het vnw stond (1982) en omwille van die vermelding (vn. Vlaanderen) in het Woordenboek van Populair Taalgebruik.
Ik heb het op alvast op SN gezet.
Het voorbeeld uit het lemma is van Aalter, dus ik het het tot nader order op O-Vl gezet.
Ik ken het alleszins van het Waasland (ge meugt op ou vingers knippen / hij mag op zij vingers knippen). Voor de zekerheid nog ne keer gecontroleerd in het Waas Idioticon, en daar staat het ook onder ‘vinger’.
Een voorbeeld van ‘dan’ bij een meervoud, uit Doel, helemaal in het oosten van het Waasland! Zie het tweede filmke, het begint rond 01:40.
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/04/21/doel-herleeft-renovatie-hooghuis/
“‘k Vin da spijtig (…) dan die ministers azô maar over e menseleven beschikken en zô, da’ vin ekik heêl spijtig.”
“. Het versterkende bijwoord nijg (bijvoorbeeld dat is nijg schuuen), dat tot voor kort `rustig’ binnen z’n Brabants
+ oostelijk Oost-Vlaams gebied verder leefde, hoor ik nu volop in de modieuze tussentaal van de Gentse jongeren voorkomen, weliswaar zelf meestal
nog voorafgegaan door het versterkende kei- : “we (h)ebben keinijg gefuifd
op de verjaardag van . . .’”
Taal in stad ew land
OOST-VLAAMS
Johan Taeldeman
‘Taal in stad en land’, dat is ook, maar niet alleen, voor de boerkes ;)
Welkom adam, ge hebt gelijk, het wordt eigenlijk vooral/alleen in centraal Vlaanderen gebruikt. Voor mij (Waasland) is een uitdrukking gelijk “’t was nijg plezant” of “dien boek is echt nijg interessant” perfect normaal, maar buiten de centrumregio wordt het wel verstaan, maar niet gebezigd. Spijtig genoeg hebben we nog altijd geen mogelijkheid om een selectie van regio’s aan te duiden, dus ik heb het lemma op regio Antwerpen gezet met een verduidelijking in de beschrijving. Het zoveelste voorbeeld dat die vermaledijde ‘Brabantse expansie’ geen grond in de realiteit heeft.
Alleen vraag ik mij nou wel af, wonen der in Gent geen boerkes misschien?
bewijs
Het enige dat met de zoekterm “nijg” op YouTube kon vinden was een random boer die Bobbejaanland aanprijst. Woehoe! https://www.youtube.com/shorts/8YQ6WSgxGEA
wtf?
Ik woon mijn hele leven in Gent en heb dit nog nooit gehoord. Echt boerkestaal.
Dit lemma had ik al een tijd onder de knop maar er kwamen steeds weer nieuwe voofbeeldzinnen bij. Vlamingen smijten wat af…
Hij zou ze technisch gezien wel onafhankelijk kunnen bedacht hebben (zeker ‘lenterig’, dat een normale bn-afleiding is van een zn), maar uw opmerking is zeker terecht. De VRT heeft natuurlijk ook zijn mythevorming nodig.
Welkom Marc De Coster.
Analoge opmerking voor lenterig, zie reactie aldaar.
ochtendgrijs
Ochtendgrijs werd slechts populair gemaakt door Frank Deboosere maar zeker niet door hem bedacht. Het werd al opgetekend begin 20e eeuw (lang voordat Frank geboren werd).
Zie hiervoor:
https://www.ensie.nl/woordenboek-van-populair-taalgebruik/ochtendgrijs
“Een kindje kopen”
Toegevoegd door Me-ik (08 Apr 2023 13:34):
De uitspraak of het gezegde werd gebruikt door preutse mensen. Het was makkelijker om een onwetende persoon (kind, minder verstandige, onervaren enz…) dit op de mouw te spelden dan echt uit te leggen hoe en waar kinderen vandaan kwamen. Het was een soort geheimtaal onder de ouderen en volwassenen.
Tegen een ouder zusje of broertje vertelden ze dan: " We zijn aan het sparen voor een zusje of broertje voor jou. En als we genoeg geld hebben gaan we het kopen voor jou. "
De uitspraak “sparen” werd gebruikt voor de tijd/periode van de zwangerschap. Eerst sparen, dan kopen. Eerst zwanger dan pas bevallen.
De mensen mochten niet spreken over zulke dingen, het werd besproken met een taal dat je kan vergelijken met de sint en alles eromheen. Ouders doen dan geheimzinnig tegenover de kinderen en verzwijgen waar de geschenken werkelijk vandaan komen.
dozeke
In het Brabants en Limburgs sprekende gedeelte van Vlaanderen is een blikje een “dozeke”, een “deeske” of een"buske".
Welkom Kathy_A. Ik vrees dat blik, blikje SN is en geen typisch Vlaams.
bv. smulweb.nl:
“Laat een blikje erwten uitlekken of snij een appel in fijne blokjes. Meng alles goed dooreen in een grote kom en voeg hieraan wat peper en zout toe.”
Met een beetje geluk wordt ‘de kasseigeit’ ook een woord, die vreten namelijk netjes het gras tussen de kasseien weg. “Ik hoop dat ze de volgende keer ook de kasseien opvreten”, zei een koerser.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.