Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente reacties

    De onderstaande reacties zijn de laatst toegevoegde reacties op termen in ons woordenboek.

    #261 ofwadde

    Ik herinner mij dat wanneer wij vroeger ‘watte’ zeiden in Limburg dat als ongemanierd gezien werd. Het kwam vooral in de vragende vorm voor. Ik vermoed dat het ook in Brabant gebruikt werd/wordt. Ook werd ‘watte’ gebruikt i.p.v. wat. Watte veer doon geit uch nieks aan (Wat wij doen gaat u niks aan).
    Marcus heeft ‘watte’ er al ingezet als nevenvorm van ‘wadde”.

    Toegevoegd door koarebleumke op 19 Oct 2024 22:11

    #262 ofwa

    Ik zie dat ge ofwa naar Provincie ANtwerpen gewijzigd hebt, basseken. Het zal misschien ooit Brabants geweest zijn, zeker weet ik dat niet, maar ik denk wel dat het ondertussen tot het Algemeen Vlaams is gaan behoren. Ik vind toch voorbeelden van over het hele land:

    Gewest KustZe – Wadde, e batterij voor in de auto ofwa? (facebook uit Oostende)

    Zeiltje placeren ofwa. (2de FOS Sea-Scouts Westhinder Oostende)

    (Hasselt). Party of fuif. Gratis. Geschikt voor alle leeftijden. Info … Feestje ofwa?!

    enz.

    Ik zou het graag terug op gans Vlaanderen zetten of zijn er toch tegenargumenten?

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 18 Oct 2024 09:14

    #263 speciaalke

    Ah, ik peis dat adam bedoelt hoe dat ge dat hier doet:
    specialleke

    Azo:
    < a href=“/definities/term/protput” > specialleke < /a >
    Maar tan zonder de spaties rond die kleiner- en groter-dan-tekens.

    Toegevoegd door nthn op 17 Oct 2024 10:59

    #264 speciaalken

    Die n vanachter is niet specifiek Gents eigenlijk, maar ook algemeen in Waas en Dender (hoewel da me wij wel ‘specialleken’ zeggen met een korte a). In se is dit (dus die ‘n’ op het einde) gewoon de oudere vorm die door de meeste dialecten niet meer met een expliciete ‘n’ uitgesproken wordt, tenzij het volgende woord in de zin begint met een h of een klinker. Ik zou er dus geen aparte lemma’s voor aanmaken, maar eigenlijk liever alle lemma’s die een diminutief behandelen herschrijven naar ‘en’ i.p.v. ‘e’, maar dat is natuurlijk wel heiligschennis.

    Zie in dat verband ook mijn reactie over “klei manneken” op suggesties voor de Vlaamse Woordenboek 2.0.

    En om nog wat meer te pezeweven is het lidwoord bij onzijdige woorden, dus ook alle diminutieven, eigenlijk ‘e’, dat als ‘een’ uitgesproken wordt als het woord dat erop volgt begint met een b, d, h, t of een klinker. Als ge dat als ‘n’ schrijft kan het zeer verwarrend zijn voor iemand die niet al weet welke klank dat ge daarmee bedoelt, terwijl ‘e’ in mijn ogen toch duidelijker de uitspraak weergeeft.
    e kind
    e kindjen / e kinneken
    e specialleken
    een huizeken
    een blommeken
    een armbandjen

    Toegevoegd door nthn op 17 Oct 2024 10:53

    #265 smoren

    Ik denk dat het anno 2024 nog altijd wat leeftijdsgebonden is (zie ook opmerking in lemma): voor de jongere generaties is het waarschijnlijk eerder een joint roken en voor de oudere generaties een sigaret roken.

    Die gasten van Katastroof zijn niet meer van de jongesten en zij zingen:

    Wij smoêre, wij smoêre
    en iederiên smoêrd mee
    wij paffe, wij paffe
    vör iêl de stammenee
    wij blazen onze smoêr uit
    lustig in et rond
    wij doempen en wij stinke
    iederiên krij ’t volle pond
    (enz.)

    En zo te zien smoort die Frank uit het eerste voorbeeld inderdaad een joint ;)

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 16 Oct 2024 15:51

    #266 speciaalke

    Om een link naar een ander lemma in het VW te maken moet ge dat ander lemma tussen vierkante haken zetten.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 16 Oct 2024 15:43

    #267 programmatie

    Vermoedelijk van het Frans ‘programmation’, terwijl het Nederlands werd beïnvloed door het Duits ‘Programmierung’ en het Engels ‘programming’.

    Toegevoegd door adam op 16 Oct 2024 14:12

    #268 programmatie

    Vermoedelijk van het Frans ‘programmation’, terwijl het Nederlands werd ontleend uit het Duits ‘Programmierung’ en het Engels ‘programming’.

    Toegevoegd door adam op 16 Oct 2024 14:12

    #269 smoren

    adam

    In 2024 betekent ‘smoren’ standaard ‘een joint roken’, tenzij anders gespecifiëerd.

    Toegevoegd door adam op 16 Oct 2024 14:09

    #270 speciaalke

    het doet het niet.

    whatever. aan de uiteinden zouden er 2 vierkante haakjes staan. da’s wat gij moe weten.

    Toegevoegd door adam op 16 Oct 2024 11:53

    #271 speciaalke

    aaahhhhh

    ik bedoelde (negeer de spaties)

    [ gordijn | toiletpapier ]

    Toegevoegd door adam op 16 Oct 2024 11:52

    #272 speciaalke

    formatering

    Het is op Wikipedia zo dat je een link kunt formatteren om een andere naam te dragen dan de pagina waarnaar het verwijst. Als je wilt dat het woord “toiletpapier” stiekem verwijst naar “gordijn” dan zou de syntax er zo uitzien: [gordijn|toiletpapier]

    Is er op het WB iets equivalents?

    Toegevoegd door adam op 16 Oct 2024 11:51

    #273 pelsenjager

    Interessant. Maar uitzonderingen zijn er altijd zoals bv. orgeldraaier. Misschien hierover een (verwijs)lemma maken? Ik heb nu in pennenridder naar de reacties hier verwezen.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 16 Oct 2024 11:22

    #274 pelsenjager

    Nog eentjen om ’t af te leren:
    plaat+draaier → ne plaat+EN+draaier, want draaier is mannelijk en begint met een d
    plaat+winkel → ne plaat+E+winkel
    plaat+kas → een plaat+E+kas
    plaat+rek → e plaat+E+rek

    Toegevoegd door nthn op 15 Oct 2024 23:28

    #275 pelsenjager

    En misschien voor de duidelijkheid:
    woord+boek → woord+EN+boek, want boek is mannelijk (!) en begint met een b

    Voor wie ‘boek’ als onzijdig woord gebruikt, is het:
    woord+boek → woord+E+boek
    Luister maar naar Hollanders, het is dat dat ze zeggen.

    Toegevoegd door nthn op 15 Oct 2024 23:19

    #276 pelsenjager

    Eigenlijk is dit ‘pelsejager’, en zit het verschil hem er alleen in dat wij een epenthetische ‘e’ toevoegen voor de uitspraak, en de Hollanders niet. Het is dus niet echt het meervoud ‘pelsen’ dat gebruikt wordt, maar gewoon pels+e+jager, omdat pels+jager voor onze tong heel moeilijk ligt.

    Ten gronde is dit dezelfde problematiek als ‘paddeNstoel’ of ‘panneNkoek’, ook daar is de N een schrijftalig verzinsel en is de ‘e’ in de uitspraak daar alleen beland omdat ‘pad+stoel’ en ‘pan+koek’ voor ons moeilijk uitspreekbaar zijn. In samenstellingen worden taalkundig gezien geen meervouden gebruikt, noch in het Nederlands, noch in het Vlaams.

    ‘E’ is ook niet de enige klank die tussen twee woorden in een samenstelling wordt gepropt om de uitspraak te vergemakkelijken. ‘S’ komt ook voor: wij zeggen bijvoorbeeld ‘belasting+S+geld’, terwijl de Hollanders ‘belasting+geld’ zeggen, en dat is voor ons gewoon onuitspreekbaar.

    In het Vlaams (niet in het Nederlands) komt zelfs ‘en’ voor als epenthese, dus om de uitspraak te vergemakkelijken, maar uitsluitend als het tweede deel van de samenstelling een mannelijk woord is dat begint met bdht of een klinker. Bijvoorbeeld (voor het deel dialecten waar ‘toren’ mannelijk is): de Gentse ‘boek+EN+toren’. Met het meervoud ‘boeken’ heeft die toren niets te maken, maar ‘boek+toren’ is heel moeilijk uit te spreken. Voor mij (en eigenlijk bijna alle Vlaamstaligen) is een toren vrouwelijk, en is het dus de ‘boek+E+toren’. Vergelijk het met:
    boek+bon → boek+EN+bon (want: bon is mannelijk en begint met een b)
    En vergelijk dat met:
    korting+bon → korting+S+bon

    Ik blijf erbij: vervloekt zij de Nederlandse spelling met al haar verzonnen regels die niets met de spreektaal te maken hebben. Het echte systeem voor samenstellingen is zoveel simpelder. Test het gerust uit op andere samenstellingen (van het type znw+znw), het werkt altijd.

    Toegevoegd door nthn op 15 Oct 2024 23:15

    #277 pelpatatten

    Pelpetatten stond in het VW en dus ook in de index. Nadat ik de meervoudsvorm gewijigd had naar het enkelvoud pelpatat bleef de meervoudsvorm echter in de index staan en wees naar een leeg lemma. Vandaar dat ik hier de meervoudsvorm terug invoer als verwijslemma.

    P.S. De index van het VW loopt al een hele tijd mank. Er zou mettertijd toch eens iets aan gedaan moeten worden. In afwachting is het altijd veiliger om via de zoekfunctie te controleren of een lemma al in het VW staat of niet.

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 14 Oct 2024 10:33

    #278 stoefen

    Etymologie

    ‘Stoefen’ is een nevenvorm van ‘stoffen’, dat hetzelfde betekent. De oorsprong zou kunnen liggen in het woord ‘stof’, met de betekenis ‘iets wat rondstuift’ of ‘stoffen’ in de betekenis ‘stof wegnemen’. Bron: Ensie

    Toegevoegd door Gene Zever op 13 Oct 2024 11:11

    #279 stemmen, voor de goei ~

    Vandaag op het vrt1 nieuws op de vooravond van de verkiezingen:
    Nieuwsanker Hanne Decoutere na een uiteenzetting van wetsraatjournalist Bart Verhulst: “En voor wie ga jij morgen stemmen, Bart?” Waarop het antwoord: “Wel Hanne, zoals altijd: ‘voor de goei’.”

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 12 Oct 2024 19:16

    #280 frikandel

    zie: https://taalverhalen.be/taalonderzoek/taalkaart/frikadel-frikandel-curryworst-lange-hamburger-kaart/

    Toegevoegd door Georges Grootjans op 08 Oct 2024 08:30

    Meer ...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.