zemelzeiker

zemelzeiker

(de m. -s; vr. zemelzekster)

zeurpiet, muggenzifter, treuzelaar

< “voor het woord zemelzeiker moeten we te rade gaan bij ons dialect. In feite wordt hier een “zemelzijger” bedoeld, nl. iemand die de zemelen, als afval van bloem, nog eens door een zift zijgde, om nog een paar grammen meel te winnen. Het woordje zijgen in de zin van iets filteren, is niet meer zo gebruikelijk, in feite wordt hetzelfde bedoeld met muggenzifter.” (William Van Hemelrijck in ‘Lokeren vroeger’)

Woordenboek der Nederlandsche Taal: Zemelzeiker.
1°. Draler; iem. die traag werkt; ook: zeurkous.
As dieë zemelzeeker da’ werk moet doen, dan kunde’r nogal lank naar wachten, Cornelissen-Vervliet. (1903).

369

Zemelzijker...vraagje

Ik dacht dat het woord “zemelzijker” voortkwam uit de Joodse besnijdenis. Zemmel, dacht ik, is een Joodse religieuze, die gebruik maakte van een ‘bris’ om de voorhuid van de penis bij jonge kereltjes te verwijderen. Dat hij dat niet altijd ‘ongestraft’ kon doen en de jongetjes (uit pijn en paniek) in zijn richting begonnen te urineren (baby’s doen dat niet alleen tijdens de besnijdenis trouwens). Dus de Zemmel werd ‘ondergezeken’… ZEMMELZIJKER…zemelzijker
“ZEMMEL” is ook in de islamitische wereld een scheldwoord voor homo.
“ZEMELZIJKER” kan ook een scheldwoord betekenen in Joodse richting (tegen een muur praten).

Het zou allemaal kunnen Eric Dumez, ik kan het bevestigen noch ontkennen. Ik ben wel eens op het internet gaan kijken en vind ook andere ’geloofwaardige uitleg": Ook voor het woord “Zemelzeiker” moeten we te rade gaan bij ons dialect. In feite wordt hier een “zemelzijger” bedoeld, n.l. iemand die de zemelen, als afval van bloem, nog eens door een zift “zijgde”, om nog een paar grammen meel te winnen. Het woordje “zijgen” in de zin van iets filteren, is niet meer zo gebruikelijk, in feite wordt hetzelfde bedoeld met “muggenzifter”, een pietje precies.¨

Voer voor etymologische specialisten…

Welkom Eric Dumez.
Het woord zemelzeiker bestaat al zeer lang. Cornelissen noteerde het in 1899 in het idioticon van het dialect van Antwerpen en (vooral) van de Antwerpse Kempen, maar waarschijnlijk bestond het al veel langer. Toen hadden de mensen te weinig contact met Joden om het woord daar te halen, denk ik.
De uitleg van de zemel – zijger lijkt me zeer aannemelijk. Met uw permissie, Georges, ga ik hem in het artikeltje zetten.