voetpad

voetpad

(het ~ (o.), ~en)

zoals rijweg, fietspad en parkeerstrook het verhard onderdeel van de wegindeling dat specifiek voor voetgangers bestemd is; trottoir

opmerking: In SN wordt voetpad zowel voor trottoir als voor een onverhard wandelpad gebruikt. Woordenboek Correct Taalgebruik (2004) zegt zelfs bij voetpad:
“(wordt afgekeurd) trottoir, stoep. – WEL: (alleen voor voetgangers begaanbaar of bestemd) pad door veld, bos en park”
In VL is het eerder omgekeerd: voetpad is standaardtaal voor trottoir, stoep en niet of nauwelijks in gebruik voor onverhard wandelpad.

zie ook reacties hieronder

zie ook wegcode

102

Twee opmerkingen bij mijn toevoeging, ter verklaring: volgens de Taalunie (zie https://taaladvies.net/taal/advies/vraag/1367/voetpad_stoep_trottoir/) zijn stoep, trottoir en voetpad synoniemen, en heeft voetpad feitelijk een ruimere (of extra) betekenis van “een al dan niet verhard pad voor voetgangers”.

- Bij mijn weten is wat dat de Taalunie daar beschrijft hier gekend onder de naam ‘wandelpad’, of kortweg een ‘pad’. Ik ben alleszins nog niet al te veel voetpaden in het bos tegengekomen.
- Ik heb van mijn leven nog nooit de woorden ‘trottoir’ of ‘stoep’ in de mond genomen. Misschien niet de ervaring van iedereen, maar ik zou toch durven zeggen dat ‘voetpad’ de algemene benaming is en ‘trottoir’ (en ‘stoep’) minder voorkomende varianten.
→ ‘Standaardnederlands’ is dus misschien te kort door de bocht.

Kijkt bovendien ook ne keer naar de bronverwijzingen onderaan dat artikel van de Taalunie: Kramers vermeldt dat voetpad in de Zuidelijke Nederlanden ‘trottoir, stoep’ betekent. Twee Vlaamse publicaties, enkele jaren later verschenen, keuren ‘voetpad’ in die betekenis (dus) regelrecht af. Verkeerd, want niet Hollands. Mannekes toch, onnozelaars dat het zijn.

Akkoord, nthn. Ik heb een poging gedaan om het lemma aan te passen. Indien niet goed kan het altijd teruggezet worden.

De Wikipedia bijdrage over voetpad is duidelijk door een NL geschreven (met ook enkel de NL verkeersborden):

https://nl.wikipedia.org/wiki/Voetpad

De auteur suggereert dat het verkeersbord ‘voetgangers (niet) toegalaten’ aangeeft of het al dan niet om een voetpad gaat. Dat klopt in VL niet: Op bv. de zeedijk of in een winkelwandelstraat kunt ge zo’n bord tegenkomen, terwijl niemand zal spreken over een voetpad.

Goeie bewerking en opmerking, Georges. Het feit dat die eerste voorbeeldzin (buiten die slechte van mij), met zowel voetpad als rijbaan, op de site van de Vlaamse overheid staat zegt ook al veel.

éAan de rechterkant van de weg is een voetpad en aan de linkerkant van de weg is een fietspad. Voetgangers moeten op het voetpad lopen en fietsers moeten op het fietspad rijden." Zo staat het op de website de VVN, afkorting voor Veilig Verkeer Nederland.

In tegenstelling tot sommigen heb ik als kind “trottoir” geleerd bij mensen die alleen maar een Kempisch dialect spraken, “voetpad” heb ik voor het eerst geleerd toen ik voor mijn rijbewijs de wegcode moest bestuderen.

Opmerkelijk is ook dat de spotnaam voor de inwoners van Bree “stoepluipers” is… dus het woord “stoep” moet toch wel ergens een plaats hebben in het dialect.

VD 2018 onder " voetpad"
1 al­leen voor voet­gan­gers be­gaan­baar of be­stemd pad
• ver­hoogd voet­pad, ook al­leen voet­pad= trot­toir, stoep

2 niet al­ge­meen smal pad
= weg­ge­tje

Ik denk dat hier voetpad, stoep en trottoir gelijk gesteld worden., namelijk met de betekenis van het Franse “trottoir”.
Voetpad heeft dan nog de bijkomende betekenis van het Franse “sentier”, een wandelpad.
Dus voetpad zou wel eens AN kunnen zijn… ook al denken de taalpuristen er anders over.

Taaladvies spreekt Van Dale toch tegen:

“Voetpad heeft de algemene betekenis ‘een al dan niet verhard pad voor voetgangers’, maar het wordt in de omgangstaal ook vaak gebruikt in de specifieke betekenis van stoep of trottoir. In de Nederlandse verkeerswet heeft voetpad de algemene betekenis. In de Belgische verkeerswet komt het begrip voetpad niet voor. "

Dus dat is zowat het omgekeerde van Van Dale. In de Vlaamse wegcode is voetpad wel degelijk opgenomen (synoniem trottoir en door elkaar gebruikt) en in de Vlaamse betekenis gedefinieerd:
https://www.mobielvlaanderen.be/pdf/vademecum02/hoofdstuk03.pdf

3.3 Definiëring en kenmerken van voetgangersvoorzieningen
3.3.1 Voetpad – trottoir
De plaats bij uitstek voor de verplaatsingen van de voetgangers is het trottoir. (…)
3.3.1.1 Definiëring
Het trottoir is het gedeelte van de openbare weg, al dan niet verhoogd aangelegd ten opzichte van de rijbaan, in ’t bijzonder ingericht voor het verkeer van voetgangers. Het trottoir is verhard en de scheiding ervan met de andere delen van de openbare weg is duidelijk herkenbaar voor alle weggebruikers. Het heeft tot doel om verplaatsingen te voet op een veilige, comfortabele en eenduidige manier te laten verlopen. Het voetpad kan aanliggend of vrijliggend van de rijbaan gelegen zijn. Het feit dat het verhoogd trottoir over de rijbaan doorloopt, brengt geen wijziging aan zijn bestemming. (Art. 2.40 van het
verkeersreglement).

Ik heb het even nagelezen en vind inderdaad geen “voetpad” terug. Onder 2.40 staat:"2.40. “Trottoir” : het gedeelte van de openbare weg, al dan niet verhoogd aangelegd ten opzichte van de rijbaan, in ’t bijzonder ingericht voor het verkeer van voetgangers; …". Waarschijnlijk heeft men het advies van de Taalunie gevolgd en trottoir ingevoerd in de plaats van het vroeger voetpad. Dat “oud woord” zal nog heel lang blijven bestaan in het dagelijks taalgebruik.