plat Vlaams, in het ~

plat Vlaams, in het ~

(vaste woordverbinding)

Naargelang de context:
- in een Vlaams dialect
- met typisch Vlaamse klanken, woorden en uitdrukkingen

opm:
Van Dale 2015 online kent ‘in plat Vlaams’ met de betekenis ‘onomwonden’ (wat m.i. totaal iets anders is: in de voorbeeldzinnen kan plat Vlaams niet vervangen worden door onomwonden)
Van Dale 2018 online heeft het aangepast:
uitdrukking in (het) plat Vlaams
a in het di­a­lect
b on­om­won­den

In NL: ‘in plat Vlaams’, zonder lidwoord. Zie voorbeelden.

google2015:
‘in plat Vlaams’ .BE (80) ; .NL (>130)
‘in het plat Vlaams’ .BE (>210) ; .NL (>110)

ook: …om het in het plat Vlaams te zeggen; … gelijk als dat ze in het plat Vlaams zeggen

246

plat vlaams

Op de lagere school waar ik naartoe ging waren 3 afdelingen:
het pensionaat, de Franse school en de Vlaamse school.
In het Middelbaar leerden we dat Algemeen Beschaafd Nederlands voornamer was en nu naast Frans de norm was. Vlaams en zeker als het plat werd genoemd kreeg daardoor een negatieve bijklank.

Tiens, dat is interessant, Kastenjeoog. Was dat zo officieel de benaming ‘Franse school’ en ‘Vlaamse school’? Of werd dat zo door de mensen genoemd?

Dat Vlaams en ‘plat Vlaams’ een negatieve bijklank hadden is zeker zo. In VD staat bij taal als vaste bijv.naamw.: ge­me­ne, plat­te, ru­we, vui­le taal. Dus plat Vlaams is oorsponkelijk eigenlijk synoniem met gemeen, ruw, vuil Vlaams.

Bij plat geeft VD o.a.: niet van be­scha­ving of cul­tuur ge­tui­gend = on­be­schaafd (4), ge­meen.
•plat­te woor­den
•plat­te uit­druk­kin­gen ge­brui­ken
•uitdrukking een plat­te uitdrukkin
•de plat­te volks­taal
•de niet-beschaafde taal (ook in kop­pe­lin­gen als ‘Platamsterdams’ enz.)

Merkwaardigheid: Platamsterdams is één woord? Platantwerps, Platvlaams, …???

franse school- vlaamse school

Ik weet niet of dit ook de officiële benaming was. De Vlaamse school was kosteloos en voor de ‘arme’ en vandaar ‘gemene’ kinderen. Zou dit een van de redenen kunnen zijn waarom sommige Vlamingen zich niet graag Vlaming noemen?

plat

Ik meen dat de aanduiding “plat” pas in tweede instantie een negatieve betekenis gekregen heeft. Denk hierbij aan Plattdeutsch en platdiets(Plattdütsch). Het laatste is een soort overgangstaal tussen de Nederlandse dialecten en het Nederduits.Volgens de Duitse versie van Wikipedia zou de aanduiding met “plat” uit het Nederlands stammen en eigenlijk positief zijn: plat als synoniem van helder,klaar en duidelijk en niet al te geleerd zoals bijvoorbeeld het Hochdeutsch.
“Im 17. Jahrhundert kommt die Bezeichnung Plattdeutsch auf, der sassesch usw. verdrängt und zum allgemeinen Namen für das Niederdeutsche wird. Dieser neue Name für das Niederdeutsche kommt aus dem Niederländischen. Der früheste Beleg befindet sich in einem Neuen Testament, das 1524 in Delft gedruckt wurde. In Titel und Vorwort heißt es, das Buch sei in goede platten duytsche verfasst, also in guter klarer Volkssprache (im Gegensatz zur weniger gut verständlichen Gelehrtensprache). Das niederländische Adjektiv plat „flach, eben“ bedeutet dabei nicht „unberührt von der hochdeutschen Lautverschiebung“ oder „vom flachen Lande“, sondern „klar, deutlich, jedermann verständlich“⁸ im Sinn von „unverstellt, unbehindert“.⁹¹⁰”

´Plat kalle´ wordt ook in Limburg gebruikt voor ´Limburgs spreken´. Maar ik heb de indruk dat het meer in het oostelijke Limburg (tegen de Duitse grens) gebruikt wordt.
In normale situaties zal een Limburger eerst in AN aan de onbekende vragen of hij Limburgs wil of kan spreken. Als de aangesprokene dat wil beaamt hij of zij dat in het Limburgs.
Daarna wordt er geen Nederlands meer gesproken. Voor altijd.

Toch nog een opmerking bij de aanpassing van Van Dale 2018: Vlaams wordt nog altijd gelijkgesteld met dialect, terwijl dat niet per se is.

Vandaag zijn we richting campo gegaan of in het plat Vlaams: ‘den boerenbuiten’ (indiaragua.wordpress.com)

Boerenbuiten is volgens Van Dale Belgisch-Nederlands, kortom standaardtaal in Vlaanderen. Dus gaat het hier niet over een dialectwoord.