Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
restjes die overbleven na het zeven van de uitgebrande kolen
sintels
ook schrammoelje, skrebildjen, skrebielden, schrabielen, schreboele, schroemoele, schraboelle
< Frans escarbille < Waals escarbyi < Middelnederlands schrabbelen
In een houten bakje met een net erin schudde moeder de asse uit de stoof en verzamelde zo een handvol scharbieljen die weer konden dienen om warmte te geven.
restjes die overbleven na het zeven van de uitgebrande kolen
sintels
ook schrammoelje, skrebildjen, skrebielden, schrabielen, schreboele, schroemoele, schraboelle
< Frans escarbille < Waals escarbyi < Middelnederlands schrabbelen
In een houten bakje met een net erin schudde moeder de asse uit de stoof en verzamelde zo een handvol scharbieljen die weer konden dienen om warmte te geven.
versteende as uit de kachel
uitspraak met nauwelijks hoorbare doffe ‘e’ na de ‘r’
zie varianten bij scharbielje
Vooraleer de kachel opnieuw aan te steken, de skrebielden eruit halen.
Versteende as uit de kachel: Skrebielden (http://www.mijnwoordenboek.nl/dialect/Zelzaats)
“Om te eindigen een woord dat mijn vader me leerde, meer dan vijftig jaar geleden en dat ergens helemaal van onder in mijn woordenschatkist is blijven liggen, tot het enkele dagen geleden vanzelf weer verscheen, zoals een vergeelde klasfoto of een vergeten vakantiekiekje in een bestofte doos op zolder. Het is skrebielden of skrebieldekes.
Toen we nog allemaal met kolen stookten, vielen er al eens kleine gloeiende kooltjes door de (of het) rooster van de kachel. Die koelden af in de asla, dat kruiswoordraadselachtig woord. Mijn taak als jongste kind was dan vaak om de asse te zeven of te ziften met een zeef of zift (natuurlijk) om er de soms nog warme skrebielden uit te halen; die konden dan weer in de kachel om helemaal op te branden. De gezeefde asse gebruikten we in de winter om besneeuwde of beijzelde voetpaden begaanbaar te houden.
Ik heb lang moeten zoeken naar de oorsprong van dat prachtige dialectwoord, maar hier is het, voorwaar een woordenboekbuur van onze escarlette, namelijk escarbille, blijkbaar een Waals en Frans dialectwoord voor kolen die door het (of de) rooster vallen, bij kachels maar ook bij stoomtreinen en die men nadien recupereerde. Misschien is dat woord verwant met een andere buur: escarboucle, Frans voor onze karbonkels: robijnen of rode granaatstenen; beide zijn afkomstig van het Latijn carbunculus, een verkleinwoord van carbo, kool, dus een klein kooltje!
Een andere etymologie verwijst evenwel naar het Nederlandse schrabben of schrabbelen, dus krabben of ‘scharten’ en dat is ook een manier om de skrebielden uit de asse te halen. Dus een Eekloos dialectwoord uit het Waals dat uit het Vlaams komt…” (http://blog.seniorennet.be/kareldhuyvetters/archief.php?ID=382)
betreurenswaardig feit
“Over de volledige lengte van de Leien zullen 358 platanen neergehaald worden. Veel buurtbewoners vinden het een spijtige zaak dat de bomen die soms bijna 150 jaar oud zijn, moeten verdwijnen.”
(verouderd) middenstander, neringdoener
In onbruik in NL, ‘nering’ en ‘nering doen’ worden er soms nog wel spottend gebruikt.
Het was alsof hij het geroken had, maar er was nog geen halve minuut gepasseerd of ik kreeg op mijn GSM al een belletje van Karel Van Eetvelt, voorman van Unizo, de vroegere kleine christelijke neringdoenders. (Louis van Dievel)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
