Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
iets op goed uitvallen doen, iets doen zonder afspraak
(In Nederland: op de bonnefooi)
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Op den bots, hetzelfde als op den bof;
Iets doen op den bots, … bot, lomp, plomp: onvoorzichtig en zonder zorg voor ’t goed gelukken iets doen, Schuermans (1865-1870)
vgl. Antw. boef, op de wilde ~
We geven vanavond een BBQ. ’t Is op den bots, dus ge ziet maar of ge kunt komen, ge zijt altijd welkom.
bijten
wordt uitgesproken als knoeppen
Woordenboek der Nederlandsche Taal:1. Bijten, knabbelen, knappend (op)eten.
Knoepen … gezegd van ‘t bijten of ’t knappen der paarden: ’het peerd heeft hem in den arm geknoept’ Schuermans (1865-1870)
In Brugs : knappen (kort hevig bijten)
Onze hond durft knoepen naar vreemden.
- vooruitgang
- voorsprong hebben (Woordenboek der Nederlandsche Taal: gewestelijk in Zuid-NL)
- toenadering zoeken (avaanskes maken)
- op voorhand: in avaans betalen, het op avaans weten, het op avaans gezegd hebben, het op avaans doen, op avaans komen, op avans
- zo geraken we niet verder (vooruit), komen we niet tot een oplossing: zie avance, geen ~ zijn
< Frans avance
in Limburg: avans
West-Vl. met Franse uitspraak: avance
Dat is geen avaans. Dat biedt geen oplossing. Het heeft geen zin de politie te bellen. We moeten naar een structurele regeling zoeken.
De winnaar had een halve meter avaans op de tweede.
Hij heeft veel avaanskes gemaakt want hij zag haar wel zitten, maar zij zag hem niet staan.
De koper heeft geen voorschot gegeven, maar heel de som in avaans betaald.
ontsteking op de knoezels of de schenen
jicht, flerecijn
zie ook pootjesziekte
In de volksmond zegt men dat dit meestal kwam door overdreven drankgebruik, ook door overdadig eten.
Correct, want alcohol zorgt voor een verhoogde purine-afbraak, wat leidt tot een te hoge concentratie urinezuur in het bloed, waardoor het kristalleert. Hierdoor gaan de gewrichten ontsteken. Meestal in de grote teen maar kan ook voorkomen in de enkel, knie, vingers of in de oorschelp.
Ook het pootje of podagra genoemd.
Regio Brugge-Kortijk
Woordenboek der Nederlandsche Taal:
3. In schertsende uitdruk. als de kozijntjes hebben, met de kozijntjes zitten of liggen, van de kozijns bezocht worden, lijden aan podagra (eigenlijk: stekend ongedierte hebben; vergelijk ‘familie hebben’ in denzelfden zin).
“De heer Peelaert, zegt men, van de kozijntjes (voetjicht) gekwollen riep dikwijls uit: wat vervloekte pijn is dat!” De Bo (1873).
zie ook: ezel, een ~ verslijt het eerst aan zijn poten
Hij heeft last van de kozijntjes en kan momenteel moeilijk het huis uit.
- alg.: gereedschap, verzameling werktuigen, alm
- fig.: spottende naam voor mannelijke geslachtsdelen, vgl: gerief
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, archaïsch
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Alaam, allam (met verwisseling van accent ALM, ALEM): Het woord was en is alleen in Zuid-Nederland en in Zeeuwsch-Vlaanderen bekend en daar nog thans algemeen; het beteekent gereedschap.
< Middelnederlands: ‘allame’ < andlame, waarbij and- overeen komt met eerste deel van ‘antwoord’ en -lame vergelijkbaar is met Eng. ‘loom’. Hetzelfde woord als Oudengels andloman (meervoud) dat “gerief, gereedschappen” betekende, evenals “penis”.
gezegden:
- alg.: Zijn alaam kennen: zijn vak verstaan
- fig.: Een aardig stuk alem: een rare kwant
zie ook alaambak
- In de Brico zal je alle alaam vinden die je nodig hebt om parket te leggen.
- Als de buurman zijn fietsbroek aan heeft, zie je heel duidelijk zijn alaam zitten.
- “Dyveerssche halaemen dienende ter neerrynghe der draperye als scietspoelen, caerden ende dier ghelycke,” – uit de Spelen van Cornelis Everaert, ca. 1530
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
