Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Van Dale 1995 (gew) aan het verstand brengen, duidelijk maken
Kunt gij hem eens wijsmaken dat em ook onder en achter de zetel moet stofzuigen?
de rechtspositie van een persoon of groep personen (meestal m.b.t. de sociale zekerheid of tot een sociale positie)
In samenstellingen: arbeidersstatuut, zelfstandigenstatuut, werknemersstatuut, ambtenarenstatuut, bediendenstatuut, kunstenaarsstatuut, werklozenstatuut,…
maar ook: vluchtelingenstatuut, vreemdelingenstatuut, …
zie ook nepstatuut, vals statuut statuut, vals ~, statutair personeel
Blijkens aantal googlementen, Van Dale online (voorschrift dat de basis vormt: de statuten van een vereniging het reglement), online woordenboeken, … is deze specifieke betekenis van statuut in NL niet algemeen. In VL is het dagdagelijks taalgebruik.
WMNW: Oudste attestatie: Mechelen, Brabant-West, 1270
Een arbeiders- of bediendenstatuut maakt een groot verschil uit voor uw vakantiegeld, uw pensioen en noem maar op.
kind
Van Dale 1995: …kwajongen, deugniet, rakker
In VL gebruiken we bengel ook als synoniem voor kind
Ik zag gisteren Francine van de Pierre met drie bengels. Wat gaat de tijd rap, het laatst dat ik haar gezien had speelde ze zelf nog met de poppen.
Mijn kleinkind Marieke zit met 28 bengels in de klas. Dat is toch wel wat veel, niet?
(een auto of rijtuig) besturen
< van ‘weg’
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Den te volgen weg wijzen of aan doen houden; leiden, sturen. Reeds Middelnederlands.
? Eigenlijk. Na de woordenboeken van Kiliaan (1588) en Meyer uitsluitend nog in de Vlaamse dialecten bewaard, met betrekking tot werk- of voertuigen of rij- en lastdieren: besturen, rijden; mennen, leiden.
- Een peerd wegen, conduire, mener un cheval, De Bo (1873).
- De ploeg wegen in ‘t land, Cornelissen-Vervliet (1903).
- Hij héet ook e wiel (vélocipède), maar hij weet nog nie’ hoedat em ‘et dink wegen moet, Aldaar.
? Ook in abstact gebruik.
- De koetsier was zoo zat, dat hij nie’ meer wegen en kost, Cornelissen-Vervliet (1903).
- Meer links! koetsier, ge weegt verkeerd! Aldaar.
Gij zijt nog te jong om te wegen, gij, ga gij maar schonekes vanachter zitten!
Het is lastig wegen met een kar vol kiezel.
(een auto of rijtuig) besturen
< van weg
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Den te volgen weg wijzen of aan doen houden; leiden, sturen. Reeds Middelnederlands.
? Eigenlijk. Na de woordenboeken van Kiliaan (1588) en Meyer uitsluitend nog in de Vlaamse dialecten bewaard, met betrekking tot werk- of voertuigen of rij- en lastdieren: besturen, rijden; mennen, leiden.
- Een peerd wegen, conduire, mener un cheval, De Bo (1873).
- De ploeg wegen in ‘t land, Cornelissen-Vervliet (1903).
- Hij héet ook e wiel (vélocipède), maar hij weet nog nie’ hoedat em ‘et dink wegen moet, Aldaar.
? Ook in abstact gebruik.
- De koetsier was zoo zat, dat hij nie’ meer wegen en kost, Cornelissen-Vervliet (1903).
- Meer links! koetsier, ge weegt verkeerd! Aldaar.
Gij zijt nog te jong om te wegen, gij, ga gij maar schonekes vanachter zitten!
Het is lastig wegen met een kar vol kiezel.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
