Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wijzigingen door Georges Grootjans

    koterij
    (verzamellemma)

    De Vlaming is, zacht uitgedrukt, erg gesteld op zijn koterij in de bouwkunde, maar even goed in de taalkunde. In dit lemma bewaren we een overzicht van een hele rist koten – ‘koterij’ is hiervan het collectief meervoud. In se is elke afgesloten ruimte kleiner dan een volwaardige woonst een kot (hoewel het woord ‘kot’ ook als koosnaam voor een huis kan aangewend worden), waardoor er constant nieuwe samenstellingen kunnen ontstaan. Naast deze samenstellingen bestaan er ook ettelijke typische uitdrukkingen die rond een of ander ‘kot’ draaien.

    Samenstellingen:

    apenkot
    ballenkot
    bergkot
    bergingskot
    bezemkot
    buskotje
    digikot
    doempkot
    drugskot
    druppelkot
    duivenkot
    fietsenkot
    frietkot
    fritkot
    hoerenkot
    hondenkot
    houtkot
    hullekot
    jeneverkot
    kattenkot
    kiekenkot
    koffiekot
    kolenkot
    koolkot
    paskot
    platen kot
    rattekot
    rokerskot
    rommelkot
    smoorkot
    smurfenkot
    stampkot
    stemkotje
    studentenkot
    telefoonkot
    tuinkot
    vogelkot
    vogelkotje
    waskot
    wc-kot
    werkkot
    wietkot
    zottekot
    zwienekot
    zwijnenkot

    Studentenjargon:

    kotstudent
    kotbaas, kotmadam
    kotbaasbedrijf
    kotencomplex
    kotreglement
    kotleven
    koteten en daarmee ook kotkilo’s
    kotlabel
    kotbelasting/kottaks
    boerenkot
    luxekot

    Uitdrukkingen:

    kot, het ~ afbreken
    dansen, mijn kot staat te ~
    kot houden
    kot, iemand uit zijn ~ lokken
    kot, uit z’n ~ komen
    kot, op ~ gaan, vervolgens kot, op ~ zitten
    kot, het ~ vrij hebben / kot, het ~ voor zich (alleen) hebben
    kot, het ~ in brand steken
    kot, het ~ is te klein
    kot, eerst een ~ en dan een varken
    Regionaal beperktere uitdrukkingen:
    kot, iemand naar zijn ~ rijden
    kot, er zijn ~ in hebben
    kot, daar hebt ge het ~
    sterven op het kot
    kotje, in een ~ zitten
    vogelkotje, tegen het ~ gelopen

    zie ook kot, -erij

    > andere betekenissen van koterij

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Feb 2020 14:48
    1 reactie(s)

    losvijzen
    (ww. vees los; losgevezen)

    losschroeven

    zie ook vijzen

    antoniem vastvijzen

    De leiding maakt zich nog wel zorgen over twee, mogelijk drie privéwagens van agenten waarvan de wielbouten werden losgevezen. (hln.be)

    Aangezien de materialen dus eigendom geworden zijn van de klant, kunt u ze ook niet zomaar terug losvijzen en terug meenemen als er niet betaald wordt. (indicator.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Feb 2020 12:50
    0 reactie(s)

    vastvijzen
    (ww. vees vast; vastgevezen)

    vastschroeven

    zie ook vijzen

    antoniem: losvijzen

    Ofwel zit de kabel van uw scherm niet goed in, en is het een kwestie van goed induwen en vastvijzen. (wijfzonderlijf.be)

    Dit gebeurt aan de hand van terrasplaatjes die aan de onderkant vastgevezen worden. (woodstoxx.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Feb 2020 12:47
    1 reactie(s)

    vijzen
    (ww. vijsde, gevijsd)

    schroeven, vastschroeven, aanschroeven

    DS2015 geen standaardtaal

    opmerking: in Antwerpen: vees, gevezen (sterk werkwoord) in tegenstelling tot
    West-Vlaanderen: zwakke vorm (bij De Bo, in het Westvlaamsch Idioticon (1873): zwak en sterk: “VIJZEN (westvlaams VIZEN), vijsde en vees, gevijsden gevezen.”

    samenstellingen: aanvijzen, afvijzen, bijvijzen, opeenvijzen, losvijzen, vastvijzen, uiteenvijzen; ineenvijzen

    zie ook vijs

    Je moet eerst een plug steken, als je in die muur wil vijzen.

    Zondag vond hij zijn wagen terug in zijn carport met in het slot twee vijzen die meer dan 4 centimeter in het slot waren gevezen. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Feb 2020 12:44
    2 reactie(s)

    vijzen
    (ww. vijsde, gevijsd)

    schroeven, vastschroeven, aanschroeven

    DS2015 geen standaardtaal

    opmerking: in Antwerpen: vees, gevezen (sterk werkwoord) in tegenstelling tot
    West-Vlaanderen: zwakke vorm (bij De Bo, in het Westvlaamsch Idioticon (1873): zwak en sterk: “VIJZEN (westvlaams VIZEN), vijsde en vees, gevijsden gevezen.”

    samenstellingen: aanvijzen, afvijzen, bijvijzen, opeenvijzen, losvijzen, vastvijzen, uiteenvijzen; ineenvijzen

    zie ook vijs

    Je moet eerst een plug steken, als je in die muur wil vijzen.

    Zondag vond hij zijn wagen terug in zijn carport met in het slot twee vijzen die meer dan 4 centimeter in het slot waren gevezen. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Feb 2020 12:44
    2 reactie(s)

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.