Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
wanneer men wil benadrukken dat er landgenoten een en ander presteren of dat er nog landgenoten zijn die België hoog in het vaandel voeren
Sire, er zijn nog Belgen. Een enquête van Het Nieuwsblad en het Eén-programma Koppen over het België-gevoel (standaard.be)
Sire, er zijn nog Belgen. Deze Blauwe Garde stond na Londen op scherp. (nieuwsblad.be)
Sire, er zijn nog Belgen (in het buitenland). (standaard.be)
Voetjes stevig op de grond dus die volleyballers. Er zijn nog Belgen, Sire. (demorgen.be)
bolvormig uiteinde van een speld
wordt dikwijls gebruikt als referentie naar iets kleins: een speldenkop groot; de grootte van een speldenkop; …
NL: speldenknop
vnw: speldenknop
Typisch Vlaams: Belgisch-Nederlandse Standaardtaal; Gangbaarheid: 2; Vlaamsheid: 4
Door de gebogen inkepingen onder de speldenkop kan de speld goed op de stof klikken. (huissteden.be)
De teek voedt zich met bloed en zal hierdoor van een speldenkop tot een erwt groot groeien. (dierenartsenpraktijk-het-hof.be)
Ze variëren in grootte van een speldenkop tot een duivenei. (vrt.be)
Lampedusa, een speldenkop in de Middellandse Zee, is al jarenlang het beloofde land voor duizenden Afrikanen die op de vlucht slaan (demorgen.be)
We hebben er de kaart van Brussel en omgeving bij gehaald en met speldenkoppen aangeduid waar er al tandartsen zaten. (demoeite.be)
’t is begonnen
uitdrukking in de zin van: nu ga je nog wat zien, nu gaat er wat gebeuren, iets ernstigs, iets spectaculairs, …
vnw: het spel is/zit op de wagen: de poppen zijn aan het dansen
wnt: bij wagen:
In enkele zegswijzen die refereeren aan de voorstellingen die door de rederijkers op wagens gebracht werden. ‘Nu is of hebben we het spel op den wagen’ e.d. Nu zijn de poppen aan het dansen; ook wel: de zaak is in gang gezet, het werk is begonnen.
Van Dale gedrukte editie 2005
(Belg. Nederlands, niet algemeen) het spel is of zit op de wagen, daar heb je de poppen aan het dansen.
Van Dale 2016:
uitdrukking; vaak sport ‘het spel is of zit op de wagen’
het gevecht is aan de gang, de strijd is volop ontbrand
etymologiebank: M. De Coster (1999), Woordenboek van Neologismen: Het spel is op de wagen, wieleruitdrukking voor ‘de strijd kan beginnen’. Oorspronkelijk een Zuid-Nederlandse uitdrukking, nu ook in Nederlandse sportkringen ingeburgerd.
’t Spel zit op de wagen, ze hebben hem gepakt met zwartwerk.
Toen de oorlog in Irak uitbrak, zat het spel oep de waogel.
Verbouwingen: ’t spel zit op de wagen
We hebben een plan! Allez, ’t is te zeggen, we zijn er aan begonnen! Vanavond samengezeten met architect en aannemer-binnenhuis-dink-mens, en het voorlopige meesterplan is het volgende… (blog)
Vlak daarvoor speelde De Decker twee processen—verbaal door aan de pers en het spel zat op de wagen. (Het goddelijke monster – Tom Lanoye)
Brakel, O.-Vl.:
het spel zit aan de wagen: ’t zit ter bovenarms op
het spel zit op de wagen: ’t es gènk
Met het participatieproject ‘Het spel zit op de wagen’ blaast Sjarabang de verloren traditie van het wagenspel nieuw leven in. Acteurs met en zonder beperking werken samen aan een straattheatervoorstelling op en rond een oude kar. (demos.be)
LIVESTREAM: Spel zit meteen op de wagen op BK wielrennen voor mannen (sporza.be)
- ding, toestand, bedoening
- het mannelijk geslachtsdeel
vnw: in België ook:
•last, moeite
•drukte, kabaal
het was daar een heel spel: er was daar veel kabaal
zie ook spellement
04/10/10 in Man Bijt Hond een vrouw over een buil op het hoofd van haar man: “Dat spel op zijne kop…”
Hij hee(ft) veel haar op z’n spel.
Dat is een gans spel om ne pc in een netwerk te koppelen zenne.
> andere betekenis van spel
drukt een verwondering of verbazing uit, zowel in positieve als in negatieve zin
Woordenboek der Nederlandsche Taal: A of Ah en mij: als uitroep van leedgevoel of verontwaardiging, van smart, pijn, afkeer, medelijden enz. Niet meer in gebruik, maar vervangen door het thans gewone Ai mij!
P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1936, 1938, 1939), Idioticon van het Antwerpsch Dialect – Bijvoegsel:
Amai, Amei, Amij, tw. – Ai mij. Amai! dat doe’ zeer! – Uiting van spot. Amai! gij kunt liegen! Amai! wa’ sto?fer! – Amai m’n oog, m’n oor, m’nen hiel, m’n voeten! enz., spottende versterking (Antwerpen). Ze gaan trouwen en ze weten nog nie eens of da’ ze de kost zullen winnen. Amai! m’n voeten!
Van Dale 2016: amai
< een vervorming van ai mij
1. BE; spreektaal uitroep van verbazing of teleurstelling
< NL: nou, jeetje
zie ook amaai, amai amai, voeten, amai mijn ~; amaie; amai merci
Amai, mijn klein schattebolleke, gij zijt groot geworden!
Amai, goe gedaan. Hoe hebt ge dat klaar gekregen?
Ik zen muug nu, amai, wat was dat vandaag allemaal. Zo’nen heksenketel op het werk.
Amai seg, wat voor nen ambetante vent is me dat!
Mijn benen, amai die doen zeer.
Ik ben weleens in haar programma geweest, ’s morgens op Studio Brussel, en amai! Hoe die bitch haar personeel behandelt, dat is werkelijk wraakroepend. (Clement Peerens in De Morgen)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
