Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
ook bevriezen, bevroos, bevrozen
De r in de verleden tijd mv. vroren en het verl.deelw. gevroren is klankwettig ontstaan door grammatische wisseling en rotacisme, zoals in (uit)verkoren bij verkiezen. De oorspronkelijke verleden tijd ev. vroos — nog Vlaams — werd door analogie met verloor vervangen door vroor. ( Etym. Wb.)
In de winter van 1986 waren de conservenblikjes op zolder zo hard bevrozen, tot een week na de dooi. (drie weken diepvries)
in 1 trek iets in serie weghalen
zie ook afritsen
Peulertjes kunt ge in 1 trok, met uw duim, uit de peul ritsen.
erwt
uitspraak: aat, et, aart
Antwerpen: aart, art (v.)
Oost-Vl.: erweet
< Middelnederlands: arweete, erwete
Ertjes zijn zomergroenten, terwijl ertensoep winterkost is.
in 1 trek iets in serie weghalen
zie ook afritsen
Peulertjes kunt ge in 1 trok, met uw duim, uit de peul ritsen.
in 1 trek iets in serie weghalen
zie ook afritsen
Erwtjes kunt ge in 1 trok, met uw duim, uit de peul ritsen.
uitglijden
ook in de Kempen
Pas maar op dat ge niet uitritst, ’t is hier gelettig, ’t heeft gevrozen (vriezen).
uitglijden
ook in de Kempen
Pas maar op dat ge niet uitritst, ’t is hier gelettig (glad), ’t heeft gevrozen (gevroren).
in 1 trek iets in serie weghalen
zie ook afritsen
Erwtjes kunt ge in 1 trek, met uw duim, uit de peul ritsen.
- afglijden, afrijzen
- in 1 trek iets in serie weghalen
zie ook uitritsen
- Met 2 direct achtereen zijn ze van den rijsaf afgeritst.
- Rooi bezekes (aalbessen) kunt ge, met uw wijsvinger en duim, in 1 keer van de troskes afritsen.
De afgeriste beskes eten we geire met witte suiker bij ons boke
Naar beneden glijden, rijden, denderen
Es kènjer dege veer der ganse daag de brök aafroetsje.
Als kinderen gleden we de hele dag van de brug af.
Naar beneden glijden, rijden, denderen
zie ook afrijzen
Es kènjer dege veer der ganse daag de brök aafroetsje.
Als kinderen gleden we de hele dag van de brug af.
ongezuiverd zeezout (arch.)
In de oude tijd werd zeezout gewonnen uit zeewater met behulp van het verbranden van turf, o.a. langs de kust van (nu: Zeeuws-)Vlaanderen. Het ruwe product werd ‘ouwer’ genoemd.
Ouwer, zout en turven uit een zoutkeet dragen.
ouder(s), vader, moeder
schoon~, groot~, overgrootouwer(s)
zie ook aaërs
Hageland: aaver(s)
Antw.: aawer(s)
Kempen ook: aaver(s), aawer(s)
Die ouwers van hem zijn tijdens het kerstverlof gaan skiën.
Jonge grootaavers zijn nog actief; daar hebben de klein mannen nog veel aan.
ouders
zie ook ouwer
vgl. Hageland: aavers
Antw.: aawers
Bij m’n aaërs thaus, èn ’t aaërshaus.
op de lappen gaan, van ’t een café naar het ander
zie boemelaar
Als we nog eens op den boemel gaan, moeten we Charrel meenemen. Die brengt leven in de brouwerij.
Maandag na Driekoningen worden er volop worstenbroodjes en appelbollen worden gegeten.
Eerst waren er de worstenbroden. Deze werden gemaakt door de beenhouwers. In de worsten verwerkte ze de resten vlees van de feestdagen en deden er een knapperig korstje rond zodat het niet te veel opviel dat het om ‘oud’ vlees ging. De appelbollen zijn er later als zoete tegenhanger bij gekomen.
Deze traditie is echter veel minder wijd verspreid en kent eigenlijk enkel succes in de provincie Antwerpen.
Oorsprong uit de bijbel:
Daarin lezen we dat de drie wijzen langs koning Herodes waren gegaan om deze te vragen waar de nieuwe koning van de Joden was geboren. Herodes vroeg hen een onderzoek naar het kindje in te stellen en hem er van op de hoogte te brengen zodat hij zelf hulde kon gaan brengen. De drie wijzen deden dit echter niet en Herodes was hier zeer kwaad om. Daarop liet Herodes in heel Jeruzalem en een groot stuk er rond al de kleine kindjes doden.
Om deze gruweldaad te herinneren zal toen naar alle waarschijnlijkheid de ‘barbaarse’ traditie van verloren maandag aan deze gebeurtenis gekoppeld zijn.
Het behoort tot de traditie om in de provincie Antwerpen op verloren maandag worstenbrood te eten.
Al verschillende jaren wordt Verloren Maandag in Turnhout uitgebreid gevierd.
boulevard, aangelegd op gesloopte vesten (= vesting, stadswal)
Tussen de Antwerpse straatnamen komt ge nog heel wat vesten, ruien en vlieten tegen: Lombardenvest, Brouwersvliet, Steenhouwersvest, St.Katelijnevest, Sint-Jansvliet, Suikerrui, Kaasrui, Koolvliet, Jezuïetenrui, Minderbroedersrui.
De Nonnenvest en het Vestje in Herentals liggen in mekaars verlengde.
De Vest in Lier is een wandelweg gelegen op de overblijfselen van de eeuwenoude stadsomwalling.
boulevard, aangelegd op gesloopte vesten (= vesting, stadswal)
Tussen de Antwerpse straatnamen komt ge nog heel wat vesten, ruien en vlieten tegen: Lombardenvest, Brouwersvliet, Steenhouwersvest, St.Katelijnevest, Sint-Jansvliet, Suikerrui, Kaasrui, Koolvliet, Jezuïetenrui, Minderbroedersrui.
De nonnenvest en het vestje in Herentals liggen in mekaars verlengde.
De Vest in Lier is een wandelweg gelegen op de overblijfselen van de eeuwenoude stadsomwalling.
iemand foppen, iemand iets wijsmaken
iemand in het belachelijke trekken
zie ook trekken, iemand erdoor ~, blaaskes wijsmaken
NL/SN: iemand door een moeilijke periode heen helpen
De Leo zijn vrouw heeft m horens gezet en nu hebben ze em, van den avond in ’t café, er weer eens goe door gesleurd.
schulden maken om de vorige schulden af te betalen, een lening aangaan om een andere lening of afbetaling te vereffenen.
vgl aarde, geen ~ genoeg hebben om een put te vullen
Bij de ocmw zijn er verschillende mensen in budgetbeheer omdat ze een put gegraven hebben om een andere te dichten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
