Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #92171

    paasklok
    (de ~ (v.), ~ken)

    een klok die op Pasen paaseieren komt brengen aan de kinderen

    In Nederland is een paasklok onbekend, en brengen paashazen eieren naar de kinderen. We kennen in Vlaanderen ook wel de paashaas, maar de klokken brengen de grootste hoeveelheid eieren rond in Vlaanderen. Omdat de klokken hun eieren rond gooien, blijven heel wat eieren in Vlaanderen hangen in bomen en zo, waar dat minder het geval is dan dat er alleen paashazen aan te pas zouden komen.

    zie ook paasvos

    Eigenlijk zijn de paasklokken gewone klokken die in de kerken hangen. Op palmzondag, de zondag voor Pasen, krijgen de klokken vleugeltjes (zoals die van engeltjes) en vertrekken de klokken naar Rome, om de paaseieren te gaan oppikken. Pas op Pasen keren ze terug en gooien ze hun voorraad eieren (die in de klok worden opgeslagen tijdens de reis) over het Vlaamse land. Tussen Palmzondag en Pasen luiden de kerken geen klokken, dat is omdat ze allemaal op reis zijn naar Rome. Paasklokken zijn heel moeilijk te zien, omdat ze vooral ’s nachts vliegen, en heel snel zijn.

    De paasklokken hebben twee mandes vol paaseieren gebracht.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 30 Mar 2015 20:09
    1 reactie(s)

    #92172

    paasvos
    (de ~, man. zelfst. nw., geen mv.)

    In de Zuiderkempen zijn er gemeenten waar naast de paasklokken ook de paasvos komt. Dit merkwaardige dier komt in de namiddag van Pasen en legt traditioneel hardgekookte eieren die gekookt zijn met bittere zodat ze een schone vosse kleur hebben. De activiteiten van de vos namen af na de jaren vijftig, maar hij blijkt weer op te duiken. Naar verluidt is de paashaas ook actief in Westfalen en andere streken van Duitsland

    “Sinds enkele jaren is de Paasvos terug opgedoken in onze streken. Op Paasmaandag is hij te vinden op de Oude Pastorij. Daar brengt hij voor alle kinderen lekkere paaseieren.” (http://www.uitinvlaanderen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 30 Mar 2015 20:09
    0 reactie(s)

    #92173

    vliegen, twee ~ in een slag
    (uitdr.)

    twee zaken verkrijgen in één moeite
    SN: twee vliegen in één klap

    “Twee vliegen in één slag: je steunt Broederlijk Delen én je beleeft een aangename boeiende avond! Welkom iedereen!” (parochielint.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 19:01
    0 reactie(s)

    #92174

    lappen, op de ~ gaan
    (uitdr. )

    uitgaan, gaan drinken

    ook VT: op de lappen geweest zijn.

    VD2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel

    vgl. WNT:
    Drank of spijs in zijn lijf enz. lappen, — (naar) binnen lappen, naar binnen slaan, gulzig gebruiken; ook wel zonder ongunstige bijgedachte voor: drinken, eten.
    lappen: drinken, ook uitlappen: ”Een glas bier uitlappen”, de bo (1873)
    zie lapzak
    Lappen, ”de herbergen afloopen in stede van te werken” (joos (1900-1904), corn.-vervl.)

    Elke vrijdagavond ging zatte Pierre steevast op de lappen met zijn maten.

    Hij is heel de nacht op de lappen geweest.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 18:42
    0 reactie(s)

    #92175

    beduveld zijn
    (uitdr.)

    sterk geneigd zijn om iets te doen. Wordt meestal gezegd van kinderen en dieren.

    “Mijn petekind is beduveld om op mijn bureau te klimmen en ik had (met voorbedachten rade) de deur open gezet en mijn camera in aanslag gehouden met het idee: als hij het aandurft…. En ja dus.” (belgiumdigital.be)

    “Als ik in de wasplaats ga, moet ik rap zijn want mijn hondje is beduveld om mee binnen te wippen en dan wil ze spelen in de was he.” (uit een blog)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 15:42
    0 reactie(s)

    #92176

    beduveld zijn
    (uitdr.)

    sterk geneigd zijn om iets te doen. Wordt meestal gezegd van kinderen en dieren.

    “Mijn petekind is beduveld om op mijn bureau te klimmen en ik had (met voorbedachten rade) de deur open gezet en mijn camera in aanslag gehouden met het idee: als hij het aandurft…. En ja dus.” (belgiumdigital.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 15:38
    0 reactie(s)

    #92177

    mase
    (de ~ (v.), ~n)

    meid, letterlijk “meise”

    Vroeger gingen er veel jonge meisjes voor mase werken, vooral in de grootsteden.

    Regio Leuven
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 15:15
    0 reactie(s)

    #92178

    natourcriterium
    (het/de (m.) ~, ~s, -criteria)

    wielerwedstrijd die op een klein, meestal gesloten circuit wordt verreden, als het ware “rond de kerktoren”, waarbij de ‘helden’ uit de voorbije Ronde van Frankrijk zich in de kijker fietsen (zeg maar: een extra centje bijverdienen)

    Niet opgenomen in Van Dale; ook gespeld “na-Tourcriterium”

    Een week na de ronde van Frankrijk worden er overal
    natourcriteriums gereden, meestal rond de kerktoren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 15:14
    2 reactie(s)

    #92179

    em

    (of hem)

    hij, in bepaalde gevallen: na een werkwoord, na dat, na als = wanneer, na als = indien, niet na als = vergelijking.
    zie ook hem of em, m, hem

    Hij had pertang beloofd dat em kwam, maar van de namiddag moest em naar Brussel. Als em kan zal em nog binnenspringen.

    ‘Dat is em! Dat is em!’ De legendarische uitroep van Rik De Saedeleer bij een beslissende goal.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 14:20
    14 reactie(s)

    #92180

    em

    (of hem)

    1) hij, in bepaalde gevallen: na een werkwoord, na dat, na als = wanneer, na als = indien, niet na als = vergelijking.
    zie ook hem of em, hem

    2) zich

    1) Hij had pertang beloofd dat em kwam, maar van de namiddag moest em naar Brussel. Als em kan zal em nog binnenspringen.

    1) ‘Dat is em! Dat is em!’ De legendarische uitroep van Rik De Saedeleer bij een beslissende goal.

    2) Hij vraagt em af hoe dat komt.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 14:14
    14 reactie(s)

    #92181

    doen met infinitief
    (hulpww.)

    Doen wordt in de Kempen wel eens gebruikt met een infinitief, een beetje zoals in het Engels. Het verandert niets aan de betekenis. (Waarschijnlijk vrij verouderd.)

    Ook in Haspengouw.

    Hij deed varkens slachten toen hij jong was.

    Wie doet er mee kaarten?

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 30 Mar 2015 14:09
    2 reactie(s)

    #92182

    blijde intrede
    (zn., v., ~s of ~n)

    Het eerste bezoek van de koning (of ook bv. een prins die net getrouwd is) aan een stad.

    De blijde intrede vindt plaats als een nieuwe landvoogd zijn intrede maakt in een stad. Het is een eerste contact van de landvoogd met zijn bevolking. Dit gebruik is vooral van toepassing in de Zuidelijke Nederlanden en meer specifiek in Vlaanderen en de rest van België.(Bron Wikipedia)

    VRTtaal.net: De gebeurtenis zelf noemen we Blijde Inkomst. Dat moet ook de titel van de tv- of radio-uitzending zijn. Maar overigens kun je het gerust hebben over de plechtige intrede of de feestelijke intocht van Filip en Mathilde in Poperinge.

    Als Filip ooit nog eens koning wordt, zal em zijnen toer van blijde intredes in de Belgische steden nog eens mogen doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 14:08
    0 reactie(s)

    #92183

    Blijde Inkomst
    (zn. v. -en)

    Van Dale:
    (in België) feestelijk bezoek van een vorsten- of prinsenpaar aan de belangrijkste steden van het land, ter gelegenheid van een huwelijk of troonsbestijging
    synoniem: Blijde Intrede

    “Tijdens hun Blijde Inkomst in Hasselt, bezocht het koningspaar ook de nieuwe rechtenfaculteit van de universiteit Hasselt.” (limburg-actueel)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 14:06
    0 reactie(s)

    #92184

    Blijde Inkomst
    (zn. v. -en)

    Van Dale:
    (in België) feestelijk bezoek van een vorsten- of prinsenpaar aan de belangrijkste steden van het land, ter gelegenheid van een huwelijk of troonsbestijging
    synoniem: Blijde Intrede

    ;

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 14:03
    0 reactie(s)

    #92185

    inkom
    (de ~, (m.), geen mv.)

    entree, intocht, aankomst

    VD2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Agnes komt terug van lang weggeweest. We zullen ze eens ne goeie inkom geven.

    Regio onbekend
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 13:16
    1 reactie(s)

    #92186

    inkom
    (de ~, (m.), geen mv.)

    inkomen, inkomsten

    VD2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    Den inkom van een muziekleraar is 2000€.

    Regio onbekend
    Bewerking door de Bon op 30 Mar 2015 13:04
    1 reactie(s)

    #92187

    drankbonnetje
    (het ~, ~s)

    een bonnetje dat gebruikt wordt om drank aan te kopen op openbare feestelijkheden. Het is een eenvoudig en efficiënt betaalmiddel op een evenement.

    NL: consumptiebon

    Drankbonnetjes zijn te verkrijgen aan de kassa bij de inkom.

    Btw-vrijstelling voor drankbonnetjes in vzw’s. (sp.a.be 2012)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 30 Mar 2015 06:35
    0 reactie(s)

    #92188

    kiemkaarten
    (alleen infinitief gebruikt)

    - kienen, lotto spelen
    - de kaarten die bij het kienen gebruikt worden

    bij het kienen gebruikt men kienkaarten, in Vlaanderen wordt de n van “kien” een m in de samenstelling

    regio Antwerpen – Brabant, misschien ook elders

    - Bij regenachtig weer deden wij altijd kiemkaarten of andere gezelschapsspelletjes.

    - Op de doos met kiemkaarten stonden een tafereel afgebeeld van scouts die druk doende waren hun kampplaats in orde te brengen.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 30 Mar 2015 05:04
    0 reactie(s)

    #92189

    kiemkaart
    (de ~, ~en vr. zelfst. nw.)

    meestal in het meervoud
    zie kiemkaarten

    .

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 30 Mar 2015 05:02
    0 reactie(s)

    #92190

    kiemkaarten
    (alleen infinitief gebruikt)

    - kienen, lotto spelen
    - de kaarten die bij het kienen gebruikt worden

    bij het kienen gebruikt men kienkaarten, in Vlaanderen wordt de m een n

    regio Antwerpen – Brabant, misschien ook elders

    - Bij regenachtig weer deden wij altijd kiemkaarten of andere gezelschapsspelletjes.

    - Op de doos met kiemkaarten stonden een tafereel afgebeeld van scouts die druk doende waren hun kampplaats in orde te brengen.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Marcus op 30 Mar 2015 05:00
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.