Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #91211

    nageven, ge zoudt het hem niet ~
    (vaste woorgroep )

    men zou hem er niet toe in staat achten, waarbij “hem” kan vervangen worden door een ander persoonlijk voornaamwoord

    VD: (Belgisch-Nederlands) dat zou ik hem niet nageven:
    daartoe zou ik hem niet in staat achten

    Je zou het hem niet nageven, maar in alle discretie is Bart Peeters uitgegroeid tot een van de meest succesvolle Vlaamse muzikanten van het moment (DM 091010)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Apr 2015 19:16
    0 reactie(s)

    #91212

    bloos
    (de ~, geen mv. zelfst. nw.)

    (stofnaam) rouge, poeder om het gelaat meer kleur te geven

    Ons moeder hield ervan om bloos en lippenstift te gebruiken. “Ik zal mijn oorlogskleuren eens gaan opzetten!” zei ze dan.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 19:16
    0 reactie(s)

    #91213

    nageven, ge zoudt het hem niet ~
    (vaste woorgroep )

    men zou hem er niet toe in staat achten, waarbij “hem” kan vervangen worden door een ander persoonlijk voornaamwoord

    VD: (Belgisch-Nederlands) dat zou ik hem niet nageven:
    daartoe zou ik hem niet in staat achten

    Je zou het hem niet nageven, maar in alle discretie is Bart Peeters uitgegroeid tot een van de meest succesvolle Vlaamse muzikanten van het moment (DM 091010)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 19:16
    0 reactie(s)

    #91214

    nageven, ge zoudt het (iemand) niet ~
    (vaste woorgroep )

    men zou iemand er niet toe in staat achten

    VD: (Belgisch-Nederlands) dat zou ik hem niet nageven:
    daartoe zou ik hem niet in staat achten

    Je zou het hem niet nageven, maar in alle discretie is Bart Peeters uitgegroeid tot een van de meest succesvolle Vlaamse muzikanten van het moment (DM 091010)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 19:14
    0 reactie(s)

    #91215

    nageven, ge zoudt het (iemand) niet ~
    (vaste woorgroep )

    men zou iemand er niet toe in staat achten

    Je zou het hem niet nageven, maar in alle discretie is Bart Peeters uitgegroeid tot een van de meest succesvolle Vlaamse muzikanten van het moment (DM 091010)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 19:12
    0 reactie(s)

    #91216

    dempig
    (bn.)

    kortademig

    (ook in Vlaams-Brabant)
    (ook in de provincie Antwerpen)

    VD: “dampig”: (van paarden, schertsend ook van mensen) kortademig; dampig < ‘damp’

    Middelnederlands: dempich

    • Zo dempig als een koe.
    • Poeh, ik ben dempig gegeten! Ik kan geen pap meer zeggen.
    • “Al te heete sporen maecken een peerd dempigh en doen ‘t haest t’ eynden aessem loopen,” – uit ‘Bankket-werk van goede gedagten’, Johan de Brune, 1658 (“t’ eynden”: zie tenden (t’enden), “aessem”: zie asem)
    Provincie Limburg
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 19:00
    1 reactie(s)

    #91217

    bloos
    (de ~, geen mv. zelfst. nw.)

    (stofnaam)rouge, poeder om het gelaat meer kleur te geven

    Ons moeder hield ervan om bloos en lippenstift te gebruiken. “Ik zal mijn oorlogskleuren eens gaan opzetten!” zei ze dan.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 18:56
    0 reactie(s)

    #91218

    duif, simpele
    (uitdrukking)

    zie simpele duif

    .

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 18:27
    0 reactie(s)

    #91219

    simpele duif
    (uitdrukking)

    naïeveling

    “Als ik uitspraken van sommige socialisten over toplonen lees, denk ik: ‘Simpele duiven!’.” ( DT Luc Van den Bossche 130315)

    “Sommigen zullen me maar een simpele duif vinden die telkens hij roekoet meer van zijn pluimen verliest. (Knack 170315)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 18:27
    0 reactie(s)

    #91220

    een erg
    (zn. o.)

    gebruik van erg (bijvoeglijk nw.) als zelfstandig naamw.

    vgl. zo’n erg
    ook in: zonder een erg, zonder veel erg…

    Zonder er een erg in te hebben liep hij het verkeerde huis binnen.

    Als ge dat een erg vindt moet ge het zeggen hé!

    De verdachte krabbelde zonder veel erg overeind en vluchtte weg, volgens zijn advocaat omdat hij problemen had met zijn verblijfsstatuut.(DS 110415)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 18:06
    0 reactie(s)

    #91221

    een erg
    (zn. o.)

    gebruik van erg als zn.

    vgl. zo’n erg
    ook in: zonder een erg, zonder veel erg…

    Zonder er een erg in te hebben liep hij het verkeerde huis binnen.

    Als ge dat een erg vindt moet ge het zeggen hé!

    De verdachte krabbelde zonder veel erg overeind en vluchtte weg, volgens zijn advocaat omdat hij problemen had met zijn verblijfsstatuut.(DS 110415)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Marcus op 11 Apr 2015 18:05
    0 reactie(s)

    #91222

    zo’n
    (vnw.)

    zulk(e)

    1. In Vlaanderen wordt zo’n vaak gebruikt in combinatie met meervoudige zelfstandige naamwoorden.
    In Nederland: zulke

    2. Het gebruik van zo’n voor niet-telbare zelfstandige naamwoorden is standaardtaal in België (bv. bier, melk, pijn, weer).

    1. Ik heb nog nooit zo’n schoon bloemen gezien.
    Zo’n twee onnozelaars samen heb ik nog nooit gezien.

    2. Zo’ne slechte wijn heb ik van mijn leven nog nooit gedronken.
    “Pedro zei dat hij zo’n bier niet lust en dat hij het liefste gewoon pils drinkt.” (taaladvies.net: standaardtaal in België)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 11 Apr 2015 17:22
    1 reactie(s)

    #91223

    zo’n
    (vnw.)

    zulk(e)
    In Vlaanderen wordt zo’n vaak gebruikt in combinatie met meervoudige zelfstandige naamwoorden.
    In Nederland: zulke

    2. Het gebruik van zo’n voor niet-telbare zelfstandige naamwoorden is standaardtaal in België (bv. bier, melk, pijn, weer).

    1. Ik heb nog nooit zo’n schoon bloemen gezien.
    Zo’n twee onnozelaars samen heb ik nog nooit gezien.

    2. Zo’ne slechte wijn heb ik van mijn leven nog nooit gedronken.
    “Pedro zei dat hij zo’n bier niet lust en dat hij het liefste gewoon pils drinkt.” (taaladvies.net: standaardtaal in België)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 11 Apr 2015 17:21
    1 reactie(s)

    #91224

    een, voor meerv.

    een in combinatie met een meervoud

    zie ook zo’n

    Wat een onnozel gasten zijn dat?

    Wat voor een manieren zijn dat nu?

    Zo’n (zo een) slechte manieren!

    Zulk een slechte punten op uw rapport.

    Een schoon bloemen dat er in zijnen hof staan, ge kunt dat niet geloven.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 11 Apr 2015 17:04
    5 reactie(s)

    #91225

    begaan
    (ww; beging, begaan)

    een stuk land beboeren, er vruchten op kweken, onderhouden

    Boer Jan begaat heel wat stukken land, een deel in eigendom en een deel in pacht

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 11 Apr 2015 17:01
    0 reactie(s)

    #91226

    zo’n
    (vnw.)

    zulk(e)
    > samentrekking van zo + een
    zie ook: een, voor meerv.

    m: zo’ne(n)
    v: zo’n
    mv: zo’n
    o: zo’n

    1) zo’n + meervoudige zelfstandige naamwoorden:
    vb: ‘Je moet zo’n mensen niet vertrouwen’, fluisterde zijn moeder hem toe. (taaladvies.net: in België, status onduidelijk)

    2) zo’n + enkelvoudige zelfstandige naamwoorden die niet-telbaar zijn (stofnamen, bijvoorbeeld bier en pap, maar ook woorden zoals pijn, vee en weer):
    vb: Pedro zei dat hij zo’n bier niet lust en dat hij het liefste gewoon pils drinkt. (taaladvies.net: standaardtaal in België)

    SN:
    a) Zo’n + de overige enkelvoudige woorden:
    - Ik heb nog nooit zo’n vreemd boek gelezen.
    - Wat moet zo’n man aanvangen met een oogpotlood en een lippenstift?
    b) zo’n + een meervoudig zelfstandig naamwoord, als het betrekking heeft op een daarbij horend telwoord en betekent ‘ongeveer’: vb. zo’n duizend mensen waren verzameld.
    c) zo’n + een niet-telbaar zelfstandig naamwoord als het de betekenis van een versterkende bepaling heeft: vb. Ze had zo’n pijn dat ze niet meer kon lopen. (‘een zo hevige pijn’)

    1) Ik heb nog nooit zo’n schoon bloemen gezien.
    Met zo’n mensen, daar kan ik nie mee overweg.
    Zo’n stouteriken als gij zijt! Gijlie moest u schamen!
    Zo’n schoon glazen had ik nog nooit gezien.
    Zo’n twee onnozelaars samen heb ik nog nooit gezien.

    2) Het is zo’n slecht weer allewijl.
    Zo’ne slechte wijn heb ik van mijn leven nog nooit gedronken.
    ‘k Heb nog nooit zo’ne lekkere koffie gedronken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 11 Apr 2015 16:52
    1 reactie(s)

    #91227

    zo’n
    (vnw.)

    zulk(e)
    > samentrekking van zo + een
    zie ook: een, voor meerv.

    m: zo’ne(n)
    v: zo’n
    mv: zo’n
    o: zo’n

    1) zo’n + meervoudige zelfstandige naamwoorden:
    vb: ‘Je moet zo’n mensen niet vertrouwen’, fluisterde zijn moeder hem toe. (taaladvies.net: in België, status onduidelijk)

    2) zo’n + enkelvoudige zelfstandige naamwoorden die niet-telbaar zijn (stofnamen, bijvoorbeeld bier en pap, maar ook woorden zoals pijn, vee en weer):
    vb: Pedro zei dat hij zo’n bier niet lust en dat hij het liefste gewoon pils drinkt. (taaladvies.net: standaardtaal in België)

    SN:
    1) Zo’n + de overige enkelvoudige woorden:
    - Ik heb nog nooit zo’n vreemd boek gelezen.
    - Wat moet zo’n man aanvangen met een oogpotlood en een lippenstift?
    2) zo’n + een meervoudig zelfstandig naamwoord, als het betrekking heeft op een daarbij horend telwoord en betekent ‘ongeveer’: vb. zo’n duizend mensen waren verzameld.
    3) zo’n + een niet-telbaar zelfstandig naamwoord als het de betekenis van een versterkende bepaling heeft: vb. Ze had zo’n pijn dat ze niet meer kon lopen. (‘een zo hevige pijn’)

    1) Ik heb nog nooit zo’n schoon bloemen gezien.
    Met zo’n mensen, daar kan ik nie mee overweg.
    Zo’n stouteriken als gij zijt! Gijlie moest u schamen!
    Zo’n schoon glazen had ik nog nooit gezien.
    Zo’n twee onnozelaars samen heb ik nog nooit gezien.

    2) Het is zo’n slecht weer allewijl.
    Zo’ne slechte wijn heb ik van mijn leven nog nooit gedronken.
    ‘k Heb nog nooit zo’ne lekkere koffie gedronken.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 11 Apr 2015 16:46
    1 reactie(s)

    #91228

    zo’n

    zulk(e)

    > samentrekking van zo + een

    m: zo’ne(n)
    v: zo’n
    mv: zo’n
    o: zo’n

    zo’n + meervoudige zelfstandige naamwoorden: standaardtaal in België? status onduidelijk
    vb: ‘Je moet zo’n mensen niet vertrouwen’, fluisterde zijn moeder hem toe. (in België, status onduidelijk)

    zo’n + niet-telbare zelfstandige naamwoorden = standaardtaal in België
    vb: Pedro zei dat hij zo’n bier niet lust en dat hij het liefste gewoon pils drinkt. standaardtaal in België

    http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/944/
    http://www.vrt.be/taal/zon-zulk-zulke?HKEY=

    SN: zo’n + telwoord als het ‘ongeveer’ betekent: zo’n duizend mensen waren verzameld.

    zie ook: een, voor meerv.

    Ik heb nog nooit zo’n schoon bloemen gezien.

    ‘k Heb nog nooit zo’ne lekkere koffie gedronken.

    Zo’n twee onnozelaars samen heb ik nog nooit gezien.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 11 Apr 2015 16:17
    1 reactie(s)

    #91229

    deemsteren
    (ww. deemsterde, gedeemsterd)

    duister worden, schemeren

    VD online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    WNT: Deemsteren: donker, duister worden; schemeren.
    Zoowel onz. als onpers. toegepast. Alleen in Vl.-Belgische bronnen.
    Een vreemde zonnestraal bekleurt de scherpe gevels, de navond rijst ter kim en ’t deemstert in de straten, rodenbach (ed. baur) 2, 261 (c. 1876)

    Het is aan ’t deemsteren, we zullen alles maar opkramen en naar binnen gaan.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 11 Apr 2015 16:10
    0 reactie(s)

    #91230

    deemsterig

    schemering

    WNT: deemsterig
    ”Te wetene alleene, is mijn begheerte, Welc den meesten troost is, den menschen stervende, Van desen tverstant, moet ic zijn verwervende, Oft therte blijft, in een deimsterich haken”, Gentsche Sp. 126 (1539)

    Het is deemsterig nu met die zonsverduistering.

    Als het deemsterig wordt, moet den hond binnenkomen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 11 Apr 2015 16:09
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.