Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #87131

    paasnagel
    (znw. (m), ~s)

    Een gewijde nagel die onder de dorpel wordt geplaatst, teneinde het Kwaad uithuizig te houden.

    Van Dale 2005: paas·na·gel, de (m.)
    (rooms-katholiek) elk der vijf nagels van wierook die in de paasnacht in de paaskaars gestoken worden in de vorm van een kruis

    Ik weet dat ge op uw paasnagel vertrouwt om uw huis voor het Kwaad te vrijwaren — edoch! Het is wetenschappelijk bewezen dat alarminstallaties bij de inbraakpreventie een hogere efficiëntie dan paasnagels vertonen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 15:26
    3 reactie(s)

    #87132

    zulle
    (de ~ (v.), -n)

    dorpel, drempel, zille, meestal onder een deur

    Oorsprong: Germaans
    > Eng.: sill
    > Fr.: seuil
    > Duits: Schwelle

    ook in de prov. Oost-Vlaanderen

    Ik kwam thuis, en onze Emma zat op de zulle.

    Wij hebben goede buren, maar we lopen er toch het gers van de zulle niet.

    Ie zit voorzekerst weer zonder job; gans de dag plakt hij op zijn zulle.

    Als ge heksen uit uw kot wilt houden, moet ge een paasnagel onder uw zulle steken.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 15:22
    5 reactie(s)

    #87133

    zulle
    (tussenwerpsel)

    hoor, hè, toch, wat denkt ge wel, …

    bevestigend stopwoordje, ook gebruikt als bekrachting van een mededeling

    zie ook
    Antw. zenne
    Antw. Kempen zalla, zalle, za, zenne, zeulle, zulle
    Hageland zonne of zolle

    Etymologie: Ontstaan uit ‘zullen’ met enclitisch gij: zult gi > zuldi > zulde > zulle (WNT)

    VD2013 online: Belgisch-Nederlands, spreektaal

    - Ik zal u nog wel hebben, zulle!

    - “zonder mij komt ge d’r niet, zulle” – uit ‘Zichemsche Novellen’, Ernest Claes, 1921

    - Ge moet nie peinzen dagge da moogt doen, zulle.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 15:22
    14 reactie(s)

    #87134

    zulle
    (de ~ (v.), -n)

    dorpel, drempel, zille, meestal onder een deur

    Oorsprong: Germaans
    > Eng.: sill
    > Fr.: seuil
    > Duits: Schwelle

    ook in de prov. Oost-Vlaanderen

    Ik kwam thuis, en onze Emma zat op de zulle.

    Wij hebben goede buren, maar we lopen er toch het gers van de zulle niet.

    Ie zit voorzekerst weer zonder job; gans de dag plakt hij op zijn zulle.
    Als ge heksen uit uw kot wilt houden, moet ge een paasnagel onder uw zulle steken.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 15:19
    5 reactie(s)

    #87135

    roeëf
    (de ~ (v.))

    het korstje op een genezende wonde (gedroogd bloed)
    zie → roof

    ’k Heb u al zo dikwijls gezegd dat ge niet moogt zitten pulken aan die roeëf. Ge gaat er nog littekens aan overhouden!

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 15:16
    2 reactie(s)

    #87136

    krabben
    (ww.)

    scharrelen, moeite doen om het nodige bijeen te krijgen
    zie ook: scharen

    Ze hebben mogen krabben voor genoeg vrijwilligers te vinden.

    “Die mens(ch)en moeten krabben, om de twee eindekens van ’t jaar aaneen te knoopen”. Corn. Vervl.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 15:02
    0 reactie(s)

    #87137

    dialogeren
    (ww. dialogeerde, gedialogeerd)

    de dialoog voeren, discussie houden;
    ‘dialogeren’ wordt meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland
    < Fr. dialoguer

    Laat een samenleving ook zelf dialogeren en laat ons vermijden dat alleen rechtbanken gaan bepalen wat juist, goed en rechtvaardig is.
    Met confraternele groeten, (Paul Quirynen)

    Dialogeren is Typisch Vlaams! Het is de gloednieuwe dialoogmethode van KMS (Kerkwerk Multicultureel Samenleven). Gebruik ze en ontdek hoe jij en je collega’s, vrienden, klasgenoten, familie, etc. (bevooroordeeld) denken over tal van interculturele thema’s. (steunpuntdiversiteitenleren.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 15:01
    0 reactie(s)

    #87138

    aangespoelde
    (de ~, (m.), ~n; zelfstandig gebruikt bn.)

    Door de lokale bevolking gezegd van iemand die niet van de streek (of dorp) afkomstig is, maar er toch woont.
    Een beetje een vreemdeling zijn dus.

    vergelijk inwijkeling

    In die nieuwe wijk wonen niets anders dan aangespoelden.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 14:58
    1 reactie(s)

    #87139

    avaans
    (het , de ~ (v./m.), kes)

    - vooruitgang
    - voorsprong hebben (WNT: gewestelijk in Z.-NL)
    - toenadering zoeken (avaanskes maken)
    - op voorhand: in avaans betalen, het op avaans weten, het op avaans gezegd hebben, het op avaans doen, op avaans komen, op avans
    - zo geraken we niet verder (vooruit), komen we niet tot een oplossing: zie avance, geen ~ zijn

    < Frans avance

    in Limburg: avans
    West-Vl. met Franse uitspraak: avance

    Dat is geen avaans. Dat biedt geen oplossing. Het heeft geen zin de politie te bellen. We moeten naar een structurele regeling zoeken.

    De winnaar had een halve meter avaans op de tweede.

    Hij heeft veel avaanskes gemaakt want hij zag haar wel zitten, maar zij zag hem niet staan.

    De koper heeft geen voorschot gegeven, maar heel de som in avaans betaald.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 13:43
    10 reactie(s)

    #87140

    talieter
    (zn. m. geen meerv.)

    ziek worden; in “panne” vallen

    J’is in tallieter gevallen: hij is ziek geworden.

    Regio Brugge
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 13:37
    0 reactie(s)

    #87141

    stichel
    (de ~ (m.), ~s)

    afsluiting, klein muurtje

    zie ook stikkel

    VD online: (gewestelijk), lage muur

    WNT: Modern lemma: stichel, stiggel, znw. m. Gewestelijk naast Stegel. Vooral in zuidelijke dialecten.
    Overstap aan een hek of in een voor vee enz. gesloten doorgang.

    In Zoerle-Parwijs dansen de heksen op de kerkestichel.

    Er is een auto tegen onze stichel gereden.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 13:32
    1 reactie(s)

    #87142

    hukken
    (de ~ (mv.))

    hurken
    zie ook hukken, op zijn ~ zitten, hukken, door zijn ~ gaan

    < hukken is een oudere vorm van hurken

    De kindjes zitten allemaal op hun hukken.

    Ter hoogte van de kraankamer, waar een indrukwekkende installatie van tandwielen, katrollen en getouw was voorzien voor het takelen van klokken, slaghamers en gigantische uurwerkonderdelen, zakte Leon al door zijn knieën om puffend en blazend met zijn rug tegen de muur op zijn hukken wat te bekomen. (marcandries.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 13:06
    0 reactie(s)

    #87143

    volkaan
    (de ~, (m.), ~en)

    vulkaan

    WNT: bij vulkaan:
    VOLKAAN, VULCANO
    Mnl. vulcaen, hd. vulkan, fr. volcan, it. vulcano, sp. volcan
    eng. volcano.

    “Na de implosie van de Cuicocha volkaan is het kratermeer ontstaan, 180 meter diep.” (op internet)

    “Stel jullie even voor dat een natuurramp de U.S. van de kaart veegt. De volkaan van Yellowstone die ontploft bvb.” (forum.politics.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 13:04
    7 reactie(s)

    #87144

    kappen
    (ww. kapte, heeft gekapt)

    gieten, storten, gooien

    samenstellingen: leegkappen, uitkappen, binnenkappen, wegkappen, overkappen, afkappen, omkappen, volkappen,…

    vormvariant: kippen

    VD2013 online: (gewestelijk) kiepen, omkiepen, storten (kap het restje bier maar in mijn glas)

    Eerst doe ik cornflakes in mijn kom, en dan kap ik er melk over.

    Kapt die soep hier maar in, dat pakt minder plaats in in de ijskast.

    Kapt dat toch over in een kleiner potteke. Maar zonder smossen hé!

    Kapt dat vuil maar over de haag bij de buren. Hela, niet doen zenne, dat was maar voor te lachen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 15 Apr 2015 12:50
    3 reactie(s)

    #87145

    volkappen
    (ww., kapte vol, volgekapt)

    tanken, de tank van de wagen vullen met brandstof

    zie ook kappen

    Onze auto heeft dorst, we gaan m nog es moeten volkappen.

    Een oude mazouttank zomaar volkappen met water of zand is uit grootmoeders tijd en kan duizenden euro’s kosten voor de verwerking van vervuilde grond.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 15 Apr 2015 09:04
    0 reactie(s)

    #87146

    volkappen
    (ww., kapte vol, volgekapt)

    tanken, de tank van de wagen vullen met brandstof

    zie ook kappen

    Onze auto heeft dorst, we gaan m nog es moeten volkappen.

    Een oude mazouttank zomaar volkappen met water of zand is uit grootmoeders tijd en kan duizenden euro’s kosten voor de verwerking van vervuilde grond.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 15 Apr 2015 09:03
    0 reactie(s)

    #87147

    kappen
    (ww. kapte, heeft gekapt)

    gieten, storten, gooien

    samenstellingen: leegkappen, uitkappen, binnenkappen, wegkappen, overkappen, afkappen, omkappen, volkappen,…

    vormvariant: kippen

    VD2013 online: gewestelijk kiepen, omkiepen, storten (kap het restje bier maar in mijn glas)

    Eerst doe ik cornflakes in mijn kom, en dan kap ik er melk over.

    Kapt die soep hier maar in, dat pakt minder plaats in in de ijskast.

    Kapt dat toch over in een kleiner potteke. Maar zonder smossen hé!

    Kapt dat vuil maar over de haag bij de buren. Hela, niet doen zenne, dat was maar voor te lachen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 15 Apr 2015 08:51
    3 reactie(s)

    #87148

    kappen
    (ww. kapte, heeft gekapt)

    gieten, storten, gooien

    samenstellingen: leegkappen, uitkappen, binnenkappen, wegkappen, overkappen, afkappen, omkappen, volkappen,…

    vormvariant: kippen

    VD2013 online: gewestelijk kiepen, omkiepen, storten (kap het restje bier maar in mijn glas)

    Eerst doe ik cornflakes in mijn kom, en dan kap ik er melk over.

    Kapt die soep hier maar in, dat pakt minder plaats in in de ijskast.

    Kapt dat toch over in een kleiner potteke. Maar zonder smossen hé!

    Kapt dat vuil maar over de haag bij de buren. Hela, niet doen zenne, dat was maar voor te lachen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 15 Apr 2015 08:51
    3 reactie(s)

    #87149

    volkaan
    (de ~, (m.), ~en)

    vulkaan

    WNT: VOLKAAN, VULCANO
    Mnl. vulcaen, hd. vulkan, fr. volcan, it. vulcano, sp. volcan
    eng. volcano.
    Van het it. vulcano (als soortnaam gevormd naar den eigennaam Vulcanus.
    -CAAN —, eigennaam, bij de Rom., van den god van het vuur

    “Na de implosie van de Cuicocha volkaan is het kratermeer ontstaan, 180 meter diep.” (op internet)

    “Stel jullie even voor dat een natuurramp de U.S. van de kaart veegt. De volkaan van Yellowstone die ontploft bvb.” (forum.politics.be)

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door fansy op 15 Apr 2015 08:49
    7 reactie(s)

    #87150

    hukken
    (de ~ (mv.))

    hurken
    zie ook hukken, op zijn ~ zitten, hukken, door zijn ~ gaan

    MNW: Mn:. hucken: Hurken, nederhurken, op de hurken of hukken gaan zitten.

    De kindjes zitten allemaal op hun hukken.

    Ter hoogte van de kraankamer, waar een indrukwekkende installatie van tandwielen, katrollen en getouw was voorzien voor het takelen van klokken, slaghamers en gigantische uurwerkonderdelen, zakte Leon al door zijn knieën om puffend en blazend met zijn rug tegen de muur op zijn hukken wat te bekomen. (marcandries.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door fansy op 15 Apr 2015 08:30
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.