Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #86791

    sjemies
    (bnw.)

    chemisch

    ’T woar ein sjemies fabriek, alderlei kleurkes koame oet de sjoorsjtein.
    Het was een chemische fabriek, allerlei kleurtjes kwamen uit de schoorsteen.

    Regio Maasland
    Bewerking door LeGrognard op 02 Aug 2015 19:22
    0 reactie(s)

    #86792

    luiszak
    (de ~ (m.), ~ken)

    luilak, luiaard
    zie ook lussak, luierik

    Die luiszak steekt zich weer weg om niet te moeten meehelpen met het vullen van de container.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 16:52
    2 reactie(s)

    #86793

    tope zitten
    (uitdr.)

    Samen zitten van iets of iemand; zo kunnen twee verlengkabels verstrengeld zitten met elkaar of kan de familie samenkomen voor bepaalde omstandigheden.

    Ook in O-Vl?

    Dur wien zitten die verlengkabels weere tope?

    De familie moest bie den notaris tope komn zitn.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 16:50
    0 reactie(s)

    #86794

    oortjes
    (de ~ (meerv.))

    diminutief mv
    oordopjes die men in het oor plaats om geluidsoverlast te doen verminderen. Voor persoonlijke oortjes, kan men deze op maat laten maken in een hoorcentrum.
    Zeker voor werknemers die in een bedrijf werken en die blootgesteld staan aan overgeluid door machines.

    Mijn vriendin heeft oortjes laten maken omdat ze ’s nachts niet kon slapen van het krijsen van de haan, het janken van de katten enzo.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 15:33
    0 reactie(s)

    #86795

    etensklaar
    (bn.)

    1) gereed om geten te worden.
    2) gereed om te gaan eten

    niet in VD2014 online

    vgl. vechtensklaar, vertrekkensklaar, klaar

    1) lunchtime.be: Lunchtime biedt een breed gamma lekkere, verse maaltijden aan. Deze zijn in een handomdraai etensklaar (oa door opwarming in microgolfoven).

    2) blog: Bengels staan etensklaar in de gang.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 15:18
    0 reactie(s)

    #86796

    etensklaar
    (bn.)

    1) gereed om geten te worden.
    2) gereed om te gaan eten

    niet in VD2014 online

    vgl. vechtensklaar, vertrekkensklaar, klaar

    1) lunchtime.be: Lunchtime biedt een breed gamma lekkere, verse maaltijden aan. Deze zijn in een handomdraai etensklaar (oa door opwarming in microgolfoven).

    2) blog: Bengels staan etensklaar in de gang.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 15:16
    0 reactie(s)

    #86797

    vechtensklaar
    (bn.)

    gereed staan om te vechten

    vgl. strijdensklaar, etensklaar, vertrekkensklaar, startensklaar, klaar

    standaard.be: En amper vijftien jaar geleden leefden de Europeanen nog verdeeld aan weerszijden van het IJzeren Gordijn, waarlangs permanent meer dan één miljoen mensen vechtensklaar gelegerd lagen.

    krcbambrugge.be: De emoties laaiden hoog op bij de heethoofden van de twee clans die vechtensklaar stonden, wat gelukkig niet gebeurde.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 15:14
    0 reactie(s)

    #86798

    strijdensklaar
    (bn.)

    gereed om te strijden

    vgl. vechtensklaar, vertrekkensklaar, etensklaar, klaar

    liedjestekst Leen Persijn, Het Apparaat:

    elke dag staat het paraat: het apparaat!
    herstelt de rust, bewaakt de orde, bevecht het kwaad.
    het staat strijdensklaar en beschermt de wet,
    en beschermt de wet, en beschermt!

    vief.be: Het dasje kreeg de klinkende naam ‘Knight’s Armour’, maar het valt te betwijfelen of de ridders van de Ronde Tafel zich helemaal strijdensklaar zouden voelen met deze frivoliteit over hun harnas heen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 15:10
    0 reactie(s)

    #86799

    vurensklaar
    (bn.)

    wapen dat klaar is om te vuren (schieten)
    SN: schietklaar, doorgeladen

    vgl. vertrekkensklaar, klaar

    Pardoen droeg een vurensklaar maar enigszins antiek te noemen schietroer bij zich, en een kruithoorn en een tas met loden munitie. (Van Dievel Consulting)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 15:07
    0 reactie(s)

    #86800

    startensklaar
    (bn.)

    gereed om te starten

    vgl. vertrekkensklaar, vurensklaar, klaar

    gva: Ranstse trajectcontrole staat startensklaar

    nieuwblad.be: Boonjaar startensklaar

    deredactie.be: Ongeveer 20 jaar geleden waren er al plannen om sportinfrastructuur t maken in openlucht. Pas nu is het project startensklaar, volledig gefinancierd door Opwijk.

    hbvl.be: De 62e editie van het Europees Muziekfestival voor de Jeugd staat startensklaar.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 14:57
    0 reactie(s)

    #86801

    salariswagen
    (znw. de ~ m, ~s)

    wagen waarvan het gebruik vergoed wordt door de werkgever, maar die niet echt nodig is voor de uitoefening van de functie. De salariswagen wordt beschouwd als een aanvulling op het salaris van de werknemer.

    NL: auto van de baas

    Bedrijfswagen versus salariswagen, dat vraagt om een woordje uitleg. Een huisdokter die zijn auto gebruikt om patiënten te gaan bezoeken of een stielman die met materiaal in de koffer op weg is naar een werf, die rijdt rond in een bedrijfswagen. Die wordt immers enkel of vooral gebruikt voor beroepsdoeleinden. België verschilt daarin niet met de buurlanden. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 13:35
    1 reactie(s)

    #86802

    liedje, aan alle mooie of schone liedjes komt een eind

    zie aan alle mooie liedjes komt een eind
    en aan alle schone liedjes komt een eind

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Aug 2015 11:41
    0 reactie(s)

    #86803

    aan alle schone liedjes komt een eind
    (uitdr.)

    ook aangename dingen eindigen vroeg of laat

    niet in VD2015 online

    ook: aan alle mooie liedjes komt een eind

    lrvweb.be: Ja, niks aan te doen, aan alle schone liedjes komt een eind!! Het weer is heel wat minder en er hangt precies wat regen in de lucht.

    rootstime.be: En daarmee was het gedaan, want aan alle schone liedjes komt een eind, zelfs aan die van Elvis Costello

    wsveurekavzw.be: Voila zo gaat dat…aan alle schone liedjes komt een eind. Na een laatste heerlijk ontbijt werden de koffers ingeladen en afscheid genomen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Aug 2015 11:40
    0 reactie(s)

    #86804

    aan alle mooie liedjes komt een eind
    (uitdr.)

    aangename dingen eindigen vroeg of laat ook

    niet in VD2015 online

    variant: aan alle schone liedjes komt een eind

    Terug uit verlof. Ja, aan alle mooie liedjes komt een eind.

    deredactie.be: “Aan alle mooie liedjes komt een eind”. K3 stopt ermee in de huidige vorm. De meidengroep blijft wel bestaan, maar dan in een nieuw jasje.

    klaskoffer.blogspot.com: Aan alle mooie liedjes komt een eind… Lieve collega’s uit het onderwijs, De zomervakantie is weer ten einde…

    demorgen.be: Aan alle mooie liedjes komt een eind. Ook aan het burgemeesterschap van de ondertussen 93-jarige John Land uit het Amerikaanse Apopka

    standaard.be: Aan alle mooie liedjes komt een eind. Ook aan dat van de Zomerbar van Antwerpen. Maar niet zonder een laatste refrein.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Aug 2015 11:36
    0 reactie(s)

    #86805

    Engelse leenwoorden met korte a
    (uitspraak)

    De Noord-Nederlandse uitspraak van Engelse leenwoorden met een korte a, is een van de meest hardnekkige vormen van taalonderdanigheid van Vlaamse zogenaamde standaardtaalsprekers. Voor de overgrote meerderheid van de Vlamingen klinkt dit heel taalvreemd en toch houden bv. veel Vlaamse nieuwslezers zich koppig aan deze uitspraak.

    Een van de argumenten is dat deze uitspraak standaardtaal is. Nochtans geeft Van Dale aan de Vlamingen zonder problemen permissie om de standaard Belgisch-Nederlandse uitspraak te hanteren:
    ca·ra·van: k?r?v?n/, in België ook: /k?r?v?n/ (opm: zeker ook /k?r?v?n/ in VL)
    flat: /fl?t/, in België ook: /fl?t/
    enz.

    Een ander argument is dat door de N-NL uitspraak de Engelse origine van het woord meer gerespecteerd wordt. Dat valt te betwijfelen, Engels:
    flat: /fl?t/
    caravan: /k?r??-v?n/
    tram: /tr?m/

    Het grappige is dat sommige journalisten het zelf niet kunnen aanhouden:
    Overlaatst hoorde ik er een over ‘de /k?r?v?n/ op de /k?mp??/’ waarbij hij de N-NL en de VL uitspraak mixte.
    En daarstraks hoorde ik op het nieuws over de ‘teksshift’, terwijl taks ontleend is aan het Fr. taxe en volgens VD gewoon als ‘taks’ uitgesproken moet worden.

    Zo’n toestanden leiden tot taalschizofrenie.

    Hieronder een oplijsting van de klassiekers. Diegene die er de langste zin mee kan vormen wint een prijs :)

    (alfabetisch)
    bad bank (NL: bed benk) En een gewone bank dan?
    backhand (NL: beckhend)
    big bang (NL: big beng)
    camping (NL: cemping)
    camper (NL: cemper; VL: mobilhome;)
    caravan (NL: kerreven)
    clan (NL: clen)
    comeback (NL: comebeck)
    crack (NL: creck) (Hoe spreekt een vrt journalist over het vrt-programma de Canvascrack?)
    crash (NL: kresh)
    dancing (NL: dencing)
    Danny (NL: Denny)
    dashboard (NL: deshbord)
    fan (NL: fen)
    flat (NL: flet)
    gangster (NL: gengster)
    glamour (NL: glemmer)
    grand slam (NL: grend slem)
    hacken (NL: hecken)
    jackpot (NL: jeckpot)
    Jack Nicholson (?)
    jack russell (NL: jeck russell)
    jam (NL: jem)
    jazz (NL: jezz)
    handicap (NL: hendiekep)
    Mac Donalds (NL: Mec Donalds)
    match (NL: metch)
    muziekband (NL: muziekbend)
    planning (NL: plenning) (maar wel plan!)
    plannen (NL: plennen)
    plastic (NL: plestic)
    scanner (NL: skenner)
    tank (NL: tenk) alle betekenissen
    tanken (NL: tenken)
    tennisracket (NL: tennisrecket)
    tram (NL: trem)
    wax (hier geeft VD voor iedereen de VL uitspraak van het Eng. woord: /w?ks/ ?!)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 02 Aug 2015 11:14
    38 reactie(s)

    #86806

    salariswagen
    (znw. de ~ m, ~s)

    wagen waarvan het gebruik vergoed wordt door de werkgever
    NL: auto van de baas

    Bedrijfswagen versus salariswagen, dat vraagt om een woordje uitleg. Een huisdokter die zijn auto gebruikt om patiënten te gaan bezoeken of een stielman die met materiaal in de koffer op weg is naar een werf, die rijdt rond in een bedrijfswagen. Die wordt immers enkel of vooral gebruikt voor beroepsdoeleinden. België verschilt daarin niet met de buurlanden. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 02 Aug 2015 00:00
    1 reactie(s)

    #86807

    kretske
    (znw. 't ~ v, ~s)

    van krats (ook als krätske schrijfbaar), krasje

    Zonne sjoene wage nog gein kretske zoot derop.
    Zo’n mooie wagen nog geen krasje zat erop.

    Regio Maasland
    Bewerking door LeGrognard op 01 Aug 2015 22:02
    0 reactie(s)

    #86808

    doos
    (zn., v. , dozen)

    een vrouw in combinatie met bn. waarvan het karakter uitgesproken is: een oude doos, een zotte doos, een vranke/franke doos, … (soms pej.)

    mannelijk: mottigen does, doezeman

    De Standaard: Zowat elke deur is te smal voor de zotte doos die Grace Ellen Barkey is.

    Brigitte Bardot was destijds een knappe verschijning. Nu is dat een oude doos natuurlijk.

    forum: Eey nancy, het gaat over een franke doos dat op haar lui gat opt terras ligt met ne goeie frit int zonneke.

    De inmiddels 40-jarige Katja Retsin kun je moeilijk een mottige doos noemen, maar toch loopt ze er tegenwoordig nogal mottig bij.

    Regio Standaard Nederlands
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Aug 2015 21:03
    0 reactie(s)

    #86809

    aan alle mooie liedjes komt een eind
    (uitdr.)

    aangename dingen eindigen vroeg of laat ook

    niet in VD2015 online

    Terug uit verlof. Ja, aan alle mooie liedjes komt een eind.

    deredactie.be: “Aan alle mooie liedjes komt een eind”. K3 stopt ermee in de huidige vorm. De meidengroep blijft wel bestaan, maar dan in een nieuw jasje.

    klaskoffer.blogspot.com: Aan alle mooie liedjes komt een eind… Lieve collega’s uit het onderwijs, De zomervakantie is weer ten einde…

    demorgen.be: Aan alle mooie liedjes komt een eind. Ook aan het burgemeesterschap van de ondertussen 93-jarige John Land uit het Amerikaanse Apopka

    standaard.be: Aan alle mooie liedjes komt een eind. Ook aan dat van de Zomerbar van Antwerpen. Maar niet zonder een laatste refrein.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Aug 2015 20:52
    0 reactie(s)

    #86810

    aan alle mooie liedjes komt een eind
    (uitdr.)

    aangename dingen eindigen vroeg of laat ook

    Terug uit verlof. Ja, aan alle mooie liedjes komt een eind.

    deredactie.be: “Aan alle mooie liedjes komt een eind”. K3 stopt ermee in de huidige vorm. De meidengroep blijft wel bestaan, maar dan in een nieuw jasje.

    klaskoffer.blogspot.com: Aan alle mooie liedjes komt een eind… Lieve collega’s uit het onderwijs, De zomervakantie is weer ten einde…

    demorgen.be: Aan alle mooie liedjes komt een eind. Ook aan het burgemeesterschap van de ondertussen 93-jarige John Land uit het Amerikaanse Apopka

    standaard.be: Aan alle mooie liedjes komt een eind. Ook aan dat van de Zomerbar van Antwerpen. Maar niet zonder een laatste refrein.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 01 Aug 2015 20:52
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.