Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #86771

    gele briefkaart
    (zn. v., ~en)

    typisch gele (vaak voorgefrankeerde) antwoordkaart

    Geraakt in onbruik. Werd gebruikt in het pre-televoting tijdperk om te antwoorden of deel te nemen aan radio- en tv- spelletjes, in te schrijven op…

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands

    Vindt ge een Vlaams woord tof, stuurt dan een voldoende gefrankeerde gele briefkaart met vermelding van het woord naar Het Vlaams Woordenboek, Postbus 5839, 1000 Brussel.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2015 21:44
    1 reactie(s)

    #86772

    gele briefkaart
    (zn. v., ~en)

    typisch gele (vaak voorgefrankeerde) antwoordkaart

    Geraakt in onbruik. Werd gebruikt in het pre-televoting tijdperk om te antwoorden of deel te nemen aan radio- en tv- spelletjes, in te schrijven op…

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands

    Vindt ge een Vlaams woord tof, stuur dan een voldoende gefrankeerde gele briefkaart met vermelding van het woord naar Het Vlaams Woordenboek, Postbus 5839, 1000 Brussel.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2015 21:44
    1 reactie(s)

    #86773

    gele briefkaart
    (zn. v., ~en)

    typisch gele (vaak voorgefrankeerde) antwoordkaart

    Geraakt in onbruik. Werd gebruikt in het pre-televoting tijdperk om te antwoorden of deel te nemen aan radio- en tv- spelletjes, in te schrijven op…

    Briefkaart is Nederlands voor postkaart. Maar gele briefkaart is een typisch Vlaams begrip.

    Vindt ge een Vlaams woord tof, stuur dan een voldoende gefrankeerde gele briefkaart met vermelding van het woord naar Het Vlaams Woordenboek, Postbus 5839, 1000 Brussel.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2015 21:43
    1 reactie(s)

    #86774

    verkleinen
    (ww. verkleinde, verkleind)

    als onovergankelijk ww.: kleiner worden
    onovergankelijk: het onderwerp wordt kleiner

    SN: We verkleinen de foto.
    VL: De foto verkleint op het scherm.

    VD2015 online: Belgisch-Nederlands

    deredactie.be : België verkleint loonkostenhandicap

    knack.be: Ecologische voetafdruk verkleint enorm na vasten zonder vlees.

    heist-op-den-berg.be: De verschillen verkleinen wel nu de biologische producten steeds meer succes kennen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 04 Aug 2015 20:28
    6 reactie(s)

    #86775

    retro
    (de ~, ~'s)

    Omhaal (voetbal)

    Anno 2015 niet in onlineversie Van Dale

    Pereira (Pandurii) mikt de bal met een retro in de kruising (Sporza, 7 november 2013)

    Na Gedoz’ retro: dit zijn de mooiste omhalen ooit (HLN.be, 31 januari 2015)

    Messi ziet gemaakte goal door doelman met retro keren en krijgt kus van ‘Jimmy Jump’ (De Morgen, 6 februari 2013)

    Milicevic heeft blijkbaar gekeken naar de geslaagde omhaal van Dalibor Veselinovic gekeken in KV Mechelen – Waasland-Beveren. Jammer genoeg voor hem gaat zijn retro nipt naast. (De Standaard, 5 april 2015)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Clover op 04 Aug 2015 14:21
    0 reactie(s)

    #86776

    van pijke(n)s gebaren
    (uitdrukking)

    Doen alsof je van niets weet.

    Vooral gebruikt in regio Wetteren en Laarne.

    zie ook pijken

    Aan hem moet ge ’t nie vragen ze, want hij gebaart hem altijd van pijkes.

    Regio Scheldeland
    Bewerking door de Bon op 04 Aug 2015 13:25
    1 reactie(s)

    #86777

    Engelse leenwoorden met korte a
    (uitspraak)

    De Noord-Nederlandse uitspraak van Engelse leenwoorden met een korte a, is een van de meest hardnekkige vormen van taalonderdanigheid van Vlaamse zogenaamde standaardtaalsprekers. Voor de overgrote meerderheid van de Vlamingen klinkt dit heel taalvreemd en toch houden bv. veel Vlaamse nieuwslezers zich koppig aan deze uitspraak.

    Een van de argumenten is dat deze uitspraak standaardtaal is. Nochtans geeft Van Dale aan de Vlamingen zonder problemen permissie om de standaard Belgisch-Nederlandse uitspraak te hanteren:
    ca·ra·van: k?r?v?n/, in België ook: /k?r?v?n/ (opm: zeker ook /k?r?v?n/ in VL)
    flat: /fl?t/, in België ook: /fl?t/
    enz.

    Een ander argument is dat door de N-NL uitspraak de Engelse origine van het woord meer gerespecteerd wordt. Dat valt te betwijfelen, Engels:
    flat: /fl?t/
    caravan: /k?r??-v?n/
    tram: /tr?m/

    Het grappige is dat sommige journalisten het zelf niet kunnen aanhouden:
    Overlaatst hoorde ik er een over ‘de /k?r?v?n/ op de /k?mp??/’ waarbij hij de N-NL en de VL uitspraak mixte.
    En daarstraks hoorde ik op het nieuws over de ‘teksshift’, terwijl taks ontleend is aan het Fr. taxe en volgens VD gewoon als ‘taks’ uitgesproken moet worden.

    Zo’n toestanden leiden tot taalschizofrenie.

    Hieronder een oplijsting van de klassiekers. Diegene die er de langste zin mee kan vormen wint een prijs :)

    (alfabetisch)
    bad bank (NL: bed benk) En een gewone bank dan?
    backhand (NL: beckhend)
    big bang (NL: big beng)
    camping (NL: cemping)
    camper (NL: cemper; VL: mobilhome;)
    caravan (NL: kerreven)
    cash (NL: cesh)
    clan (NL: clen)
    comeback (NL: comebeck)
    crack (NL: creck) (Hoe spreekt een vrt journalist over het vrt-programma de Canvascrack?)
    crash (NL: kresh)
    dancing (NL: dencing)
    Danny (NL: Denny)
    dashboard (NL: deshbord)
    fan (NL: fen)
    flat (NL: flet)
    gangster (NL: gengster)
    glamour (NL: glemmer)
    grand slam (NL: grend slem)
    hacken (NL: hecken)
    jackpot (NL: jeckpot)
    Jack Nicholson (?)
    jack russell (NL: jeck russell)
    jam (NL: jem)
    jazz (NL: jezz)
    handicap (NL: hendiekep)
    Mac Donalds (NL: Mec Donalds)
    match (NL: metch)
    muziekband (NL: muziekbend)
    planning (NL: plenning) (maar wel plan!)
    plannen (NL: plennen)
    plastic (NL: plestic)
    scanner (NL: skenner)
    tank (NL: tenk) alle betekenissen
    tanken (NL: tenken)
    tennisracket (NL: tennisrecket)
    tram (NL: trem)
    wax (hier geeft VD voor iedereen de VL uitspraak van het Eng. woord: /w?ks/ ?!)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 03 Aug 2015 21:16
    38 reactie(s)

    #86778

    van pijke(n)s gebaren
    (uitdrukking)

    “Aan hem moet ge ’t nie vragen ze, want hij gebaard hem altijd van pijkes.”

    Doen alsof je van niets weet.

    Vooral gebruikt in regio Wetteren en Laarne.

    Regio Scheldeland
    Bewerking door lismatth op 03 Aug 2015 18:44
    1 reactie(s)

    #86779

    van pijke(n)s gebaren

    “Aan hem moet ge ’t nie vragen ze, want hij gebaard hem altijd van pijkes.”

    Doen alsof je van niets weet.

    Vooral gebruikt in regio Wetteren en Laarne.

    Regio Scheldeland
    Bewerking door lismatth op 03 Aug 2015 18:43
    1 reactie(s)

    #86780

    Sint-Niklaas, nog in ~ geloven
    (uitdr.)

    erg naïef zijn, lichtgelovig

    Denkt gij nu echt dat ge de miljoenste bezoeker zijt en een formidabele prijs hebt gewonnen? Gij gelooft nog in Sint-Niklaas zeker!

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 03 Aug 2015 16:42
    3 reactie(s)

    #86781

    brejen
    (ww.)

    smeren

    vb: een boterham smeren met boter/gelei of beleg

    < breiden

    Voor de picnic morgen moeten mijn zonen zelf hun stuten brejen.

    Regio Leiestreek
    Bewerking door de Bon op 03 Aug 2015 15:03
    1 reactie(s)

    #86782

    brieen
    (werkwoord)

    boterhammen smeren

    < breiden

    Antw. Kempen: breien, brein

    Moeder is de boterhammen aan ’t brieen met choco voor ’t vieruurtje.

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door de Bon op 03 Aug 2015 14:58
    3 reactie(s)

    #86783

    brieen
    (werkwoord)

    boterhammen smeren

    < breiden

    Antw. Kempen: breien, brein

    Moeder is de boterhammen aan ’t brieen met choco voor ’t vieruurtje.

    Regio Vlaamse Ardennen
    Bewerking door de Bon op 03 Aug 2015 14:58
    3 reactie(s)

    #86784

    limonade
    (de, m.,~s)

    - vruchtendrank met koolzuurgas,
    - zonder koolzuurgas: platte limonade

    > it.: limonata

    Wikipedia:
    In België worden onder de term limonade alle koolzuurhoudende vruchtendranken verstaan.
    In Nederland wordt de term limonade alleen gebruikt voor dranken zonder opgelost koolzuur. Dranken met koolzuurgas noemt men frisdrank.

    VD2014 online:
    Verfrissende drank, oorspronkelijk van citroensap, thans ook van andere vruchtensappen, suiker en (koolzuurhoudend) water

    Mag ik een glas limonade?

    Een orangeade is een gele limonade.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 03 Aug 2015 13:50
    6 reactie(s)

    #86785

    tweezak
    (de ~ (m.), ~ken)

    een tweezak is ook (oorspronkelijk?) een soort knapzak die b.v. door grensarbeiders werd gebruikt. De ene helft hing op de rug, de andere op de borst. (Zie b.v. afbeelding van het standbeeld “de trimard” voor de kerk in Madonna, West-Vlaanderen.)

    Weder hij wilde of niet er moest een potje versche boter met een schotel zwijnsvleesch in zijn tweezak.(Stijn Streuvels, De oogst)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 03 Aug 2015 13:26
    1 reactie(s)

    #86786

    tweezak
    (de ~ (m.), ~ken)

    een tweezak is ook (oorspronkelijk?) een soort knapzak die b.v. door grensarbeiders werd gebruikt. De ene helft hing op de rug, de andere op de borst. (Zie b.v. afbeelding van het standbeeld “de trimard” voor de kerk in Madonna, West-Vlaanderen.)

    Weder hij wilde of niet er moest een potje versche boter met een schotel zwijnsvleesch in zijn tweezak.(Stijn Streuvels, De oogst)

    Gans Vlaanderen

    #86787

    tweezak
    ((de ~ (m.), ~ken))

    een tweezak is ook (oorspronkelijk?) een soort knapzak die b.v. door grensarbeiders werd gebruikt. De ene helft hing op de rug, de andere op de borst. (Zie b.v. afbeelding van het standbeeld “de trimard” voor de kerk in Madonna, West-Vlaanderen.)

    Weder hij wilde of niet er moest een potje versche boter met een schotel zwijnsvleesch in zijn tweezak.(Stijn Streuvels, De oogst)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de schoolmeester op 02 Aug 2015 20:49
    1 reactie(s)

    #86788

    schotels, schotelen
    (altijd meervoud)

    de afwas, alles inbegrepen, bestek, potten, pannen, borden, tassen,…

    Er staat nog een hele berg schotels, afwassen en opbergen in de kast.
    Eerst eten koken en achteraf nog de schotels doen met de schoteldoek.

    Regio Waasland
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 19:57
    0 reactie(s)

    #86789

    de schotels doen
    (uitdrukking)

    de afwas doen
    zie ook schuttels

    We doen eerst de schotels, ik was af, jij droogt af.

    Regio Waasland
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 19:55
    1 reactie(s)

    #86790

    de schotels doen
    (uitdrukking)

    de afwas doen

    We doen eerst de schotels, ik was af, jij droogt af.

    Regio Waasland
    Bewerking door de Bon op 02 Aug 2015 19:53
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.