Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #85351

    de worm doorgroeid

    de puberteit goed doorgekomen

    Hij is de worm doorgroeid, het zal wel goedkomen met hem.
    Vroeger sprak men niet over pubers of puberteit maar de jongeren van toen hadden het soms ook moeilijk. Men maakte
    de vergelijking met een boom die
    door een worm was aangetast maar door een goede verzorging toch een gezonde volwassen boom werd.

    natuur-forum.be: De konijnen zijn ‘de worm doorgroeid’. Er lag vanmorgen al een nieuwe kluts jongen voor het hol te spartelen onder de zogende voedster

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Aug 2015 20:57
    0 reactie(s)

    #85352

    de worm doorgroeid

    de puberteit goed doorgekomen

    Hij is de worm doorgroeid, het zal wel goedkomen met hem.
    Vroeger sprak men niet over pubers of puberteit maar de jongeren van toen hadden het soms ook moeilijk. Men maakte
    de vergelijking met een boom die
    door een worm was aangetast maar door een goede verzorging toch een gezonde volwassen boom werd.

    Provincie West-Vlaanderen
    Bewerking door Kastanjeoog op 10 Aug 2015 20:55
    0 reactie(s)

    #85353

    stadsarbeider
    (znw. de ~ m, ~s)

    werkman in dienst van een gemeente
    NL: gemeentewerker

    Vakbonden vandaliseren Gent, stadsarbeiders mogen opkuisen. (actueel.be)

    Een stadsarbeider heeft een overvaller kunnen inrekenen die net een bejaarde vrouw had overvallen. (HLN)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 10 Aug 2015 19:46
    3 reactie(s)

    #85354

    hiëhaer
    (idioom)

    hier naar toe, naar hier

    Ze komme hiëhaer höbbe ze gezag.
    Ze komen hier naar toe hebben ze gezegd.

    Regio Maasland
    Bewerking door LeGrognard op 10 Aug 2015 19:38
    0 reactie(s)

    #85355

    naar hier
    (idioom)

    NL/SN: hier naar toe

    “De Belgische seksuologe Goedele Liekens komt naar hier om onze kinderen te redden. En hun toekomstige liefdesleven ook”, schrijft The Guardian. (deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 10 Aug 2015 19:34
    2 reactie(s)

    #85356

    munt
    (~e)

    deel van straatnaam

    Van Dale:
    plaats waar (van overheidswege) geld gemunt wordt
    de Koninklijke Nederlandse Munt te Utrecht
    (vandaar) in namen van gebouwen, straten enz.

    De Langemunt en Kortemunt kruisen elkaar.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 15:02
    2 reactie(s)

    #85357

    geen sik waard
    (vaste woordverbindig)

    niets waard

    varianten: geen sik tabak waard; geen rotte sik waard

    uitspraakvariant: chique, geen ~ waard

    SN: geen sjiek waard

    skynetblogs.be: T was de laatste tijd stil, maar ik heb van die dagen dat ik geen sik waard ben , kopke vol zit, en lichaam leeg is, dat ik alleen maar sleep!

    seniorennet.be: Ben eens benieuwd voor maandag anders moet ik iemand vragen uit de privé. Wat ze tegenwoordig sturen die zijn geen sik waard.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 14:57
    1 reactie(s)

    #85358

    preformateur
    (zn. m. -s)

    Het is een titel die aan een politicus wordt gegeven, die, in opdracht van de koning, de taak van de informateur dient voort te zetten, ter voorbereiding van een regeringsformatie.

    VD2014 online: in België

    Nadat Bart De Wever de koning had gevraagd om een nieuw initiatief te nemen heeft koning Albert II nu Elio Di Rupo belast met een preformatieopdracht. (…) De koning lijkt met de aanduiding van een “preformateur” aan te geven dat de gesprekken al een eind gevorderd zijn, maar dat het nog te vroeg is om al meteen een formateur aan te duiden. Di Rupo moet als “preformateur” de weg vrijmaken alvorens de echte formatiegesprekken kunnen beginnen. (deredactie.be)

    De preformateur onderhandelt met de politieke partijen om te onderzoeken welke geschikt zijn om een meerderheid te vormen, waarna de formateur zijn werk kan doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 14:51
    6 reactie(s)

    #85359

    preformateur
    (zn. m. -s)

    Het is een titel die aan een politicus wordt gegeven, die, in opdracht van de koning, de taak van de informateur dient voort te zetten, ter voorbereiding van een regeringsformatie

    VD2014 online: in België

    Nadat Bart De Wever de koning had gevraagd om een nieuw initiatief te nemen heeft koning Albert II nu Elio Di Rupo belast met een preformatieopdracht. (…) De koning lijkt met de aanduiding van een “preformateur” aan te geven dat de gesprekken al een eind gevorderd zijn, maar dat het nog te vroeg is om al meteen een formateur aan te duiden. Di Rupo moet als “preformateur” de weg vrijmaken alvorens de echte formatiegesprekken kunnen beginnen. (deredactie.be)

    De preformateur onderhandelt met de politieke partijen om te onderzoeken welke geschikt zijn om een meerderheid te vormen, waarna de formateur zijn werk kan doen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 14:42
    6 reactie(s)

    #85360

    ziboelateur
    (zn. m.; ~s)

    flessenopendoender

    zie ook reacties bij opendoender

    spellingsvarianten: zibolateur, ziboulateur

    facebook.com: Henk Rijckaert: Ik ben op zoek naar synoniemen voor ‘een flesopener’. Shoot!

    Jolien Vroman nen aftrekker
    Rutger Desmet Nen biersleuter
    Chris Desmet aftrekker – opendoender – skutjeswupper

    Pierre Debrauwer ziboelateur

    Henk Deprez een zibolateur

    jessymaesen.blogspot.be:
    In haar laatste mail vroeg auteur Emmy Swerts zich af: ‘Ik ben benieuwd welk konijn Albert vandaag uit zijn hoed tovert!’
    Waarom deze keer geen ‘ziboulateur’?
    Dat is het Centraal-Afrikaanse woord voor ‘décapsuleur’ (flessenopener) en komt van het Kikongo ‘zibula’ dat ‘openen’ betekent. Zou dat geen geschikte functie zijn na al de preformateurs, formateurs, éclaireurs, of wat was het allemaal? Een ‘opener’ kan misschien de gesprekken én de regeringsformatie deblokkeren?

    Regio onbekend
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 14:14
    0 reactie(s)

    #85361

    feest van de koning
    (het ~, geen mv.)

    De dag van de Dynastie, 15 november
    synoniemen: feest van de dynastie, koningsdag

    NL: prinsjesdag

    vgl.: feest van de vlaamse gemeenschap

    “Dag van de Dynastie” is de verouderde terminologie. Het is “Feest van de Koning”.

    Oorsprong:
    Enkel tijdens het regentschap van Prins Karel heette 15 november “Dag van de Dynastie”. De feestdag dateert van 1866, onder Leopold II begonnen. De datum van 15 november verwijst naar de feestdag van de Heilige Leopold de Goede. Na koning Leopold volgde koning Albert I en het Feest van de Koning verplaatste zich overeenkomstig naar 26 november, naamdag van de Heilige Albert van Haigerloch. In 1933 werd Leopold III koning, en de datum verschoof opnieuw naar 15 november. Koning Boudewijn besliste in 1951 om deze datum te behouden. Ook Koning Albert II bleef bij dezelfde datum.

    Omdat de dag van het feest van de koning geen officiële feestdag is, hebben enkel de werknemers die in staatsinstellingen werken een verlofdag.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 13:56
    0 reactie(s)

    #85362

    feestdag, nationale ~ van België
    (de ~, (m.), ~en)

    De nationale feestdag van België wordt gevierd op 21 juli. Het is de datum waarop in 1831 de eerste koning der Belgen, Leopold van Saksen-Coburg-Gotha, de grondwettelijke eed aflegde als koning. (Wikipedia)

    zie ook feestdag, wettelijke ~

    De nationale feestdag van België is een wettelijke feestdag wat neerkomt op een algemene verlofdag. Op deze dag zijn de winkels, banken, postkantoren en andere openbare diensten zodoende gesloten. (Wikipedia)

    Mijn zus verjaart op de nationale feestdag van België.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 13:54
    1 reactie(s)

    #85363

    feestdagenwet
    (de~, (v.),, ~ten)

    In België is dit een bijzondere regeling: de Feestdagenwet.
    De Feestdagenwet zegt dat bedienden die geheel of gedeeltelijk met een veranderlijk loon worden betaald, voor elke wettelijke feestdag recht hebben op hun gewoon vast loon en op een dagelijks gemiddelde van het veranderlijke loon dat ze verdienden. Die wettelijke bepaling is dwingend in het voordeel van de werknemer.

    zie ook feestdag, wettelijke ~

    Vorig jaar werd een werkgever door het arbeidshof van Brussel veroordeeld, omdat hij de Feestdagenwet niet naleefde.
    Besluit: te weinig loon betalen is een misdrijf.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 13:54
    2 reactie(s)

    #85364

    feestdag, wettelijke ~
    (de ~, (m.), ~en)

    officiële feestdag, een feestdag waarop niet gewerkt wordt

    Van Dale: officiële feestdag, (in België) wettelijke feestdag
    feestdag waarop niet gewerkt wordt

    zie ook feestdagenwet, feestdag, nationale ~ van België

    21 juli en 15 augustus zijn wettelijke feestdagen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 10 Aug 2015 13:52
    2 reactie(s)

    #85365

    oproep, nutteloze ~
    (term)

    een ongegronde oproep naar een hulpdienst (een valse oproep)
    NL: een valse melding

    Tijdens het onderzoek bleek dat een vriendin van de vermeende gijzelnemer de gijzeling had ‘verzonnen’ om hem een lesje te leren. De vrouw werd inmiddels geïdentificeerd maar ze wordt nog opgespoord. Lastens haar werd proces-verbaal opgesteld voor de nutteloze oproep 101.
    Bron: Belang van Limburg

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 09 Aug 2015 23:56
    1 reactie(s)

    #85366

    looike
    (het ~ (o.), ~s)

    1. Loden kogeltje voor in het geweer van het schietkraam
    2. Loden bolletje dat aan een vislijn wordt bevestigd

    zie ook loodje

    1. 10 looikes voor 1 euro, dan kunt ge toch al een paar pijpkes kapot schieten.
    2. Een looike aan een vislijn waarvoor dient dat eigenlijk?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Aug 2015 22:12
    0 reactie(s)

    #85367

    loodje
    (zn. o.; ~s)

    loden kogeltje voor een loodjesgeweer

    zie ook looike

    Niet in VD2015 online

    demorgen.be: Chauffeurs De Lijn blokkeren Gentse Korenmarkt nadat “tram beschoten werd met loodjes”

    Wat kost dat tegenwoordig, een loodje in het schietkraam op de Sinkensfoor?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Aug 2015 22:12
    0 reactie(s)

    #85368

    vakantiejob
    (zn. vr./m. -s)

    werk dat studenten verrichten tijdens hun vakantie

    In Nederland: vakantiewerk of vakantiebaan(tje)

    Ons Sara is al aan te zoeken naar een goei vakantiejob.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Gewone Nederlandse op 09 Aug 2015 21:53
    0 reactie(s)

    #85369

    ziboelateur
    (zn. m.; ~s)

    flessenopendoender

    zie ook reacties bij opendoender

    spellingsvarianten: zibolateur, ziboulateur

    facebook.com: Henk Rijckaert: Ik ben op zoek naar synoniemen voor ‘een flesopener’. Shoot!

    Jolien Vroman nen aftrekker
    Rutger Desmet Nen biersleuter
    Chris Desmet aftrekker – opendoender – skutjeswupper

    Pierre Debrauwer ziboelateur

    Henk Deprez een zibolateur

    jessymaesen.blogspot.be:
    In haar laatste mail vroeg auteur Emmy Swerts zich af: ‘Ik ben benieuwd welk konijn Albert vandaag uit zijn hoed tovert!’
    Waarom deze keer geen ‘ziboulateur’?
    Dat is het Centraal-Afrikaanse woord voor ‘décapsuleur’ (flessenopener) en komt van het Kikongo ‘zibula’ dat ‘openen’ betekent. Zou dat geen geschikte functie zijn na al de préformateurs, formateurs, éclaireurs, of wat was het allemaal? Een ‘opener’ kan misschien de gesprekken én de regeringsformatie deblokkeren?

    Regio onbekend
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Aug 2015 19:27
    0 reactie(s)

    #85370

    ziboelateur
    (zn. m.; ~s)

    flessenopendoender

    zie ook reacties bij opendoender

    facebook.com: Henk Rijckaert: Ik ben op zoek naar synoniemen voor ‘een flesopener’. Shoot!

    Jolien Vroman nen aftrekker
    Rutger Desmet Nen biersleuter
    Chris Desmet aftrekker – opendoender – skutjeswupper

    Pierre Debrauwer ziboelateur

    Henk Deprez een zibolateur

    jessymaesen.blogspot.be:
    In haar laatste mail vroeg auteur Emmy Swerts zich af: ‘Ik ben benieuwd welk konijn Albert vandaag uit zijn hoed tovert!’
    Waarom deze keer geen ‘ziboulateur’?
    Dat is het Centraal-Afrikaanse woord voor ‘décapsuleur’ (flessenopener) en komt van het Kikongo ‘zibula’ dat ‘openen’ betekent. Zou dat geen geschikte functie zijn na al de préformateurs, formateurs, éclaireurs, of wat was het allemaal? Een ‘opener’ kan misschien de gesprekken én de regeringsformatie deblokkeren?

    Regio onbekend
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Aug 2015 19:27
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.