Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #84931

    midden, in het ~ van het bed liggen
    (uitdrukking)

    in een comfortabele middenpositie verkeren

    Het CD&V ligt al lang niet meer in het midden van het bed.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 21 Aug 2015 21:55
    3 reactie(s)

    #84932

    kletterende ruzie
    (idioom)

    hoogoplopende ruzie
    NL: knetterende ruzie

    Tussen de boer en de zigeunerfamilie is het op een kletterende ruzie uitgelopen. (HLN)

    Oppositie verlaat de Kamer na nieuwe kletterende ruzie. (GVA)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door LeGrognard op 21 Aug 2015 21:51
    0 reactie(s)

    #84933

    zetel, in een ~
    (uitdr.)

    1) in de wielersport: bijna moeiteloos, zonder inspanning, gemakkelijk rijden
    2) in een gemakkelijke, comfortabele positie

    VD2015 online: 1) Belgisch-Nederlands

    1) Dat was nog eens nen echte coureur! Niet door zijn ploegmaten in ne zetel naar de meet gebracht, maar al het werk zelf gedaan!

    2) demorgen.be: “Regering zet werkgevers in een zetel, anderen in een kaduke stoel”

    2) deredactie.be: N-VA in een zetel, lichtpunten voor CD&V en Open VLD

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Aug 2015 19:57
    1 reactie(s)

    #84934

    zetel, in een ~
    (uitdr.)

    1) in de wielersport: bijna moeiteloos, zonder inspanning, gemakkelijk rijden
    2) in een gemakkelijke, comfortabele positie

    VD2015 online: 1) Belgisch-Nederlands

    1) Dat was nog eens nen echte coureur! Niet door zijn ploegmaten in ne zetel naar de meet gebracht, maar al het werk zelf gedaan!

    2) demorgen.be: “Regering zet werkgevers in een zetel, anderen in een kaduke stoel”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Aug 2015 19:54
    1 reactie(s)

    #84935

    zetel, in een ~
    (uitdr.)

    1) in de wielersport: bijna moeiteloos, zonder inspanning, gemakkelijk rijden
    2) gemakkelijk, comfortabel in het algemeen

    VD2015 online: 1) Belgisch-Nederlands

    1) Dat was nog eens nen echte coureur! Niet door zijn ploegmaten in ne zetel naar de meet gebracht, maar al het werk zelf gedaan!

    2) demorgen.be: “Regering zet werkgevers in een zetel, anderen in een kaduke stoel”

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Aug 2015 19:53
    1 reactie(s)

    #84936

    putje van de nacht
    (uitdr.)

    in het diepst (holst) van de nacht
    uitspr.: putteke van de nacht
    vgl. putje van de winter, putje van de zomer

    niet in VD2014
    google2014: .BE (> 66.000); .NL (> 600)

    WNT:
    “De Vlaamsche werklieden die elken dag of in ’t putje van den nacht naar Frankrijk tjolen (zwerven) om er de korste brood te gaan verdienen”, De West-Vlaming 20 Sept. 1930

    knack.be: Alle medewerkers gooien zich op de dansvloer en douchen de spanning van de dag van zich af, recht het putje van de nacht in.

    Nieuwsblad.be: Zelfs in het putje van de nacht ging ik, samen met Alex Querter, dat veld besproeien om het toch maar mooi groen te houden.

    In ’t putteke van de nacht werd er op de deur geklopt. Wie zou dat wel zijn?

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 19:35
    0 reactie(s)

    #84937

    vervriezen
    (ww., vervroos, vervrozen)

    dichtvriezen, toevriezen, vastvriezen, door en door bevrozen
    zie ook: stenen uit de grond vriezen

    MNW:
    - Een cleen rivierken, daer hi (Karel de Stoute) … gevonden wert, sijn aensicht was (l. vast) aent ijs vervrosen sijnde, Exc. Cron., Vlaanderen/Brabant, (1530)

    De zak potgrond staat nog buiten. De grond erin is bevrozen maar de zak is vervrozen, ik kan die ni meer open krijgen.

    De grendel van het poortje is vervrozen.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 19:21
    0 reactie(s)

    #84938

    vriezen
    (ww. vroos, gevrozen)

    - een toestand als de temperatuur beneden het nulpunt gedaald is
    - ook bevriezen (> gewestelijk: bevroos, bevrozen), ontvriezen, vervriezen.

    De r in de verleden tijd meervoud ‘vroren’ en het verleden deelwoord ‘gevroren’ is klankwettig ontstaan door grammatische wisseling en rotacisme, zoals in (uit)verkoren bij verkiezen. De oorspronkelijke verleden tijd ‘vroos’ — nog Vlaams — werd door analogie met verloor vervangen door vroor. In het Duits is hetzelfde gebeurd en is de – r – uiteindelijk zelfs doorgedrongen in de infinitief frieren en in de vormen van de tegenwoordige tijd. ( Etym. Woordenboek)

    In de winter van 1986 waren de conservenblikjes op zolder zo hard bevrozen, tot een week na de dooi.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 19:10
    5 reactie(s)

    #84939

    vriezen
    (ww. vroos, gevrozen)

    - een toestand als de temperatuur beneden het nulpunt gedaald is
    - ook bevriezen (> gewestelijk: bevroos, bevrozen), ontvriezen, vervriezen.

    De r in de verleden tijd meervoud ‘vroren’ en het verleden deelwoord ‘gevroren’ is klankwettig ontstaan door grammatische wisseling en rotacisme, zoals in (uit)verkoren bij verkiezen. De oorspronkelijke verleden tijd ‘vroos’ — nog Vlaams — werd door analogie met verloor vervangen door vroor. In het Duits is hetzelfde gebeurd en is de – r – uiteindelijk zelfs doorgedrongen in de infinitief frieren en in de vormen van de tegenwoordige tijd. ( Etym. Woordenboek)

    In de winter van 1986 waren de conservenblikjes op zolder zo hard bevrozen, tot een week na de dooi.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 18:50
    5 reactie(s)

    #84940

    uitritsen
    (ww. ritste uit, is uitgeritst)

    uitglijden

    ook in de Kempen

    Pas maar op dat ge niet uitritst, ’t is hier gelettig, ’t heeft gevrozen (vriezen).

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 18:33
    0 reactie(s)

    #84941

    memmen
    (ww.memde, gememd )

    blijven doorzeuren over iets (idem in Limburg)
    zie ook: melken, sirken

    Van Dale 2015 online:
    1.(informeel) vervelend kletsen
    synoniem: leuteren
    2. treuzelen

    zn.: gemem
    persoon die memt: memmer, memster

    Zit daar niet te memmen, ik krijg het daar van op mijn zenuwen.

    Zeg, ge moet niet memmen he. Doe maar gewoon wat ik u gevraagd had.

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 18:25
    1 reactie(s)

    #84942

    afrijzen
    (ww. rees af, is afgerezen )

    afglijden, naar beneden glijden

    zie ook rijzen, afrijs, afrijzer

    Van Dale:
    (gewestelijk) neerglijden: zich van de berg laten afrijzen

    Als ge bovenaan dat schuin dak zit, zie dan dat ge er niet afrijst.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 17:51
    0 reactie(s)

    #84943

    rijzen
    (ww. rees, gerezen)

    glijden, afglijden

    vgl. afrijs, uitrijzen, afrijzen

    De Anneliezen rijzen in het begin van het programma altijd langs de trapleuning naar beneden…

    In de winter kunt ge met een slee van die helling naar beneden rijzen.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 17:47
    0 reactie(s)

    #84944

    rijzen
    (ww. rees, gerezen)

    glijden, afglijden

    VD 2013 online:(gewestelijk) vallen, afvallen

    vgl. afrijs, uitrijzen, afrijzen

    De Anneliezen rijzen in het begin van het programma altijd langs de trapleuning naar beneden…

    In de winter kunt ge met een slee van die helling naar beneden rijzen.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 17:46
    0 reactie(s)

    #84945

    aversj
    (aanw. vnw.)

    naar beneden, afwaarts verg.: heivisj

    Aversj geis-te heller wie angesjom.
    Naar beneden ga je harder dan andersom.

    Provincie Limburg
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 17:30
    0 reactie(s)

    #84946

    muisbrommerke
    (het ~, ~s)

    vibrator

    bij mijn (beperkte) weten altijd als verkleinwoord

    Victor heeft in de erotiekwinkel een muisbrommerke gekocht voor zijn vriendin. Hij ziet een tantracursus niet zitten.

    Regio onbekend
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 17:19
    1 reactie(s)

    #84947

    dille
    (zn.)

    Huls aan een spade waarin de steel zit.

    Van Dale:
    dille
    de; -n
    (1467) ~ Ohd. tulli (buisje waarin de pijlpunt zit, pijlpunthouder)
    1. buisvormig deel van een schop, spade enz., waarin de steel wordt bevestigd
    vormvariant: dil
    synoniem: steelhuis

    De dille aan mijn spade is verroest en stuk, zodat mijne steel niet meer past.

    Regio Hageland
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 16:08
    0 reactie(s)

    #84948

    jaak
    (bn., bw.)

    kapot, stuk

    uitspraak: zjaak

    zie ook naar de jaak zijn

    ‘t is na jaak, zedde na content?’

    Regio Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 21 Aug 2015 16:01
    0 reactie(s)

    #84949

    beddes
    (meerv.)

    bedden

    Een geïnterviewde op het vrt-nieuws: We helpen de mensen de beddes opmaken…

    Die jeugdherberg heeft wel zeker 100 beddes.

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Aug 2015 14:57
    0 reactie(s)

    #84950

    petitioneerder
    (zn. M; ~s)

    iemand die een petitie houdt of mee ondertekent/indient

    niet in VD2015

    demorgen.be: Beste kunstenaars en andere ‘petitioneerders’,
    ik kan de ontgoocheling van een kunstenaar of een groep kunstenaars die subsidies aanvragen en er geen krijgen ten volle begrijpen, omdat het lijkt op een politieke afwijzing van zijn of haar persoonlijke artistieke expressie.

    vlaamsparlement.be: In een aantal commissies kan men de
    verschijning vragen van de indiener404; die mogelijkheid is facultatief voor de commissie en vrijblijvend voor de petitioneerder.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 21 Aug 2015 09:31
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.