Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #7761

    recht
    (bn.)

    overeind, omhoog

    vnw: rechtop, overeind, omhoog

    VD2014 online: Belgisch-Nederlands

    ook samenstellingen: rechtkomen, rechtkrabbelen, rechtstaan, rechttrekken, rechtzetten, rechthouden, rechtveren, rechtzitten

    Och ziet em krochen. Hij wil recht, ziet ge dat? Pakt em maar uit zijn voituur

    Hij schoot wakker, kwam recht, besefte dat em maar gedroomd had en viel gelijk met een verlossende zucht terug achterover op zijn kopkussen. Zo eindigt die film.

    Komt eens recht uit die zetel zodat ik ook kan zitten.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 15 Jan 2025 08:55
    0 reactie(s)

    #7762

    brek
    (de ~ (m./v.), ~ken)

    mier
    zie ook: muurzeiker

    Woordenboek van P.J. Cornelissen & J.B. Vervliet (1899-1906). Idioticon van het Antwerpsch Dialect (Stad Antwerpen en Antwerpsche Kempen):
    BREK, znw., m. en v. – Boschmier, soort van groote bruine mier. Dat insect, wiens beet zeer pijnlijk is, bouwt zijne nesten in heiden, bosschen en houtkanten met stukjes hout en wortelvezels.

    Ant in flower

    Zit er een brek in uw broek? Uitschieten dan en zorgen dat ge ze vindt, anders zit ge met een probleem.

    Regio Antwerpse Kempen
    Bewerking door de Bon op 14 Jan 2025 14:20
    2 reactie(s)

    #7763

    foensj

    paddenstoel, champignon

    Tijdens de herfst groeien de foensjen weer enorm in den hof en in het bos.

    Provincie Vlaams Brabant
    Bewerking door de Bon op 14 Jan 2025 13:21
    1 reactie(s)

    #7764

    recht op spreken
    (uitdr.)

    SN-NL: recht van spreken

    vnw

    Je vindt dat degene die deze mening uit geen poot heeft om op te staan, schokkende principes hanteert of stuitende overtuigingen verkondigt, en desondanks zul je zijn recht op spreken verdedigen. (vrt.be)

    Vooruit heeft recht op spreken gezien de stemuitslag, Groen daarentegen werd afgestraft en zit opnieuw in het bestuur, dat is niet OK. (hln.be)

    Dat is zowel ethisch problematisch, maatschappelijk contraproductief, als intellectueel onjuist. Beide stemmen hebben recht op spreken (knack.be)

    ‘Hoewel ze recht op spreken hebben, zien we dat dit er toch nog te vaak niet van komt.’ (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 09:34
    0 reactie(s)

    #7765

    razernij
    (zn. v.; ~en)

    hondsdolheid, rabiës

    vnw: in België ook: hondsdolheid

    znwb: M. betr. t. honden e.d.: hondsdolheid.

    gwnt: (Zuidn.) hondsdolheid

    vgl. razende hond

    Ook voor de mens is razernij dodelijk. Rabiës veroorzaakt een aantasting van de hersenen met gedragswijzigingen als gevolg (agressie). (dierenrecht.be)

    Hondsdolheid = rabiës = razernij
    De besmetting treedt op door een beet van een dier bij een warmbloedig dier. Ook de mens is dus gevoelig aan de ziekte. Gedragsveranderingen (‘razernij’) zijn het gevolg vooraleer de ziekte fataal afloopt. (animoretus.be)

    Het vaccin tegen de razernij (Rabiës) mag pas voor de eerste maal gegeven worden op de leeftijd van 12 weken aan een dier die al een chip en paspoort heeft. (animali.be)

    Een kat met razernij zal, in tegenstelling met de hond, eerder wegkruipen en slechts bij hoge uitzondering bijten. (dierenartsenpraktijkoudenbos.be)

    …heer van Steenvoorde, Hofland en Ochtezeele (plaatsen in Noord-Frankrijk), die een jaar later ca 1547 overleden was aan de gevolgen van een beet van een hond met razernij (uncius.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 08:20
    0 reactie(s)

    #7766

    realisator
    (zn. m.; ~s)

    vnw: regisseur of producer van een film, televisieprogramma of toneelstuk

    znwb: Producer (van een film e.d.); ook: regisseur.

    vgl. realisatie

    Als realisator van audioproducties creëer je niet-gecomponeerde geluidselementen voor een film, voorstelling, muziekopvoering of -opname, een computerspel of andere multimediatoepassingen. (syntra-mvl.be)

    1960-1966: Wordt realisator bij de BRT, waar hij televisiespelen realiseert. (schrijversgewijs.be)

    De zenuwen stonden erg gespannen, zowel bij de realisator, acteurs als omroepster. (deugenieten.be)

    Kan een regisseur (realisator) forfaitair betaald worden? (mediarte.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 08:19
    0 reactie(s)

    #7767

    realisatie
    (zn. v.; ~s)

    vnw: regie of productie van een film, televisieprogramma of toneelstuk

    znwb: Produktie (van een film); ook: regie.

    vgl. realisator

    Fien Troch komt vertellen over de realisatie van de film én over het leven en het werk van een jonge regisseur. (standaard.be)

    VVSG, VVC, oKo, Kunstenpunt en Het TheaterFestival. Realisatie door Cornelis Serveert. (kunsten.be)

    Hij doet ca. vijftig realisaties op zes jaar tijd waaronder een twintigtal Nederlandstalige producties: inclusief zes van zijn eigen drama’s (1960-1966) (schrijversgewijs.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 08:16
    0 reactie(s)

    #7768

    realisatie
    (zn. v.; ~s)

    vnw: regie of productie van een film, televisieprogramma of toneelstuk

    znwb: Produktie (van een film); ook: regie.

    vgl. realisator

    Fien Troch komt vertellen over de realisatie van de film én over het leven en het werk van een jonge regisseur. (standaard.be)

    VVSG, VVC, oKo, Kunstenpunt en Het TheaterFestival. Realisatie door Cornelis Serveert. (kunsten.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 08:12
    0 reactie(s)

    #7769

    realisatie
    (zn. v.; ~s)

    vnw: regie of productie van een film, televisieprogramma of toneelstuk

    znwb: Produktie (van een film); ook: regie.

    Fien Troch komt vertellen over de realisatie van de film én over het leven en het werk van een jonge regisseur. (standaard.be)

    VVSG, VVC, oKo, Kunstenpunt en Het TheaterFestival. Realisatie door Cornelis Serveert. (kunsten.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 08:11
    0 reactie(s)

    #7770

    realisatie
    (zn. de ~ (v) mv ~s)

    verwezenlijking, prestatie, resultaat

    “Ik heb het aangedurfd de verandering in te zetten”, zegt ze. “Eerst bij de spoorwegen, door de klant centraal te stellen en door de spoorwegen op de weg van de moderniteit te zetten.” Daarop volgde een korte opsomming van haar andere realisaties. (dereactie.nl)

    Elke regering mag met gepaste trots over haar realisaties communiceren, zeker als ze tegen een negatieve beeldvorming opbokst (Carl Devos, deredactie.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 08:02
    0 reactie(s)

    #7771

    reaffectatie
    (de ~ (vr.), ~s)

    aanstelling in een andere functie en/of instelling, herbenoeming; herbestemming

    vnw: (bnl.) herplaatsing, herbenoeming in een andere afdeling of sector, van een werknemer in een bedrijf, in overheidsdienst of in het onderwijs, omdat hij werkloos is geworden

    Terbeschikkingstelling en vrijwillige reaffectatie in de scholengemeenschap.

    Een benoeming na reaffectatie of wedertewerkstelling, een mutatie, nieuwe affectatie of toelating tot de proeftijd van betrokken personeelslid.

    De besteding van de financiële middelen wordt gerechtvaardigd en het saldo wordt gereaffecteerd in geval van niet-gebruik.

    Deze reaffectatie … (enz.)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 08:01
    2 reactie(s)

    #7772

    razernij
    (zn. v.; ~en)

    hondsdolheid, rabiës

    vnw: in België ook: hondsdolheid

    znwb: M. betr. t. honden e.d.: hondsdolheid.

    gwnt: (Zuidn.) hondsdolheid

    Ook voor de mens is razernij dodelijk. Rabiës veroorzaakt een aantasting van de hersenen met gedragswijzigingen als gevolg (agressie). (dierenrecht.be)

    Hondsdolheid = rabiës = razernij
    De besmetting treedt op door een beet van een dier bij een warmbloedig dier. Ook de mens is dus gevoelig aan de ziekte. Gedragsveranderingen (‘razernij’) zijn het gevolg vooraleer de ziekte fataal afloopt. (animoretus.be)

    Het vaccin tegen de razernij (Rabiës) mag pas voor de eerste maal gegeven worden op de leeftijd van 12 weken aan een dier die al een chip en paspoort heeft. (animali.be)

    Een kat met razernij zal, in tegenstelling met de hond, eerder wegkruipen en slechts bij hoge uitzondering bijten. (dierenartsenpraktijkoudenbos.be)

    …heer van Steenvoorde, Hofland en Ochtezeele (plaatsen in Noord-Frankrijk), die een jaar later ca 1547 overleden was aan de gevolgen van een beet van een hond met razernij (uncius.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 07:48
    0 reactie(s)

    #7773

    razende hond
    (uitdr.)

    bijtgrage, dreigend blaffende, dolle hond

    opm: oorspronkelijk hondsdolle hond

    vnw: een razende hond: hond die aan hondsdolheid lijdt, een dolle hond

    gwnt: (Zuidn.) (van honden) dol: door een razende hond gebeten worden

    znwb: Van een hond e.d.: aan hondsdolheid lijdend, dol.

    vgl. razernij

    Paul (65) werd aangevallen door razende hond: “Ik heb de dood in de ogen gekeken” (nieuwsblad.be)

    Razende hond valt bejaarde vrouw en haar hondje aan (redactie24.be)

    Razende hond richt ravage aan in kapsalon (video) (gva.be)

    Een buurman schoot zondag nog in de lucht om vijf razende honden van het lichaam van Pamela Jane Rock weg te halen, maar dat mocht niet baten. (hln.be)

    Uh ja en tien keer liever een lief kind dan een razende hond met hondsdolheid (beyondgaming.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 07:41
    0 reactie(s)

    #7774

    wegenis
    (de ~ (v.), geen mv.)

    ambtelijke taal voor:
    netwerk van openbare wegen, wegennet, de openbare weg, het verharde wegdek

    Van Dale :wege­nis
    zelfstandig naamwoord • de v • g.mv.
    ver­za­mel­naam; BE; ver­ou­derd we­gen­net

    zie ook wegeniswerken, wegenwerken; wegcode

    Voor de aanleg van de wegenis zal het kruispunt nog(hln.be) enkele dagen afgesloten blijven. (uit rondschrijven Aquafin)

    Affectatie tot de wegenis: Opname van een weg in het publieke domein. (www.trage-wegen-lijn.be)

    Er staat voor de bewuste straat en omliggende straten immers een project gepland waarbij de hele wegenis aangepakt zal worden, inclusief nieuwe voetpaden.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 14 Jan 2025 07:37
    0 reactie(s)

    #7775

    rapen, voor het ~ liggen
    (uitdr.)

    SN-NL: voor het oprapen liggen (zie ook reacties)

    vnw: dat ligt voor het rapen: voor het grijpen

    Typisch Vlaams: dat ligt voor het rapen: dat ligt voor het oprapen/grijpen, dat is er in overvloed: (Belgisch-Nederlandse Standaardtaal)

    Wie bewijs zoekt kan het vinden. Het ligt voor het rapen. De vraag is alleen of daarmee het voorakkoord ook bewezen is. (vrt.be)

    Binnen Vlaams-nationalistische kringen leeft het idee dat net daar mogelijkheden voor het rapen liggen. (demorgen.be)

    De tijd dat jobs voor het rapen lagen, lijkt alweer voorbij (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jan 2025 22:23
    2 reactie(s)

    #7776

    cafémadam
    (zn. v. ; ~men)

    cafébazin

    niet in VD2016 online

    PM 010291 B Maarke Kerkem

    Het bedje van An Buermans ligt gespreid. De 27-jarige cafémadam uit Loenhout won de finale van De designers, een programma waarin VTM op zoek ging naar de beste modeontwerper. (standaard.be)

    Een ode aan de cafémadam, naar aanleiding van het nieuwe boek Authentieke Belgische cafés. (demorgen.be)

    Aangezien er binnenkort weer meer en meer gereden zal worden lijkt het mij een leuk idee om tijdens de tochten op bezoek te gaan bij de mooiste cafemadammen of -heren. (vespaformum.be)

    ‘Een echte cafémadam. Net zoals mijn moeder.’ Diane «Zij heeft ook haar hele leven in cafés gewerkt." (humo.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 13 Jan 2025 16:15
    0 reactie(s)

    #7777

    padelraket
    (zn. v.; ~ten)

    SN-NL: padelracket

    zie raket (ook uitleg over uitspraak)

    Padelrakket en balle

    “Een slag van een padelraket komt ook harder aan. Soms spelen ze nog laat op de avond. Het is gewoon te veel voor ons en daarom trekken we …" (nieuwsblad.be)

    Spelers die een padelraket wensen te huren of te kopen en ballen wensen te kopen, kunnen daarvoor terecht in het clubhouse. (linkebeeksport.be)

    De enige raketten die we verdelen, zijn badmintonraketten van het merk Yonex en padelraketten van Drop Shot. (fonce.be)

    De organisatie van het maandelijkse toernooi is in handen van Padel Unique, een bedrijf dat padelraketten verkoopt en padellessen aanbiedt (nieuwsblad.be)

    Overweegt u om een padelraket aan te schaffen om warm te kunnen douchen bij de padelclub van Niels Destadsbader? (humo.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 13 Jan 2025 15:55
    0 reactie(s)

    #7778

    razende hond
    (uitdr.)

    bijtgrage, dreigend blaffende, dolle hond

    opm: oorspronkelijk hondsdolle hond

    vnw: een razende hond: hond die aan hondsdolheid lijdt, een dolle hond

    gwnt: (Zuidn.) (van honden) dol: door een razende hond gebeten worden

    znwb: Van een hond e.d.: aan hondsdolheid lijdend, dol.

    Paul (65) werd aangevallen door razende hond: “Ik heb de dood in de ogen gekeken” (nieuwsblad.be)

    Razende hond valt bejaarde vrouw en haar hondje aan (redactie24.be)

    Razende hond richt ravage aan in kapsalon (video) (gva.be)

    Een buurman schoot zondag nog in de lucht om vijf razende honden van het lichaam van Pamela Jane Rock weg te halen, maar dat mocht niet baten. (hln.be)

    Uh ja en tien keer liever een lief kind dan een razende hond met hondsdolheid (beyondgaming.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jan 2025 08:02
    0 reactie(s)

    #7779

    razende hond
    (uitdr.)

    bijtgrage, dreigend blaffende hond
    opm: oorspronkelijk hondsdolle hond

    vnw: een razende hond: hond die aan hondsdolheid lijdt, een dolle hond

    gwnt: (Zuidn.) (van honden) dol: door een razende hond gebeten worden

    znwb: Van een hond e.d.: aan hondsdolheid lijdend, dol.

    Paul (65) werd aangevallen door razende hond: “Ik heb de dood in de ogen gekeken” (nieuwsblad.be)

    Razende hond valt bejaarde vrouw en haar hondje aan (redactie24.be)

    Razende hond richt ravage aan in kapsalon (video) (gva.be)

    Een buurman schoot zondag nog in de lucht om vijf razende honden van het lichaam van Pamela Jane Rock weg te halen, maar dat mocht niet baten. (hln.be)

    Uh ja en tien keer liever een lief kind dan een razende hond met hondsdolheid (beyondgaming.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jan 2025 08:01
    0 reactie(s)

    #7780

    rats
    (bw.)

    1. helemaal, compleet, radicaal
    2. plots, ineens, pardoes
    3. snel, vlug

    vnw:
    •vlug, snel
    •plotseling, ineens
    •helemaal, volledig

    zie ook: grat, grad

    1. Ik was het rats vergeten.
    2. Ze sprong rats het water in.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 13 Jan 2025 07:45
    2 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.