Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
een persoon die voor 1 dag in de belangstelling staat
Folkloristische gebruiken tussen Kerstmis en Pasen;
van de eendagskoning op Driekoningen tot aan de paasvuren die de winterdemonen moeten uitdrijven. (De Revisor. Jaargang 3, dbnl)
Bij twee gelegenheden wordt Katrien overvallen door een angstvisioen waarin een Gille, ‘de Eendagskoning, Engel der Versterving’, een hoofdrol speelt. (Uit: Zwarte tranen – Literatuur. Jaargang 20, dbnl)
Le Pen zal niet veel meer zijn dan gewoon de ‘eendagskoning’. (Prof. Eddy Stols over de Franse presidentsverkiezingen)
dubben, piekeren, twijfelen
Niet dibben, kop omhoog … het leven gaat verder!
bal waar gedanst kan worden op musette muziek, lichtvoetige Parijse walsen vaak gespeeld door een accordeonist
Accordeonist in een bal musette. Net na de Eerste Wereldoorlog vormde Pierre-Louis Flouquet samen met de jonge René Magritte de voorhoede van de abstracte avant-garde in Brussel. (Vlaamse Kunstcollectie)
Philippe Thuriot werd van jongs af in het café van zijn ouders ondergedompeld in muziek, gespeeld door zijn nonkels: Le Bal Musette. Hier ontstond zijn liefde voor accordeon. (despil.be)
Wat een droomeiland moest worden, dreigt te ontaarden in een nachtmerrie voor de bewoners van de Sluizenkaai in Menen. Het wekelijkse Bal Musette in een tent op het Leie-eiland tussen Menen en Halluin houdt heel wat mensen uit hun slaap. Menen legde trouwens 100.000 euro bij voor de nieuwe havenmeesterij omdat de Franse gemeente geld tekortkwam. (Nieuwsblad)
op het huis passen, babysit
vnw: op het huis passen, babysitten
znwb: Thuiswacht houden, op het huis passen
huiswachten is een werkwoord, weer zo’n proleet van de grammatica. (standaard.be)
Ik ga gaan thuiswachten sinds mijn 14/15 jaar voor de gezinsbond ook heb ik 5 jaar als vrijwilliger in de kinderopvang van infano gewerkt (ringtwice.be)
“Ik ben al bij zes verschillende mensen gaan thuiswachten. Soms doen de gezinnen meermaals een beroep op onze diensten.” (standaard.be)
Even thuiswachten voor de kindjes van je buur. Dit kleine helpen willen we stimuleren! (wevelgem.be)
het leveren van goederen of artikelen aan huis
vnw: thuisbezorging
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België
zie ook thuisleverservice
Daarom is bij een aanbieding vaak gratis thuislevering voorzien. (makro.be)
Als je een artikel gevonden hebt in onze webshop, kan je kiezen voor een thuislevering. (dreambaby.be)
extra studiejaar om een thesis te voltooien
vnw: extra studiejaar om de doctoraalscriptie te voltooien
De universiteiten hebben sinds 2004 dubbel zo veel studenten die een extra thesisjaar (moeten) doen. (vrt.be)
Gentse universiteit wil af van ‘thesisjaar’ (demorgen.be)
“Maar omdat ik voor een extra thesisjaar sta, vinden mijn ouders het uitstekend dat de kamer goedkoper wordt’, zegt hij lachend. (standaard.be)
Gedurende haar thesisjaren heeft ze zich ondergedompeld in literatuur over filmgeschiedenis en bekeek ze de ene klassieker na de andere. (alu.kuleuven.be)
eindwerk, eindverhandeling
vnw: verhandeling, (doctoraal)scriptie, eindscriptie, afstudeerscriptie
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
zie ook thesisjaar
Mijn thesis ligt eindelijk bij den drukker!
Een thesis schrijven, da’s hard werken en flink doorzetten. En een lief hebben … dat is eigenlijk exáct hetzelfde. (…17 staalharde bewijzen…)
2. En je brengt al snel meer tijd met hem door dan met je vrienden.
5. En je leert hem door en door kennen, tot in de kleinste details.
10. Iedereen die je tegenkomt, vraagt hoe het met hem gaat: hij is nog niet af. Punt.
17. En één ding is zeker: je zal hem nooit (helemaal) vergeten.
(newsmonkey.be (Gent)
eindwerk, eindverhandeling
vnw: verhandeling, (doctoraal)scriptie, eindscriptie, afstudeerscriptie
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands
Mijn thesis ligt eindelijk bij den drukker!
Een thesis schrijven, da’s hard werken en flink doorzetten. En een lief hebben … dat is eigenlijk exáct hetzelfde. (…17 staalharde bewijzen…)
2. En je brengt al snel meer tijd met hem door dan met je vrienden.
5. En je leert hem door en door kennen, tot in de kleinste details.
10. Iedereen die je tegenkomt, vraagt hoe het met hem gaat: hij is nog niet af. Punt.
17. En één ding is zeker: je zal hem nooit (helemaal) vergeten.
(newsmonkey.be (Gent)
uitspraak: klik op het pijltje
isoleerkan
afkorting van thermosfles, thermoskan
Thermos is een verwaterde merknaam (zie verwaterde merknamen)
vnw: thermosfles
Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands
DS2015 standaardtaal
zie ook verzamellemma verwaterde merknamen
Klik op de afbeelding
De thermos houdt de koffie niet meer warm; tijd voor een nieuwe.
verzamelen, bijeen brengen, opruimen, bijeenrapen
variant rammeseren
zie ook meerammaseren, opramasseren, bijeen ramasseren
< Frans: ramasser: samenrapen
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): verzamelen, samenrapen
Luuk Gruwez: “En wie ramasseert er nog konijnenvellen of oud ijzer?”
Ik zal die spullen eens bijeen ramasseren, se. Dan kunnen ze naar ’t zolder.
Kindjes ’t is tijd om het speelgoed te ramasseren.
alikruik (Littorina littorea), een in zee levende kieuwslak
het woord zou uit Zeeland stammen maar wordt ook in Vlaanderen gebruikt; dikwijls ook “bigorneau” genoemd
In de provincie Zeeland, waar de alikruik in Nederland het meest gevonden en gevangen ( beter is: geraapt wordt, want ze worden met de hand stuk voor stuk opgeraapt bij laag water) wordt, noemt men deze slak ook wel kreukel, karakol, alikruuk, alekreukel of krukel.(Wikipeda)
snel, vlug
Wordt veel meer gebruikt in Vlaanderen dan in Nederland
Ook in de geijke uitdr.: al rap = al vlug
vnw: in België vaak voor: snel, vlug, gauw of slim, pienter, schrander
wnt: Snel, vlug. In Zuid-Nederland nog algemeen in de volkstaal, in Noord-Nederland tegenwoordig alleen als literair woord.
DS2015 standaardtaal
zie ook als het hier nog lang gaat duren zal het hier rap gedaan zijn
Als dat hier niet rap uit de voeten is, dan sta ik niet in voor de gevolgen.
Hij kan rapper typen dan ik kan lezen.
Om ter rapst naar huis lopen?
Een nieuwe pc met scherm en printer dat kost toch al rap een paar honderd euro.
De Jean is nogal rap zat, na twee pintjes heeft em er al van.
demorgen.be: Bovendien verandert het territorium van IS in rap tempo.
> andere betekenis van rap
vuilnisbak, prullenbak
Er zijn nog een paar samenstellingen met vuil- in plaats van vuilnis- bvb. vuilkar, vuilblik/vuilblek, vuilzak
Van Dale: BE; niet algemeen
DS2015 niet algemeen
Gooi dat papiertje maar in de vuilbak.
Uw bootlegs kunnen de vuilbak in – De Standaard
Het nieuwe rekruteren: gooi je cv maar in de vuilbak – De Standaard
Geen slimme vuilbak (Grobbendonk) – De Standaard
Kunst in de vuilbak – De Standaard
“Mijn kakje hoort in een vuilbakje”: Bekkevoort zet stoepborden in tegen hondenpoep (vrt.be)
vrijer
iemand die wilt vogelen
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt): Modern lemma: vogelaar
— Vogeleer, vogeler —, znw. m., mv. vogelaren of -s. 2. Iemand die houdt van vogelen in erotische zin, geilaard; ten deele in woordspeling. Verouderd.
Vogheler …. Homo salax, Kiliaan (1588).
De vogelaar zit met een broek vol goesting.
wedstrijd
uitspraak: matsj
Algemeen Nederlands Woordenboek: (vooral) in België: “In toepassing op met name schaak- en damwedstrijden is match ook in het Noord-Nederlands gebruikelijk. Verder komt het woord ook incidenteel in het Noord-Nederlands voor als stilistische variant van wedstrijd.)”
ook samenstellingen: voetbalmatch; heenmatch; terugmatch
zie ook: match nul
We hebben de voetbalmatch met drie-bros gewonnen.
Als het toernooi met rechtstreekse uitschakeling is, hoeveel matches worden er in totaal dan gespeeld?
prutsen, knoeien
wat biste doa aan ’t knoemele / wat ben je daar aan het prutsen
(eigenl.) onbeholpen schaatsen; krabbelen, grabbelen, zwoegen
VD BE; informeel, iteratief van krassen
vnw
•knoeien, een smeerboel maken
•krabbelen, spartelen
vgl. rechtkrasselen; opkrasselen
Christophe Smeets ziet Torpedo krasselen en toch winnen (TITEL) (HN 29.10.08)
“Even later krasselde de 61-jarige gewoon terug recht, kroop van de sporen het perron op.” (HLN 01.01.09)
iets snel afmaken en daardoor verknoeien, afraffelen ….
Mijn moeder is geboren in Graauw (Zeeuws Vlaanderen) en daar wordt het nog gebruikt
Woordenboek der Nederlandsche Taal (wnt):
Rijfelen > rijven: In Noord-Nederland thans onbekend.
Afrijfelen: door rijfelen doen naar beneden komen (”Eenen gracht (aarden dam) afrijfelen”, Rutten (1890))
varianten: verrijfelen, doorrijfelen, kapotrijfelen, vaneenrijfelen, wegrijfelen, uitrijfelen: uitrafelen
Een karweitje afrijfelen.
- niet goed behandelen, er slecht mee omgaan, verknoeien
- bewerken, manipuleren, hanteren
< verhan(d)svollen – Veel in de handen nemen en alzoo schenden of beschadigen
“Pèren verhandsvollen”. (Cornelissen 1899)
- Rommel zo niet in die mand appelen, je gaat ze helemaal verhansvollen.
- “Nog een werk bij, dat kunnen we niet verhandsvollen!” zei de aannemer.
knoeien
zie ook sjoefelaar
Hare man is zo vol van zijn eigen dat hij alles kan, met zijne mond; hij sjoefelt meer dan dat hij iets fatsoenlijk maakt.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
