Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #7481

    cassonade
    (zn. de ~ (v) geen mv.)

    volledig Cassonade Graeffe, een merknaam van Tiense Suiker

    cassonade is een verwaterde merknaam van Cassonade Graeffe®
    zie ook verzamellemma verwaterde merknamen)

    ook cassonadesuiker

    Belgische cassonade wordt gemaakt door aan kristalsuiker melasse toe te voegen. Zie reactie

    zie ook: kinnekessuiker

    Ik heb nooit geweten wat precies het verschil is tussen die Belgische cassonade en onze . Er ís verschil, dat proef je. Maar toen las ik, een paar weken geleden, in nrc.next dat basterdsuiker een typisch Nederlands product is. Het heeft op Europees niveau zelfs een beschermde status als Gegarandeerde Traditionele Specialiteit (GTS).
    Janneke Vreugedenhil NRC-Handelsblad, volledige artikel zie reactie.

    Hoewel het logo van Tiense Suiker er tegenwoordig opplakt, heet de suiker vandaag nog steeds ‘Cassonade Graeffe’. Naast de naam behield de Tiense suikerfabrikant ook de herkenbare verpakking, met een jongetje dat een boterham met cassonade eet. (vrt.be)

    Meng de cassonade, witte miso, mirin en sake. Roer dit mengsel om in een au bain marie tot de suiker is opgelost. (demorgen.be)

    Bloemsuiker, bruine suiker, rietsuiker, parelsuiker. Noem maar … En ook de cassonade op pannenkoeken is één van mijn favorieten. (standaard.be)

    Overstrooien met cassonade suiker en kaneel naar smaak. (hanolux.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jan 2025 08:49
    1 reactie(s)

    #7482

    verwaterde merknamen
    (verzamellemma)

    In het Vlaams zijn, net als in het Nederlands, veel merknamen verwaterd geworden, t.t.z. de merknamen worden door de gebruikers als soortnaam gebruikt en niet meer vanzelfsprekend als merknaam beschouwd. Veel van deze verwaterde merknamen komen ook voor in het Nederlands, maar er bestaan er ook redelijk wat die alleen in het Vlaams, niet in het Nederlands voorkomen.

    DISCLAIMER: Het Vlaams woordenboek registreert typische woorden en taalgebruik zoals die in Vlaanderen gangbaar zijn. Als een merknaam als verwaterde merknaam in de Vlaamse taal gebruikt wordt, zal het Vlaams woordenboek dit taalgebruik als lemma opnemen. Dit houdt uitdrukkelijk geen miskenning in van de rechten van de merknaamhouder. Als het Vlaams woordenboek op de hoogte is van een verwaterde merknaam zal dit expliciet vermeld worden met de uitdrukking ‘x is een verwaterde merknaam van X®’ en zal dit lemma in onderstaande lijst opgenomen worden. Een verwaterde merknaam waarvan het Vlaams woordenboek niet op de hoogte is, zal per kerende op eenvoudig verzoek van de merknaamhouder als verwaterde merknaam behandeld worden.

    Hier geven we een overzicht van deze ‘Vlaamse’ verwaterde merknamen:

    baxter: baxter is een verwaterde merknaam van Baxter®
    baxtervoeding: baxter is een verwaterde merknaam van Baxter®
    bic: bic is een verwaterde merknaam van Bic®
    (wordt vooral in historisch Brabant gebruikt, en ondervindt daar de laatste jaren stevige competitie van de stylo – de Brabantse expansie, wete wel!)
    Bicky: bicky is de verwaterde merknaam van Bicky Burger
    brik: brik is een verwaterde merknaam van Tetra Brik®
    bulex: bulex is een verwaterde merknaam van Bulex®
    cassonade: cassonade is een verwaterde merknaam van Cassonade Graeffe®
    cécémel: cécémel is een verwaterde merknaam van Cécémel®
    cent wafel: Cent Wafer® is een verwaterde merknaam van Mondelez International®
    chiclet: chiclet is een verwaterde merknaam van Chiclets®
    clark: clark is een verwaterde merknaam van Clark®
    claxon
    Colson-bandje
    cracot
    damarreke (niet algemeen)
    delco
    frigoliet
    frisco frisco is een verwaterde merknaam van Ola® (de Nederlandse ‘ijsco’ is óók een verwaterde merknaam)
    gillette
    gyproc, gyprocplaat: Gyproc® is een merknaam van Saint-Gobain Construction Products
    isomo (de Nederlandse ‘tempex’ is óók een verwaterde merknaam)
    kodak
    kwakkerspap (niet algemeen)
    k-way
    landroover
    looza (niet algemeen)
    millecroquettes
    orangina
    oxo (verouder(en)d)
    pamper (ook wel in NL bekend)
    passe-vite
    tarmac
    tensoplast
    thermos
    tippex
    velcro
    velpon
    velux
    white spirit
    zipblokske
    zwanworstje

    Er bestaan ook vermerkte waternamen:
    bolleke (algemeen gebruikte term voor een (bolvormig) glas De Koninck-bier, die in 2019 de officiële merknaam geworden is)

    Daarnaast zijn sommige merknamen zodanig sterk verwaterd dat ze zelfs vertaald zijn:
    rotswol – NL/EN: rockwool

    Daarnaast komen er natuurlijk in het Nederlands ook tal van verwaterde merknamen voor die in het Vlaams helemaal niet verwaterd of zelfs helemaal niet gekend zijn. We geven enkele voorbeelden:
    berichtjes sturen/sms’en – NL: appen (merknaam van WhatsApp; uitspraak: eppen)
    bruiswater – NL: spa rood (merknaam van Spa-water)
    cuttermes – NL: stanleymes (merknaam van Stanley Works-messen; uitspraak: stenleymes)
    engelse sleutel – NL: bahco (merknaam van Bahco-gerief)
    microgolf – NL: magnetron (merknaam van Philips-microgolfovens)
    orangeade – NL: ranja (merknaam van Ranja-limonade)
    theelichtje – NL: waxine(lichtje) (merknaam van Verkade-theelichtjes)

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jan 2025 08:47
    13 reactie(s)

    #7483

    cassonade
    (zn. de ~ (v) geen mv.)

    volledig Cassonade Graeffe, een merknaam van Tiense Suiker

    Cassonade of cassonadesuiker is ook een verwaterde merknaam van Cassonaede Graeffe (zie ook verzamellemma verwaterde merknamen)

    Belgische cassonade wordt gemaakt door aan kristalsuiker melasse toe te voegen. Zie reactie

    zie ook: kinnekessuiker

    Ik heb nooit geweten wat precies het verschil is tussen die Belgische cassonade en onze . Er ís verschil, dat proef je. Maar toen las ik, een paar weken geleden, in nrc.next dat basterdsuiker een typisch Nederlands product is. Het heeft op Europees niveau zelfs een beschermde status als Gegarandeerde Traditionele Specialiteit (GTS).
    Janneke Vreugedenhil NRC-Handelsblad, volledige artikel zie reactie.

    Hoewel het logo van Tiense Suiker er tegenwoordig opplakt, heet de suiker vandaag nog steeds ‘Cassonade Graeffe’. Naast de naam behield de Tiense suikerfabrikant ook de herkenbare verpakking, met een jongetje dat een boterham met cassonade eet. (vrt.be)

    Meng de cassonade, witte miso, mirin en sake. Roer dit mengsel om in een au bain marie tot de suiker is opgelost. (demorgen.be)

    Bloemsuiker, bruine suiker, rietsuiker, parelsuiker. Noem maar … En ook de cassonade op pannenkoeken is één van mijn favorieten. (standaard.be)

    Overstrooien met cassonade suiker en kaneel naar smaak. (hanolux.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jan 2025 08:45
    1 reactie(s)

    #7484

    cassonadesuiker

    zie cassonade

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jan 2025 08:45
    0 reactie(s)

    #7485

    cassonade
    (zn. de ~ (v) geen mv.)

    volledig Cassonade Graeffe, een merknaam van Tiense Suiker

    Cassonade of cassonadesuiker is ook een verwaterde merknaam van Cassonaede Graeffe (zie ook verzamellemma verwaterde merknamen)

    Belgische cassonade wordt gemaakt door aan kristalsuiker melasse toe te voegen. Zie reactie

    zie ook: kinnekessuiker

    Ik heb nooit geweten wat precies het verschil is tussen die Belgische cassonade en onze . Er ís verschil, dat proef je. Maar toen las ik, een paar weken geleden, in nrc.next dat basterdsuiker een typisch Nederlands product is. Het heeft op Europees niveau zelfs een beschermde status als Gegarandeerde Traditionele Specialiteit (GTS).
    Janneke Vreugedenhil NRC-Handelsblad, volledige artikel zie reactie.

    Hoewel het logo van Tiense Suiker er tegenwoordig opplakt, heet de suiker vandaag nog steeds ‘Cassonade Graeffe’. Naast de naam behield de Tiense suikerfabrikant ook de herkenbare verpakking, met een jongetje dat een boterham met cassonade eet. (vrt.be)

    Meng de cassonade, witte miso, mirin en sake. Roer dit mengsel om in een au bain marie tot de suiker is opgelost. (demorgen.be)

    Bloemsuiker, bruine suiker, rietsuiker, parelsuiker. Noem maar … En ook de cassonade op pannenkoeken is één van mijn favorieten. (standaard.be)

    Overstrooien met cassonade suiker en kaneel naar smaak. (hanolux.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jan 2025 08:44
    1 reactie(s)

    #7486

    kinnekessuiker
    (de ~ (m.), -)

    blonde bruine suiker

    < vernoemd naar de afbeelding van een lachend kind op de verpakking

    Kinnekessuiker

    zie ook cassonade

    Wil jij kinnekessuiker op je pannenkoek?

    Rijstpap is het lekkerste met kinnekessuiker.

    De suiker wordt ook wel kinnekessuiker genoemd, naar het iconische gezichtje op de verpakking. Maar wist u ook dat die tekening gebaseerd is op een Brussels ketje? (vrt.be)

    Voor pannenkoeken grijpen velen onder ons dan ook steevast naar de Cassonade Graeffe, ons allen beter bekend als ‘kinnekessuiker’. (hln.be)

    Voor de kinnekessuiker wordt een mengeling gemaakt van drie verschillende varianten van de siroop: van licht tot donker. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jan 2025 08:34
    1 reactie(s)

    #7487

    kinnekessuiker
    (de ~ (m.), -)

    blonde bruine suiker

    < vernoemd naar de afbeelding van een lachend kind op de verpakking

    Kinnekessuiker

    Wil jij kinnekessuiker op je pannenkoek?

    Rijstpap is het lekkerste met kinnekessuiker.

    De suiker wordt ook wel kinnekessuiker genoemd, naar het iconische gezichtje op de verpakking. Maar wist u ook dat die tekening gebaseerd is op een Brussels ketje? (vrt.be)

    Voor pannenkoeken grijpen velen onder ons dan ook steevast naar de Cassonade Graeffe, ons allen beter bekend als ‘kinnekessuiker’. (hln.be)

    Voor de kinnekessuiker wordt een mengeling gemaakt van drie verschillende varianten van de siroop: van licht tot donker. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 25 Jan 2025 08:32
    1 reactie(s)

    #7488

    zattigheid
    (de ~ (v.) , ~heden)

    zatheid, dronkenschap

    wnt: Zattigheid: Het dronken zijn; dronkenschap, zatheid. Gewestelijk in Vlaams-België en Brabant.
    “Hij kost op zijn beenen nie’ staan van zattigheid”. Cornelissen-Vervliet (1903)

    znwb: Het zat-zijn: zatheid, dronkenschap

    Hij sloeg van zattigheid met zijne smikkel tegen de korst.

    Boete en rijverbod voor agent die van zattigheid uit wagen viel. (nieuwsblad.be)

    Ze heeft van pure zattigheid in haar ex-lief zijn bed geplast. (Gent)

    Aan het bier te zien, hebben ze goed zitten drinken en toegeslagen uit ’zattigheid’", zegt Eduard, die met lede ogen de rondgestrooide lege flesjes bier tussen de planten moet aanschouwen. (Rotselaar/hln.be)

    We vallen van zattigheid op de grond. (Brussel/codex.pk.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jan 2025 19:43
    1 reactie(s)

    #7489

    radio trottoir
    (uitdr.)

    roddelcircuit, geruchtenmolen

    Tot in de verste buitenwijken van Kinshasa heeft ‘radio trottoir’ de komst van de Belgische regeringsdelegatie in de Kongolese hoofdstad aangekondigd. (demorgen.be)

    Radio trottoir meldde de afgelopen dagen dat het njet werd bij de MR, maar een officiële mededeling bleef uit. (standaard.be)

    Ik verneem – via radio trottoir – dat de vraag wordt gesteld om de huidige gebrevetteerden met beroepservaring gelijk te stellen met de gegradueerden. (vlaamsparlement.be)

    ’s Middags is er op ‘radio trottoir’ in Aarschot maar één item: die terugkeer naar de lokale politiek van Rutten die eind vorig jaar nog haar afscheid van de nationale politiek aankondigde, nadat ze de job van justitieminister niet kreeg. (gva.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jan 2025 12:59
    1 reactie(s)

    #7490

    onbestoken
    (bn.)

    (kaartt.) gezegd van een hoge kaart in één kleur die men ‘bloot’ heeft, d.i. zonder een of meer lagere kaarten erbij

    ik had de klaveren koning onbestoken

    Provincie Limburg
    Bewerking door petrik op 24 Jan 2025 12:52
    0 reactie(s)

    #7491

    onbestoken
    (bn.)

    (kaartt.) gezegd van een hoge kaart in één kleur die men ‘bloot’ heeft, d.i. zonder een of meer lagere kaarten erbij

    ik had de klaveren koning onbestoken

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door petrik op 24 Jan 2025 12:49
    0 reactie(s)

    #7492

    redplank
    (zn. v., ~en)

    fig. redmiddel

    vnw: redmiddel, reddingsplank, reddingsboei ook (fig.)

    znwb: Redmiddel, reddingsboei, reddingsplank

    zie ook laatste redplank

    Het OCMW dus niet als redplank, maar als controlecentrum van de sociale zekerheid. (vrt.be)

    De advocaten dienden blijkbaar in het crisisberaad, zo succesvol afgerond, als redplank om de accijnzen niet te moeten verhogen op benzine en diesel. (demorgen.be)

    Een beurs vormt namelijk minder en minder een bron van (externe) financiering voor expansieve bedrijven of een ultieme redplank voor familiale ondernemingen . (knack.be)

    Federalisme is nu de redplank van de iets slimmere Belgicisten. (forum.politics.be)

    De chemische bestrijding blijft dus de redplank om kruisresistente schimmelaantasting te onderdrukken. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jan 2025 09:42
    0 reactie(s)

    #7493

    laatste redplank
    (uitdr.)

    ultiem redmiddel (fig.)

    vnw: de laatste redplank: het laatste redmiddel

    znwb: de laatste redplank: de laatste reddingsboei, het laatste redmiddel.

    zie ook redplank

    Een andere coach was de laatste redplank om van richting te veranderen. (demorgen.be)

    Brugpensioen mag bij herstructurering niet de eerste optie zijn, maar moet de laatste redplank zijn als de activering heeft gefaald. (standaard.be)

    Zo omschreef hij zichzelf ooit als “laatste redplank voor de verdrukte”. (gva.be)

    Als laatste redplank laat hij een nieuwe put aanboren, die als bij mirakel een overvloed aan steenkool bevat van zeer hoge kwaliteit. (knack.be)

    Het bestaansminimum is in onze samenleving en de opgebouwde sociale bescherming, de laatste redplank om een bestaanswaardig leven te leiden. (dekamer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jan 2025 09:36
    0 reactie(s)

    #7494

    laatste redplank
    (uitdr.)

    ultiem redmiddel (fig.)

    vnw: de laatste redplank: het laatste redmiddel

    znwb: de laatste redplank: de laatste reddingsboei, het laatste redmiddel.

    Een andere coach was de laatste redplank om van richting te veranderen. (demorgen.be)

    Brugpensioen mag bij herstructurering niet de eerste optie zijn, maar moet de laatste redplank zijn als de activering heeft gefaald. (standaard.be)

    Zo omschreef hij zichzelf ooit als “laatste redplank voor de verdrukte”. (gva.be)

    Als laatste redplank laat hij een nieuwe put aanboren, die als bij mirakel een overvloed aan steenkool bevat van zeer hoge kwaliteit. (knack.be)

    Het bestaansminimum is in onze samenleving en de opgebouwde sociale bescherming, de laatste redplank om een bestaanswaardig leven te leiden. (dekamer.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jan 2025 09:36
    0 reactie(s)

    #7495

    redplank
    (zn. v., ~en)

    fig. redmiddel

    vnw: redmiddel, reddingsplank, reddingsboei ook (fig.)

    znwb: Redmiddel, reddingsboei, reddingsplank

    zie ook laatste redplank

    Het OCMW dus niet als redplank, maar als controlecentrum van de sociale zekerheid. (vrt.be)

    De advocaten dienden blijkbaar in het crisisberaad, zo succesvol afgerond, als redplank om de accijnzen niet te moeten verhogen op benzine en diesel. (demorgen.be)

    Een beurs vormt namelijk minder en minder een bron van (externe) financiering voor expansieve bedrijven of een ultieme redplank voor familiale ondernemingen . (knack.be)

    Federalisme is nu de redplank van de iets slimmere Belgicisten. (forum.politics.be)

    De chemische bestrijding blijft dus de redplank om kruisresistente schimmelaantasting te onderdrukken. (knack.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 24 Jan 2025 09:30
    0 reactie(s)

    #7496

    vernink
    (het ~, geen mv.)

    vernink is ongedierte (insecten) die planten, bloemen en groenten schade toebrengen.

    < misschien van het Franse vermine (=ongedierte)

    Eerst nor een tuincenter achter iets tegen et vernink.

    Regio Brugs Ommeland
    Bewerking door de Bon op 23 Jan 2025 12:30
    1 reactie(s)

    #7497

    pinnekesmachien
    (zn. o. ~machines)

    nietjesmachine, nietmachine

    ook: pinmachien
    vgl. pinnen

    2017 Zszywacz biurowy

    Het pinnekesmachien is op, ge moet er nief pinnekes insteken.

    Hebt gij het pinmachien gehad?

    Provincie Antwerpen
    Bewerking door de Bon op 23 Jan 2025 12:18
    0 reactie(s)

    #7498

    aaneenpinnen
    (pinde aaneen, aaneengepind)

    aan elkaar pinnen

    “Zij lezen die teksten voor en nadien worden ze aaneengepind en wordt er aan een deskundige gevraagd besluiten te trekken.” (dekamer.be, Plenumvergadering 2010)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 23 Jan 2025 12:14
    0 reactie(s)

    #7499

    dat ben ik (niet) zeker
    (uitdr.)

    daar ben ik (niet) zeker van

    google 2018:
    ‘dat ben ik niet zeker’ .BE (>3.240) ; .NL (>102)

    vergelijk zeker, het ~ zijn

    “Zeggen dat 900 leden zo’n afbeeldingen hebben gemaakt, dat ben ik niet zeker”, zegt hij. (vrt.be)

    Waarschijnlijk nog met paard en kar maar dat ben ik niet zeker. (Vlaamswoordenboek.be)

    Mac heeft rond zijn 13e ongeveer meegespeeld in een film (ik denk nog eens maar dat ben ik niet zeker). (awel.be)

    Ik weet dat ze vrij groot is, vermoedelijk 3op4m maar zelfs dat ben ik niet zeker. (tuinadvies.be)

    Trump zal meer goede dan slechte beslissingen nemen dat ben ik zeker , slechte zullen er zoiezo ook komen maar minder dan bij Biden (reactie in hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Jan 2025 07:30
    4 reactie(s)

    #7500

    waterrecyclage
    (zn., v., ~s)

    het hergebruiken of recupereren van water al dan niet na zuivering

    zie recyclage

    Ekopak, een Vlaams bedrijf dat aan waterrecyclage doet, wordt sponsor bij de ploeg van Remco Evenepoel. (hln.be)

    Zonder zonnepanelen, warmtepompen, ledverlichting en waterrecyclage is het kweken van snijbloemen gewoon niet te betalen. (nieuwsblad.be)

    Riemst subsidieert inwoners voor waterrecyclage (demorgen.be)

    Astronautenurine bevat zoveel kalk dat de waterrecyclage van het ruimtestation erdoor blokkeert. (standaard.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 23 Jan 2025 07:22
    0 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.