Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
voetbalterm voor een kromme bal; een balschot naar het doel in een horizontale boog.
Van Dale 2018: banaanschot
vertaling van Engels bananashot
voetbal schot met de binnen- of buitenkant van de wreef, waarbij de bal een boog beschrijft
vormvariant bananenschot
< Engels: banana shot
De Engelse term, die veel frequenter voorkomt, dateert uit de jaren zeventig; de vertaling is van recentere datum. (Woordenboek Neologismen)
Dries Mertens maakte een goal met een prachtig banaanschot. (sporza.be)
zorg dragen voor, sparen, in ere houden
verbastering van AN gadeslaan, in ’t oog houden, verzorgen
zie ook gadeslaan
uitspraak: goisloage
Mechelen: iet goar slagen
Ge gaat deze keer uw nieuw schoenen beter gaslagen. De vorige waren op twee maanden kapotgesjot (sjotten). Een schoolkoer met dals, niks zo sletig als dat.
Goed gereedschap moet ge gaslagen. (Volgens mijn bomma: bewaren onder een afdak – niet in de regen)
onlangs
vnw:
•binnenkort, weldra, spoedig
•onlangs
Van Dale 2023 online: (verouderd) onlangs
zie ook andere betekenis van kortelings
opm: Kortelings in deze betekenis is in principe SN maar wordt als verouderd beschouwd. In Vlaanderen nog volop in gebruik. Zie voorbeelden uit de prominente media.
Kortelings nadat was aangekondigd dat de Amerikaanse van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zijn bezoek aan China uitstelt vanwege een spionageballon boven … (standaard.be)
Kortelings geleden kreeg Schilla een brief in de bus. In de brief kon de man lezen waarom hij geen internetaansluiting meer kreeg: te oud. (vrt.be)
Zat koning Albert kortelings bij de honden van zijn zoon, Laurent? (demorgen.be)
Kortelings heeft hij besloten dat een stropdas niet meer in zijn garderobe past. (knack.be)
VITO heeft in samenwerking met de VMM kortelings een uitgebreid onderzoek opgestart voor de monitoring van PFAS in de omgevingslucht. (vlaanderen.be)
scheldwoord voor scheidsrechter
“‘Kutref’ is " (standaard.be 31 dec. 2020)
“En dat is geen hands/penalty? Duwt de bal gewoon weg met arm. Kutref/VAR” (voetbalflitsen.be 22 jan. 2021)
“Een superefficiënt Willebroek, dat onverdiend won, een kutref die 2 flagrante penaltyfouten wou zien, een FCD dat na de 0-1 meer ..” (iendracht.be 4 okt. 2005)
“Kakt omhoog kutref. #GALCLU8” (Twitter)
scheidsrechter
DS2015: standaardtaal
zie ook scheldwoord kutref
“Juiste beslissing van de ref” – Het Belang van Limburg
“Ik begrijp de ref wel” – Het Nieuwsblad
Iedereen zag héérlijke vrije trap Dendoncker binnen, behalve de ref. (demorgen.be)
De ref maakte dan een telfout en binnen de kortste keren stond het 22-22. Eventjes waren we meer met de ref dan wel met volleybal bezig, … (nieuwsblad.be)
bioscoop
Klik op de afbeelding
Kinepolis Antwerpen
< Frans cinéma, afkorting van cinématographe.
vnw: bioscoop
-wat een cinema: wat een kouwe drukte
zie ook cinemazaal; stadscinema; cinemavertoning
We gaan naar de cinema de laatste Bond-film zien.
> andere betekenis van cinema
af en toe, op zijn tijd, somtijds
uitspr. bijtets, betets
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Bij tijden, van tijd tot tijd; In Noord-Nederland in dien zin ongebruikelijk.
zie ook van tijd, vantijd, bijwijlen
Bijtets komt hij hier wel eens, maar nu is ’t lang geleden.
> andere betekenis van bijtijds
zitvlak; achterwerk; onderlichaam
Hij stond met heel z’n gelènd bloot.
wapenstok, knuppel
→ Frans la matraque < Arabisch
vwn: gummistok, wapenstok
DS2015 standaardtaal
De flik heeft met zijn matrak op mijn been geslagen.
gejaagd, zenuwachtig
Amai, je bent zo schiessig, te veel straffe koffie gedronken of zo? Of moet je dringend nog ergens zijn?
achterdeel, kont, zitvlak
vnw: •achterste, achterwerk, billen, bips
-iemand op zijn poep geven: iemand een pak voor zijn billen geven
DS2015 geen standaardtaal
De gebruikelijke Nederlandse betekenis van uitwerpselen of stront wordt in Vlaanderen niet gebruikt. Uitzondering hierop is hondenpoep, hoewel de Vlaming eerder hondenstront zal verkiezen.
< Volgens sommige etymologen zou poep komen van het Franse poupe: achtersteven van een schip, Latijn puppis
zie ook voorpoep; poepzitten; klets op de poep
Zet u neer op uw poep.
Als ge niet braaf zijt, krijgt ge een klets op uw poep.
Dat student Lloyd aarzelend op haar poep had gemikt om de omvang van de blauwe plek te beperken, kon Joke geen barst schelen. (standaard.be)
Houd uw poep lekker warm met ‘swants’ – De Standaard
Op het eind ging De Bruyne, na een zoveelste ren, op de poep zitten. Krampen. Zich helemaal te pletter gelopen. (demorgen.be)
contrefort: verstevigd achterdeel van een schoen
Als ge zo op die contrefoers van uw schoenen blijft lopen, zullen die rap versleten zijn. Da zijn geen sloefen, hé.
bijna
< (Mnl.) bi + cant (+ s)
Leiestreek biekan
Antw. bekan
Antw. Kempen. bekant
bijkanst
Van Dale 2018: bijkans
bijwoord van kwantiteit
1432–1468, van Middelnederlands bi (bij) + cant (kant) + ?s
zo goed als
= bijna, vrijwel
We zijn er bijkans.
Hij weegt bijkans 150 kilo.
uitdrukking: Bijkans doet altijd mee in de koers, maar heeft nog nooit gewonnen.
gadeslaan, goed zorgen voor, met zorg behandelen,
Os geboêre hébbe ’t goêd gojgeslon (onze buren zitten er warmpjes in, hebben geen frank te veel uitgegeven)
dikwijls
gehoord in Limburg en het Hageland
uitspraak /dék/
Ich heb het oech al dék gezagd: “Dat gejt niet!”
boterham
Ook in Vlaams-Brabant
zie ook: stutte (stuute, stuutje), kant
Droge boke
Hij heeft drie bokes met choco gegeten.
Ik eet eerst een boke met hesp en dan eentje met kaas.
Een grote bo met goeiboter, kaas, ajuinringen, paprikapoeder erop en een goei pint bier erbij… Dat is pas genieten!
Geen natuuryoghurt deze keer, beginnen met boke kaas. Dat gaat er altijd in, dan boke confituur, mmmm ja dat smaakt ook. En dan nog potje pudding. (gewoonliesbet.wordpress.com)
boterham, boke, kant
ook: stutte
“stuit” < Middelnederlands: ‘stuyte’
Middelnederlandsch Woordenboek: Een broodje van een bepaalden vorm, of ook van een bepaald deeg.
wnt: Stute: stuit: een snede brood of boterham in een groot deel van Vlaanderen
< Waarschijnlijk deels verwant, deels naar den vorm identiek met Stuit; ook hier doelde de naam wellicht oorspronkelijk op den stompen vorm.
Droge stute
Geef me maar een stutte met hespe.
Ik eet geiren stuten mee koas.
“Men moet gheen broodt veur vrienden sluyten. … Snijdt hem lieuer dry-dobbel stuyten,” – uit ‘Lot van Wiisheyd ende Goed Gelvck’, J. David, 1606
“Eene stuite roggenbrood”, De Bo (1873).
“Dunne stuitjes snijden”, De Bo
1. magneet
zie ook: plakijzer, trekstaal, plekijzer
2. allerlei soorten van handgereedschap, onder meer voor het zetten van de tanden van een zaag, om laminaatparket te leggen en om draad te trekken
1. Ik heb een trekijzer op mijn bureau staan om mijn paperclips bijeen te houden.
2.De goudsmid gebruikt een rechthoekig metalen trekijzer met ronde of driehoekige gaten.
behoudens, behalve, ongerekend
vnw: in het Nederlands een voegwoord, in België ook als voorzetsel gebruikt
-tenzij + zelfst. nw.: behalve, uitgezonderd
znwb: Behoudens, onder voorbehoud van; behalve, uitgezonderd. Opm.: In de standaardt. altijd als voegw. met de bet.: behalve indien.
Het is binnenkort verboden om in het parlement nog drank te gebruiken, tenzij koffie en water.
1. magneet
zie ook: plakijzer, trekstaal, plekijzer
2. allerlei soorten van handgereedschap, onder meer voor het zetten van de tanden van een zaag, om laminaatparket te leggen en om draad te trekken
1. Ik heb een trekijzer op mijn bureau staan om mijn paperclips bijeen te houden.
2.De goudsmid gebruikt een rechthoekig metalen trekijzer met ronde of driehoekige gaten.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
