Vlaams Woordenboek logo

Het Vlaams woordenboek


Index

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Log in

Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.

Uw gebruikersnaam
Uw geheime paswoord

  • Log in
  • Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent

    Recente wijzigingen

    De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek. Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed RSS

    #6801

    plaasteren
    (ww. plaasterde, geplaasterd)

    met plaaster bekleden, met kalk of gips aanbrengen
    SN: stukadoren

    Van Dale 2014 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    zie samenstellingen bij plaaster

    Mijn schoonbroer is de muren in zijne gang aan ’t plaasteren.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Nov 2024 08:22
    0 reactie(s)

    #6802

    herbruiken
    (ww. herbruikte; herbruikt)

    SN: hergebruiken

    “Alleen hergebruiken is correct. Herbruiken is geen standaardtaal. In de standaardtaal is hergebruiken (‘opnieuw gebruiken, recycleren’) de juiste vorm (…) In België komt soms ook de vorm herbruiken voor, vooral in gesproken taal. Herbruiken wordt dan als volgt vervoegd: (hij) herbruikt, (hij) herbruikte, (hij) heeft herbruikt. Die vormen zijn geen standaardtaal.” (taaladvies.net)

    Taalmail:
    -—————-
    Fout: De huizen worden verwarmd via een speciale pomp en een deel van de warmte wordt ook herbruikt.
    Goed: De huizen worden verwarmd via een speciale pomp en een deel van de warmte wordt ook hergebruikt.

    Het werkwoord luidt hergebruiken, met als voltooid deelwoord hergebruikt. Maar het bijvoeglijk naamwoord is herbruikbaar.
    -—————-

    google2018:
    hebruiken: .BE (51.200) ; .NL (11.900)
    herbruikte: .BE (>2.076) ; .NL (>942)
    herbruikt: .BE (>22.000) ; .NL (>34.900)
    hergebruiken: .BE (>75.100) ; .NL (276.000)
    hergebruikte: .BE (>10.900) ; .NL (>51.700)
    hergebruikt: .BE (>66.000) ; .NL (>376.000)

    Het herbruiken van raketten kan volgens het bedrijf een revolutie in de sector ontketenen. (vrt.be)

    N-VA en sp.a herbruiken Vlaamse verkozenen en ‘cabinetards’ op federale kieslijsten. (demorgen.be)

    Door de wijnflessen te herbruiken zorgt Colruyt er voor dat er tot 2.000 ton minder glas per jaar in omloop wordt gebracht (standaard.be)

    Het herbruiken van oude kledingstukken is een rode draad in Margiela’s werk. (kack.be)

    Wanneer ze hun handen grondig gewassen hadden, herbruikten ze de handdoek. (demorgen.be)

    Beide straten werden heraangelegd met herbruikte Zweedse kasseien. (standaard.be)

    Het doel van BeFre is aan te tonen aan bedrijven, consumenten en particulieren dat met dankzij het herbruiken van zakken en tassen, men aanzienelijk het overbodig verbruik van wegwerpzakken vermindert, alsook de productie en uiteindelijk de berg afval. (befre.be)

    Arduin om te herbruiken – Te koop | 2dehands.be

    Tombola voor herbruikte frituurolie (Tienen) – Het Nieuwsblad

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 12 Nov 2024 08:19
    0 reactie(s)

    #6803

    aanzien
    (volt.deelw.)

    “Aangezien worden voor is standaardtaal in het hele taalgebied. Aanzien worden als, aanzien worden voor en aangezien worden als zijn standaardtaal in België.” (taaladvies.net)

    zie ook aanzien als, aanzien voor

    vgl. overhaald versus overgehaald

    India, dat ooit aanzien werd als het epicentrum van polio, is recent poliovrij verklaard. (vrt.be)

    Al te enthousiaste labradors worden aanzien voor losgeslagen wolven. (demorgen.be)

    Zij werden aanzien als een soort tovenaars. (standaard.be)
    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 11 Nov 2024 07:54
    0 reactie(s)

    #6804

    overhalen
    (ww., overhaalde, overhaald)

    bepraten, overreden

    VL: als onscheidbaar vervoegd ww, met de klemtoon op de a: overhaal, overhaalde, overhaald
    NL-SN: scheidbaar vervoegd ww, met de klemtoon op o: overhaal, haalde over, overgehaald
    (zie taaladvies.net/taal/advies/vraag/1676/overhaald_overgehaald_hij_heeft_me/ )

    VD2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen

    vgl. overhaald

    Zij overhaalde haar baas om maatregelen te nemen.

    Hij overhaalde haar om toch te gaan samenwonen.

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 19:48
    0 reactie(s)

    #6805

    overhaald
    (volt.deelw.)

    Hij heeft me overgehaald is standaardtaal in het hele taalgebied; Hij heeft me overhaald is standaardtaal in België. (taaladvies.net)

    zie ook overhalen

    Het parket van Veurne en de politie Westkust hebben nieuwe arrestaties verricht in een dossier rond oplichting, waarbij een man uit Adinkerke werd overhaald om 100.000 euro te betalen zodat hij voortaan zelf geld zou kunnen vervaardigen. (hln.be)

    Wanneer het welzijn van het dier dan nog altijd niet beter is, dan wordt er een pv opgesteld en zal de eigenaar overhaald worden om het dier af te staan. (vrt.be)

    Hij zou duizenden klanten hebben overhaald te investeren. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 19:48
    0 reactie(s)

    #6806

    overhaald
    (Volt.deelw.)

    Hij heeft me overgehaald is standaardtaal in het hele taalgebied; Hij heeft me overhaald is standaardtaal in België. (taaladvies.net)

    zie ook overhalen

    Het parket van Veurne en de politie Westkust hebben nieuwe arrestaties verricht in een dossier rond oplichting, waarbij een man uit Adinkerke werd overhaald om 100.000 euro te betalen zodat hij voortaan zelf geld zou kunnen vervaardigen. (hln.be)

    Wanneer het welzijn van het dier dan nog altijd niet beter is, dan wordt er een pv opgesteld en zal de eigenaar overhaald worden om het dier af te staan. (vrt.be)

    Hij zou duizenden klanten hebben overhaald te investeren. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 19:48
    0 reactie(s)

    #6807

    plaaster
    (zn. m.; ~s)

    vnw: hechtpleister

    uitspraak: plaaster, pleuster (korte eu), ploaster, ploster, …

    zie ook andere betekenis van plaaster

    Een plaaster op de wonde leggen om te helen (seniorennet.be)

    Dat geeft je een indicatie van de beoordeling voor de zichtbaarheid rondom, al kunnen we nu al zeggen dat de optionele achteruitrijcamera zich zal opwerpen als plaaster op de wonde. (auto55.be)

    Op een selfie van z’n zwaar gehavende gezicht is te zien dat er plaaster op de neus van de zanger zit. Daarnaast vertoont z’n gelaat enkele serieuze schrammen. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 12:39
    0 reactie(s)

    #6808

    plaaster
    (de ~ (m.), ~s, ~en, stofnaam)

    gips

    vnw:
    •gips, gipsverband
    •gips, stuc, pleister

    DS2015 geen standaardtaal

    < Oudfrans: plastre < Latijn plastrum.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: plaester: oudste attestatie: Limburg, 1240
    - papje van verschillende kruiden dat over een wond gelegd wordt
    - gipskalk die op muren en pfafonds wordt gestreken.
    In het Middelnederlands is plaester zoogoed als uitsluitend in gebruik, gelijk nog heden in het Vlaamsch plaaster de gewone vorm is.
    Naast en in plaats van Plaaster is sedert het begin der 17de E. in gebruik gekomen Pleister, doch de oude vorm is in Zuid-Nederland en in vele Nederlandse dialecten in gebruik gebleven.

    zie ook plaasteren, beplaasteren, plaasterkalkpap
    vgl plakplaaster

    zie ook andere betekenis van plaaster

    Mijn gebroken been moet zeker 6 weken in de plaaster blijven.

    We hebben van onze handen een plaasteren afdruk gemaakt.

    Als je later aan je kind wil tonen hoe dik mama’s buik was toen ze bijna moest bevallen, kan je je bovenlichaam met plaaster bedekken.(standaard.be)
    Ziehier de wonderbaarlijke vermenigvuldiging der boeddha’s in plastic en plaaster.(standaard.be)

    Maar om die oneffenheden er dan af te krijgen, plakt er ook nog eens verf over uw plaaster. Eraf schuren is, bij mij toch, moeilijker gebleken bij plaaster + een laag verf erop dan bij plaaster alleen. (beyondgaming.be)

    Pleisterwerk in nieuwbouwwoningen komt doorgaans neer op het (simpel) afwerken van de stenen binnenwand middels een gladde plaaster, maar ook sierbepleistering (een-huis-bouwen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 11:59
    1 reactie(s)

    #6809

    plaaster
    (zn. m.; ~s)

    vnw: hechtpleister

    zie ook andere betekenis van plaaster

    Een plaaster op de wonde leggen om te helen (seniorennet.be)

    Dat geeft je een indicatie van de beoordeling voor de zichtbaarheid rondom, al kunnen we nu al zeggen dat de optionele achteruitrijcamera zich zal opwerpen als plaaster op de wonde. (auto55.be)

    Op een selfie van z’n zwaar gehavende gezicht is te zien dat er plaaster op de neus van de zanger zit. Daarnaast vertoont z’n gelaat enkele serieuze schrammen. (hln.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 11:58
    0 reactie(s)

    #6810

    plaaster
    (de ~ (m.), ~s, ~en, stofnaam)

    gips

    vnw:
    •gips, gipsverband
    •gips, stuc, pleister

    DS2015 geen standaardtaal

    < Oudfrans: plastre < Latijn plastrum.

    Woordenboek der Nederlandsche Taal: plaester: oudste attestatie: Limburg, 1240
    - papje van verschillende kruiden dat over een wond gelegd wordt
    - gipskalk die op muren en pfafonds wordt gestreken.
    In het Middelnederlands is plaester zoogoed als uitsluitend in gebruik, gelijk nog heden in het Vlaamsch plaaster de gewone vorm is.
    Naast en in plaats van Plaaster is sedert het begin der 17de E. in gebruik gekomen Pleister, doch de oude vorm is in Zuid-Nederland en in vele Nederlandse dialecten in gebruik gebleven.

    zie ook plaasteren, beplaasteren, plaasterkalkpap
    vgl plakplaaster

    Mijn gebroken been moet zeker 6 weken in de plaaster blijven.

    We hebben van onze handen een plaasteren afdruk gemaakt.

    Als je later aan je kind wil tonen hoe dik mama’s buik was toen ze bijna moest bevallen, kan je je bovenlichaam met plaaster bedekken.(standaard.be)
    Ziehier de wonderbaarlijke vermenigvuldiging der boeddha’s in plastic en plaaster.(standaard.be)

    Maar om die oneffenheden er dan af te krijgen, plakt er ook nog eens verf over uw plaaster. Eraf schuren is, bij mij toch, moeilijker gebleken bij plaaster + een laag verf erop dan bij plaaster alleen. (beyondgaming.be)

    Pleisterwerk in nieuwbouwwoningen komt doorgaans neer op het (simpel) afwerken van de stenen binnenwand middels een gladde plaaster, maar ook sierbepleistering (een-huis-bouwen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 11:47
    1 reactie(s)

    #6811

    vleesplat
    (zn. m.; ~s)

    (koude] vleesschotel

    ook: vleespla

    zie plat

    Een klassiek fonduehuis waar wij opteerden voor de “mixed vleespla”. (tripadvisor.be)

    alles was super: origineel voorgerecht en vleesplat. Zoals altijd vriendelijke bediening. (resto.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 07:10
    0 reactie(s)

    #6812

    plat
    (de ~ (m.), ~s)

    schotel met gerecht: hoofdplat (hoofdgerecht)
    koude pla, bereide pla, visplat, vleesplat

    ook pla

    eind-t wordt niet uitgesproken
    < Frans: plat

    zie andere definities van plat

    Het restaurant draait goed. Tijdens de middagservice heeft de keuken 160 plats doorgegeven.

    Als hoofdplat had ik hinde met puree en gebakken witloof met gestoofde appel en veenbessen gegeten.

    Wim Ballieu vertelt in ‘Expo 22’ hoe Belgisch die koude pla is. (radio1.be)

    En ik vroeg ik hem, eerst bij den vispla niet vele en na den hoofdpla, ik moet ik toch weten, die zegt hier niks. (doomkerke.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 10 Nov 2024 07:06
    0 reactie(s)

    #6813

    redenatie
    (de ~ (v.), ~s)

    een redenering, de manier van denken en zeggen, soms ook het hardop denken van iemand

    uitspraak: rèdènasie

    Taaladvies.net: in België zouden vormen op -atie gemakkelijker worden gebezigd (vgl constatatie). Er is sprake van een verschil in gevoelswaarde.

    Wat is gravitatie? Zwaartekracht. Wat is zwaartekracht? Euh, een grote magneet. Magneet? Mmmm. Hebt ge een magneet al plastiek weten aantrekken? Oh neen he, hij begint weer met zijn redenaties over het universum za.

    De premier, zo klinkt de omstreden redenatie van Johnson, had een plan B voor de brexit moeten hebben. (demorgen.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Nov 2024 15:51
    0 reactie(s)

    #6814

    capsuleke
    (zn. o.; ~s)

    kroonkurk

    vgl. capsulekensgeuze

    Kronenkorken 01 KMJ

    even met een tjoepentjapper tegen het flesje tikken zodat het overschuimt net voor je er het capsuleke op doet zorgt dat er geen lucht in uw fleske zit envermindert de kans op oxidatie door lucht in de fles aanzienlijk (vlaamshobbybrouwforum.be)

    Capsulekes Iedereen kent ze wel, de capsulekes op uw fleskes bier. (kirsch.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door de Bon op 09 Nov 2024 15:16
    1 reactie(s)

    #6815

    visplat
    (zn. m.; ~'s)

    (koude) visschotel

    uitspraak/alt. schrijfwijze: vispla

    zie plat

    Voor €25 kregen we een visplat. (tripadvisor.be)

    Verder zouden met hoteliers overeenkomsten dienen gesloten om op een bepaalde dag van de week (bvb een woensdag) een vispla van gewone vissoorten op te dienen (vliz.be)

    menu: friet met koude vispla (seniorennet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Nov 2024 14:59
    0 reactie(s)

    #6816

    visplat
    (zn. m.; ~'s)

    (koude) visschotel

    uitspraak/alt. schrijfwijze: vispla

    zie plat

    Voor €25 kregen we een visplat. (tripadvisor.be)

    Verder zouden met hoteliers overeenkomsten dienen gesloten om
    op een bepaalde dag van de week (bvb een woensdag) een vispla van gewone vissoorten op te dienen (vliz.be)

    menu: friet met koude vispla (seniorennet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door nthn op 09 Nov 2024 13:02
    0 reactie(s)

    #6817

    gekapte vloerpistolet

    zie vloerpistolet

    -

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Nov 2024 09:37
    0 reactie(s)

    #6818

    visplat
    (zn. m.; ~'s)

    (koude) visschotel

    ook: vispla

    zie plat

    Voor €25 kregen we een visplat. (tripadvisor.be)

    Verder zouden met hoteliers overeenkomsten dienen gesloten om
    op een bepaalde dag van de week (bvb een woensdag) een vispla van gewone vissoorten op te dienen (vliz.be)

    menu: friet met koude vispla (seniorennet.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Nov 2024 09:18
    0 reactie(s)

    #6819

    plat
    (de ~ (m.), ~s)

    schotel met gerecht: hoofdplat (hoofdgerecht)
    koude pla, bereide pla, visplat

    ook pla

    eind-t wordt niet uitgesproken
    < Frans: plat

    zie andere definities van plat

    Het restaurant draait goed. Tijdens de middagservice heeft de keuken 160 plats doorgegeven.

    Als hoofdplat had ik hinde met puree en gebakken witloof met gestoofde appel en veenbessen gegeten.

    Wim Ballieu vertelt in ‘Expo 22’ hoe Belgisch die koude pla is. (radio1.be)

    En ik vroeg ik hem, eerst bij den vispla niet vele en na den hoofdpla, ik moet ik toch weten, die zegt hier niks. (doomkerke.be)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Nov 2024 09:15
    0 reactie(s)

    #6820

    hoofdplat
    (zn. m. -s)

    hoofdschotel, hoofdgerecht

    uitspraak: zonder t

    ook :hoofdpla

    Gebakken sliptong

    zie plat

    Noordzeetong belle meunière met verse eigen gemaakte frietjes als hoofdplat. Heel lekker (tripadvisor.be)

    Als hoofdplat namen mijn echtgenote en dochter de Tournedos van hert. (zoover.be 18/12/2018)

    Gå Nord: eenvoud uit het Hoge Noorden
    Reken voor zo’n paar sharinggerechten en een stevige hoofdplat op 50 tot 60 euro per persoon, de drank niet inbegrepen. (gva.be jan. 2020)

    Een menu (3 keuzes voor en hoofdpla) alles inbegrepen brood en drank, voor een zeer schappelijke prijs en vriendelijke… (tripadvisor.be 30 mei 2016)

    Steak met Bordonaise saus (rode wijnsaus hmm) als hoofdpla. Ma goe! Ma goe! (uit een blog 6 juli 2017)

    Gans Vlaanderen
    Bewerking door Georges Grootjans op 09 Nov 2024 09:13
    1 reactie(s)

    Meer...

    Nieuwe versie!
    Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze GitHub.

    Het Vlaams woordenboek  |  Concept en realisatie door Anthony Liekens

    Creative Commons License

    Het Vlaams Woordenboek by Anthony Liekens is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.