Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
een krak, uitblinker
alleen maar in de 2de en 3de persoon enkelv.
bewonderend: ge zijt een as!, ’t is een as!
ook: een as zijn in…
< Frans: as: een aas in het kaartspel
uitspraak /as/
“Ge zijt een as! Zeggen ze in de kempen. Succes in de kliniek!” (http://madamezsazsa.blogspot.be/2011/01/d-envelop-aka-briefomslag.html)
“’t Is een as om zo te kunnen tekenen! Weer zeer mooi! Lieve groetjes, Annemarieke, x.” (liesonderweg.skynetblogs.be/archive/2013/02/22/brugge-belfort.html 230213)
De Jean is nen as in doen alsof dat em zat is. Bijna nog beter dan Gaston Bergmans.
als + vnw
zie ook at
ik: assek of azek (doffe e), askik
gij: asge, ook age
hij, zij, het: assem, asse, asset of aszet (doffe e), ast
wij: aswe, ook awe
jullie: asgolle, asgelle, asgellie; ook agolle, agelle, agellie
zij: aszolle, aszelle, aszellie; ook azolle, azelle, azellie
Asse denkt dat ze daarmee weg kan,…
Aszet zo zit, doeget dan mor alleen!
As dat werkske in orde is, trakteert de patron.
als
zie ook at
as + vnw:
ik: assek of azek (doffe e), askik
gij: asge, ook age
hij, zij, het: assem, asse, asset of aszet (doffe e), ast
wij: aswe, ook awe
jullie: asgolle, asgelle, asgellie; ook agolle, agelle, agellie
zij: aszolle, aszelle, aszellie; ook azolle, azelle, azellie
Asse denkt dat ze daarmee weg kan,…
Aszet zo zit, doeget dan mor alleen!
As dat werkske in orde is, trakteert de patron.
- baas van een bedrijf
- cafébaas
zie ook patron, zelfwerkend ~
uitspraak: op zijn Frans, maar zonder de Franse r
SN-NL: patroon
Luc Steeno:
Want de patron, ja de patron
Hij speelde accordeon
De directeur van Maes roept: “Patron, drie Maeskes alstublieft.” (http://www.fundalize.com/ 07.04.06)
weerlicht, lichtschichten boven een half open wolkendek, zichtbaar en waarneembaar voor de mens vanop de grond, meestal bij zwoel warm weer. Een aankondiger van een aankomend onweder.
vgl zoelte
WNT: ijllicht, in Z.-Ndl., weerlicht (”Het onweer is nog verre; de glans, die achter de kimme uitschiet, is slechts ijllicht”, Conscience ed. (1868)).
VD2013 online: gewestelijk: heillicht
Heje al de ijllichten gezien boven de wolken in de locht, blijf ma keut (kort) bei huis, en blijft van die zeisem af, ge kunt noot (nooit) nie weten!! (gehoord: 1700 Sint-Martens-Bodegem op 30 augustus 2011)
zware vijsbank (bankschroef) die met een staak op de grond rustte en waarop gesmeed of ander ijzerwerk gedaan kon worden (verouderd) Uit: Vak en Kunstwoorden – Ambacht van den smid, Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
NL: staartbankschroef
Het is een ijzeren tuig, aan den werkbank vastgezet en waarin men, bij middel van eene vijs, het ijzer sluit, dat moet gesmeed of bewerkt worden. Jozef Vuylsteke, Ambacht van den smid. (1895)
UIT OORZAAK VAN VERTREK: Groote en kleine boormachien, 3 aanbeelden groote vijlstaak, moereplaten, vuring, en wind- gever, waterbak, vijlen, bouten enz. (Het Ypersch nieuws- 1929 – Historische Kranten)
zware vijsbank (bankschroef) die met een staak op de grond rustte en waarop gesmeed of ander ijzerwerk gedaan kon worden (verouderd) Uit: Vak en Kunstwoorden – Ambacht van den smid, Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
NL: staartbankschroef
Het is een ijzeren tuig, aan den werkbank vastgezet en waarin men, bij middel van eene vijs, het ijzer sluit, dat moet gesmeed of bewerkt worden. Jozef Vuylsteke, Ambacht van den smid. (1895)
UIT OORZAAK VAN VERTREK: Groote en kleine boormachien, 3 aanbeelden groote vijlstaak, moereplaten, vuring, en wind- gever, waterbak, vijlen, bouten enz. (Het Ypersch nieuws- 1929 – Historische Kranten)
bankschroef
ook overdrachtelijk gebruikt
De opstelling bestaat uit een boormachine, een vijsbank om de boormachine in vast te zetten, een ijzeren schijfje waarop we onze magneten op kunnen bevestigen, een voltmeter, een spanschroef om de draaisnelheid van de boor precies te kunnen regelen en een camera. (http://wetenschapsexpo.blogspot.be/)
Ik merk dagelijks in mijn coachingpraktijk dat mensen zich vastzetten en dat dit soms komt vanuit een angst waardoor ze in een soort van “vijsbank” terechtkomen waar ze passief in blijven zitten tot de pijn niet meer te houden is en ze zich overgeven aan de situatie (ondergaan) of vluchten (als ze nog kunnen tenminste). (http://www.sabinetobback.be/)
schroef
zie ook: vijzen, vijs, daar zit een ~ los
Van Dale online: BE, spreektaal
Zet die plank vast met een vijs.
Gij zijt een paar vijzen kwijt, zeker?
Zit er een vijs los?
niet goed wijs zijn, niet goed snik zijn
zie ook vijs, een ~ verloren hebben, vijs, daar zit een ~ los
Van Dale online: BE, spreektaal
Gij zijt een vijs kwijt zeker? Ik heb de indruk dat ge zelf niet meer weet wat dat ge doet. Wie schildert er nu een deur in ’t zwart?
niet goed wijs zijn
ook: een vijs verloren zijn
zie ook: vijs, daar zit een ~ los, vijs, een ~ kwijt zijn
Van Dale online: BE, spreektaal
Dat is toch niet normaal niet meer, zoals die doet. Volgens mij heeft die een vijs verloren. Als het er geen twee zijn…
Ofwel is em zat ofwel is em een vijs verloren. Ziet die nu toch eens lopen…
er zit een schroefje bij hem los, niet goed wijs zijn
zie ook: vijs, vijs, een ~ verloren hebben
Van Dale online: BE, spreektaal
Van Eddy Wally heb ik altijd al gedacht dat daar een vijs bij los zit. Persoonlijk denk ik zelfs meer dan één.
schroef
zie ook: vijzen, vijs, daar zit een ~ los
Van Dale online: BE, spreektaal
Zet die plank vast met een vijs.
Gij zijt een paar vijzen kwijt, zeker?
Zit er een vijs los?
zie vijs, hete ~
Met die hete vijs kunt ge geen toekomst opbouwen; die hebt ge niet alleen.
manzieke vrouw, geile vrouw
Van Dale online: BE, spreektaal
Maar wees voorzichtig met vertalingen, zo wordt een Vlaamse hete vijs, in het Nederlands niet een hete schroef, maar wel een manziek wijf. (Het Vlaams Manifest)
schroef
zie ook: vijzen, vijs, daar zit een ~ los
Zet die plank vast met een vijs.
Gij zijt een paar vijzen kwijt, zeker?
Zit er een vijs los?
schroef
zie ook: vijzen, vijs, daar zit een ~ los
Zet die plank vast met een vijs.
Gij zijt een paar vijzen kwijt, zeker?
Zit er een vijs los?
zware vijsbank (bankschroef) die met een staak op de grond rustte en waarop gesmeed of ander ijzerwerk gedaan kon worden (verouderd) Uit: Vak en Kunstwoorden – Ambacht van den smid, Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde.
NL: staartbankschroef
Het is een ijzeren tuig, aan den werkbank vastgezet en waarin men, bij middel van eene vijs, het ijzer sluit, dat moet gesmeed of bewerkt worden. Jozef Vuylsteke, Ambacht van den smid. (1895)
UIT OORZAAK VAN VERTREK: Groote en kleine boormachien, 3 aanbeelden groote vijlstaak, moereplaten, vuring, en wind- gever, waterbak, vijlen, bouten enz. (Het Ypersch nieuws- 1929 – Historische Kranten)
bankschroef
ook overdrachtelijk gebruikt
De opstelling bestaat uit een boormachine, een vijsbank om de boormachine in vast te zetten, een ijzeren schijfje waarop we onze magneten op kunnen bevestigen, een voltmeter, een spanschroef om de draaisnelheid van de boor precies te kunnen regelen en een camera. (http://wetenschapsexpo.blogspot.be/)
Ik merk dagelijks in mijn coachingpraktijk dat mensen zich vastzetten en dat dit soms komt vanuit een angst waardoor ze in een soort van “vijsbank” terechtkomen waar ze passief in blijven zitten tot de pijn niet meer te houden is en ze zich overgeven aan de situatie (ondergaan) of vluchten (als ze nog kunnen tenminste). (http://www.sabinetobback.be/)
de tegenovergestelde of het spiegelbeeld van bv een handschoen, schoen…
< weerga
WNT: Een van de twee pers. of zaken die gezamenlijk een paar uitmaken; de andere van een paar. Na de 18de e. w.g. (en verouderd), maar nog gewestelijk.
a. In het algemeen
Weergaa. Een enkelde van een paar, ’t zelfde, zyns gelyk, Halma (1710).
Ik vind maar één handschoen, heb jij mss de wergo gezien?
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
