Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
kachel
vnw: kachel
wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.
DS2015 standaardtaal
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd
zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof
Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.
In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.
> andere betekenis van stoof
hoge hoed, een spotnaam voor de hoge zwarte hoed
vnw: hoge hoed
wnt: Stoofbuis, in grappige toepassing (evenals kachelpijp): hooge hoed.
zie ook buis, kot, hondekot en de andere definities van stoofbuis
Voor de trouw van zijn zus hadden de mannen een smoking aan en een stoofbuis op hun hoofd.
kachelpijp
ook kortweg: buis
vnw: kachelpijp
wnt: Stoofbuis, kachelpijp. Inzonderheid de platte buis waarop gekookt wordt.
zie andere definities van stoofbuis
In de kazerne reikten de stoofbuizen tot tegen het plafond met de kolenstoof in het midden van de kamer.
kachel
vnw: kachel
wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.
DS2015 standaardtaal
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd
zie ook stoofbuis
zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof
Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.
In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.
> andere betekenis van stoof
ook: Mechelse stoof, plattebuiskachel
in West-Vlaanderen daarnaast ook buzestove, jachtstove
Bijna iedereen had vroeger een Leuvense stoof. Op de buis naar de schouw werden de potten en pannen warm gehouden. Onderaan die buis plaatsten ze meestal hun pantoffels, en op zijkanten van de pot werden de voeten gewarmd.
vnw: Leuvense stoof: plattebuiskachel
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, verouderd (bij stoof)
zie ook Mechelse stoof
Klik op de afbeelding
Te koop Leuvense stoof nog in elkaar te zetten en op te knappen. De pot is nog in goede staat. Zelf af te halen in Roeselare. € 300,00.
(advertentie)
Een plattebuiskachel, soms ook Brabantse kachel of Leuvense stoof of ook wel Mechelse stoof genoemd, is een kachel waarbij de rookgassen, alvorens naar de schoorsteen gevoerd te worden, eerst door een kast worden gevoerd, waarop zich enkele kookgaten bevinden.(Wikipedia)
kachel
vnw: kachel
wnt: in Zuid-Nederland: Kachel. Thans nog in het Zuiden en daar inzonderheid: kachel met platte pijp, op welke wordt gekookt.
DS2015 standaardtaal
Van Dale online: Belgisch-Nederlands, verouderd
zie ook: stove, Leuvense stoof; gasstoof; kolenstoof; mazoutstoof; houtstoof; pelletstoof
Steekt nog eens wa’ kolen in de stoof, ik bevries hier van de kou.
In de winter gaat niets boven de warmte van een echte stoof, zelfs saunawarmte kan er niet tegen op.
> andere betekenis van stoof
zonder woorden aan vuil te maken, vanzelf zonder tramalant, heimelijk
vnw:
•zwijgend
•stomweg, domweg
Van Dale 1995: (gewestelijk)
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, informeel
ook: stoemelings
Het nieuwe reglement werd stoemelings goedgekeurd. Het was pas veel later dat men de gevolgen ervan inzag.
vnw: witte of paarse sering
vgl. jozemien
in belgie wordt ook dikwijls jasmijn voor sering gebruikt de enige boerenjasmijn is echter philadelphus (bv “belle etoile”). (tuinadvies.be)
Syringa Vulgaris – gewone witte sering wordt in de volksmond meestal verkeerdelijk jasmijn genoemd. (tuinhier-oudenburg.be)
Over bijna heel Vlaanderen zou meibloemen wel een begrip zijn voor ‘sering’. De andere benamingen zoals ‘Jossemien’ komt van het woord Jasmijn. (nuus.be)
jasmijn, sering
zie jozemien voor verschillende varianten
Z’ eed op bezoek gewest en z’ had ne schoenen boekee zjuzeminen bij.
(Ze is op bezoek geweest en had een mooie ruiker seringen bij.)
sering
< sussemien is een vervorming van jasmijn, in Zuid-Nederland een volksnaam voor sering
zie ook: jozemien
Ik heb een mooi boeket sussemienen gekregen.
sering
< vervorming van jasmijn: betekent in Belgische dialecten ook ‘sering’.
Woordenboek der Nederlandsche Taal: Zuid-Nederland, in eene groote verscheidenheid van vormen en bijvormen (jasmienen, jassemienen, jesemienen, jozzemienen, juzemienen enz.), een volksnaam voor de Sering: Syringa vulgaris L.
Brugge: zeezemienen
Groene Gordel: sussemien
Leiestreek: jassemienen
Tremelo: suzemienen
Antwerpse Kempen: kruidnagels
Zuid-Limburg: pinksebloemen
Waasland zjuzemin
In de lente vind ik het plezant om een paar takken jozemienen af te snijden en in een vaas te zetten, het hele huis ruikt dan naar die bloemen.
jasmijn, sering
zie jozemien voor verschillende varianten
Z’ eed op bezoek gewest en z’ had ne schoenen boekee zjuzeminen bij.
(Ze is op bezoek geweest en had een mooie ruiker seringen bij.)
een grote stok of lineaal om iets te meten
vnw: maatstok, duimstok, stokmaat
De kleuters van de derde kleuterklas krijgen de kans om te meten ( wiskunde ) … een lintmeter, een rolmeter, een stokmeter, een vouwmeter, een meetlat van dertig centimeter, een meetlat van 1 meter, … allerlei materialen worden gebruikt om te meten (vbsdesterrenboom.be)
‘Hij moest toegeven dat het inderdaad wel erg was’, vertelt Rita ons, terwijl ze met een stokmeter de diepte van een put meet, en opmerkt dat er nog een grote steen los op het wegdek ligt. (nieuwsblad.be)
Glycine, alanine, valine, leucine, serine, threonine, vasiline, insuline, tyrosine, methionine, kerosine, aubergine, praline, lawine, heroïne, cafeïne, cocaïne, strychnine, sardine, blondine, kantine, vitrine, paraffine, aspirine, gelatine, serpentine, nicotine, guillotine, limousine, naaimachine, mandoline, catherine, caroline… je ziet zo hoe de oude schoolmeester in zijn grijze stofjas het met een houten stokmeter in de domme koppen van de schooljongens ramt. Tot het er in zit: ‘Gly-cine! Alanine! Va-line! Leu-cine! Se-rine!’ Enzovoortine. (knack.be)
een grote stok of lineaal om iets te meten
vnw: maatstok, duimstok, stokmaat
De kleuters van de derde kleuterklas krijgen de kans om te meten ( wiskunde ) … een lintmeter, een rolmeter, een stokmeter, een vouwmeter, een meetlat van dertig centimeter, een meetlat van 1 meter, … allerlei materialen worden gebruikt om te meten (vbsdesterrenboom.be)
‘Hij moest toegeven dat het inderdaad wel erg was’, vertelt Rita ons, terwijl ze met een stokmeter de diepte van een put meet, en opmerkt dat er nog een grote steen los op het wegdek ligt. (nieuwsblad.be)
Glycine, alanine, valine, leucine, serine, threonine, vasiline, insuline, tyrosine, methionine, kerosine, aubergine, praline, lawine, heroïne, cafeïne, cocaïne, strychnine, sardine, blondine, kantine, vitrine, paraffine, aspirine, gelatine, serpentine, nicotine, guillotine, limousine, naaimachine, mandoline, catherine, caroline… je ziet zo hoe de oude schoolmeester in zijn grijze stofjas het met een houten stokmeter in de domme koppen van de schooljongens ramt. Tot het er in zit: ‘Gly-cine! Alanine! Va-line! Leu-cine! Se-rine!’ Enzovoortine. (knack.be)
een materie niet meer begrijpen door de ingewikkeldheid ervan
NL: door de bomen het bos niet meer zien
De consument loopt verloren in het kluwen van de kleine lettertjes van de contracten van de energieaanbieder. (De Krantencommentaren)
Kwestie van niet verloren te lopen in het kluwen van mogelijkheden en todo’s. En het natuurlijk ook nog te kunnen bolwerken. (Caoline Claeys)
Begin met duidelijke taakinformatie. Veel medewerkers lopen verloren in het kluwen van regels, procedures, documenten, handleidingen en zorg. (contentmakers.be)
een materie niet meer begrijpen door de ingewikkeldheid ervan
NL: door het bos de bomen niet meer zien
De consument loopt verloren in het kluwen van de kleine lettertjes van de contracten van de energieaanbieder. (De Krantencommentaren)
Kwestie van niet verloren te lopen in het kluwen van mogelijkheden en todo’s. En het natuurlijk ook nog te kunnen bolwerken. (Caoline Claeys)
Begin met duidelijke taakinformatie. Veel medewerkers lopen verloren in het kluwen van regels, procedures, documenten, handleidingen en zorg. (contentmakers.be)
De uitdrukking “Ik vind het maar niks”
zal wel verwarrend zijn voor buitenlanders
die onze taal leren.
Want niks is hier niet niks maar wel juist veel.
Ik ontdekte dit toen ikzelf in een discussie spontaan en eigenlijk omgekeerd fout reageerde met
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
morsdood
vnw: stok(ke)dood: morsdood
gwnt: Zuidn.
znwb: Morsdood
een giftige zwam opgepeuzeld ? ze lag er in ieder geval stokdood bij… (seniorennet.be)
Denk dat die eerst stokdood moet vallen alvorens dat te overwegen.. :lol: (iendracht.be)
acrobatie of stunts
Ze waren in het circus kunsten aan het doen.
Hij wou met zijn zatte botten weer kunsten uithalen maar ze konden hem gelukkig op tijd tegenhouden. Dat scheelt weeral een trip naar de spoed waarschijnlijk.
De uitdrukking “Ik vind het maar niks”
zal wel verwarrend zijn voor buitenlanders
die onze taal leren.
Want niks is hier niet niks maar wel juist veel.
Ik ontdekte dit toen ikzelf in een discussie spontaan en eigenlijk omgekeerd fout reageerde met
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
“Pacifisten vinden dat Russische staatsterrorisme maar niks”.
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
