Registreer als nieuwe gebruiker om het Vlaamse Woordenboek op zijn best te kunnen gebruiken. Als ingelogde gebruiker kunt ge bijvoorbeeld nieuwe termen aan ons woordenboek toevoegen, andermans definities verbeteren, en reageren op bestaande definities.
Wees welgekomen | Willekeurig | Top woorden | Recent
De onderstaande definities zijn de laatst gewijzigde definities van Vlaamse termen in ons woordenboek.
Deze lijst is ook beschikbaar als RSS Feed 
komediant, carottier
Of het met een c of een k wordt geschreven laat ik in het midden
Fons is nen karottentrekker, hij heeft nooit niks, maar als hij moet gaan werken is hij opeens ziek.
demorgen.be: Dan kan het welhaast niet anders of het moet een profiteur of een karottentrekker zijn. (Yves Desmet)
1) Uitdrukking van weigering, om de ander duidelijk te maken dat hij het op zijn/haar buik kan schrijven.
2) Iemands verwachting weerleggen, duidelijk maken dat de situatie anders is dan de ander verwacht.
uitspraak o.a.: tegen-a-gat
vgl. aan je viool, o, tegen uw ~
1) “Zoet, zette gij de voalbakke nogges boâten agge wilt?”
(Schat, zet jij het vuilnis dan ook nog even buiten?)
“Tegen â gat zenne, ik zit just vâf minute.”
(Nee, kom op zeg, ik zit net vijf minuten neer.)
2) “En hâ moest me drâ meunne geleeje al terugbeteuld hemme. Pânsde dattem het al gedoan hee? Tegen â gat joa!”
(En hij moest me al drie maanden geleden terugbetaald hebben. Denk je dat hij het gedaan heeft? Nee hoor!)
Zwachtel
Van Dale: win·del (de m; windelen, windels), in België zwachtel
Omdat em op de koer was gevallen en z’n hand bezeerd had, moest Jantje een week me ne windel rond zenne pols rondlopen.
blinde vink, vleesgerecht waarbij gekapt opgerold wordt in een kalfslapje of varkenslapje
Van Dale 2013 online: Belgisch-Nederlands, niet algemeen
WNT: vink: blinde vinken: het is een verbastering van het oudere plokte vinken, pluk(ke)vinken. In Z.-Nederl noemt men ze looze vinken.
Wikipedia: In het Franstalige deel van België wordt blindevink “oiseau sans tête” genoemd en in verschillende regio’s in Vlaanderen “vogel(tje) zonder kop” en “loze vink”.
zie ook : vogelkes zonder kop
Ik eet graag loze vinken met bloemkool.
samen naast, achter of na elkaar
Broertje zette zijn speelgoedsoldaatjes ooltereke naast elkaar.
De kinderen uit dit groot gezin staan ooltereke volgens grootte achter elkaar.
Je moet je snoep niet ooltereke opeten, morgen komt ook nog.
is standaardtaal in België
DS2015 standaardtaal
afzuigkast NL: afzuigkap
Zet de dampkap af als ge uw biefstuk flambeert.
“Een dampkap met luchtafvoer werkt pas efficiënt als de afvoerbuis vakkundig is geïnstalleerd. (standaardtaal in België)” Taaladvies.net
overjas, mantel
< Frans paletot <ontleend aan Middelengels paltok; verdere herkomst is onzeker
- overgenomen in diverse talen: Russich ??, Duits, Albanees, Turks …
WNT: paletot
(uitgesproken als in het Frans), znw. vr., mv. -s. In de 19de eeuw overgenomen uit frans paletot; in ouderen vorm palletot, palletoc enz., dat samenhangt met nederl. paltrok. Ook in andere talen in gebruik.
Van Dale 2005:
paletot
de (m.); -s; paletotje
(1866) < Frans paletot
1. korte overjas, korte mantel
ook in West-Vlaanderen, Mechelen
wordt niet gebezigd in Antwerpen
Mijn palto hangt aan de kapstok.
overjas, mantel
< Frans paletot < Middelengels paltok; verdere herkomst is onzeker
- overgenomen in diverse talen: Russich ??, Duits …
WNT: paletot
(uitgesproken als in het Frans), znw. vr., mv. -s. In de 19de eeuw overgenomen uit frans paletot; in ouderen vorm palletot, palletoc enz., dat samenhangt met nederl. paltrok. Ook in andere talen in gebruik.
Van Dale 2005:
paletot
de (m.); -s; paletotje
(1866) < Frans paletot
1. korte overjas, korte mantel
ook in West-Vlaanderen, Mechelen
wordt niet gebezigd in Antwerpen
Mijn palto hangt aan de kapstok.
samen achter of naast elkaar
Broertje zette zijn speelgoedsoldaatjes ooltereke naast elkaar.
De kinderen uit dit groot gezin staan ooltereke volgens grootte achter elkaar.
vrij grote perensoort
synoniemen: dubbel Flip, Beurré de Mérode, Doyenné de Mérode
fluppen: ook bekend in Antwerpen
Klik op de afbeelding
Tekening uit 1865
De peren dobbelfluppen zijn erg verwant met de kalabassen.
woede, colère, gefrustreerde kwaadheid, razernij
uitspraak: furre
< Frans furie < Latijn furia
zie ook furre, zijn ~ uitwerken op
Gene ambras hier in huis he, gaat uw furie maar buiten uitwerken.
Gaat een blokske rond tot uw furie over is.
- de Spaanse furie: de plundering en verbranding van de stad Antwerpen door muitende Spaanse troepen in 1576
- de Franse furie: de onverwachte aanval van de hertog van Anjou op verschillende steden, waaronder Antwerpen, in 1583
betrekking hebbend op de patron, uitgaand van de werkgevers
Van Dale online: BE:
- patronale beroepsgroeperingen
- patronale bijdrage: sociale zekerheidsbijdrage van de werkgever
Het patronale standpunt zal morgen worden bekend gemaakt.
betrekking hebbend op de patron, uitgaand van de werkgevers
VD onbline: BE:
- patronale beroepsgroeperingen
- patronale bijdrage: sociale zekerheidsbijdrage van de werkgever
Het patronale standpunt zal morgen worden bekend gemaakt.
Een quadri wil zeggen vierkleurendruk (alle vier proceskleuren (CMYK) worden gebruikt)
< afkorting van quadrichromie
Kan deze folder als quadri gedrukt worden?
Officieel: Kleine Nete, rivier die ontspringt in de buurt van Arendonk en Postel en in Lier samenvloeit met de Grote Nete.
De naam Nete is van Keltische oorsprong en betekent zoiets als de walmende.
Hnita in 726, Nita in 1008, betekent waarschijnlijk de blanke, de glanzende, de heldere. (Wikipedia)
.jpg)
De Klein Neet in Herentals
De Grote Neet in Lier
Grote Neet in Herenthout.
Nu is de Neet ingedijkt, maar vroeger overstroomde ze bijna elk jaar en als het vroor gingen we schaatsen op de ondergelopen beemden (bempd).
Mijn jeugdjaren heb ik dikwijls doorgebracht bij mijn memoe die niet ver van de samenvloeiing van de Klein Neet en de Grote Neet woonde en waar ik als kind heb leren zwemmen in het Netekanaal.
Een deel van de film Pallieter uit de jaren 70, werd opgenomen aan’t Schipke aan de Grote Neet in Herenthout (foto 3)
“Waar de drie kronkelende Nethen een zilveren knoop leggen”. (Felix Timmermans)
Jezus
Woordenboek der Nederlandsche Taal: jezus:
In de zegsw. ‘Deezeken de oogen uitsteken, het te bont, te bar maken.
’Dat gaat over zijn hout. Menschen, houdt op, want waarlijk ge steekt Deezeken zijne oogen uit!’ De Mont en De Cock, Vl. Vert. (1898).
(Hageland) Zjuzzeke, Jezeke
zie ook danke Dezeke, Dezeke kijft
smoort, smoort, smoort ’n sigaret
doe voort, voort, voort en smoort zo lank a ge nog asem hèt
vraagt on Deezeke, lieve God
dat ’m boven al e pleutske lot
mor da g’ eerst nog moet trekke on oe sigaret
(naar de Strangers)
Ge meugt Diezeke zijn ogen niet uitsteken!
hoorndol, razend, knettergek
Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
NL-SN: hoorndol
WNT:
Modern lemma: hoorndol
HOORNDUL; daarnaast (door eene onjuiste etymologie) in Z.-Ndl. OORENDOL, OORENDUL
1. Eigenlijk, van hoornbeesten. Verwoed, razend, kolderig, zoodat zij (de menschen enz.) met de hoorns aanvallen; naar men meent of meende, ten gevolge van eene aandoening in de hoorns.
‘De koe wierd hoorndul’ JOOS (1900-1904).
2. Bij vergelijking. Van menschen. Woedend.
zie ook: horendol, ergens ~ van worden
orendul
Ik word hoorndul van dat jonk! Geen second zit dat stil.
Boemboemmuziek tot een stuk na middernacht: om ho-ren-dul te worre!
hoorndol, razend, knettergek
Van Dale 2016 online: BE; niet algemeen
NL-SN: hoorndol
WNT:
Modern lemma: hoorndol
HOORNDUL; daarnaast (door eene onjuiste etymologie) in Z.-Ndl. OORENDOL, OORENDUL
1. Eigenlijk, van hoornbeesten. Verwoed, razend, kolderig, zoodat zij (de menschen enz.) met de hoorns aanvallen; naar men meent of meende, ten gevolge van eene aandoening in de hoorns.
‘De koe wierd hoorndul’ JOOS (1900-1904).
2. Bij vergelijking. Van menschen. Woedend.
zie ook: horendol, ergens ~ van worden
orendul
Ik word hoorndul van dat jonk! Geen second zit dat stil.
Boemboemmuziek tot een stuk na middernacht: om ho-ren-dul te worre!
samentrekking van de termen homo, lesbisch, biseksueel
Ook dikwijls uitgesproken en gespeld als: holibi
ook samenstellingen zoals: holebigemeenschap
De tijden zijn veranderd, holebi’s hebben de dag van vandaag niet al te veel te klagen.
Het Laatste Nieuws en De Morgen: “VS versoepelen visumaanvraag van holibi-koppels”
Ook de dag van vandaag is het niet altijd gemakkelijk voor de holebi’s: stigmatisering, sociale uitsluiting en geweldpleging komen nog altijd geregeld voor. Niet alleen in Rusland, maar ook hier bij ons. (Om de eerste voorbeeldzin wat te relativeren ;)
De Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump verscheen vandaag op het podium van een campagnebijeenkomst met de regenboogvlag in zijn handen. Dat is het symbool van de holebigemeenschap. (demorgen.be)
Nieuwe versie!
Er is een nieuwe versie van het Vlaams Woordenboek online. Mocht je problemen ondervinden, gelieve deze te melden op onze
GitHub.
